- New Vietnamese Bible 2014
Đa-ni-ên
ĐA-NI-ÊN
Đa-ni-ên
Đa
ĐA-NI-ÊN
Giới Thiệu
Sách Đa-ni-ên được viết vào thời kỳ nước Do Thái bị ngoại quốc đàn áp và lưu đày. Những câu chuyện và khải tượng trong sách khơi dậy trong dân chúng niềm hy vọng rằng Đức Chúa Trời sẽ đánh đổ các vua ngoại quốc chuyên chế và phục hồi quyền cai trị cho tuyển dân của Ngài.
Sách gồm có hai phần chính:
1. Câu chuyện của Đa-ni-ên và các bạn, dù trong hoàn cảnh lưu đày, nhờ đức tin và sự vâng lời Chúa mà đã thắng hơn các kẻ thù.
2. Một số các khải tượng Đa-ni-ên thấy, là những biểu tượng chỉ về sự hưng thịnh và sụp đổ của các đế quốc bắt đầu từ đế quốc Ba-by-lôn. Các khải tượng cũng nói đến sự sụp đổ của đế quốc ngoại đạo xâm lược và cuộc chiến thắng của dân Chúa.
Bố Cục
1. Đa-ni-ên và các bạn 1:1–6:28
2. Các khải tượng Đa-ni-ên thấy 7:1–12:13
a. Bốn con thú 7:1-28
b. Con cừu đực và con dê 8:1–9:27
c. Sứ giả từ trời 10:1–11:45
d. Thời đại cuối cùng 12:1-13
Đa-ni-ên Và Ba Người Bạn
Năm thứ ba dưới triều vua Giê-hô-gia-kim nước Giu-đa, Nê-bu-cát-nết-sa vua Ba-by-lôn, đem quân vây thành Giê-ru-sa-lem. CHÚA giao vua Giê-hô-gia-kim, nước Giu-đa, vào tay vua Nê-bu-cát-nết-sa, luôn với một số dụng cụ dùng trong đền thờ Đức Chúa Trời; vua Nê-bu-cát-nết-sa đem những dụng cụ ấy về Si-nê-a,1:2 Nước Ba-by-lôn cũng gọi là Si-nê-sa vào thời ấy cất trong kho tại miếu thần mình.
Sau đó, vua ra lệnh cho Át-bê-na, trưởng các quan cận thần, chọn một số thanh niên trong vòng hoàng tộc và quý tộc Do-thái, và dạy họ ngôn ngữ và văn học Canh-đê. Các thanh niên này phải đẹp trai, không tật nguyền, khôn ngoan về mọi mặt, có kiến thức, nhanh hiểu, để có thể phục vụ tại triều đình. Vua cũng ra lệnh ban cho họ mỗi ngày thức ăn y như thức ăn dọn cho vua dùng và rượu vua uống. Sau ba năm học tập, họ sẽ được bổ nhiệm vào triều.
Trong số các thanh niên được chọn thuộc bộ tộc Giu-đa có Đa-ni-ên, Ha-na-nia, Mi-sa-ên, và A-xa-ria. Nhưng trưởng các quan cận thần đặt tên khác cho họ. Ông gọi Đa-ni-ên là Bên-tơ-sát-xa, Ha-na-nia là Sa-đơ-rắc, Mi-sa-ên là Mê-sác, và A-xa-ria là A-bết Nê-gô.
Đa-ni-ên quyết tâm không để cho mình bị ô uế vì thức ăn và rượu của vua, nên xin trưởng các quan cận thần miễn cho chàng những thứ ấy để chàng khỏi bị ô uế. Đức Chúa Trời khiến cho Đa-ni-ên được lòng trưởng các quan cận thần. Tuy nhiên, ông đáp lời Đa-ni-ên: “Tôi sợ vua. Vua đã chỉ định thức ăn thức uống cho các anh. Nếu vua thấy các anh tiều tụy hơn các thanh niên cùng lứa tuổi, thì chẳng khác nào các anh nộp đầu tôi cho vua.”
Nhưng, Đa-ni-ên xin người quản lý được trưởng các quan cận thần giao nhiệm vụ coi sóc Đa-ni-ên, Ha-na-nia, Mi-sa-ên, và A-xa-ria: “Xin ông thử nghiệm chúng tôi là tôi tớ ông trong vòng mười ngày, chỉ cho chúng tôi ăn rau và uống nước thôi. Sau đó, xin ông so sánh diện mạo chúng tôi với diện mạo các thanh niên kia, là những người dùng thức ăn của nhà vua. Rồi xin ông đối xử với chúng tôi tùy theo điều ông thấy.” Viên quản lý chấp thuận đề nghị ấy và thử nghiệm Đa-ni-ên và các bạn chàng trong vòng mười ngày.
Sau mười ngày, trông họ khỏe mạnh và đầy đặn hơn các thanh niên dùng thức ăn của vua. Vậy viên quản lý tiếp tục cất phần thức ăn và rượu vua cấp cho họ, và chỉ cho họ ăn rau mà thôi.
Đức Chúa Trời ban cho bốn thanh niên này khả năng học hỏi, và hiểu biết mọi ngành văn học và khoa học. Ngoài ra, Đức Chúa Trời còn ban cho Đa-ni-ên biết giải nghĩa mọi khải tượng và chiêm bao.
Sau thời gian huấn luyện do vua ấn định, trưởng các quan cận thần đem tất cả các thanh niên ấy vào triều bệ kiến vua Nê-bu-cát-nết-sa. Vua khảo hạch họ, và trong toàn nhóm, không ai bằng Đa-ni-ên, Ha-na-nia, Mi-sa-ên và A-xa-ria. Vậy bốn thanh niên này được phục vụ trong triều. Khi vua tham khảo họ về bất cứ vấn đề gì đòi hỏi sự khôn ngoan thông sáng, vua nhận thấy họ giỏi hơn mười lần tất cả các pháp sư và thuật sĩ trong toàn đế quốc.
Đa-ni-ên tiếp tục phục vụ trong triều cho đến năm thứ nhất đời vua Si-ru.
Chiêm Bao Thứ Nhất Của Nê-bu-cát-nết-sa
Năm thứ hai triều vua Nê-bu-cát-nết-sa, vua thấy chiêm bao khiến tinh thần vua bối rối đến nỗi mất ngủ. Vì thế, vua ra lệnh triệu tập các pháp sư, thuật sĩ, thầy phù thủy, và người Canh-đê, để họ thuật lại cho vua nghe chiêm bao của vua. Khi họ đến chầu trước mặt vua, vua phán: “Ta thấy chiêm bao, và tinh thần ta bối rối muốn biết chiêm bao ấy có nghĩa gì.”
Những người Canh-đê tâu bằng tiếng A-ram: “Hoàng đế vạn tuế! Xin bệ hạ thuật lại chiêm bao rồi chúng tôi sẽ giải thích ý nghĩa.”
Vua đáp: “Lệnh ta đã công bố. Nếu các ngươi không thuật lại chiêm bao và giải thích ý nghĩa cho rõ, các ngươi sẽ bị băm nát, nhà cửa các ngươi sẽ thành đống phân.2:5 Ctd: bị phá sập tan nát/thành đống vụn đổ nát Còn nếu các ngươi cho ta biết chiêm bao và giải thích ý nghĩa, ta sẽ ban thưởng nhiều và vinh dự lớn lao. Vậy các ngươi hãy thuật lại chiêm bao và giải thích ý nghĩa ngay đi!”
Họ lại tâu một lần nữa: “Cúi xin bệ hạ cho bề tôi biết chiêm bao, rồi chúng tôi xin giải thích ý nghĩa.”
Vua đáp: “Bây giờ ta biết rõ các ngươi chỉ tìm cách trì hoãn! Vì các ngươi nhận thấy rằng ta đã quyết: nếu các ngươi không cho ta biết chiêm bao, chỉ có một hình phạt chung cho tất cả các ngươi. Các ngươi đã đồng mưu với nhau đem lời dối trá gạt gẫm ta cho đến khi tình hình thay đổi. Vậy bây giờ hãy thuật chiêm bao cho ta, rồi ta mới biết các ngươi có khả năng giải nghĩa chiêm bao.”
Những người Canh-đê tâu: “Không một ai trên thế gian này có khả năng bày tỏ điều bệ hạ yêu cầu. Chưa hề có một vua nào dầu vĩ đại hoặc quyền uy đến đâu, ra lệnh cho bất cứ một pháp sư, thuật sĩ, hoặc người Canh-đê nào làm việc ấy. Việc bệ hạ đòi khó quá, không ai có thể thực hiện được, ngoại trừ các thần linh, nhưng các vị ấy không sống giữa loài người phàm tục.”
Nghe vậy, vua nổi giận lôi đình, truyền lệnh xử tử tất cả các nhà thông thái của Ba-by-lôn.
Lệnh xử tử các nhà thông thái vừa ban hành, người ta đi tìm Đa-ni-ên và các bạn của chàng để xử tử. Nhưng Đa-ni-ên khôn khéo tiếp xúc với A-ri-óc, chỉ huy trưởng đoàn vệ binh hoàng cung, đang khi ông này trên đường thi hành bản án xử tử các nhà thông thái Ba-by-lôn. Đa-ni-ên hỏi A-ri-óc: “Tại sao đức vua ra lệnh khẩn cấp như vậy?” Sau khi A-ri-óc thuật lại đầu đuôi câu chuyện, Đa-ni-ên liền vào chầu vua, xin vua cho mình thêm một thời hạn nữa để giải nghĩa chiêm bao cho vua.
Khi Đa-ni-ên về nhà, trình bày vấn đề cho các bạn Ha-na-nia, Mi-sa-ên, và A-xa-ria biết, và yêu cầu họ nài xin Đức Chúa Trời thương xót bày tỏ điều huyền nhiệm này, để Đa-ni-ên và các bạn của ông không phải chết cùng với các nhà thông thái khác của Ba-by-lôn. Chúa bày tỏ cho Đa-ni-ên biết điều huyền nhiệm ấy trong một khải tượng vào ban đêm. Và Đa-ni-ên ca ngợi Đức Chúa trên trời. Đa-ni-ên nói:
“Chúc tụng danh Đức Chúa Trời đời đời mãi mãi,
Vì sự khôn ngoan và quyền năng đều thuộc về Ngài!
Chính Ngài thay đổi thời kỳ và mùa tiết,
Phế và lập các vua.
Sự khôn ngoan của người khôn ngoan là do Ngài ban,
Và tri thức của người thông sáng cũng đến từ Ngài.
Chính Ngài bày tỏ những điều sâu xa kín nhiệm,
Ngài biết mọi sự xảy ra trong tối tăm,
Và ánh sáng ở với Ngài.
Lạy Chúa là Đức Chúa Trời của tổ phụ con, con cảm tạ và ca ngợi Ngài,
Vì Ngài ban cho con sự khôn ngoan và quyền năng,
Vì bây giờ Ngài đã bày tỏ cho con điều chúng con cầu xin,
Ngài cho chúng con biết sự việc của vua.”
Đa-ni-ên Giải Chiêm Bao Cho Vua
Sau đó, Đa-ni-ên đến gặp quan A-ri-óc, là người vua chỉ định thi hành bản án xử tử các nhà thông thái Ba-by-lôn. Đa-ni-ên thưa với A-ri-óc: “Xin quan đừng xử tử các nhà thông thái Ba-by-lôn. Xin quan đưa tôi vào triều, tôi sẽ tâu đức vua ý nghĩa điềm chiêm bao.”
A-ri-óc vội vã đưa Đa-ni-ên vào triều và tâu: “Muôn tâu bệ hạ, tôi vừa tìm được một thanh niên trong vòng các phu tù Giu-đa. Anh ta sẽ tâu trình bệ hạ ý nghĩa điềm chiêm bao.”
Vua hỏi Đa-ni-ên, cũng gọi là Bên-tơ-sát-xa: “Ngươi có thật sự đủ khả năng cho ta biết điềm chiêm bao ta thấy và ý nghĩa của nó không?”
Đa-ni-ên tâu: “Tâu bệ hạ, điều huyền nhiệm mà bệ hạ hỏi, thật sự không một nhà thông thái, thuật sĩ, pháp sư, hoặc chiêm tinh nào có khả năng giải thích cho bệ hạ. Tuy nhiên, có Đức Chúa Trời trên trời, Ngài giải bày điều huyền nhiệm. Ngài cho bệ hạ biết việc gì sẽ xảy ra trong những ngày cuối cùng. Đây là chiêm bao, là khải tượng trong tâm trí bệ hạ đang khi bệ hạ ngủ trên giường:
Muôn tâu bệ hạ, khi bệ hạ ngủ trên giường, bệ hạ có những tư tưởng về những việc sẽ xảy ra sau này; và Đấng tiết lộ những điều huyền nhiệm đã tỏ cho bệ hạ biết việc gì sẽ xảy ra. Về phần tôi, Đức Chúa Trời đã bày tỏ điều huyền nhiệm này cho tôi không phải vì tôi khôn ngoan hơn người, nhưng để trình bày ý nghĩa chiêm bao cho bệ hạ và giúp bệ hạ thấu hiểu các tư tưởng trong lòng mình.
Muôn tâu, bệ hạ đang nhìn, thì kìa, một pho tượng lớn xuất hiện. Pho tượng này đứng trước mặt bệ hạ, khổng lồ và sáng chói lạ thường, nhưng hình thù trông thật kinh khiếp. Đầu tượng bằng vàng ròng, ngực và cánh tay bằng bạc, bụng và đùi bằng đồng, ống chân bằng sắt, bàn chân nửa bằng sắt, nửa bằng đất nung. Khi bệ hạ đang nhìn, thì một tảng đá, không do tay người đục ra, đập vào hai2:34 Nt: không có “hai”, thêm vào cho rõ nghĩa bàn chân nửa bằng sắt nửa bằng đất nung của pho tượng, khiến chúng vỡ tan tành. Ngay lúc đó, sắt, đất nung, đồng, bạc và vàng đều bị nghiền nát như trấu trên sân đạp lúa mùa hè, và bị gió đùa đi mất tăm. Nhưng tảng đá đập nát pho tượng thì biến thành một ngọn núi lớn, đầy dẫy khắp trái đất.
Đó là chiêm bao bệ hạ đã thấy. Bây giờ chúng tôi xin trình bày ý nghĩa. Muôn tâu, bệ hạ là vua vĩ đại nhất trong các vua! Chúa trên trời đã ban cho bệ hạ đế quốc, lực lượng, uy quyền, và vinh quang. Ngài ban cho bệ hạ quyền cai trị tất cả mọi loài ở khắp mọi nơi, từ loài người đến thú rừng, đến chim trời. Bệ hạ chính là cái đầu bằng vàng.
Theo sau bệ hạ, một đế quốc khác sẽ nổi lên, thua kém đế quốc của bệ hạ, rồi sau đó, một đế quốc thứ ba, bằng đồng, sẽ cai trị cả thế giới. Kế đó, một đế quốc thứ tư mạnh như sắt, vì sắt đập bể và nghiền nát mọi vật. Y như sắt đập tan mọi vật, đế quốc này sẽ đập tan và nghiền nát mọi đế quốc trước. Như bệ hạ đã thấy các bàn chân và ngón chân nửa bằng đất nung của thợ gốm, nửa bằng sắt, đế quốc này sẽ bị phân chia, nhưng vẫn còn phần nào sức mạnh của sắt, vì như bệ hạ thấy sắt pha đất nung. Còn các ngón chân nửa bằng sắt, nửa bằng đất nung, có nghĩa là đế quốc này có phần mạnh cũng có phần giòn. Như bệ hạ thấy sắt pha đất nung, các dân trong đế quốc sẽ sống lẫn lộn2:43 Ctd: các vua chúa cưới gả với nhau, nhưng vẫn không kết hợp được, y như sắt không thể nào kết dính với đất nung.
Trong đời các vua ấy, Chúa trên trời sẽ thiết lập một vương quốc đời đời không bao giờ sụp đổ, và không hề bị một dân tộc nào khác tước đoạt chủ quyền. Vương quốc này sẽ nghiền nát và tiêu diệt tất cả các vương quốc khác trong khi chính nó sẽ trường tồn mãi mãi, y như bệ hạ thấy tảng đá không do tay người đục ra từ ngọn núi và nghiền nát sắt, đồng, đất nung, bạc và vàng. Đức Chúa Trời vĩ đại đã bày tỏ cho bệ hạ biết điều gì sẽ xảy ra sau này. Tôi đã thuật chiêm bao đúng như bệ hạ thấy, và lời giải hoàn toàn đáng tin cậy.”
Vua Thăng Chức Cho Đa-ni-ên
Ngay sau đó, vua Nê-bu-cát-nết-sa sấp mặt xuống đất, lạy Đa-ni-ên, và ra lệnh đem lễ vật và trầm hương tặng cho Đa-ni-ên. Vua tuyên bố: “Đức Chúa Trời của ngươi thật là thần vĩ đại nhất trong các thần, là Chúa Tể trên các vua, là Đấng tiết lộ điều huyền nhiệm, vì Ngài đã ban cho ngươi khả năng giải bày điều huyền nhiệm này.”
Vua thăng chức cho Đa-ni-ên và ban cho chàng nhiều tặng phẩm quý giá. Vua giao cho Đa-ni-ên cai trị toàn tỉnh Ba-by-lôn và cử chàng làm tham mưu trưởng lãnh đạo tất cả các nhà thông thái Ba-by-lôn. Theo lời thỉnh cầu của Đa-ni-ên, vua bổ nhiệm Sa-đơ-rắc, Mê-sác, và A-bết Nê-gô quản lý hành chính tỉnh Ba-by-lôn, còn Đa-ni-ên phục vụ tại triều.
Ba Bạn Của Đa-ni-ên Gặp Thử Thách
Vua Nê-bu-cát-nết-sa truyền đúc một pho tượng vàng, cao 60 am-ma, ngang 6 am-ma,3:1 cao khoảng 27m, ngang khoảng 2.7m và dựng tượng trong đồng bằng Đu-ra, thuộc tỉnh Ba-by-lôn. Vua ra lệnh triệu tập các tổng trấn, các quan tham mưu, và các tỉnh trưởng, cùng các cố vấn, các giám đốc ngân khố, các thẩm phán, các cảnh sát trưởng, và tất cả các quan chức khác trong tỉnh để cử hành lễ khánh thành pho tượng mà vua đã truyền dựng lên.
Khi tất cả các quan chức3:3 Nguyên bản lập lại danh sách các quan chức ở câu 2, và lặp lại ý “pho tượng vua Nê-bu-cát-nết-sa đã cho dựng lên”; bản dịch rút ngắn cho nhẹ câu tụ về dự lễ khánh thành đứng trước pho tượng, quan chủ lễ lớn tiếng thông báo: “Đức vua truyền lệnh cho mọi người thuộc mọi quốc gia, dân tộc, và ngôn ngữ. Ngay khi các ngươi nghe tiếng kèn, sáo, đàn lia, đàn tam giác, đàn hạc, trống, và tất cả các nhạc khí khác thổi lên, các ngươi phải sấp mình xuống đất thờ lạy pho tượng vàng đức vua đã truyền dựng lên. Người nào không sấp mình xuống thờ lạy pho tượng lập tức sẽ bị quăng vào lò lửa cháy phừng phừng.”
Vì thế, ngay khi nghe tiếng kèn, sáo, đàn lia, đàn tam giác, đàn hạc, và tất cả các nhạc khí khác trổi lên, tất cả mọi người thuộc mọi quốc gia, dân tộc, và ngôn ngữ đều sấp mình xuống thờ lạy pho tượng vàng vua Nê-bu-cát-nết-sa đã truyền dựng lên.
Ba Bạn Đa-ni-ên Bị Tố Cáo
Lúc ấy, một số người Canh-đê thừa cơ ra mặt tố cáo người Giu-đa. Họ tâu vua Nê-bu-cát-nết-sa: “Bệ hạ vạn tuế! Muôn tâu, bệ hạ đã ra lệnh cho mọi người khi nghe tiếng kèn, sáo, đàn lia, đàn tam giác, đàn hạc, trống và tất cả các loại nhạc khí khác, phải sấp mình xuống thờ lạy pho tượng vàng; còn người nào không sấp mình xuống thờ lạy pho tượng sẽ bị quăng vào lò lửa cháy phừng phừng. Mấy người Giu-đa được bệ hạ phong làm quản lý hành chính tỉnh Ba-by-lôn là Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết Nê-gô đã phạm tội khi quân. Chúng không thờ các thần của bệ hạ, cũng không quỳ lạy pho tượng vàng bệ hạ cho dựng lên.”
Bấy giờ vua Nê-bu-cát-nết-sa nổi giận, ra lệnh điệu Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết Nê-gô đến. Vừa khi điệu đến, vua tra hỏi: “Sa-đơ-rắc, Mê-sác, và A-bết Nê-gô, có phải thật sự các ngươi không thờ thần ta, cũng không quỳ lạy pho tượng vàng ta đã dựng lên không? Bây giờ, khi nghe tiếng kèn, sáo, đàn lia, đàn tam giác, đàn hạc, trống và tất cả các loại nhạc khí khác, các ngươi có sẵn sàng sấp mình xuống thờ lạy pho tượng vàng ta truyền đúc nên không? Nếu các ngươi không chịu lạy pho tượng, các ngươi sẽ bị quăng ngay lập tức vào lò lửa cháy phừng phừng. Thế thì thần nào có thể giải cứu các ngươi khỏi tay ta?”
Sa-đơ-rắc, Mê-sác, và A-bết Nê-gô đáp: “Muôn tâu bệ hạ, chúng tôi không cần phải biện minh về vấn đề này. Nếu sự việc như vậy thì Đức Chúa Trời mà chúng tôi đang phục vụ có khả năng để giải cứu chúng tôi khỏi lò lửa cháy phừng phừng và Ngài sẽ giải cứu chúng tôi khỏi tay bệ hạ. Còn nếu như Ngài không giải cứu chúng tôi, xin bệ hạ biết chắc rằng chúng tôi vẫn không thờ các thần của bệ hạ, cũng không quỳ lạy pho tượng vàng bệ hạ đã cho dựng lên.” Đến đây, vua Nê-bu-cát-nết-sa đầy giận dữ biến sắc mặt đối với Sa-đơ-rắc, Mê-sác, và A-bết Nê-gô. Vua ra lệnh đốt lò lửa nóng hơn bình thường gấp bảy lần, và truyền cho các binh sĩ mạnh nhất trong quân đội trói chặt Sa-đơ-rắc, Mê-sác, và A-bết Nê-gô, quăng vào lò lửa cháy phừng phừng. Vậy ba người này bị trói với đầy đủ quần, áo, khăn xếp, và các thứ y phục khác trên mình, và quăng vào lò lửa đang cháy phừng phừng. Vì lệnh vua quá gấp, và lò nóng quá độ, nên luồng lửa phực lên thiêu chết các binh sĩ khi khiêng Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết Nê-gô quăng vào lò; còn ba người này, Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết Nê-gô, vẫn bị trói, rơi vào lò lửa cháy phừng phừng.
Ba Bạn Đa-ni-ên Được Giải Cứu
Vua Nê-bu-cát-nết-sa bỗng sửng sốt đứng phắt dậy, hỏi các quần thần: “Có phải chúng ta quăng ba người bị trói vào lò lửa hay không?” Quần thần thưa: “Muôn tâu bệ hạ, đúng như vậy.” Vua bảo: “Nhưng ta thấy bốn người không bị trói đi lại giữa lò lửa hực, không ai bị cháy cả, và hình dáng người thứ tư giống như con trai của các thần.” Rồi vua Nê-bu-cát-nết-sa tiến đến gần cửa lò đang cháy phừng phừng, gọi vọng vào: “Sa-đơ-rắc, Mê-sác, và A-bết Nê-gô, đầy tớ của Thần Tối Cao, hãy ra đây!”
Sa-đơ-rắc, Mê-sác, và A-bết Nê-gô liền bước ra khỏi lò lửa. Các tổng trấn, các quan tham mưu, các tỉnh trưởng, và các quần thần xúm lại chung quanh ba người này và nhận thấy lửa không có quyền gì trên cơ thể họ cả. Tóc trên đầu họ không sém, quần áo họ không nám, ngay cả mùi khói cũng không dính vào người họ.
Vua Nê-bu-cát-nết-sa tuyên bố: “Ngợi khen Đức Chúa Trời của Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết Nê-gô! Ngài đã sai thiên sứ Ngài giải cứu đầy tớ Ngài, là những người tin cậy Ngài, thà bất tuân lệnh vua, hy sinh tính mạng hơn là cúng thờ quỳ lạy thần nào khác ngoài Đức Chúa Trời của họ. Vì thế, ta ban hành nghị định này cho mọi quốc gia, dân tộc, và ngôn ngữ: bất cứ người nào xúc phạm đến Đức Chúa Trời của Sa-đơ-rắc, Mê-sác và A-bết Nê-gô thì sẽ bị băm nát, và nhà cửa của họ sẽ thành đống phân. Vì không có thần nào khác có khả năng giải cứu như vậy.”
Sau đó, vua thăng chức cho Sa-đơ-rắc, Mê-sác, và A-bết Nê-gô trong tỉnh Ba-by-lôn.
Chiêm Bao Thứ Nhì Của Vua Nê-bu-cát-nết-sa
Vua Nê-bu-cát-nết-sa gởi cho mọi người, thuộc mọi quốc gia, dân tộc, và ngôn ngữ khắp thế giới:
“Chúc các ngươi an khang thịnh vượng! Ta vui mừng công bố cho các ngươi biết các phép lạ và việc kỳ diệu mà Đức Chúa Trời Tối Cao đã làm cho ta.
Ôi, phép lạ của Ngài thật vĩ đại,
Việc kỳ diệu Ngài làm đầy quyền uy!
Ngài là vua đời đời,
Cai trị mãi mãi!
Ta, Nê-bu-cát-nết-sa, đang sống an nhàn vui thỏa trong cung điện ta. Bỗng, đang khi ngủ trên giường, ta thấy chiêm bao làm ta sợ hãi, và những hình ảnh ta thấy trong tâm trí khiến ta kinh hoàng. Vậy ta ra lệnh triệu tập tất cả các nhà thông thái Ba-by-lôn để giải thích chiêm bao cho ta rõ. Khi các pháp sư, thuật sĩ, người Canh-đê, và các nhà chiêm tinh vào chầu, ta thuật chiêm bao cho họ nghe, nhưng không ai giải được ý nghĩa chiêm bao cả. Cuối cùng, Đa-ni-ên vào chầu ta. Người này đã được đổi tên là Bên-tơ-sát-xa, theo danh hiệu của thần ta. Linh của các vị thần thánh khiết ngự trong người. Ta thuật lại chiêm bao cho người:
Này, Bên-tơ-sát-xa, trưởng đoàn pháp sư. Vì ta biết linh của các vị thần thánh khiết ngự trong ngươi, và không có điều huyền nhiệm nào khó quá cho ngươi, nên hãy nghe chiêm bao ta thấy và giải thích ý nghĩa cho ta rõ. Đây là khải tượng ta nhìn thấy đang khi ngủ trên giường: Kìa, một cây rất cao mọc lên ở trung tâm của đất. Cây lớn mạnh, đến nỗi ngọn vươn lên tận trời, và mọi nơi trên khắp cả đất đều trông thấy. Lá cây sum sê, cây sai trái đến nỗi cung cấp thức ăn cho mọi loài; thú rừng núp dưới bóng cây, chim trời làm tổ trên cành và mọi loài sinh vật đều nhờ cây nuôi sống.
Đang khi ngủ trên giường, ta thấy, trong khải tượng, một thiên sứ từ trời ngự xuống. Thiên sứ lớn tiếng ra lệnh: ‘Hãy đốn cây này đi, chặt hết các cành; ngắt trụi lá, rải trái ra khắp nơi. Hãy làm cho thú rừng núp dưới bóng cây bỏ chạy, và chim trời bay xa khỏi cành. Nhưng hãy chừa lại gốc cây và rễ dưới lòng đất; xiềng gốc cây lại bằng xiềng sắt và đồng, giữa cánh đồng cỏ. Hãy để cho nó dầm thấm sương móc từ trời, và cùng ăn cỏ với thú ngoài đồng. Hãy cất lòng người khỏi nó, và cho nó lòng thú vật, suốt bảy năm.’
Quyết định này do các thiên sứ truyền lại, bản án này do các bậc thánh rao ra, để mọi người biết rõ rằng Đấng Tối Cao cầm quyền trên mọi nước, Ngài muốn giao quyền thống trị cho ai tùy ý Ngài, Ngài có thể đem người ở địa vị thấp nhất lên cai trị.
Ta, vua Nê-bu-cát-nết-sa, đã thấy chiêm bao ấy. Vậy bây giờ, ngươi, Bên-tơ-sát-xa, hãy giải nghĩa cho ta. Tất cả các nhà thông thái trong vương quốc ta đều không thể giải ý nghĩa cho ta rõ, nhưng ngươi có khả năng làm điều ấy, vì linh của các vị thần thánh khiết ngự trong ngươi.”
Ý Nghĩa Chiêm Bao
Bấy giờ Đa-ni-ên, cũng gọi là Bên-tơ-sát-xa, kinh hoàng vì ý nghĩa của chiêm bao,4:19 Nt: kinh hoàng vì tư tưởng của mình sững người trong chốc lát. Vua bảo: “Bên-tơ-sát-xa, đừng để chiêm bao và ý nghĩa của nó làm cho ngươi kinh hãi.”
Bên-tơ-sát-xa thưa: “Muôn tâu bệ hạ, ước gì chiêm bao này ứng cho người nào nghịch lại bệ hạ, và ý nghĩa của nó dành cho kẻ thù của bệ hạ! Bệ hạ thấy một cây lớn mạnh, đến nỗi ngọn vươn lên tận trời, khắp đất đều trông thấy; lá cây sum sê, cây sai trái đến nỗi cung cấp thức ăn cho mọi loài; thú rừng sống dưới bóng cây, và chim trời làm tổ trên cành. Muôn tâu, bệ hạ chính là cây đó. Bệ hạ đã trở nên vĩ đại và cường thịnh. Sự vĩ đại của bệ hạ vươn lên tận trời, và uy quyền bệ hạ bao trùm khắp đất.
Bệ hạ cũng thấy thiên sứ từ trời ngự xuống ra lệnh: ‘Hãy đốn cây này đi, hủy diệt nó, nhưng hãy chừa lại gốc và rễ trong lòng đất. Xiềng gốc cây lại bằng xiềng sắt và đồng, giữa đồng cỏ. Hãy để nó dầm thấm sương móc từ trời, cho nó ăn cỏ với loài thú ngoài đồng suốt trọn bảy năm.’
Tâu bệ hạ, đây là ý nghĩa của điềm chiêm bao. Đấng Tối Cao đã truyền lệnh này về bệ hạ: bệ hạ sẽ bị đuổi ra khỏi xã hội loài người, và sống với thú rừng; bệ hạ sẽ ăn cỏ như bò và dầm thấm sương móc từ trời suốt trọn bảy năm, cho đến khi bệ hạ nhận biết rõ rằng Đấng Tối Cao cầm quyền trên mọi quốc gia, và Ngài muốn giao quyền thống trị cho ai tùy ý Ngài. Lệnh truyền chừa lại gốc và rễ cây có nghĩa là vương quốc của bệ hạ sẽ được giao lại cho bệ hạ khi bệ hạ nhận thức rằng Đức Chúa Trời trên trời tể trị mọi loài.
Vì thế, tâu bệ hạ, nguyền xin lời khuyên của tôi đẹp lòng bệ hạ. Xin bệ hạ cự tuyệt tội lỗi bằng cách làm việc lành, và cự tuyệt sự độc ác bằng cách đối xử nhân từ với người bị đàn áp; may ra sự bình an thịnh vượng của bệ hạ có thể kéo dài thêm.”
Mọi việc ấy đều xảy ra cho vua Nê-bu-cát-nết-sa. Một năm sau, đang khi dạo chơi trên sân thượng hoàng cung tại Ba-by-lôn, vua tuyên bố: “Kìa, xem Ba-by-lôn vĩ đại dường nào! Há chẳng phải chính ta đã xây thủ đô này với sức mạnh và quyền năng của ta, làm nơi ta ngự, để bày tỏ sự vinh hiển và uy quyền của ta sao?”
Vua chưa dứt lời, bỗng có tiếng phán từ trời: “Vua Nê-bu-cát-nết-sa, đây là điều được tuyên bố cho ngươi: vương quyền của ngươi đã bị tước bỏ. Ngươi sẽ bị đuổi ra khỏi xã hội loài người, sống với thú rừng, và ăn cỏ như bò suốt trọn bảy năm, cho đến khi ngươi nhận biết rằng Đấng Tối Cao cầm quyền trên mọi quốc gia, và Ngài muốn giao quyền thống trị cho ai tùy ý Ngài.”
Ngay giờ đó, lời phán được ứng nghiệm. Vua Nê-bu-cát-nết-sa bị đuổi ra khỏi xã hội loài người; vua ăn cỏ như bò; thân thể vua dầm thấm sương móc từ trời, trong khi tóc vua mọc dài như lông chim đại bàng, và móng tay móng chân vua dài quặp lại như móng chim.
“Đến cuối thời hạn đó, ta, Nê-bu-cát-nết-sa, ngước mắt lên trời: trí khôn ta bình phục, ta chúc tụng Đấng Tối Cao, ca ngợi và tôn vinh Đấng sống đời đời.
Ngài tể trị mãi mãi,
Vương quốc Ngài tồn tại đời đời.
Trước mặt Ngài, mọi người sống trên đất đều không ra gì,
Ngài thi hành ý muốn Ngài đối với đạo binh trên trời
Cũng như loài người dưới đất.
Không ai có quyền ngăn chặn ý muốn Ngài,
Hoặc chất vấn việc Ngài làm.
Ngay khi trí khôn ta bình phục, ta nhận lại quyền uy rực rỡ và sự vinh hiển của vương quốc ta. Các bậc cố vấn và quyền thế của ta ngày trước mời ta về trao trả ngai vàng cho ta, và ta trở nên sang trọng hơn trước nhiều. Vì thế cho nên, bây giờ, ta, Nê-bu-cát-nết-sa, ca ngợi, tán dương, và tôn vinh vua trời: mọi việc Ngài làm đều ngay thẳng, đường lối Ngài đều công bình; Ngài có quyền hạ thấp người nào sống kiêu căng.”
Yến Tiệc Của Vua Bên-sát-xa
Vua Bên-sát-xa tổ chức yến tiệc linh đình đãi một ngàn đại thần. Vua mời họ uống rượu. Vừa nếm rượu, vua Bên-sát-xa truyền lệnh đem cốc chén bằng vàng và bạc mà vua cha Nê-bu-cát-nết-sa đã mang về từ đền thờ tại Giê-ru-sa-lem, để vua cùng các đại thần, các hoàng hậu, và các cung phi dùng uống rượu. Vậy khi cốc chén vàng mang về từ đền thờ, tức là nhà của Đức Chúa Trời, được dọn ra, vua cùng các đại thần, hoàng hậu, và cung phi dùng cốc chén ấy uống rượu. Họ vừa uống rượu, vừa tán tụng các thần tượng bằng vàng, bạc, đồng, sắt, gỗ và đá.
Ngay lúc ấy, những ngón tay của một bàn tay người xuất hiện và viết trên vách tường quét vôi của hoàng cung, đối ngang trụ đèn. Khi vua nhìn thấy phần bàn tay đang viết, mặt vua biến sắc, vua kinh hoảng, xương cốt vua rã rời, hai đầu gối run lập cập.
Vua lớn tiếng ra lệnh triệu tập các thuật sĩ, người Canh-đê, và các nhà chiêm tinh. Vua phán với các nhà thông thái này của xứ Ba-by-lôn: “Ai đọc được hàng chữ này và giải nghĩa cho ta rõ, ta sẽ cho mặc cẩm bào màu tía, đeo dây chuyền vàng vào cổ, và người ấy sẽ là người thứ ba trong bộ ba thống trị vương quốc.”
Tuy nhiên, dù tất cả các nhà thông thái của vua đều tập họp lại, không một ai đọc được hàng chữ để giải nghĩa cho vua rõ. Vì thế, vua Bên-sát-xa càng thêm hoảng sợ, mặt vua tái xanh, trong khi các đại thần sững sờ.
Nghe tiếng vua và các đại thần xôn xao, bà thái hậu bước vào phòng tiệc. Bà lên tiếng: “Chúc vua vạn tuế! Xin vua đừng hoảng sợ, cũng đừng biến sắc. Trong vương quốc của vua có một người được linh của các vị thần thánh khiết ngự trong mình. Dưới đời vua cha, người này tỏ ra sáng suốt, thông hiểu, và khôn ngoan, ví như sự khôn ngoan của các thần, cho nên vua cha là vua Nê-bu-cát-nết-sa đã phong người làm trưởng các pháp sư, thuật sĩ, người Canh-đê, và các nhà chiêm tinh. Vì người, tức là Đa-ni-ên, mà vua cha đổi tên là Bên-tơ-sát-xa, có tài trí vượt bậc, tri thức và sự thông hiểu để giải nghĩa chiêm bao, giải thích những điều huyền nhiệm, và giải quyết các vấn đề khúc mắc, nên xin vua truyền gọi Đa-ni-ên đến để ông ấy giải nghĩa cho vua rõ.”
Đa-ni-ên Giải Nghĩa Hàng Chữ Viết Trên Tường
Vậy Đa-ni-ên được mời vào chầu vua. Vua bảo Đa-ni-ên: “Có phải ngươi là Đa-ni-ên, thuộc nhóm phu tù Giu-đa mà vua cha ta đã giải về từ Giu-đa không? Ta nghe nói linh của các thần ngự trong ngươi, và ngươi có sự sáng suốt, thông hiểu và khôn ngoan vượt bậc. Các nhà thông thái, các pháp sư, được triệu đến để đọc hàng chữ viết này và giải nghĩa cho ta rõ, nhưng không ai giải nghĩa được cả. Nhưng ta có nghe nói về ngươi, rằng ngươi có khả năng giải thích chiêm bao, và giải quyết các vấn đề khúc mắc. Vậy nếu ngươi đọc được hàng chữ viết này và giải nghĩa cho ta rõ, ta sẽ cho ngươi mặc cẩm bào màu tía, đeo dây chuyền vàng vào cổ, và ngươi sẽ là người thứ ba trong bộ ba thống trị vương quốc.”
Bây giờ Đa-ni-ên tâu với vua: “Kính xin bệ hạ giữ lại phần thưởng hoặc trao cho người khác. Tuy nhiên tôi xin đọc hàng chữ viết và giải nghĩa cho vua rõ.
Muôn tâu bệ hạ, Đức Chúa Trời Tối Cao đã ban cho vua cha bệ hạ là vua Nê-bu-cát-nết-sa vương quốc cùng với uy quyền vĩ đại, vinh dự, và oai phong. Chính vì uy quyền vĩ đại Đức Chúa Trời ban cho vua cha mà mọi người thuộc mọi quốc gia, dân tộc, và ngôn ngữ đều run sợ. Vua muốn giết ai hoặc cho ai sống, tùy ý. Vua muốn nâng ai lên hoặc hạ ai xuống, tùy ý. Nhưng khi vua cứng lòng tự tôn mình lên, vua bị truất ngôi và tước hết vinh dự. Vua bị đuổi ra khỏi xã hội loài người, tâm trí vua trở nên như tâm trí loài thú, vua sống với lừa rừng, ăn cỏ như bò, và thân thể vua dầm thấm sương móc từ trời, cho đến khi vua nhận biết rằng Đức Chúa Trời Tối Cao tể trị vương quốc loài người, và Ngài giao quyền thống trị cho ai tùy ý Ngài.
Nhưng bệ hạ là con vua cha, dù bệ hạ đã biết tất cả những điều ấy, bệ hạ vẫn không chịu hạ mình. Nhưng bệ hạ lại tự tôn mình lên chống nghịch CHÚA trên trời, rồi bệ hạ cùng các đại thần, hoàng hậu, và cung phi dùng cốc chén ấy uống rượu. Bệ hạ tán tụng các thần bằng bạc, vàng, đồng, sắt, gỗ và đá, là các thần không thấy, không nghe, không hiểu, trong khi Đức Chúa Trời, là Đấng nắm trong tay Ngài hơi thở và các lối đi nước bước của bệ hạ, bệ hạ lại không tôn vinh. Vì thế, chính Ngài đã sai phần bàn tay viết này viết những lời ấy.
Hàng chữ viết thế này:
MÊ-NÊ, MÊ-NÊ, TÊ-KEN, VÀ PHÁC-SIN.5:25 Trong ngôn ngữ Aramaic, các từ này ám chỉ các đơn vị cân lường, dùng để cân quý kim. Mê-nê là mi-na, tê-ken là sê-ken, một mi-na bằng 50 sê-ken. Phác-sin là số nhiều của từ Phê-rết. Một Phê-rết bằng nửa một mi-na. Đây là những từ thông dụng, vua Bên-sát-xa đọc được ngay, nhưng vua không hiểu các từ ấy ám chỉ điều gì. Đa-ni-ên giải thích theo lối chơi chữ. Mê-nê, đọc giống như động từ mơ-na, nghĩa là “Đếm”. Động từ tê-kin-ta nghĩa là “Bị cân”, và phê-ri-sát nghĩa là “phân chia”
Và đây là ý nghĩa hàng chữ.
Mê-nê, nghĩa là Đức Chúa Trời đã đếm và chấm dứt số ngày vua trị vì.
Tê-ken, nghĩa là vua đã bị cân trên bàn cân, và thấy là thiếu kém.
Phê-rết, nghĩa là vương quốc vua bị chia đôi và giao cho các dân Mê-đi và Ba-tư.”
Vua Bên-sát-xa tức khắc truyền lệnh mặc cẩm bào màu tía cho Đa-ni-ên, đeo dây chuyền vàng vào cổ, và thông báo ông được tấn phong ngôi thứ ba trong bộ ba thống trị vương quốc.
Ngay đêm ấy, Bên-sát-xa, vua dân Canh-đê, bị giết chết.
Và Đa-ri-út, người Mê-đi chiếm ngôi vua ở tuổi khoảng sáu mươi hai.
Đa-ni-ên Trong Hầm Sư Tử
Vua Đa-ri-út quyết định bổ nhiệm một trăm hai mươi tổng trấn cai trị toàn vương quốc dưới quyền ba thượng thư, trong đó có Đa-ni-ên. Các tổng trấn phải phúc trình mọi việc cho ba vị này để nhà vua khỏi bị thiệt hại. Nhưng Đa-ni-ên vượt hẳn các thượng thư và tổng trấn kia, nhờ có tâm trí siêu phàm, nên vua dự định giao cho ông trông coi toàn vương quốc. Do đó, các thuợng thư và tổng trấn cố tìm cớ để tố cáo Đa-ni-ên trong vấn đề quản lý việc nước, nhưng họ không tìm được cớ hoặc lỗi lầm nào, vì Đa-ni-ên vốn là người trung tín, không hề sơ suất hoặc mắc phải lỗi gì. Vậy những người này nói với nhau: “Chúng ta sẽ chẳng tìm được cớ nào để buộc tội tên Đa-ni-ên này; ngoại trừ lý do liên quan đến tôn giáo của nó.”
Sau khi bàn mưu định kế, các thượng thư và tổng trấn này kéo đến chầu vua và tâu: “Chúc bệ hạ vạn tuế! Tất cả các thượng thư, quan tham mưu, tổng trấn, quần thần và tỉnh trưởng đều nhất trí kính xin bệ hạ ban hành sắc chỉ nghiêm cấm bất cứ ai cầu xin một thần nào hay người nào ngoài bệ hạ, trong vòng ba mươi ngày; người nào vi phạm sắc chỉ cấm ấy sẽ bị quăng xuống hầm sư tử. Kính xin bệ hạ lập sắc chỉ đó và ký tên vào, để sắc chỉ này trở thành bất di bất dịch như các luật không thể hủy bỏ khác của dân Mê-đi và Ba-tư.” Thế là vua Đa-ri-út ký sắc chỉ.
Sau khi Đa-ni-ên nghe tin vua đã ký sắc chỉ, ông về nhà, lên một phòng trên cao, nơi có cửa sổ mở hướng về thành Giê-ru-sa-lem, quỳ gối cầu nguyện và ca ngợi Đức Chúa Trời của ông, như ông vẫn thường làm lâu nay, mỗi ngày ba lần. Bấy giờ những người ấy hẹn nhau kéo đến và bắt gặp Đa-ni-ên đang khẩn thiết cầu nguyện với Đức Chúa Trời mình. Họ liền vào triều nhắc lại lệnh cấm của vua: “Muôn tâu bệ hạ, có phải bệ hạ đã ký sắc chỉ cấm bất cứ ai cầu xin một thần nào hoặc người nào ngoài bệ hạ, trong vòng ba mươi ngày, và người nào vi phạm sẽ bị quăng xuống hầm sư tử không?”
Vua đáp: “Đúng, sắc chỉ đó tuyệt đối không thể hủy bỏ, y như các luật khác của dân Mê-đi và Ba-tư.”
Bấy giờ họ thưa với vua: “Muôn tâu bệ hạ, trong nhóm dân lưu đày Giu-đa, có Đa-ni-ên là người chẳng hề tôn trọng bệ hạ hoặc sắc chỉ cấm bệ hạ đã ký, nhưng cứ tiếp tục cầu nguyện với thần mình mỗi ngày ba lần.”
Nghe những lời ấy, vua rất đau lòng. Vua quyết tâm cứu Đa-ni-ên nhưng cố gắng mãi đến khi mặt trời lặn vẫn chưa tìm được cách nào.
Bấy giờ những người kia lại họp nhau đến chầu vua: “Muôn tâu bệ hạ, bệ hạ biết rằng chiếu theo luật của dân Mê-đi và Ba-tư, mọi lệnh cấm và sắc chỉ nhà vua ban hành đều bất di bất dịch.”
Vì thế, vua đành hạ lệnh triệu Đa-ni-ên đến để quăng xuống hầm sư tử. Vua bảo Đa-ni-ên: “Vị thần mà ngươi luôn luôn phụng sự, chính vị ấy sẽ giải cứu ngươi.”
Người ta đem một tảng đá tới đặt trên miệng hầm. Vua đóng ấn của mình và ấn của các đại thần niêm phong tảng đá để không còn thay đổi gì được nữa về số phận của Đa-ni-ên. Sau đó, vua về cung. Vua thức trắng đêm, không ăn gì hết, cũng không chịu dùng một hình thức giải khuây6:18 Từ Aramaic dahavan không rõ nghĩa. Có bản dịch đoán là “cung phi”, hoặc “vũ nữ” hoặc “dụng cụ âm nhạc” hoặc “thức ăn.” nào.
Đức Chúa Trời Giải Cứu Đa-ni-ên
Vừa lúc rạng đông, vua trỗi dậy, vội vàng đi đến hầm sư tử. Đến gần miệng hầm, vua đau xót gọi: “Đa-ni-ên, tôi tớ của Thần Hằng Sống, vị thần mà ngươi luôn luôn phụng sự có cứu ngươi khỏi hàm sư tử được không?”
Đa-ni-ên đáp: “Chúc bệ hạ vạn tuế! Đức Chúa Trời mà tôi phụng sự đã sai thiên sứ Ngài khóa hàm sư tử nên chúng không hại tôi được, vì Ngài đã xét thấy tôi vô tội. Đối với bệ hạ cũng vậy, tôi không hề làm điều sai quấy.”
Bấy giờ vua mừng rỡ quá đỗi, truyền kéo Đa-ni-ên lên khỏi hầm. Khi Đa-ni-ên được kéo lên khỏi hầm, không có dấu vết thương tích gì trên người cả, vì ông tin cậy Đức Chúa Trời mình.
Rồi vua truyền điệu những người đã vu cáo Đa-ni-ên đến cùng với vợ con họ, và quăng tất cả xuống hầm sư tử. Khi chưa chạm tới đáy hầm họ đã bị sư tử vồ lấy ăn nghiến cả xương.
Bấy giờ vua Đa-ri-út gởi thông điệp cho mọi người thuộc mọi quốc gia, dân tộc, và ngôn ngữ ở khắp mọi nơi trên đất:
“Chúc các ngươi an khang thịnh vượng!
Ta truyền cho mọi người trên toàn lãnh thổ vương quốc ta phải tôn thờ và kính sợ Đức Chúa Trời của Đa-ni-ên.
Vì Ngài là Đức Chúa Trời hằng sống,
Ngài tồn tại mãi mãi;
Vương quốc Ngài chẳng hề suy vong,
Quyền thống trị của Ngài chẳng hề dứt.
Ngài cứu sống và giải thoát,
Ngài thực hiện phép lạ nhiệm màu
Trên trời và dưới đất,
Ngài cứu sống Đa-ni-ên khỏi nanh vuốt sư tử.”
Vậy Đa-ni-ên được trọng dụng và ưu đãi dưới triều vua Đa-ri-út và dưới triều Si-ru, người Ba-tư.
Các Khải Tượng Của Đa-ni-ên: Khải Tượng Thứ Nhất: Bốn Con Thú
Vào năm thứ nhất triều vua Bên-sát-xa, xứ Ba-by-lôn, Đa-ni-ên nằm chiêm bao. Ông thấy khải tượng trong tâm trí đang khi nằm ngủ trên giường. Sau đó, ông ghi lại chiêm bao ấy thuật lại những điều chính yếu.
Đa-ni-ên kể: “Trong khải tượng ban đêm, tôi thấy gió bốn phương trời khuấy động biển lớn. Bốn con thú khổng lồ từ biển lên, mỗi con mỗi khác.
Con thú thứ nhất giống như sư tử, nhưng lại mang cánh giống như cánh đại bàng. Tôi còn đang nhìn thì cánh nó bị bẻ gẫy, nó được nhấc lên khỏi mặt đất và đặt đứng trên hai chân như người. Rồi nó được ban cho tâm trí loài người.
Và này, một con thú khác, con thứ hai, giống như con gấu. Một bên thân nó được nhấc cao lên.7:5 Nt: mơ hồ: nó được đặt đứng trên một bên. Các bản dịch suy ra: “nó đứng trên hai chân sau,” “nửa thân này cao hơn nửa thân kia.” Có thể hình dung con gấu trong tư thế khom lưng, hai chân sau duỗi thẳng nên phần thân sau cao hơn, hai chân trước cong lại, sẵn sàng rút vô khi gấu đứng dậy trên hai chân sau Miệng nó ngậm ba chiếc xương sườn giữa hai hàm răng. Có tiếng bảo nó: ‘Đứng lên, ăn thịt cho nhiều!’
Sau đó, tôi đang nhìn, thì kìa, một con thú khác, giống như con beo, nhưng lại mang bốn cánh giống như cánh chim trên lưng. Nó có bốn đầu và được quyền thống trị.
Sau đó, vẫn trong khải tượng ban đêm, tôi tiếp tục nhìn, thì kìa, một con thú thứ tư trông khủng khiếp, ghê rợn, và mạnh mẽ phi thường. Nó có răng to, bằng sắt. Nó nuốt, nó nghiền, rồi dùng chân chà nát phần còn sót lại. Nó khác hẳn tất cả các con thú trước. Nó có đến mười sừng.
Tôi đang chăm chú nhìn các sừng ấy, thì kìa, một cái sừng khác, nhỏ hơn, mọc lên giữa các sừng kia, khiến cho ba trong các sừng trước bị nhổ bật gốc. Sừng nhỏ này có nhiều mắt giống như mắt người, và miệng khoe khoang xấc xược.
Đấng Thái Cổ
Tôi nhìn thấy
Các ngai được xếp đặt,
Đấng Thái Cổ an tọa.
Áo Ngài trắng như tuyết,
Tóc trên đầu Ngài như lông cừu tinh sạch.
Ngai của Ngài giống như ngọn lửa,
Bánh xe của Ngài như lửa cháy hừng.
Một sông lửa phát xuất từ nơi ngai
Cuồn cuộn chảy ra.
Ngàn ngàn hầu hạ Ngài,
Vạn vạn phục vụ Ngài.
Tòa bắt đầu phiên xử,
Các sách đều mở ra.
Bấy giờ, khi tôi đang nhìn, tôi nghe tiếng cái sừng nói lời ngạo mạn. Tôi tiếp tục nhìn khi con thú bị giết, thây nó bị hủy diệt, phó cho lửa thiêu đốt. Những con thú còn lại bị tước quyền thống trị, nhưng đời chúng được kéo dài thêm một thời và một kỳ.
Trong khải tượng ban đêm, tôi nhìn thấy một vị hình dáng như con người ngự đến với mây trời. Người tiến lại gần, và được đưa vào trình Đấng Thái Cổ. Ngài trao cho Người quyền thống trị, vinh quang và vương quốc. Mọi người thuộc mọi quốc gia, dân tộc và ngôn ngữ đều phải phụng sự Người. Quyền thống trị của Người còn đời đời, chẳng hề chuyển dịch; vương quốc Người chẳng hề suy vong.
Giải Thích Khải Tượng
Về phần tôi, Đa-ni-ên, tâm thần tôi xao xuyến về những điều ấy,7:15 Dịch theo LXX những khải tượng trong đầu làm tôi kinh hoàng. Vậy tôi đến gần một trong những vị đứng hầu tại đấy và hỏi xem tất cả những điều ấy thật sự có nghĩa gì.
Người giải thích cho tôi biết ý nghĩa những việc ấy: ‘Bốn con thú khổng lồ ấy là bốn vua nổi lên cầm quyền trên đất. Nhưng rồi dân thánh của Đấng Tối Cao sẽ nhận lãnh vương quốc và nắm giữ vương quyền đời đời mãi mãi.’
Bấy giờ tôi muốn biết con thú thứ tư thật sự có ý nghĩa gì. Nó khác hẳn tất cả các con thú kia. Trông nó khủng khiếp vô cùng, với răng bằng sắt và vuốt bằng đồng. Nó nuốt, nó nghiền nát, rồi dùng chân chà đạp phần còn sót lại. Tôi cũng muốn biết thêm về mười cái sừng trên đầu con thú và về cái sừng kia khi mọc lên khiến cho ba cái sừng trước phải ngã. Sừng này có nhiều mắt và miệng khoe khoang xấc xược. Trông nó oai vệ hơn các sừng khác. Khi tôi nhìn, sừng này giao chiến với dân thánh và thắng họ cho đến khi Đấng Thái Cổ ngự đến, xét xử và minh oan cho dân thánh của Đấng Tối Cao. Đã đến lúc dân thánh nhận lãnh vương quốc.
Vị đứng hầu bên ngai giải thích cho tôi: ‘Con thú thứ tư là vương quốc thứ tư xuất hiện trên mặt đất, khác hẳn mọi vương quốc kia. Nó sẽ ăn nuốt, đập tan, và dẫm nát toàn thế giới. Còn mười sừng là mười vua sẽ nổi lên cai trị vương quốc ấy. Nhưng sau đó, một vua khác sẽ nổi lên, khác hẳn các vua trước, và sẽ hạ ba vua trong số các vua ấy. Vua này sẽ nói phạm đến Đấng Tối Cao và áp bức dân thánh của Ngài. Vua định thay đổi Kinh Luật và các ngày lễ. Dân thánh sẽ bị nộp vào tay vua trong ba năm rưỡi.
Nhưng khi tòa mở phiên xét xử, quyền thống trị của vua sẽ bị tước đi, bị tiêu diệt hoàn toàn và vĩnh viễn. Rồi dân thánh của Đấng Tối Cao sẽ nhận lãnh vương quyền, quyền thống trị, và vinh quang cao cả của tất cả các vương quốc trên đất. Vương quyền của dân thánh sẽ tồn tại mãi mãi, mọi quyền thống trị sẽ phụng sự và vâng phục Ngài.’
Khải tượng kết thúc tại đây. Về phần tôi, Đa-ni-ên, các tư tưởng trong tôi làm tôi kinh hoàng đến nỗi mặt tôi biến sắc. Nhưng tôi giữ kín sự việc trong lòng.”
Khải Tượng Thứ Nhì: Cừu Đực Và Dê Đực
Năm thứ ba triều vua Bên-sát-xa, tôi là Đa-ni-ên được thấy một khải tượng. Khải tượng này xảy ra sau khải tượng tôi thấy trước đây. Trong khải tượng, tôi thấy mình đang ở tại pháo đài Su-san, thuộc tỉnh Ê-lam. Tôi đang đứng bên bờ kinh U-lai. Tôi ngước mắt lên nhìn và thấy một con cừu đực đứng bên bờ kinh. Cừu có hai sừng cao, nhưng sừng cao hơn lại mọc lên sau sừng kia. Tôi thấy con cừu đực lấy sừng húc về phía tây, phía bắc, và phía nam. Không một con thú nào chống lại nó được, hoặc thoát khỏi tay nó. Nó muốn làm gì tùy ý, và trở nên lớn.
Tôi đang ngẫm nghĩ về điều ấy, thì kìa, một con dê đực vụt tới từ phía tây, băng ngang qua khắp cả đất mà chân không hề chạm đất. Con dê có một sừng to lồ lộ giữa hai mắt. Nó tiến lại chỗ con cừu có hai sừng tôi vừa thấy đứng bên bờ kinh. Nó hùng hổ phóng về phía con cừu. Tôi thấy nó xông vào con cừu, giận dữ húc cừu làm gẫy luôn cả hai sừng cừu. Con cừu không đủ sức chống cự. Dê quật cừu ngã xuống đất, rồi lấy chân đạp lên. Không ai cứu cừu khỏi tay dê. Dê đực trở nên rất lớn. Nhưng khi uy quyền nó lên đến tột đỉnh, cái sừng lớn của nó bật gẫy. Thay vào đó, bốn sừng khác lồ lộ mọc lên, hướng theo gió bốn phương trời.
Từ một trong các sừng ấy, một sừng nhỏ nhú lên, rồi lớn mạnh cực kỳ về phía nam, phía đông, và miền đất xinh đẹp. Nó lớn mạnh đến nỗi tấn công đạo binh trên trời, làm cho một phần đạo binh, và một phần các vì sao, rơi xuống đất, rồi nó dẫm chân lên. Nó xấc xược thách thức ngay cả vị Nguyên Soái đạo binh. Nó bãi bỏ việc dâng tế lễ hằng ngày và làm ô uế đền thánh Ngài. Bởi vì tội ác, đạo binh bị nộp cho nó cùng với tế lễ hằng ngày.8:12 Hy-bá khó hiểu. Ctd: thay vì dâng Cái sừng đó quăng lẽ thật xuống đất. Nó làm mọi việc đều thành công.
Bấy giờ tôi nghe một vị thánh lên tiếng, và một vị thánh khác hỏi vị thánh vừa lên tiếng: “Những biến cố trong khải tượng sẽ kéo dài đến bao giờ? Tội ác kinh hoàng sẽ thay thế việc dâng tế lễ hằng ngày trong bao lâu? Đền thánh và đạo binh sẽ bị chà đạp đến bao giờ?”
Vị này đáp: “Cho đến hai ngàn ba trăm buổi chiều và buổi sáng. Bấy giờ đền thánh sẽ được thanh tẩy và phục hồi.”
Thiên Sứ Gáp-ri-ên Giải Thích Khải Tượng
Trong khi tôi, Đa-ni-ên, đang tìm hiểu khải tượng tôi vừa thấy, bỗng dưng có một hình dạng đứng trước mặt tôi, trông giống như một người đàn ông. Và tôi nghe tiếng người gọi vọng vào từ giữa dòng kinh U-lai: “Gáp-ri-ên, hãy giải thích khải tượng cho người này hiểu.”
Khi Gáp-ri-ên đến gần nơi tôi đứng, tôi kinh hãi ngã sấp mặt xuống. Nhưng thiên sứ bảo tôi: “Hỡi con người, hãy hiểu rằng khải tượng này liên quan đến thời cuối cùng.”
Thiên sứ còn đang nói thì tôi đã ngất xỉu, mặt hãy còn sấp xuống đất. Thiên sứ lay tôi dậy và đỡ tôi đứng lên.
Thiên sứ bảo: “Này, ta cho ngươi biết điều sẽ xảy ra trong những ngày cuối của thời thịnh nộ. Vì khải tượng liên quan đến thời cuối cùng và thời này đã được ấn định rồi. Con cừu đực có hai sừng mà ngươi thấy tượng trưng cho các vương quốc Mê-đi và Ba-tư. Con dê đực tượng trưng cho vương quốc Hy-lạp, và cái sừng lớn giữa hai mắt là vua đầu tiên. Khi sừng này bị gãy, bốn sừng mọc lên thay vào đó, có nghĩa là đất nước này chia thành bốn vương quốc, nhưng không còn sức mạnh của vương quốc đầu tiên.
Vào cuối triều đại chúng, khi những kẻ phạm pháp đã vi phạm quá mức, một vua sẽ nổi dậy, mặt mày hung bạo, vô cùng xảo quyệt. Vua càng thêm mạnh mẽ, nhưng không bởi sức riêng. Vua sẽ hủy diệt tàn khốc, và thành công trong mọi việc mình làm. Vua sẽ hủy diệt người hùng mạnh cùng với dân thánh. Nhờ tài xảo quyệt, vua thành công trong những thủ đoạn gian manh. Vua sinh lòng tự cao tự đại, bất ngờ hủy diệt nhiều người. Vua dám nổi dậy chống lại ngay cả Chúa của các chúa nhưng vua sẽ bị hủy diệt, không do tay con người.
Khải tượng vừa nói về các buổi chiều và các buổi sáng là sự thật. Phần ngươi, hãy giữ kín khải tượng, vì nó nói về tương lai xa.”
Về phần tôi, Đa-ni-ên, tôi đờ đẫn như người mất hồn. Tôi đau ốm nhiều ngày. Sau khi bình phục, tôi tiếp tục làm công việc của vua giao cho tôi. Nhưng tôi vẫn còn kinh hoàng vì khải tượng ấy và vẫn không hiểu.
Lời Tiên Tri Về Bảy Mươi Tuần Lễ
Năm thứ nhất triều vua Đa-ri-út, con trai A-suê-ru, thuộc dòng giống người Mê-đi, khi Đa-ri-út trở thành vua nước Canh-đê, năm thứ nhất triều vua ấy, tôi, Đa-ni-ên, hiểu ra rằng thành Giê-ru-sa-lem phải chịu hoang phế trong bảy mươi năm theo lời CHÚA phán với tiên tri Giê-rê-mi. Tôi kiêng ăn, quấn vải thô ngang lưng, ngồi trên đống tro,9:3 Hoặc rắc tro lên đầu, hoặc cả hai và ngước mắt lên CHÚA là Đức Chúa Trời, khẩn thiết cầu xin.
Đa-ni-ên Cầu Thay Cho Dân Mình
Tôi cầu nguyện và xưng tội với CHÚA, Đức Chúa Trời tôi:
“Lạy CHÚA là Đức Chúa Trời vĩ đại, đáng kính, đáng sợ, Ngài giữ giao ước và bền lòng yêu thương những người yêu mến Ngài và giữ điều răn Ngài. Nhưng chúng con đã phạm tội, chúng con làm điều quấy, và cư xử gian ác; chúng con đã phản nghịch và lìa bỏ các điều răn và luật lệ Ngài. Chúng con đã không vâng lời các tôi tớ Ngài là các vị tiên tri đã nhân danh Ngài mà nói với các vua chúa và tổ phụ chúng con, cùng với toàn dân trong xứ.
Lạy Chúa, Ngài chính là Đấng Công Chính, còn chúng con bị sỉ nhục cho đến ngày nay; chúng con là những người Giu-đa, và dân cư thành Giê-ru-sa-lem, cùng toàn dân Y-sơ-ra-ên, những người ở gần cũng như ở xa, trong mọi xứ Ngài đã đuổi chúng con đến, vì tội bất trung phản nghịch lại Ngài. Lạy CHÚA, chúng con, kể cả các vua và tổ phụ chúng con, đều đáng bị sỉ nhục vì chúng con đã phạm tội với Ngài. Lạy CHÚA là Đức Chúa Trời chúng con, Ngài đầy lòng thương xót và sẵn sàng tha thứ, dù chúng con đã phản nghịch lại Ngài. Chúng con không vâng lời CHÚA, Đức Chúa Trời chúng con, chúng con không sống theo các luật lệ Ngài bảo các vị tiên tri là tôi tớ Ngài dạy cho chúng con. Toàn dân Y-sơ-ra-ên đều không vâng lời Ngài nên vi phạm Kinh Luật của Ngài và đi lạc; do đó, Ngài đã trút xuống chúng con lời nguyền rủa đi đôi với lời thề ghi trong Kinh Luật Môi-se, tôi tớ Đức Chúa Trời, vì chúng con đã phạm tội với Ngài. Ngài đã thực hiện lời Ngài cảnh cáo chúng con và các bậc cầm quyền cai trị chúng con khi Ngài giáng đại họa xuống chúng con tại Giê-ru-sa-lem, một đại họa chưa hề xảy ra dưới bầu trời. Tất cả những tai họa này đã trút xuống chúng con đúng như đã chép trong Kinh Luật Môi-se. Vì chúng con không cố gắng làm vui lòng CHÚA, Đức Chúa Trời chúng con, không lìa bỏ tội ác, quay về với Ngài, không chú tâm đến lòng thành tín của Ngài, nên CHÚA canh chừng cho đến đúng lúc Ngài đã giáng tai họa này xuống chúng con. Lạy CHÚA, Đức Chúa Trời chúng con, Ngài thật công chính trong mọi việc Ngài làm, còn chúng con lại chẳng vâng lời Ngài.
Lạy CHÚA là Đức Chúa Trời chúng con, Ngài đã bày tỏ quyền năng Ngài khi Ngài đem dân Ngài ra khỏi Ai-cập, làm cho tiếng tăm Ngài lừng lẫy cho đến ngày nay. Chúng con xin xưng nhận tội ác chúng con. Lạy CHÚA, vì Ngài đã từng hành động theo sự công chính và thành tín của Ngài để giải cứu chúng con, xin Ngài nguôi cơn phẫn nộ đối với Giê-ru-sa-lem, là thành trì và núi thánh của Ngài. Vì tội lỗi chúng con và tội ác của tổ phụ chúng con, thành Giê-ru-sa-lem và dân Ngài bị tất cả các nước chung quanh chế nhạo.
Giờ đây, lạy Đức Chúa Trời chúng con, xin Ngài nghe lời tôi tớ Ngài khẩn nguyện nài xin. Vì danh CHÚA, xin Ngài ban ơn cho đền thánh điêu tàn của Ngài được xây cất lại.9:17 Nt: xin Ngài chiếu sáng mặt Ngài trên đền thánh Ngài Lạy Đức Chúa Trời của con, xin Ngài lắng tai nghe, xin Ngài mở mắt nhìn cảnh hoang tàn của thành đô chúng con, là thành mang danh Ngài. Chúng con không dựa vào việc làm công chính nào của chúng con, nhưng dựa vào lòng thương xót bao la của Ngài mà dâng lên Ngài lời nài xin khẩn thiết. Lạy CHÚA, xin lắng nghe chúng con! Lạy CHÚA, xin tha thứ cho chúng con! Lạy CHÚA, xin đoái thương chúng con! Lạy Đức Chúa Trời của con, vì danh Ngài, xin ra tay và đừng trì hoãn, vì thành và dân của Ngài mang danh Ngài.”
Thiên Sứ Gáp-ri-ên Giải Nghĩa Lời Tiên Tri
Tôi tiếp tục cầu nguyện, xưng tội của chính mình và tội của Y-sơ-ra-ên, dân tôi. Tôi dâng lên CHÚA, Đức Chúa Trời tôi, lời cầu xin khẩn thiết về núi thánh của Đức Chúa Trời tôi. Tôi đang cầu nguyện bỗng Gáp-ri-ên, con người mà tôi đã thấy trong khải tượng trước đây, bay nhanh đến bên tôi vào giờ dâng tế lễ buổi chiều. Thiên sứ giải thích: “Đa-ni-ên, ta đến đây để giúp ngươi hiểu rõ lời tiên tri. Ngay khi ngươi khởi sự cầu xin, Đức Chúa Trời đã đáp lời ngươi, và ta đến để loan báo, vì Ngài rất yêu quý ngươi. Vậy, hãy lưu tâm đến lời giải đáp, hãy am hiểu khải tượng. Bảy mươi tuần9:24 9:2 nói về bảy mươi năm. “Tuần” ở đây có nghĩa là bảy năm. “Bảy mươi tuần” là bốn trăm chín mươi năm đã được ấn định cho dân và thành thánh của ngươi để chấm dứt sự vi phạm, diệt trừ tội lỗi, xóa bỏ tội ác, để thiết lập sự công chính đời đời, để khải tượng trong lời tiên tri được ứng nghiệm, và để xức dầu Nơi Chí Thánh.
Vậy, hãy để tâm và hiểu rõ: từ khi lệnh tái thiết thành Giê-ru-sa-lem được ban hành cho đến khi Đấng Mê-si-a xuất hiện, có bảy tuần và sáu mươi hai tuần lễ; thành sẽ được tái thiết với phố xá và thành lũy, nhưng đó là thời buổi hoạn nạn. Sau sáu mươi hai tuần, vị được xức dầu sẽ bị sát hại và không có gì. Dân của thủ lãnh tương lai sẽ hủy diệt thành đô và đền thánh. Sự cuối cùng của điều đó sẽ đến như nước lụt. Chiến tranh và cảnh hoang tàn đã được dự định để tiếp diễn ra cho đến cuối cùng. Trong một tuần, vị thủ lãnh ấy sẽ củng cố hiệp ước với nhiều người; nhưng vừa được nửa tuần, hắn hủy bỏ việc dâng sinh tế và tế lễ chay. Tại chỗ đó,9:27 Hy-bá không rõ nghĩa. Có bản dịch: “trên cánh, trên nóc đền thờ…” vật gớm ghiếc tàn khốc được dựng lên cho đến khi kẻ gây cảnh tàn khốc bị hủy diệt theo như đã định.”
Khải Tượng Cuối Cùng
Năm thứ ba triều vua Si-ru, nước Ba-tư, Đa-ni-ên, cũng gọi là Bên-tơ-sát-xa, nhận được sự mặc khải. Sự mặc khải này đáng tin cậy10:1 Nt: chân thật và liên quan đến một cuộc chiến lớn. Đa-ni-ên chú tâm đến lời mặc khải nên am hiểu khải tượng.
Trong những ngày ấy, tôi, Đa-ni-ên, kiêng ăn buồn thảm như thể chịu tang suốt ba tuần liền: tôi không ăn cao lương mỹ vị, tôi không hề nếm thịt và rượu, tôi cũng không xức dầu thơm cho đến khi đầy ba tuần.
Ngày hai mươi bốn tháng giêng,10:4 Theo niên lịch Do-thái, tháng giêng là tháng Ni-san, tương đương với 15 tháng 3 đến 15 tháng 4 tây lịch tôi đang đứng bên bờ sông lớn, tức là sông Tích-rít, bỗng tôi ngước mắt lên nhìn, thấy một người mặc áo vải sợi lanh, lưng thắt đai vàng U-pha, thân mình sáng như bích ngọc, mặt chói như chớp nhoáng, đôi mắt rực lên như đuốc cháy hừng, cánh tay và đôi bàn chân như đồng đánh bóng, và tiếng nói vang ầm như tiếng đám đông.
Chỉ một mình tôi, Đa-ni-ên, thấy khải tượng này. Còn những người ở bên tôi tuy không thấy khải tượng, nhưng đều sợ hãi run rẩy chạy đi tìm chỗ ẩn. Vậy chỉ mình tôi còn lại khi tôi nhìn thấy khải tượng trọng đại này. Tôi không còn sức nữa. Mặt tôi tái xanh như người sắp chết. Tôi đã kiệt sức. Bấy giờ tôi nghe tiếng người phán. Vừa khi nghe, tôi ngã sấp mặt xuống đất, bất tỉnh.
Nhưng một bàn tay đụng đến tôi và nâng tôi quỳ dậy trên hai bàn tay và hai đầu gối. Người bảo tôi: “Đa-ni-ên, người rất được yêu quý, hãy chú tâm đến những lời ta sắp truyền cho ngươi. Hãy đứng thẳng lên, vì ta đã được sai đến cùng ngươi.” Khi người phán lời ấy với tôi, tôi run rẩy đứng dậy.
Người nói tiếp: “Đa-ni-ên, đừng sợ. Ngay từ ngày đầu, khi ngươi quyết tâm tìm hiểu và hạ mình xuống trước mặt Đức Chúa Trời ngươi, Ngài đã nghe lời ngươi cầu xin, và chính vì lời cầu nguyện của ngươi mà ta đã đến. Hoàng tử của vương quốc Ba-tư đã chống nghịch lại ta hai mươi mốt ngày, cho đến khi Mi-ca-ên, một trong các thiên sứ trưởng, đến giúp đỡ ta, vì ta đã bị kẹt lại đấy, trong vương quốc Ba-tư.10:13 Có bản dịch: Ta để người (Mi-ca-ên) ở lại đấy với các vua Ba-tư (hoặc: trong nước Ba-tư), vua tượng trưng cho vương quốc Và bây giờ ta đến đây để giúp ngươi hiểu việc gì sẽ xảy ra cho dân ngươi trong tương lai, vì khải tượng đó liên quan đến những ngày tương lai.”
Nghe những lời ấy, tôi cúi mặt xuống đất, nín lặng, không thốt nên lời. Bấy giờ, một vị hình dáng như con người sờ môi tôi. Tôi liền mở miệng thưa với vị đứng trước mặt tôi: “Thưa chúa, khải tượng làm tôi đau quặn đến nỗi kiệt sức. Làm thể nào tôi tớ của chúa như tôi đây có thể thưa chuyện cùng chúa tôi được, vì hiện giờ tôi không còn sức, còn hơi gì nữa.”
Bấy giờ vị có hình dáng như con người lại chạm đến tôi một lần nữa và thêm sức cho tôi. Người bảo: “Người được yêu quý, đừng sợ. Hãy an tâm. Hãy mạnh mẽ và can đảm lên.”
Trong khi người nói với tôi, tôi được thêm sức và thưa: “Lạy chúa, xin truyền dạy tôi, vì ngài đã thêm sức cho tôi.”
Người nói: “Ngươi có biết vì sao ta đến với ngươi không? Bây giờ ta phải quay lại nghênh chiến với hoàng tử Ba-tư. Ta vừa ra đi,10:20 Nt: ta vừa ra đi. Có bản dịch sửa lại: người (thiên sứ Ba-tư) vừa ra đi hoàng tử Hy-lạp sẽ đến. Nhưng ta sẽ báo cho ngươi biết điều đã ghi chép trong sách sự thật. Chẳng có ai hiệp sức với ta chống lại các người này, ngoại trừ Mi-ca-ên là hoàng tử của dân ngươi.
Về phần ta, kể từ năm thứ nhất triều vua Đa-ri-út, người Mê-đi, ta đã đứng cạnh bên để giúp đỡ và trợ sức cho Mi-ca-ên.
Các Vương Quốc Ai-cập Và Sy-ri
Bây giờ ta sẽ cho người biết sự thật. Có ba vua nữa sẽ lên ngôi trị vì nước Ba-tư. Kế đến vua thứ tư, giàu có hơn tất cả các vua trước. Khi vua nhờ của cải củng cố sức mạnh đủ rồi, vua xúi giục mọi người chống lại vương quốc Hy-lạp.11:2 Hy-bá không rõ nghĩa. Có thể hiểu theo một nghĩa khác: vua sẽ thách thức toàn vương quốc Hy-lạp
Rồi một vua hùng mạnh sẽ nổi dậy, chiếm quyền thống trị một vương quốc rộng lớn, và muốn làm gì tùy ý. Nhưng khi vua vững mạnh, vương quốc của vua lại tan rã, và phân chia theo hướng gió bốn phương trời, nhưng không chia cho dòng dõi vua, và cũng không rộng lớn như khi vua cai trị. Vì vương quốc của vua sẽ bị nhổ tận gốc và chia cho những người khác, không thuộc dòng dõi vua.
Bấy giờ vua phương nam sẽ nên hùng mạnh. Nhưng một trong các tướng lãnh của vua sẽ hùng mạnh hơn vua và chiếm được quyền thống trị một vương quốc rộng lớn hơn vương quốc của vua. Nhiều năm sau, họ kết ước với nhau. Vua phương nam gả con gái cho vua phương bắc để bảo đảm hiệp ước hòa bình hữu nghị. Nhưng nàng sẽ không giữ vững được quyền lực, cả vua và con vua cũng không đứng vững nổi. Vì nàng cùng người hỗ trợ, thân sinh11:6 Hy-bá: ngươi có quyền sở hữu và nâng đỡ nàng và những người theo hầu nàng đều sẽ bị thủ tiêu. Chẳng bao lâu một mầm non cùng gốc với nàng sẽ lên ngôi thay thế vua cha. Vua này sẽ tấn công đội quân của vua phương bắc, tiến vào các thành trì kiên cố, và chiến thắng họ. Ngay cả các thần của họ, tức là các tượng đúc, cùng với các đồ dùng quý giá bằng vàng và bạc, vua cũng đem về Ai-cập làm chiến lợi phẩm. Rồi vua để yên cho vua phương bắc một thời gian. Bấy giờ vua này sẽ xâm nhập lãnh thổ vua phương nam, nhưng rồi phải rút về xứ mình. Các con trai vua phương bắc sẽ chuẩn bị gây chiến. Họ chiêu mộ một đoàn quân đông đảo. Một trong những người con ấy sẽ kéo quân tràn xuống như nước lũ và tấn công đến tận thành trì vua phương nam. Vua này phẫn nộ xông ra giao chiến. Dù vua phương bắc chiêu mộ đội quân đông đảo, đội quân này vẫn rơi vào tay vua phương nam. Khi dẹp tan đội quân đông đảo này, vua phương nam sinh lòng kiêu ngạo. Vua hạ được hàng ngàn hàng vạn địch quân, nhưng vua không chiến thắng. Vì vua phương bắc lại chiêu mộ một đoàn quân đông đảo hơn trước. Sau một thời gian, vua tiến công với một đội quân hùng hậu, trang bị đầy đủ.
Vào thời ấy, nhiều người sẽ nổi dậy chống lại vua phương nam. Những người bạo động ngay trong chính dân ngươi cũng sẽ nổi dậy để làm ứng nghiệm khải tượng, nhưng họ sẽ thất bại. Khi vua phương bắc đến, vua sẽ cho đắp lũy bao vây và chiếm được một thành trì kiên cố. Các lực lượng phương nam sẽ không đương đầu nổi, ngay cả đoàn quân tinh nhuệ cũng không đủ sức chống cự. Vì thế, vua tấn công sẽ làm theo ý mình; không ai đương đầu nổi với vua. Vua sẽ chiếm cứ đất nước xinh đẹp, và nắm trọn quyền sinh sát. Vua sẽ quyết định dùng toàn bộ sức mạnh của vương quốc mình để tiến vào. Vua sẽ ký hòa ước và gả công chúa cho vua phương nam nhằm thôn tính vương quốc ấy, nhưng ý định vua sẽ không thành, vua sẽ thất bại. Sau đó, vua quay về tấn công miền duyên hải và chiếm được nhiều vùng. Nhưng một tướng sẽ chấm dứt thái độ ngạo mạn của vua. Vua sẽ phải trả giá vì lòng ngạo mạn của mình. Bấy giờ vua trở về các thành trì kiên cố của xứ mình, nhưng rồi vua sẽ vấp ngã và mất tăm.
Vua nối ngôi sẽ phái người thu thuế đến tận nơi huy hoàng của vương quốc.11:20 Hy-bá khó hiểu. Ctd: thu thuế để duy trì sự giàu sang trong vương quốc Nhưng chẳng bao lâu, vua sẽ bị sát hại, không phải cách công khai hoặc nơi chiến trận.”
Vị Vua Gian Ác
Vua kế vị là một người đáng khinh miệt, không được quyền thừa kế, nhưng đột ngột lẻn vào, dùng thủ đoạn xảo quyệt chiếm ngôi vua. Vua tiến đến đâu thì các lực lượng chống đối đều bị dẹp tan và cuốn đi như nước lũ, kể cả vị lãnh đạo giao ước. Sau khi ký hiệp ước, vua dùng mưu mô xảo trá củng cố quyền hành ngày càng thêm mạnh dù chỉ có ít thuộc hạ. Vua sẽ đột nhập những vùng trù phú nhất trong tỉnh, và vua sẽ làm điều mà cha ông hoặc tổ tiên vua chưa hề làm: chiến lợi phẩm và của cải chiếm đoạt được, vua sẽ phân phát rời rộng cho thuộc hạ. Vua lập mưu xâm chiếm các thành trì kiên cố, nhưng chỉ được một thời gian thôi.
Vua dốc lòng dốc sức đem một đạo quân lớn ra đánh vua phương nam. Vua này cũng chống cự lại với một đạo quân lớn và cực kỳ hùng hậu. Nhưng vua không đương đầu nổi vì âm mưu bội phản của chính những kẻ hưởng lộc vua muốn hủy diệt vua. Đạo quân của vua sẽ tan rã, nhiều người sẽ tử trận. Bấy giờ cả hai vua đều có ác tâm, ngồi ăn đồng bàn, nhưng nói với nhau những lời dối trá. Tuy nhiên, mưu tính của họ sẽ không thành, vì giai đoạn cuối sẽ đến vào thời hạn ấn định. Rồi vua phương bắc sẽ quay về xứ mình, mang theo nhiều chiến lợi phẩm. Vua quyết tâm chống lại giao ước thánh khi vua đi ngang qua trên đường về xứ.11:28 Có thể bản gốc Aramaic là “Vua đi ngang qua”
Đúng thời hạn, vua trở lại xâm lăng phương nam, nhưng lần này sẽ không như lần trước. Khi tầu bè La-mã11:30 Nt: “tầu bè Kít-tim.” Kít-tim chỉ cư dân đảo Cyprus (Sáng 10:4, Isa 23:1) đến tấn công, vua hoảng sợ rút về. Khi đi ngang qua, vua nổi giận chống lại giao ước thánh. Vua sẽ lưu ý những người bỏ giao ước thánh.
Vua sẽ đem lực lượng vũ trang đến, chúng sẽ làm ô uế đền thánh là thành trì kiên cố, bãi bỏ việc dâng tế lễ hằng ngày, và dựng lên vật gớm ghiếc tàn khốc. Vua dùng lời xảo trá dụ dỗ những kẻ bội giao ước, còn những người trung thành11:32 Nt: nhận biết Đức Chúa Trời với Đức Chúa Trời mình sẽ chống cự mạnh mẽ.
Những người khôn sáng trong dân11:33 Nt: những người lãnh đạo khôn sáng sẽ dạy dỗ nhiều người, dù họ phải ngã bởi gươm hoặc lửa, dù bị tù đày hoặc cướp bóc trong một thời gian. Trong khi con dân Chúa ngã xuống, họ sẽ nhận được chút ít hỗ trợ. Nhiều người sẽ liên kết với họ, nhưng không thực tâm. Một số người khôn sáng sẽ ngã xuống, nhờ đó, họ được thử lửa, thanh luyện, và tẩy trắng cho đến giai đoạn cuối, vì còn phải chờ thời hạn ấn định.
Vua phương bắc sẽ tha hồ làm theo ý mình. Vua sẽ tự cao tự đại, tôn mình lên trên hết các thần. Vua sẽ nói lời xấc xược xúc phạm đến Đức Chúa Trời Tối Cao. Nhưng vua sẽ thành công cho đến khi thời thịnh nộ được hoàn tất, vì điều gì Chúa đã quyết định sẽ được thi hành. Vua không quan tâm đến các thần của tổ tiên, cũng chẳng đếm xỉa đến điều mà giới phụ nữ ao ước, hoặc bất cứ một thần nào khác, vì vua tự tôn mình lên trên hết mọi thần. Thay vào đó, vua tôn sùng thần của các thành trì kiên cố; vua cúng vàng, bạc, đá quý, và báu vật cho thần mà tổ tiên vua chưa hề biết. Vua nhờ một thần lạ chiếm đóng các thành trì kiên cố nhất. Vua sẽ rất tôn trọng những người nhận biết vua, sẽ khiến họ cai trị trên nhiều người, và sẽ phân phát đất với một giá phải trả.
Trong giai đoạn cuối, vua phương nam sẽ tấn công vua phương bắc. Nhưng vua phương bắc đem chiến xa, kỵ binh, và tầu bè hùng hậu phản công lại như vũ bão. Vua kéo quân tràn qua nhiều nước khác như thác lũ. Vua cũng xâm nhập đất nước xinh đẹp. Nhiều nước11:41 Nt: nhiều người sẽ ngã xuống, nhưng dân Ê-đôm, Mô-áp, và phần chính của dân Am-môn sẽ thoát khỏi tay vua. Khi vua xâm chiếm các nước, ngay cả Ai-cập cũng không thoát khỏi. Vua sẽ nắm quyền làm chủ các kho vàng, bạc, và mọi báu vật khác của Ai-cập. Các nước Ly-bi và Ê-thi-ô-bi cũng sẽ đầu phục vua. Nhưng tin từ phương đông và phương bắc làm vua hoảng sợ. Vua giận dữ rút quân đi sát hại nhiều người. Tuy nhiên, khi vua đã dựng lều ngự khang trang giữa biển và tại núi thánh xinh đẹp, giờ cuối cùng của vua sẽ đến, nhưng không ai cứu giúp.
Người Trung Tín Được Giải Cứu
Lúc bấy giờ, Mi-ca-ên, thiên sứ bảo vệ dân ngươi, sẽ can thiệp. Sẽ có một thời kỳ hoạn nạn chưa từng thấy, từ khi các nước được thành lập cho đến lúc ấy. Nhưng lúc bấy giờ, tất cả những ai trong dân ngươi có tên ghi trong sách ấy đều sẽ được giải cứu. Nhiều người ngủ trong bụi đất sẽ thức dậy, người thì được sống đời đời, kẻ thì chịu tủi nhục gớm ghiếc đời đời. Còn những người khôn sáng sẽ chói lọi như bầu trời rực sáng, những ai đưa nhiều người đến với sự công chính sẽ chiếu sáng như các vì sao, đời đời mãi mãi. Về phần ngươi, Đa-ni-ên, hãy giữ kín những lời này và niêm phong sách lại cho đến thời kỳ cuối cùng. Nhiều người sẽ đi đây đó và sự hiểu biết sẽ gia tăng.
Khải Tượng Kết Thúc
Tôi, Đa-ni-ên, đang nhìn, bỗng tôi thấy hai vị thiên sứ khác, mỗi vị đứng một bên bờ sông. Một trong hai vị hỏi người mặc áo vải lanh đang đứng bên trên mặt sông: “Đến khi nào những điều kinh khiếp ấy mới chấm dứt?”
Người mặc áo vải lanh đứng bên trên mặt sông giơ hai tay lên trời, và tôi nghe vị ấy thề nhân danh Đấng Hằng Sống: “Phải trải qua một kỳ, các kỳ, và nửa kỳ.12:7 một năm, hai năm và nửa năm Khi sức mạnh của dân thánh đã bị đập tan hoàn toàn, mọi điều này sẽ kết thúc.”
Tôi nghe, nhưng không hiểu nên hỏi lại: “Thưa Ngài, cuối cùng những điều ấy sẽ ra sao?”
Thiên sứ đáp: “Đa-ni-ên, hãy đi,12:9 Ctd: đừng lo nghĩ nữa vì những lời này được giữ kín và niêm phong cho đến thời cuối cùng. Nhiều người sẽ được thanh luyện, tẩy trắng và thử lửa, kẻ ác sẽ tiếp tục làm ác không ai trong số những kẻ ác sẽ hiểu. Nhưng những người khôn ngoan sẽ hiểu.
Từ khi bãi bỏ việc dâng tế lễ hằng ngày, và từ khi dựng lên vật gớm ghiếc tàn khốc, sẽ có 1,290 ngày. Phước cho người nào bền lòng chờ đợi suốt 1,335 ngày.
Về phần ngươi, hãy đi đường mình12:13 Ctd: hãy trung tín cho đến cùng. Vì ngươi sẽ an nghỉ. Nhưng rồi ngươi sẽ sống lại để hưởng phần thưởng dành cho ngươi trong ngày chung kết.”
1
Daniel Finds Favor in Babylon In the third year of the reign of King Jehoiakim of Judah, King Nebuchadnezzar of Babylon advanced against Jerusalem and laid it under siege.
Now the Lord delivered King Jehoiakim of Judah into his power, along with some of the vessels of the temple of God. He brought them to the land of Babylonia to the temple of his god and put the vessels in the treasury of his god.
The king commanded Ashpenaz, who was in charge of his court officials, to choose some of the Israelites who were of royal and noble descent–
young men in whom there was no physical defect and who were handsome, well versed in all kinds of wisdom, well educated and having keen insight, and who were capable of entering the king’s royal service– and to teach them the literature and language of the Babylonians.
So the king assigned them a daily ration from his royal delicacies and from the wine he himself drank. They were to be trained for the next three years. At the end of that time they were to enter the king’s service.
As it turned out, among these young men were some from Judah: Daniel, Hananiah, Mishael, and Azariah.
But the overseer of the court officials renamed them. He gave Daniel the name Belteshazzar, Hananiah he named Shadrach, Mishael he named Meshach, and Azariah he named Abednego.
But Daniel made up his mind that he would not defile himself with the royal delicacies or the royal wine. He therefore asked the overseer of the court officials for permission not to defile himself.
Then God made the overseer of the court officials sympathetic to Daniel.
But he responded to Daniel,“I fear my master the king. He is the one who has decided your food and drink. What would happen if he saw that you looked malnourished in comparison to the other young men your age? If that happened, you would endanger my life with the king!”
Daniel then spoke to the warden whom the overseer of the court officials had appointed over Daniel, Hananiah, Mishael, and Azariah:
“Please test your servants for ten days by providing us with some vegetables to eat and water to drink.
Then compare our appearance with that of the young men who are eating the royal delicacies; deal with us in light of what you see.”
So the warden agreed to their proposal and tested them for ten days.
At the end of the ten days their appearance was better and their bodies were healthier than all the young men who had been eating the royal delicacies.
So the warden removed the delicacies and the wine from their diet and gave them a diet of vegetables instead.
Now as for these four young men, God endowed them with knowledge and skill in all sorts of literature and wisdom– and Daniel had insight into all kinds of visions and dreams.
When the time appointed by the king arrived, the overseer of the court officials brought them into Nebuchadnezzar’s presence.
When the king spoke with them, he did not find among the entire group anyone like Daniel, Hananiah, Mishael, or Azariah. So they entered the king’s service.
In every matter of wisdom and insight the king asked them about, he found them to be ten times better than any of the magicians and astrologers that were in his entire empire.
Now Daniel lived on until the first year of Cyrus the king.
2
Nebuchadnezzar Has a Disturbing Dream In the second year of his reign Nebuchadnezzar had many dreams. His mind was disturbed and he suffered from insomnia.
The king issued an order to summon the magicians, astrologers, sorcerers, and wise men in order to explain his dreams to him. So they came and awaited the king’s instructions.
The king told them,“I have had a dream, and I am anxious to understand the dream.”
The wise men replied to the king:[What follows is in Aramaic]“O king, live forever! Tell your servants the dream, and we will disclose its interpretation.”
The king replied to the wise men,“My decision is firm. If you do not inform me of both the dream and its interpretation, you will be dismembered and your homes reduced to rubble!
But if you can disclose the dream and its interpretation, you will receive from me gifts, a reward, and considerable honor. So disclose to me the dream and its interpretation!”
They again replied,“Let the king inform us of the dream; then we will disclose its interpretation.”
The king replied,“I know for sure that you are attempting to gain time, because you see that my decision is firm.
If you don’t inform me of the dream, there is only one thing that is going to happen to you. For you have agreed among yourselves to report to me something false and deceitful until such time as things might change. So tell me the dream, and I will have confidence that you can disclose its interpretation.”
The wise men replied to the king,“There is no man on earth who is able to disclose the king’s secret, for no king, regardless of his position and power, has ever requested such a thing from any magician, astrologer, or wise man.
What the king is asking is too difficult, and no one exists who can disclose it to the king, except for the gods– but they don’t live among mortals!”
Because of this the king got furiously angry and gave orders to destroy all the wise men of Babylon.
So a decree went out, and the wise men were about to be executed. They also sought Daniel and his friends so that they could be executed.
Then Daniel spoke with prudent counsel to Arioch, who was in charge of the king’s executioners and who had gone out to execute the wise men of Babylon.
He inquired of Arioch the king’s deputy,“Why is the decree from the king so urgent?” Then Arioch informed Daniel about the matter.
So Daniel went in and requested the king to grant him time, that he might disclose the interpretation to the king.
Then Daniel went to his home and informed his friends Hananiah, Mishael, and Azariah of the matter.
He asked them to pray for mercy from the God of heaven concerning this mystery so that he and his friends would not be destroyed along with the rest of the wise men of Babylon.
Then in a night vision the mystery was revealed to Daniel. So Daniel praised the God of heaven,
saying,“Let the name of God be praised forever and ever, for wisdom and power belong to him.
He changes times and seasons, deposing some kings and establishing others. He gives wisdom to the wise; he imparts knowledge to those with understanding;
he reveals deep and hidden things. He knows what is in the darkness, and light resides with him.
O God of my fathers, I acknowledge and glorify you, for you have bestowed wisdom and power on me. Now you have enabled me to understand what I requested from you. For you have enabled me to understand the king’s dilemma.”
Then Daniel went in to see Arioch(whom the king had appointed to destroy the wise men of Babylon). He came and said to him,“Don’t destroy the wise men of Babylon! Escort me to the king, and I will disclose the interpretation to him!”
So Arioch quickly ushered Daniel into the king’s presence, saying to him,“I have found a man from the captives of Judah who can make known the interpretation to the king.”
The king then asked Daniel(whose name was also Belteshazzar),“Are you able to make known to me the dream that I saw, as well as its interpretation?”
Daniel replied to the king,“The mystery that the king is asking about is such that no wise men, astrologers, magicians, or diviners can possibly disclose it to the king.
However, there is a God in heaven who reveals mysteries, and he has made known to King Nebuchadnezzar what will happen in the times to come. The dream and the visions you had while lying on your bed are as follows.
“As for you, O king, while you were in your bed your thoughts turned to future things. The revealer of mysteries has made known to you what will take place.
As for me, this mystery was revealed to me not because I possess more wisdom than any other living person, but so that the king may understand the interpretation and comprehend the thoughts of your mind.
“You, O king, were watching as a great statue– one of impressive size and extraordinary brightness– was standing before you. Its appearance caused alarm.
As for that statue, its head was of fine gold, its chest and arms were of silver, its belly and thighs were of bronze.
Its legs were of iron; its feet were partly of iron and partly of clay.
You were watching as a stone was cut out, but not by human hands. It struck the statue on its iron and clay feet, breaking them in pieces.
Then the iron, clay, bronze, silver, and gold were broken in pieces without distinction and became like chaff from the summer threshing floors that the wind carries away. Not a trace of them could be found. But the stone that struck the statue became a large mountain that filled the entire earth.
This was the dream. Now we will set forth before the king its interpretation.
Daniel Interprets Nebuchadnezzar’s Dream“You, O king, are the king of kings. The God of heaven has granted you sovereignty, power, strength, and honor.
Wherever human beings, wild animals, and birds of the sky live– he has given them into your power. He has given you authority over them all. You are the head of gold.
Now after you another kingdom will arise, one inferior to yours. Then a third kingdom, one of bronze, will rule in all the earth.
Then there will be a fourth kingdom, one strong like iron. Just like iron breaks in pieces and shatters everything, and as iron breaks in pieces all of these metals, so it will break in pieces and crush the others.
In that you were seeing feet and toes partly of wet clay and partly of iron, so this will be a divided kingdom. Some of the strength of iron will be in it, for you saw iron mixed with wet clay.
In that the toes of the feet were partly of iron and partly of clay, the latter stages of this kingdom will be partly strong and partly fragile.
And in that you saw iron mixed with wet clay, so people will be mixed with one another without adhering to one another, just as iron does not mix with clay.
In the days of those kings the God of heaven will raise up an everlasting kingdom that will not be destroyed and a kingdom that will not be left to another people. It will break in pieces and bring about the demise of all these kingdoms. But it will stand forever.
You saw that a stone was cut from a mountain, but not by human hands; it smashed the iron, bronze, clay, silver, and gold into pieces. The great God has made known to the king what will occur in the future. The dream is certain, and its interpretation is reliable.”
Then King Nebuchadnezzar bowed down with his face to the ground and paid homage to Daniel. He gave orders to offer sacrifice and incense to him.
The king replied to Daniel,“Certainly your God is a God of gods and Lord of kings and revealer of mysteries, for you were able to reveal this mystery!”
Then the king elevated Daniel to high position and bestowed on him many marvelous gifts. He granted him authority over the entire province of Babylon and made him the main prefect over all the wise men of Babylon.
And at Daniel’s request, the king appointed Shadrach, Meshach, and Abednego over the administration of the province of Babylon. Daniel himself served in the king’s court.
3
Daniel’s Friends Are Tested King Nebuchadnezzar had a golden statue made. It was 90 feet tall and nine feet wide. He erected it on the plain of Dura in the province of Babylon.
Then King Nebuchadnezzar sent out a summons to assemble the satraps, prefects, governors, counselors, treasurers, judges, magistrates, and all the other authorities of the province to attend the dedication of the statue that he had erected.
So the satraps, prefects, governors, counselors, treasurers, judges, magistrates, and all the other provincial authorities assembled for the dedication of the statue that King Nebuchadnezzar had erected. They were standing in front of the statue that Nebuchadnezzar had erected.
Then the herald made a loud proclamation:“To you, O peoples, nations, and language groups, the following command is given:
When you hear the sound of the horn, flute, zither, trigon, harp, pipes, and all kinds of music, you must bow down and pay homage to the golden statue that King Nebuchadnezzar has erected.
Whoever does not bow down and pay homage will immediately be thrown into the midst of a furnace of blazing fire!”
Therefore when they all heard the sound of the horn, flute, zither, trigon, harp, pipes, and all kinds of music, all the peoples, nations, and language groups began bowing down and paying homage to the golden statue that King Nebuchadnezzar had erected.
Now at that time certain Chaldeans came forward and brought malicious accusations against the Jews.
They said to King Nebuchadnezzar,“O king, live forever!
You have issued an edict, O king, that everyone must bow down and pay homage to the golden statue when they hear the sound of the horn, flute, zither, trigon, harp, pipes, and all kinds of music.
And whoever does not bow down and pay homage must be thrown into the midst of a furnace of blazing fire.
But there are Jewish men whom you appointed over the administration of the province of Babylon– Shadrach, Meshach, and Abednego– and these men have not shown proper respect to you, O king. They don’t serve your gods and they don’t pay homage to the golden statue that you have erected.”
Then Nebuchadnezzar in a fit of rage demanded that they bring Shadrach, Meshach, and Abednego before him. So they brought them before the king.
Nebuchadnezzar said to them,“Is it true, Shadrach, Meshach, and Abednego, that you don’t serve my gods and that you don’t pay homage to the golden statue that I erected?
Now if you are ready, when you hear the sound of the horn, flute, zither, trigon, harp, pipes, and all kinds of music, you must bow down and pay homage to the statue that I had made. If you don’t pay homage to it, you will immediately be thrown into the midst of the furnace of blazing fire. Now, who is that god who can rescue you from my power?”
Shadrach, Meshach, and Abednego replied to King Nebuchadnezzar,“We do not need to give you a reply concerning this.
If our God whom we are serving exists, he is able to rescue us from the furnace of blazing fire, and he will rescue us, O king, from your power as well.
But if he does not, let it be known to you, O king, that we don’t serve your gods, and we will not pay homage to the golden statue that you have erected.”
Then Nebuchadnezzar was filled with rage, and his disposition changed toward Shadrach, Meshach, and Abednego. He gave orders to heat the furnace seven times hotter than it was normally heated.
He ordered strong soldiers in his army to tie up Shadrach, Meshach, and Abednego and to throw them into the furnace of blazing fire.
So those men were tied up while still wearing their cloaks, trousers, turbans, and other clothes, and were thrown into the furnace of blazing fire.
But since the king’s command was so urgent, and the furnace was so excessively hot, the men who escorted Shadrach, Meshach, and Abednego were killed by the leaping flames.
But those three men, Shadrach, Meshach, and Abednego, fell into the furnace of blazing fire while still securely bound.
God Delivers His Servants Then King Nebuchadnezzar was startled and quickly got up. He said to his ministers,“Wasn’t it three men that we tied up and threw into the fire?” They replied to the king,“For sure, O king.”
He answered,“But I see four men, untied and walking around in the midst of the fire! No harm has come to them! And the appearance of the fourth is like that of a god!”
Then Nebuchadnezzar approached the door of the furnace of blazing fire. He called out,“Shadrach, Meshach, and Abednego, servants of the most high God, come out! Come here!” Then Shadrach, Meshach, and Abednego emerged from the fire.
Once the satraps, prefects, governors, and ministers of the king had gathered around, they saw that those men were physically unharmed by the fire. The hair of their heads was not singed, nor were their trousers damaged. Not even the smell of fire was to be found on them!
Nebuchadnezzar exclaimed,“Praised be the God of Shadrach, Meshach, and Abednego, who has sent forth his angel and has rescued his servants who trusted in him, ignoring the edict of the king and giving up their bodies rather than serve or pay homage to any god other than their God!
I hereby decree that any people, nation, or language group that blasphemes the god of Shadrach, Meshach, or Abednego will be dismembered and his home reduced to rubble! For there exists no other god who can deliver in this way.”
Then Nebuchadnezzar promoted Shadrach, Meshach, and Abednego in the province of Babylon.
4
(3:31)“King Nebuchadnezzar, to all peoples, nations, and language groups that live in all the land: Peace and prosperity!
I am delighted to tell you about the signs and wonders that the most high God has done for me.
“How great are his signs! How mighty are his wonders! His kingdom will last forever, and his authority continues from one generation to the next.”
Nebuchadnezzar Dreams of a Tree Chopped Down(4:1) I, Nebuchadnezzar, was relaxing in my home, living luxuriously in my palace.
I saw a dream that frightened me badly. The things I imagined while lying on my bed– these visions of my mind– were terrifying me.
So I issued an order for all the wise men of Babylon to be brought before me so that they could make known to me the interpretation of the dream.
When the magicians, astrologers, wise men, and diviners entered, I recounted the dream for them. But they were unable to make known its interpretation to me.
Later Daniel entered(whose name is Belteshazzar after the name of my god, and in whom there is a spirit of the holy gods). I recounted the dream for him as well,
saying,“Belteshazzar, chief of the magicians, in whom I know there to be a spirit of the holy gods and whom no mystery baffles, consider my dream that I saw and set forth its interpretation!
Here are the visions of my mind while I was on my bed. While I was watching, there was a tree in the middle of the land. It was enormously tall.
The tree grew large and strong. Its top reached far into the sky; it could be seen from the borders of all the land.
Its foliage was attractive and its fruit plentiful; on it there was food enough for all. Under it the wild animals used to seek shade, and in its branches the birds of the sky used to nest. All creatures used to feed themselves from it.
While I was watching in my mind’s visions on my bed, a holy sentinel came down from heaven.
He called out loudly as follows:‘Chop down the tree and lop off its branches! Strip off its foliage and scatter its fruit! Let the animals flee from under it and the birds from its branches!
But leave its taproot in the ground, with a band of iron and bronze around it surrounded by the grass of the field. Let it become damp with the dew of the sky, and let it live with the animals in the grass of the land.
Let his mind be altered from that of a human being, and let an animal’s mind be given to him, and let seven periods of time go by for him.
This announcement is by the decree of the sentinels; this decision is by the pronouncement of the holy ones, so that those who are alive may understand that the Most High has authority over human kingdoms, and he bestows them on whomever he wishes. He establishes over them even the lowliest of human beings.’
“This is the dream that I, King Nebuchadnezzar, saw. Now you, Belteshazzar, declare its interpretation, for none of the wise men in my kingdom are able to make known to me the interpretation. But you can do so, for a spirit of the holy gods is in you.”
Daniel Interprets Nebuchadnezzar’s Dream Then Daniel(whose name is also Belteshazzar) was upset for a brief time; his thoughts were alarming him. The king said,“Belteshazzar, don’t let the dream and its interpretation alarm you.” But Belteshazzar replied,“Sir, if only the dream were for your enemies and its interpretation applied to your adversaries!
The tree that you saw that grew large and strong, whose top reached to the sky, and which could be seen in all the land,
whose foliage was attractive and its fruit plentiful, and from which there was food available for all, under whose branches wild animals used to live, and in whose branches birds of the sky used to nest–
it is you, O king! For you have become great and strong. Your greatness is such that it reaches to heaven, and your authority to the ends of the earth.
As for the king seeing a holy sentinel coming down from heaven and saying,‘Chop down the tree and destroy it, but leave its taproot in the ground, with a band of iron and bronze around it, surrounded by the grass of the field. Let it become damp with the dew of the sky, and let it live with the wild animals, until seven periods of time go by for him’–
this is the interpretation, O king! It is the decision of the Most High that this has happened to my lord the king.
You will be driven from human society, and you will live with the wild animals. You will be fed grass like oxen, and you will become damp with the dew of the sky. Seven periods of time will pass by for you, before you understand that the Most High is ruler over human kingdoms and gives them to whomever he wishes.
They said to leave the taproot of the tree, for your kingdom will be restored to you when you come to understand that heaven rules.
Therefore, O king, may my advice be pleasing to you. Break away from your sins by doing what is right, and from your iniquities by showing mercy to the poor. Perhaps your prosperity will be prolonged.”
Now all of this happened to King Nebuchadnezzar.
After twelve months, he happened to be walking around on the battlements of the royal palace of Babylon.
The king uttered these words:“Is this not the great Babylon that I have built for a royal residence by my own mighty strength and for my majestic honor?”
While these words were still on the king’s lips, a voice came down from heaven:“It is hereby announced to you, King Nebuchadnezzar, that your kingdom has been removed from you!
You will be driven from human society, and you will live with the wild animals. You will be fed grass like oxen, and seven periods of time will pass by for you before you understand that the Most High is ruler over human kingdoms and gives them to whomever he wishes.”
Now in that very moment this pronouncement about Nebuchadnezzar came true. He was driven from human society, he ate grass like oxen, and his body became damp with the dew of the sky, until his hair became long like an eagle’s feathers, and his nails like a bird’s claws.
But at the end of the appointed time I, Nebuchadnezzar, looked up toward heaven, and my sanity returned to me. I extolled the Most High, and I praised and glorified the one who lives forever. For his authority is an everlasting authority, and his kingdom extends from one generation to the next.
All the inhabitants of the earth are regarded as nothing. He does as he wishes with the army of heaven and with those who inhabit the earth. No one slaps his hand and says to him,‘What have you done?’
At that time my sanity returned to me. I was restored to the honor of my kingdom, and my splendor returned to me. My ministers and my nobles were seeking me out, and I was reinstated over my kingdom. I became even greater than before.
Now I, Nebuchadnezzar, praise and exalt and glorify the King of heaven, for all his deeds are right and his ways are just. He is able to bring down those who live in pride.
5
Belshazzar Sees Mysterious Handwriting on a Wall King Belshazzar prepared a great banquet for a thousand of his nobles, and he was drinking wine in front of them all.
While under the influence of the wine, Belshazzar issued an order to bring in the gold and silver vessels– the ones that Nebuchadnezzar his father had confiscated from the temple in Jerusalem– so that the king and his nobles, together with his wives and his concubines, could drink from them.
So they brought the gold and silver vessels that had been confiscated from the temple, the house of God in Jerusalem, and the king and his nobles, together with his wives and concubines, drank from them.
As they drank wine, they praised the gods of gold and silver, bronze, iron, wood, and stone.
At that very moment the fingers of a human hand appeared and wrote on the plaster of the royal palace wall, opposite the lampstand. The king was watching the back of the hand that was writing.
Then all the color drained from the king’s face and he became alarmed. The joints of his hips gave way, and his knees began knocking together.
The king called out loudly to summon the astrologers, wise men, and diviners. The king proclaimed to the wise men of Babylon that anyone who could read this inscription and disclose its interpretation would be clothed in purple and have a golden collar placed on his neck and be third ruler in the kingdom.
So all the king’s wise men came in, but they were unable to read the writing or to make known its interpretation to the king.
Then King Belshazzar was very terrified, and he was visibly shaken. His nobles were completely dumbfounded.
Due to the noise caused by the king and his nobles, the queen mother then entered the banquet room. She said,“O king, live forever! Don’t be alarmed! Don’t be shaken!
There is a man in your kingdom who has within him a spirit of the holy gods. In the days of your father, he proved to have insight, discernment, and wisdom like that of the gods. King Nebuchadnezzar your father appointed him chief of the magicians, astrologers, wise men, and diviners.
Thus there was found in this man Daniel, whom the king renamed Belteshazzar, an extraordinary spirit, knowledge, and skill to interpret dreams, explain riddles, and solve difficult problems. Now summon Daniel, and he will disclose the interpretation.”
So Daniel was brought in before the king. The king said to Daniel,“Are you that Daniel who is one of the captives of Judah, whom my father the king brought from Judah?
I have heard about you, how there is a spirit of the gods in you, and how you have insight, discernment, and extraordinary wisdom.
Now the wise men and astrologers were brought before me to read this writing and make known to me its interpretation. But they were unable to disclose the interpretation of the message.
However, I have heard that you are able to provide interpretations and to solve difficult problems. Now if you are able to read this writing and make known to me its interpretation, you will wear purple and have a golden collar around your neck and be third ruler in the kingdom.”
Daniel Interprets the Handwriting on the Wall But Daniel replied to the king,“Keep your gifts, and give your rewards to someone else! However, I will read the writing for the king and make known its interpretation.
As for you, O king, the most high God bestowed on your father Nebuchadnezzar a kingdom, greatness, honor, and majesty.
Due to the greatness that he bestowed on him, all peoples, nations, and language groups were trembling with fear before him. He killed whom he wished, he spared whom he wished, he exalted whom he wished, and he brought low whom he wished.
And when his mind became arrogant and his spirit filled with pride, he was deposed from his royal throne and his honor was removed from him.
He was driven from human society, his mind was changed to that of an animal, he lived with the wild donkeys, he was fed grass like oxen, and his body became damp with the dew of the sky, until he came to understand that the most high God rules over human kingdoms, and he appoints over them whomever he wishes.
“But you, his son Belshazzar, have not humbled yourself, although you knew all this.
Instead, you have exalted yourself against the Lord of heaven. You brought before you the vessels from his temple, and you and your nobles, together with your wives and concubines, drank wine from them. You praised the gods of silver, gold, bronze, iron, wood, and stone– gods that cannot see or hear or comprehend! But you have not glorified the God who has in his control your very breath and all your ways!
Therefore the palm of a hand was sent from him, and this writing was inscribed.
“This is the writing that was inscribed: MENE, MENE, TEQEL, and PHARSIN.
This is the interpretation of the words: As for mene– God has numbered your kingdom’s days and brought it to an end.
As for teqel– you are weighed on the balances and found to be lacking.
As for peres– your kingdom is divided and given over to the Medes and Persians.”
Then, on Belshazzar’s orders, Daniel was clothed in purple, a golden collar was placed around his neck, and he was proclaimed third ruler in the kingdom.
And in that very night Belshazzar, the Babylonian king, was killed.
(6:1) So Darius the Mede took control of the kingdom when he was about sixty-two years old.
6
Daniel is Thrown into a Lions’ Den It seemed like a good idea to Darius to appoint over the kingdom 120 satraps who would be in charge of the entire kingdom.
Over them would be three supervisors, one of whom was Daniel. These satraps were accountable to them, so that the king’s interests might not incur damage.
Now this Daniel was distinguishing himself above the other supervisors and the satraps, for he had an extraordinary spirit. In fact, the king intended to appoint him over the entire kingdom.
Consequently the supervisors and satraps were trying to find some pretext against Daniel in connection with administrative matters. But they were unable to find any such damaging evidence, because he was trustworthy and guilty of no negligence or corruption.
So these men concluded,“We won’t find any pretext against this man Daniel unless it is in connection with the law of his God.”
So these supervisors and satraps came by collusion to the king and said to him,“O King Darius, live forever!
To all the supervisors of the kingdom, the prefects, satraps, counselors, and governors it seemed like a good idea for a royal edict to be issued and an interdict to be enforced. For the next thirty days anyone who prays to any god or human other than you, O king, should be thrown into a den of lions.
Now let the king issue a written interdict so that it cannot be altered, according to the law of the Medes and Persians, which cannot be changed.”
So King Darius issued the written interdict.
When Daniel realized that a written decree had been issued, he entered his home, where the windows in his upper room opened toward Jerusalem. Three times daily he was kneeling and offering prayers and thanks to his God just as he had been accustomed to do previously.
Then those officials who had gone to the king came by collusion and found Daniel praying and asking for help before his God.
So they approached the king and said to him,“Did you not issue an edict to the effect that for the next thirty days anyone who prays to any god or human other than to you, O king, would be thrown into a den of lions?” The king replied,“That is correct, according to the law of the Medes and Persians, which cannot be changed.”
Then they said to the king,“Daniel, who is one of the captives from Judah, pays no attention to you, O king, or to the edict that you issued. Three times daily he offers his prayer.”
When the king heard this, he was very upset and began thinking about how he might rescue Daniel. Until late afternoon he was struggling to find a way to rescue him.
Then those men came by collusion to the king and said to him,“Recall, O king, that it is a law of the Medes and Persians that no edict or decree that the king issues can be changed.”
So the king gave the order, and Daniel was brought and thrown into a den of lions. The king consoled Daniel by saying,“Your God whom you continually serve will rescue you!”
Then a stone was brought and placed over the opening to the den. The king sealed it with his signet ring and with those of his nobles so that nothing could be changed with regard to Daniel.
Then the king departed to his palace. But he spent the night without eating, and no diversions were brought to him. He was unable to sleep.
God Rescues Daniel from the Lions In the morning, at the earliest sign of daylight, the king got up and rushed to the lions’ den.
As he approached the den, he called out to Daniel in a worried voice,“Daniel, servant of the living God, was your God whom you continually serve able to rescue you from the lions?”
Then Daniel spoke to the king,“O king, live forever!
My God sent his angel and closed the lions’ mouths so that they have not harmed me, because I was found to be innocent before him. Nor have I done any harm to you, O king.”
Then the king was delighted and gave an order to haul Daniel up from the den. So Daniel was hauled up out of the den. He had no injury of any kind, because he had trusted in his God.
The king gave another order, and those men who had maliciously accused Daniel were brought and thrown into the lions’ den– they, their children, and their wives. They did not even reach the bottom of the den before the lions overpowered them and crushed all their bones.
Then King Darius wrote to all the peoples, nations, and language groups who were living in all the land:“Peace and prosperity!
I have issued an edict that throughout all the dominion of my kingdom people are to revere and fear the God of Daniel.“For he is the living God; he endures forever. His kingdom will not be destroyed; his authority is forever.
He rescues and delivers and performs signs and wonders in the heavens and on the earth. He has rescued Daniel from the power of the lions!”
So this Daniel prospered during the reign of Darius and the reign of Cyrus the Persian.
7
Daniel has a Vision of Four Animals Coming up from the Sea In the first year of King Belshazzar of Babylon, Daniel had a dream filled with visions while he was lying on his bed. Then he wrote down the dream in summary fashion.
Daniel explained:“I was watching in my vision during the night as the four winds of the sky were stirring up the great sea.
Then four large beasts came up from the sea; they were different from one another.
“The first one was like a lion with eagles’ wings. As I watched, its wings were pulled off and it was lifted up from the ground. It was made to stand on two feet like a human being, and a human mind was given to it.
“Then a second beast appeared, like a bear. It was raised up on one side, and there were three ribs in its mouth between its teeth. It was told,‘Get up and devour much flesh!’
“After these things, as I was watching, another beast like a leopard appeared, with four bird-like wings on its back. This beast had four heads, and ruling authority was given to it.
“After these things, as I was watching in the night visions a fourth beast appeared– one dreadful, terrible, and very strong. It had two large rows of iron teeth. It devoured and crushed, and anything that was left it trampled with its feet. It was different from all the beasts that came before it, and it had ten horns.
“As I was contemplating the horns, another horn– a small one– came up between them, and three of the former horns were torn out by the roots to make room for it. This horn had eyes resembling human eyes and a mouth speaking arrogant things.
“While I was watching, thrones were set up, and the Ancient of Days took his seat. His attire was white like snow; the hair of his head was like lamb’s wool. His throne was ablaze with fire and its wheels were all aflame.
A river of fire was streaming forth and proceeding from his presence. Many thousands were ministering to him; many tens of thousands stood ready to serve him. The court convened and the books were opened.
“Then I kept on watching because of the arrogant words of the horn that was speaking. I was watching until the beast was killed and its body destroyed and thrown into the flaming fire.
As for the rest of the beasts, their ruling authority had already been removed, though they were permitted to go on living for a time and a season.
I was watching in the night visions,“And with the clouds of the sky one like a son of man was approaching. He went up to the Ancient of Days and was escorted before him.
To him was given ruling authority, honor, and sovereignty. All peoples, nations, and language groups were serving him. His authority is eternal and will not pass away. His kingdom will not be destroyed.
An Angel Interprets Daniel’s Vision“As for me, Daniel, my spirit was distressed, and the visions of my mind were alarming me.
I approached one of those standing nearby and asked him about the meaning of all this. So he spoke with me and revealed to me the interpretation of the vision:
‘These large beasts, which are four in number, represent four kings who will arise from the earth.
The holy ones of the Most High will receive the kingdom and will take possession of the kingdom forever and ever.’
“Then I wanted to know the meaning of the fourth beast, which was different from all the others. It was very dreadful, with two rows of iron teeth and bronze claws, and it devoured, crushed, and trampled anything that was left with its feet.
I also wanted to know the meaning of the ten horns on its head, and of that other horn which came up and before which three others fell. This was the horn that had eyes and a mouth speaking arrogant things, whose appearance was more formidable than the others.
While I was watching, that horn began to wage war against the holy ones and was defeating them,
until the Ancient of Days arrived and judgment was rendered in favor of the holy ones of the Most High. Then the time came for the holy ones to take possession of the kingdom.
“This is what he told me:‘The fourth beast means that there will be a fourth kingdom on earth that will differ from all the other kingdoms. It will devour all the earth and will trample and crush it.
The ten horns mean that ten kings will arise from that kingdom. Another king will arise after them, but he will be different from the earlier ones. He will humiliate three kings.
He will speak words against the Most High. He will harass the holy ones of the Most High continually. His intention will be to change times established by law. They will be delivered into his hand For a time, times, and half a time.
But the court will convene, and his ruling authority will be removed– destroyed and abolished forever!
Then the kingdom, authority, and greatness of the kingdoms under all of heaven will be delivered to the people of the holy ones of the Most High. His kingdom is an eternal kingdom; all authorities will serve him and obey him.’
“This is the conclusion of the matter. As for me, Daniel, my thoughts troubled me greatly, and the color drained from my face. But I kept the matter to myself.”
8
Daniel Has a Vision of a Goat and a Ram In the third year of King Belshazzar’s reign, a vision appeared to me, Daniel, after the one that had appeared to me previously.
In this vision I saw myself in Susa the citadel, which is located in the province of Elam. In the vision I saw myself at the Ulai Canal.
I looked up and saw a ram with two horns standing at the canal. Its two horns were both long, but one was longer than the other. The longer one was coming up after the shorter one.
I saw that the ram was butting westward, northward, and southward. No animal was able to stand before it, and there was none who could deliver from its power. It did as it pleased and acted arrogantly.
While I was contemplating all this, a male goat was coming from the west over the surface of all the land without touching the ground. This goat had a conspicuous horn between its eyes.
It came to the two-horned ram that I had seen standing beside the canal and rushed against it with raging strength.
I saw it approaching the ram. It went into a fit of rage against the ram and struck it and broke off its two horns. The ram had no ability to resist it. The goat hurled the ram to the ground and trampled it. No one could deliver the ram from its power.
The male goat acted even more arrogantly. But no sooner had the large horn become strong than it was broken, and there arose four conspicuous horns in its place, extending toward the four winds of the sky.
From one of them came a small horn. But it grew to be very big, toward the south and the east and toward the beautiful land.
It grew so big it reached the army of heaven, and it brought about the fall of some of the army and some of the stars to the ground, where it trampled them.
It also acted arrogantly against the Prince of the army, from whom the daily sacrifice was removed and whose sanctuary was thrown down.
The army was given over, along with the daily sacrifice, in the course of his sinful rebellion. It hurled truth to the ground and enjoyed success.
Then I heard a holy one speaking. Another holy one said to the one who was speaking,“To what period of time does the vision pertain– this vision concerning the daily sacrifice and the destructive act of rebellion and the giving over of both the sanctuary and army to be trampled?”
He said to me,“To 2,300 evenings and mornings; then the sanctuary will be put right again.”
An Angel Interprets Daniel’s Vision While I, Daniel, was watching the vision, I sought to understand it. Now one who appeared to be a man was standing before me.
Then I heard a human voice coming from between the banks of the Ulai. It called out,“Gabriel, enable this person to understand the vision.”
So he approached the place where I was standing. As he came, I felt terrified and fell flat on the ground. Then he said to me,“Understand, son of man, that the vision pertains to the time of the end.”
As he spoke with me, I fell into a trance with my face to the ground. But he touched me and stood me upright.
Then he said,“I am going to inform you about what will happen in the latter time of wrath, for the vision pertains to the appointed time of the end.
The ram that you saw with the two horns stands for the kings of Media and Persia.
The male goat is the king of Greece, and the large horn between its eyes is the first king.
The horn that was broken and in whose place there arose four others stands for four kingdoms that will arise from his nation, though they will not have his strength.
Toward the end of their rule, when rebellious acts are complete, a rash and deceitful king will arise.
His power will be great, but it will not be by his strength alone. He will cause terrible destruction. He will be successful in what he undertakes. He will destroy powerful people and the people of the holy ones.
By his treachery he will succeed through deceit. He will have an arrogant attitude, and he will destroy many who are unaware of his schemes. He will rise up against the Prince of princes, yet he will be broken apart– but not by human agency.
The vision of the evenings and mornings that was told to you is correct. But you should seal up the vision, for it refers to a time many days from now.”
I, Daniel, was exhausted and sick for days. Then I got up and again carried out the king’s business. But I was astonished at the vision, and there was no one to explain it.
9
Daniel Prays for His People In the first year of Darius son of Ahasuerus, who was of Median descent and who had been appointed king over the Babylonian empire–
in the first year of his reign I, Daniel, came to understand from the sacred books that the number of years for the fulfilling of the desolation of Jerusalem, which had come as the LORD’s message to the prophet Jeremiah, would be 70 years.
So I turned my attention to the Lord God to implore him by prayer and requests, with fasting, sackcloth, and ashes.
I prayed to the LORD my God, confessing in this way:“O Lord, great and awesome God who is faithful to his covenant with those who love him and keep his commandments,
we have sinned! We have done what is wrong and wicked; we have rebelled by turning away from your commandments and standards.
We have not paid attention to your servants the prophets, who spoke by your authority to our kings, our leaders, and our ancestors, and to all the inhabitants of the land as well.
“You are righteous, O Lord, but we are humiliated this day– the people of Judah and the inhabitants of Jerusalem and all Israel, both near and far away in all the countries in which you have scattered them, because they have behaved unfaithfully toward you.
O LORD, we have been humiliated– our kings, our leaders, and our ancestors– because we have sinned against you.
Yet the Lord our God is compassionate and forgiving, even though we have rebelled against him.
We have not obeyed the LORD our God by living according to his laws that he set before us through his servants the prophets.
“All Israel has broken your law and turned away by not obeying you. Therefore you have poured out on us the judgment solemnly threatened in the law of Moses the servant of God, for we have sinned against you.
He has carried out his threats against us and our rulers who were over us by bringing great calamity on us– what has happened to Jerusalem has never been equaled under all heaven!
Just as it is written in the law of Moses, so all this calamity has come on us. Still we have not tried to pacify the LORD our God by turning back from our sin and by seeking wisdom from your reliable moral standards.
The LORD was mindful of the calamity, and he brought it on us. For the LORD our God is just in all he has done, and we have not obeyed him.
“Now, O Lord our God, who brought your people out of the land of Egypt with great power and made a name for yourself that is remembered to this day– we have sinned and behaved wickedly.
O Lord, according to all your justice, please turn your raging anger away from your city Jerusalem, your holy mountain. For due to our sins and the iniquities of our ancestors, Jerusalem and your people are mocked by all our neighbors.
“So now, our God, accept the prayer and requests of your servant, and show favor to your devastated sanctuary for your own sake.
Listen attentively, my God, and hear! Open your eyes and look on our desolated ruins and the city called by your name. For it is not because of our own righteous deeds that we are praying to you, but because your compassion is abundant.
O Lord, hear! O Lord, forgive! O Lord, pay attention, and act! Don’t delay, for your own sake, O my God! For your city and your people are called by your name.”
Gabriel Gives to Daniel a Prophecy of Seventy Weeks While I was still speaking and praying, confessing my sin and the sin of my people Israel and presenting my request before the LORD my God concerning his holy mountain–
yes, while I was still praying, the man Gabriel, whom I had seen previously in a vision, was approaching me in my state of extreme weariness, around the time of the evening offering.
He spoke with me, instructing me as follows:“Daniel, I have now come to impart understanding to you.
At the beginning of your requests a message went out, and I have come to convey it to you, for you are of great value in God’s sight. Therefore consider the message and understand the vision:
“Seventy weeks have been determined concerning your people and your holy city to put an end to rebellion, to bring sin to completion, to atone for iniquity, to bring in perpetual righteousness, to seal up the prophetic vision, and to anoint a most holy place.
So know and understand: From the issuing of the command to restore and rebuild Jerusalem until an anointed one, a prince arrives, there will be a period of seven weeks and sixty-two weeks. It will again be built, with plaza and moat, but in distressful times.
Now after the sixty-two weeks, an anointed one will be cut off and have nothing. As for the city and the sanctuary, the people of the coming prince will destroy them. But his end will come speedily like a flood. Until the end of the war that has been decreed there will be destruction.
He will confirm a covenant with many for one week. But in the middle of that week he will bring sacrifices and offerings to a halt. On the wing of abominations will come one who destroys, until the decreed end is poured out on the one who destroys.”
10
An Angel Appears to Daniel In the third year of King Cyrus of Persia a message was revealed to Daniel(who was also called Belteshazzar). This message was true and concerned a great war. He understood the message and gained insight by the vision.
In those days I, Daniel, was mourning for three whole weeks.
I ate no choice food; no meat or wine came to my lips, nor did I anoint myself with oil until the end of those three weeks.
On the twenty-fourth day of the first month I was beside the great river, the Tigris.
I looked up and saw a man clothed in linen; around his waist was a belt made of gold from Ufaz.
His body resembled yellow jasper, and his face had an appearance like lightning. His eyes were like blazing torches; his arms and feet had the gleam of polished bronze. His voice thundered forth like the sound of a large crowd.
Only I, Daniel, saw the vision; the men who were with me did not see it. On the contrary, they were overcome with fright and ran away to hide.
I alone was left to see this great vision. My strength drained from me, and my vigor disappeared; I was without energy.
I listened to his voice, and as I did so I fell into a trance-like sleep with my face to the ground.
Then a hand touched me and set me on my hands and knees.
He said to me,“Daniel, you are of great value. Understand the words that I am about to speak to you. So stand up, for I have now been sent to you.” When he said this to me, I stood up shaking.
Then he said to me,“Don’t be afraid, Daniel, for from the very first day you applied your mind to understand and to humble yourself before your God, your words were heard. I have come in response to your words.
However, the prince of the kingdom of Persia was opposing me for twenty-one days. But Michael, one of the leading princes, came to help me, because I was left there with the kings of Persia.
Now I have come to help you understand what will happen to your people in the latter days, for the vision pertains to future days.”
While he was saying this to me, I was flat on the ground and unable to speak.
Then one who appeared to be a human being was touching my lips. I opened my mouth and started to speak, saying to the one who was standing before me,“Sir, due to the vision, anxiety has gripped me and I have no strength.
How, sir, am I able to speak with you? My strength is gone, and I am breathless.”
Then the one who appeared to be a human being touched me again and strengthened me.
He said to me,“Don’t be afraid, you who are valued. Peace be to you! Be strong! Be really strong!” When he spoke to me, I was strengthened. I said,“Sir, you may speak now, for you have given me strength.”
He said,“Do you know why I have come to you? Now I am about to return to engage in battle with the prince of Persia. When I go, the prince of Greece is coming.
However, I will first tell you what is written in a dependable book.(There is no one who strengthens me against these princes, except Michael your prince.
11
And in the first year of Darius the Mede, I stood to strengthen him and to provide protection for him.)
Now I will tell you the truth.The Angel Gives a Message to Daniel“Three more kings will arise for Persia. Then a fourth king will be unusually rich, more so than all who preceded him. When he has amassed power through his riches, he will stir up everyone against the kingdom of Greece.
Then a powerful king will arise, exercising great authority and doing as he pleases.
Shortly after his rise to power, his kingdom will be broken up and distributed toward the four winds of the sky– but not to his posterity or with the authority he exercised, for his kingdom will be uprooted and distributed to others besides these.
“Then the king of the south and one of his subordinates will grow strong. His subordinate will resist him and will rule a kingdom greater than his.
After some years have passed, they will form an alliance. Then the daughter of the king of the south will come to the king of the north to make an agreement, but she will not retain her power, nor will he continue in his strength. She, together with the one who brought her, her child, and her benefactor will all be delivered over at that time.
“There will arise in his place one from her family line who will come against their army and will enter the stronghold of the king of the north and will move against them successfully.
He will also take their gods into captivity to Egypt, along with their cast images and prized utensils of silver and gold. Then he will withdraw for some years from the king of the north.
Then the king of the north will advance against the empire of the king of the south, but will withdraw to his own land.
His sons will wage war, mustering a large army which will advance like an overflowing river and carrying the battle all the way to the enemy’s fortress.
“Then the king of the south will be enraged and will march out to fight against the king of the north, who will also muster a large army, but that army will be delivered into his hand.
When the army is taken away, the king of the south will become arrogant. He will be responsible for the death of thousands and thousands of people, but he will not continue to prevail.
For the king of the north will again muster an army, one larger than before. At the end of some years he will advance with a huge army and enormous supplies.
“In those times many will oppose the king of the south. Those who are violent among your own people will rise up in confirmation of the vision, but they will falter.
Then the king of the north will advance and will build siege mounds and capture a well-fortified city. The forces of the south will not prevail, not even his finest contingents. They will have no strength to prevail.
The one advancing against him will do as he pleases, and no one will be able to stand before him. He will prevail in the beautiful land, and its annihilation will be within his power.
His intention will be to come with the strength of his entire kingdom, and he will form alliances. He will give the king of the south a daughter in marriage in order to destroy the kingdom, but it will not turn out to his advantage.
Then he will turn his attention to the coastal regions and will capture many of them. But a commander will bring his shameful conduct to a halt; in addition, he will make him pay for his shameful conduct.
He will then turn his attention to the fortresses of his own land, but he will stumble and fall, not to be found again.
There will arise after him one who will send out an exactor of tribute to enhance the splendor of the kingdom, but after a few days he will be destroyed, though not in anger or battle.
“Then there will arise in his place a despicable person to whom the royal honor has not been rightfully conferred. He will come on the scene in a time of prosperity and will seize the kingdom through deceit.
Armies will be suddenly swept away in defeat before him; both they and a covenant leader will be destroyed.
After entering into an alliance with him, he will behave treacherously; he will ascend to power with only a small force.
In a time of prosperity for the most productive areas of the province he will come and accomplish what neither his fathers nor their fathers accomplished. He will distribute loot, spoils, and property to his followers, and he will devise plans against fortified cities, but not for long.
He will rouse his strength and enthusiasm against the king of the south with a large army. The king of the south will wage war with a large and very powerful army, but he will not be able to prevail because of the plans devised against him.
Those who share the king’s fine food will attempt to destroy him, and his army will be swept away; many will be killed in battle.
These two kings, their minds filled with evil intentions, will trade lies with one another at the same table. But it will not succeed, for there is still an end at the appointed time.
Then the king of the north will return to his own land with much property. His mind will be set against the holy covenant. He will take action, and then return to his own land.
At an appointed time he will again invade the south, but this latter visit will not turn out the way the former one did.
The ships of Kittim will come against him, leaving him disheartened. He will turn back and direct his indignation against the holy covenant. He will return and honor those who forsake the holy covenant.
His forces will rise up and profane the fortified sanctuary, stopping the daily sacrifice. In its place they will set up the abomination that causes desolation.
Then with smooth words he will defile those who have rejected the covenant. But the people who are loyal to their God will act valiantly.
These who are wise among the people will teach the masses. However, they will fall by the sword and by the flame, and they will be imprisoned and plundered for some time.
When they stumble, they will be granted some help. But many will unite with them deceitfully.
Even some of the wise will stumble, resulting in their refinement, purification, and cleansing until the time of the end, for it is still for the appointed time.
“Then the king will do as he pleases. He will exalt and magnify himself above every deity and he will utter presumptuous things against the God of gods. He will succeed until the time of wrath is completed, for what has been decreed must occur.
He will not respect the gods of his fathers– not even the god loved by women. He will not respect any god; he will elevate himself above them all.
What he will honor is a god of fortresses– a god his fathers did not acknowledge he will honor with gold, silver, valuable stones, and treasured commodities.
He will attack mighty fortresses, aided by a foreign deity. To those who recognize him he will grant considerable honor. He will place them in authority over many people, and he will parcel out land for a price.
“At the time of the end the king of the south will attack him. Then the king of the north will storm against him with chariots, horsemen, and a large armada of ships. He will invade lands, passing through them like an overflowing river.
Then he will enter the beautiful land. Many will fall, but these will escape: Edom, Moab, and the Ammonite leadership.
He will extend his power against other lands; the land of Egypt will not escape.
He will have control over the hidden stores of gold and silver, as well as all the treasures of Egypt. Libyans and Ethiopians will submit to him.
But reports will trouble him from the east and north, and he will set out in a tremendous rage to destroy and wipe out many.
He will pitch his royal tents between the seas toward the beautiful holy mountain. But he will come to his end, with no one to help him.
12
“At that time Michael, the great prince who watches over your people, will arise. There will be a time of distress unlike any other from the nation’s beginning up to that time. But at that time your own people, all those whose names are found written in the book, will escape.
Many of those who sleep in the dusty ground will awake– some to everlasting life, and others to shame and everlasting abhorrence.
But the wise will shine like the brightness of the heavenly expanse. And those bringing many to righteousness will be like the stars forever and ever.
“But you, Daniel, close up these words and seal the book until the time of the end. Many will dash about, and knowledge will increase.”
I, Daniel, watched as two others stood there, one on each side of the river.
One said to the man clothed in linen who was above the waters of the river,“When will the end of these wondrous events occur?”
Then I heard the man clothed in linen who was over the waters of the river as he raised both his right and left hands to the sky and made an oath by the one who lives forever:“It is for a time, times, and half a time. Then, when the power of the one who shatters the holy people has been exhausted, all these things will be finished.”
I heard, but I did not understand. So I said,“Sir, what will happen after these things?”
He said,“Go, Daniel. For these matters are closed and sealed until the time of the end.
Many will be purified, made clean, and refined, but the wicked will go on being wicked. None of the wicked will understand, though the wise will understand.
From the time that the daily sacrifice is removed and the abomination that causes desolation is set in place, there are 1,290 days.
Blessed is the one who waits and attains to the 1,335 days.
But you should go your way until the end. You will rest and then at the end of the days you will arise to receive what you have been allotted.”