- New Vietnamese Bible 2014
Sô-phô-ni
SÔ-PHÔ-NI
Sô-phô-ni
Sô
SÔ-PHÔ-NI
Giới Thiệu
Tiên tri Sô-phô-ni thi hành chức vụ vào cuối thế kỷ thứ bảy trước Công Nguyên, trước khi vua Giô-si-a khởi xướng cuộc cải cách tôn giáo năm 621 (xem 2 Vua 23:1-30). Trong vương quốc Giu-đa lúc bấy giờ có những người tự hỏi Đức Chúa Trời có quan tâm đến hành vi cử chỉ của con người và có thật sự tể trị lịch sử nhân loại không. Tiên tri Sô-phô-ni công bố Đức Chúa Trời tể trị lịch sử. Ngài sẽ phán xét dân Giu-đa và Giê-ru-sa-lem, Ngài sẽ hủy diệt các dân tộc láng giềng, Ngài sẽ khôi phục Giê-ru-sa-lem sau khi diệt trừ kẻ ác, và Ngài sẽ chừa lại trong xứ một số dân có lòng nhu mì và khiêm nhường với mục đích biến đổi toàn thể nhân loại. Tiên tri Sô-phô-ni nhấn mạnh rằng con dân Chúa không thể giữ mối tương giao mật thiết với Đức Chúa Trời nếu họ không loại bỏ giữa vòng họ những kẻ đặt ý riêng của mình lên trên sự vâng lời Chúa. Ông đặc biệt chú ý đến những người nhu mì khiêm nhường trong xứ.
Bố Cục
1. Ngày CHÚA phán xét 1:1–2:3
2. Đức Chúa Trời sẽ hủy diệt kẻ thù của Giu-đa 2:4-15
3. Đức Chúa Trời sẽ khôi phục dân Ngài 3:1-20
Ngày CHÚA Phán Xét
Đây là sứ điệp CHÚA ban cho Sô-phô-ni khi vua Giô-si-a, con A-môn, trị vì nước Giu-đa. Sô-phô-ni là con ông Cúc-si, cháu ông Ghê-đa-lia, chắt ông A-ma-ria, chít ông Ê-xê-chia.
Đức Chúa Trời Sẽ Trừng Phạt Cả Thế Gian
CHÚA phán:
“Ta sẽ quét sạch tất cả khỏi mặt đất.”
CHÚA phán:
“Ta sẽ quét sạch người và thú,
Ta sẽ quét sạch chim trời và cá biển;
Ta sẽ lật đổ bọn gian ác,
Ta sẽ diệt trừ loài người khỏi mặt đất.
Đức Chúa Trời Sẽ Trừng Phạt Giu-đa Và Giê-ru-sa-lem
Ta sẽ dang tay đánh phạt dân Giu-đa,
Và toàn thể dân cư Giê-ru-sa-lem.
Ta sẽ diệt trừ khỏi chốn này tàn tích của thần Ba-anh,
Xóa sạch tên những kẻ chuyên lo việc cúng tế tà thần
Cùng với những thầy tế lễ đã xây bỏ Ta.
Ta sẽ tận diệt những kẻ leo lên mái nhà
Quỳ lạy mặt trời, mặt trăng, và các vì sao.
Ta sẽ tận diệt những kẻ thờ phượng Ta,
Hứa nguyện trung thành với Ta nhưng rồi cũng thề hứa với thần Minh-côm1:5 Có bản dịch: thần Mô-lếc; xem 2Vua 23:10; Hy-bá đọc “Malcam,” cũng có nghĩa: “vua của chúng”
Ta cũng sẽ tận diệt những kẻ xây bỏ Ta,
Những kẻ không tìm cầu Ta,
Không xin Ta chỉ dạy.”
“Hãy yên lặng trước mặt CHÚA Toàn Năng!”
Vì ngày CHÚA phán xét gần đến;
Vì CHÚA đã chuẩn bị sinh tế,
Ngài đã mời khách, biệt riêng họ ra.
CHÚA phán:
“Trong ngày dâng sinh tế
Ta sẽ trừng phạt các quan chức,
Dòng họ nhà vua
Và mọi kẻ theo phong tục tập quán ngoại bang.
Ngày ấy, Ta sẽ trừng phạt
Mọi kẻ nhảy ngang qua ngưỡng cửa, như dân ngoại,
Và những kẻ chất đầy nhà chủ mình
Của cải chiếm đoạt do bạo hành và gian dối.”
CHÚA phán: “Ngày ấy,
Sẽ có tiếng kêu la từ Cổng Cá,
Tiếng khóc than từ quận Nhì,
Tiếng đổ vỡ lớn lao từ các đồi.
Hỡi dân cư phố Cối, hãy khóc than!
Vì mọi kẻ buôn bán sẽ bị tiêu diệt,
Mọi kẻ cân bạc sẽ bị diệt vong.
Trong thời ấy, Ta sẽ cầm đèn lục soát thành Giê-ru-sa-lem,
Và Ta sẽ trừng phạt
Những kẻ tự mãn tự đại như rượu đặc sệt trên lớp cặn,
Những kẻ tự nhủ trong lòng:
‘CHÚA sẽ không ban phước, cũng chẳng giáng họa.’
Tài sản chúng sẽ bị cướp phá,
Nhà cửa chúng sẽ bị tan hoang,
Chúng sẽ không được ở trong nhà chúng xây,
Cũng chẳng được uống rượu vườn nho chúng trồng.”
Ngày CHÚA Phán Xét
Ngày trọng đại khi CHÚA phán xét gần đến,
Đến gần rồi, và đến thật mau!
Ngày CHÚA phán xét, có tiếng vang kinh hồn,
Tiếng binh sĩ hô hào xung trận!
Ngày ấy là ngày Chúa trút cơn phẫn nộ,
Ngày gian truân khốn đốn,
Ngày tàn phá tan hoang, ngày tăm tối âm u,
Ngày mây mù vần vũ,
Ngày tù và thổi vang rền với tiếng hét xung phong,
Tiến đánh các thành trì kiên cố,
Có tháp cao ở góc tường thành.
CHÚA phán:
“Ta sẽ gây cho dân chúng khốn đốn
Đến nỗi chúng mò mẫm như người mù,
Vì chúng đã phạm tội với Ta.
Máu chúng sẽ đổ ra như bụi,
Và thây chúng thối rữa như phân.”
Ngay cả bạc hoặc vàng của chúng
Cũng không thể cứu chúng được.
Trong ngày CHÚA nổi giận;
Lửa ghen Ngài sẽ thiêu nuốt cả đất.
Thật khủng khiếp vô cùng!
Ngài sẽ tiêu diệt mọi dân cư trên đất.
Kêu Gọi Ăn Năn
Hỡi dân tộc không biết xấu hổ kia,
Hãy tập họp lại, hãy nhóm họp lại,
Trước khi nghị quyết được ban hành,
Và ngày giờ trôi qua như rơm rác,
Trước khi cơn thịnh nộ của CHÚA
Giáng xuống các ngươi,
Trước khi ngày CHÚA nổi giận
Giáng xuống các ngươi!
Hỡi mọi người khiêm nhường trên đất,
Là những người vâng giữ mạng lệnh Ngài,
Hãy tìm cầu CHÚA!
Hãy tìm sự công chính,
Tìm đức khiêm nhường,
Biết đâu các ngươi sẽ được CHÚA che chở trong ngày Ngài nổi giận!
Đức Chúa Trời Sẽ Hủy Diệt Kẻ Thù Của Giu-đa
Thật, Ga-xa sẽ bị bỏ hoang,
Ách-ca-lôn sẽ điêu tàn,
Dân Ách-đốt sẽ bị đuổi đi giữa trưa,
Dân Éc-rôn cũng sẽ bị bứng gốc.
Khốn thay cho dân Cơ-rết, sống ven biển!
Lời CHÚA phán nghịch cùng các ngươi:
“Khốn thay cho Ca-na-an, đất của dân Phi-li-tin!
Ta sẽ tận diệt ngươi, cho đến nỗi không còn ai cư trú.”
Miền ven biển sẽ trở thành đồng cỏ,
Nơi bọn chăn đào giếng dựng ràn cho chiên.
Những người còn sống sót trong dân Giu-đa
Sẽ chiếm hữu miền ven biển.
Họ sẽ chăn chiên tại đó,
Họ sẽ nghỉ đêm trong các nhà bỏ hoang ở Ách-ca-lôn,
Vì CHÚA là Đức Chúa Trời của họ sẽ thăm viếng họ,
Và phục hồi đất nước họ.
Kẻ Thù Ở Phương Đông: Dân Mô-áp Và Am-môn
CHÚA phán:
“Ta có nghe lời sỉ nhục của dân Mô-áp,
Và lời mắng nhiếc của dân Am-môn.
Chúng nó sỉ nhục dân Ta,
Và khoe khoang vì đã xâm lấn bờ cõi dân Ta.
Vậy nên, Ta là CHÚA Vạn Quân,
Là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy:
Thật như Ta hằng sống,
Mô-áp sẽ trở nên như Sô-đôm,
Và Am-môn sẽ như Gô-mô-rơ.
Đất nước chúng sẽ mãi mãi hoang vu,
Chỉ có gai gốc và ruộng muối.
Những người sống sót trong dân Ta sẽ cướp bóc chúng
Và xâm chiếm lãnh thổ chúng.”
Đó là hình phạt vì tội ngạo mạn của chúng,
Vì chúng đã sỉ nhục dân của CHÚA Vạn Quân,
Và khoe khoang vì đã xâm lấn bờ cõi dân Ngài.
Chúng sẽ khiếp sợ CHÚA,
Ngài sẽ tiêu diệt mọi thần trên thế giới.
Bấy giờ mọi dân trong mọi nước sẽ thờ lạy Ngài
Ngay trên đất nước mình.
Kẻ Thù Ở Phương Nam Và Phương Bắc
CHÚA phán: “Còn các ngươi, dân Ê-thi-ô-bi,
Các ngươi sẽ chết vì gươm của Ta.”
Ngài cũng sẽ dang tay ra đánh phương bắc:
Ngài sẽ hủy diệt dân A-si-ri,
Và Ngài sẽ khiến thành Ni-ni-ve trở nên hoang địa,
Khô cằn như sa mạc.
Các đàn bò, đàn chiên, và thú vật mọi loài
Sẽ nằm nghỉ giữa thành.
Chim cú2:14 Không rõ tên các loài chim và thú trong nt Hy-bá; các bản cổ khác thường dịch là “bồ nông và nhím.” cũng làm tổ trên đỉnh các cột nhà,
Kêu vọng qua cửa sổ.
Rác rưởi ngổn ngang ở ngưỡng cửa;
Các thanh gỗ bá hương bị lộ ra.
Đó là số phận của thành dương dương tự đắc,
Tưởng mình trị vì yên ổn,
Và tự nhủ trong lòng:
“Ta đây, ngoài ta, không còn ai cả!”
Thật nó sẽ trở thành hoang địa,
Hang động cho thú rừng.
Ai đi ngang qua thành sẽ huýt sáo khinh chê,
Tay vung nắm đấm.
Đức Chúa Trời Sẽ Khôi Phục Dân Ngài
Khốn thay cho thành phản loạn, ô uế,
Áp bức dân mình!
Nó không nghe lời,
Không chịu sửa dạy,
Không tin cậy CHÚA,
Không kêu cầu Đức Chúa Trời mình.
Các quan chức trong thành
Là sư tử gầm rống,
Các thẩm phán là chó sói săn mồi ban đêm,
Không để dành chi đến sáng mai.
Các tiên tri ba hoa khoác lác,
Nói điều dối gạt.
Các thầy tế lễ làm ô uế đền thánh,
Bóp méo Kinh Luật.
Nhưng CHÚA là Đấng công chính ngự giữa thành,
Ngài không làm điều gì sai trái.
Mỗi buổi sáng, Ngài thi hành công lý,
Không hề sai hẹn như3:5 Dịch theo Syr, Tg buổi rạng đông.
Nhưng kẻ ác không biết xấu hổ.
CHÚA phán:
“Ta đã hủy diệt các dân tộc,
Phá đổ các pháo đài kiên cố của chúng.
Ta làm cho đường sá chúng ra hoang vu,
Không người qua lại.
Ta khiến cho thành phố chúng tiêu điều,
Không một bóng người, không ai cư ngụ.
Ta nghĩ thầm: ‘Chắc chắn ngươi sẽ kính sợ Ta,
Sẽ chịu sửa dạy.
Như vậy nơi ở của nó sẽ không bị hủy diệt
Và Ta sẽ không phải giáng xuống nó mọi sự trừng phạt.’
Nhưng rồi chúng lại càng sốt sắng làm mọi việc gian ác.”
CHÚA phán: “Vì thế, các ngươi hãy chờ Ta,
Chờ ngày Ta trỗi dậy làm nhân chứng3:8 Dịch theo LXX, Syr; nt: vồ lấy mồi buộc tội.
Vì Ta đã quyết định án phạt: Ta sẽ quy tụ các dân,
Tập họp các vương quốc lại,
Để trút xuống đầu chúng cơn phẫn nộ của Ta,
Trút sạch cơn giận của Ta,
Vì lửa ghen của Ta sẽ thiêu nuốt cả đất.”
Đức Chúa Trời Sẽ Biến Đổi Muôn Dân
“Bấy giờ, Ta sẽ ban môi miệng tinh sạch,
Cho các dân tộc,
Để tất cả chúng đều kêu cầu danh Ta, là CHÚA,
Và cùng nhau chung vai thờ phượng Ta.
Những người cầu khẩn Ta,
Tức con dân Ta đã bị tản mác tận bên kia sông Ê-thi-ô-bi,
Sẽ dâng lễ vật cho Ta.
Ngày ấy, ngươi sẽ khỏi phải xấu hổ
Về mọi điều ác ngươi đã phạm nghịch cùng Ta,
Vì bấy giờ, Ta sẽ loại bỏ khỏi ngươi
Những kẻ dương dương tự đắc,
Và ngươi sẽ không còn ngạo mạn nữa
Trên núi thánh của Ta.
Nhưng Ta sẽ chừa lại giữa vòng ngươi
Một nhóm dân nghèo nàn khốn khổ,
Và chúng sẽ nương náu mình trong danh CHÚA.
Dân sót lại của Y-sơ-ra-ên
Sẽ không làm điều ác,
Không nói điều gian dối,
Không có miệng lưỡi phỉnh gạt.
Thật chúng sẽ như chiên được ăn cỏ thỏa thuê
Và nằm ngủ bình an,
Không ai làm cho chúng sợ hãi.”
Đức Chúa Trời Sẽ Khôi Phục Dân Ngài
Hỡi Si-ôn, con gái, hãy ca hát!
Hỡi dân Y-sơ-ra-ên, hãy reo mừng!
Hỡi Giê-ru-sa-lem, con gái,
Hãy hết lòng mừng vui hớn hở!
CHÚA sẽ cất án phạt khỏi ngươi,
Ngài sẽ dẹp bỏ kẻ thù ngươi.
CHÚA là Vua của Y-sơ-ra-ên, ngự giữa ngươi,
Ngươi không cần phải sợ tai ương nữa.
Ngày ấy, người ta sẽ nói với Giê-ru-sa-lem:
“Hỡi Si-ôn, đừng sợ!
Đừng ngã lòng!
CHÚA là Đức Chúa Trời ngươi, ngự giữa ngươi,
Ngài có quyền năng để giải cứu.
Ngài sẽ vui mừng khôn xiết vì ngươi,
Ngài sẽ vỗ về ngươi bằng tình yêu thương của Ngài
Ngài sẽ vui mừng ca hát vì ngươi,
Nỗi sầu khổ vì những ngày lễ định kỳ.”
CHÚA phán:
“Ta sẽ cất bỏ khỏi ngươi,
Chúng là gánh nặng và sự sỉ nhục cho ngươi.
Này, lúc bấy giờ, Ta sẽ phạt mọi kẻ bức hiếp ngươi.
Ta sẽ cứu chữa những kẻ yếu đau què quặt,
Ta sẽ tập họp những kẻ lưu đày tản mát,
Ta sẽ biến sự xấu hổ của ngươi thành tiếng tăm lừng lẫy,
Và mọi người khắp đất sẽ ca ngợi ngươi.
Lúc ấy, khi Ta tập họp các ngươi lại,
Ta sẽ đem các ngươi về.
Thật, Ta sẽ cho các ngươi tiếng tăm lừng lẫy,
Và mọi dân khắp đất sẽ ca ngợi các ngươi.
Ta sẽ phục hồi vận mạng các ngươi,
Và chính mắt các ngươi sẽ xem thấy.”
CHÚA phán vậy.
1
Introduction This is the LORD’s message that came to Zephaniah son of Cushi, son of Gedaliah, son of Amariah, son of Hezekiah during the time of Josiah son of Amon, king of Judah:
The Lord’s Day of Judgment is Approaching“I will destroy everything from the face of the earth,” says the LORD.
“I will destroy people and animals; I will destroy the birds in the sky and the fish in the sea.(The idolatrous images of these creatures will be destroyed along with evil people.) I will remove humanity from the face of the earth,” says the LORD.
“I will attack Judah and all who live in Jerusalem. I will remove from this place every trace of Baal worship, as well as the very memory of the pagan priests.
I will remove those who worship the stars in the sky from their rooftops, those who swear allegiance to the LORD while taking oaths in the name of their‘king,’
and those who turn their backs on the LORD and do not want the LORD’s help or guidance.”
Be silent before the Sovereign LORD, for the LORD’s day of judgment is almost here. The LORD has prepared a sacrificial meal; he has ritually purified his guests.
“On the day of the LORD’s sacrificial meal, I will punish the princes and the king’s sons, and all who wear foreign styles of clothing.
On that day I will punish all who leap over the threshold, who fill the house of their master with wealth taken by violence and deceit.
On that day,” says the LORD,“a loud cry will go up from the Fish Gate, wailing from the city’s newer district, and a loud crash from the hills.
Wail, you who live in the market district, for all the merchants will disappear and those who count money will be removed.
At that time I will search through Jerusalem with lamps. I will punish the people who are entrenched in their sin, those who think to themselves,‘The LORD neither rewards nor punishes.’
Their wealth will be stolen and their houses ruined! They will not live in the houses they have built, nor will they drink the wine from the vineyards they have planted.
The LORD’s great day of judgment is almost here; it is approaching very rapidly! There will be a bitter sound on the LORD’s day of judgment; at that time warriors will cry out in battle.
That day will be a day of God’s anger, a day of distress and hardship, a day of devastation and ruin, a day of darkness and gloom, a day of clouds and dark skies,
a day of trumpet blasts and battle cries. Judgment will fall on the fortified cities and the high corner towers.
I will bring distress on the people and they will stumble like blind men, for they have sinned against the LORD. Their blood will be poured out like dirt; their flesh will be scattered like manure.
Neither their silver nor their gold will be able to deliver them in the day of the LORD’s angry judgment. The whole earth will be consumed by his fiery wrath. Indeed, he will bring terrifying destruction on all who live on the earth.”
2
The Prophet Warns the People Bunch yourselves together like straw, you undesirable nation,
before God’s decree becomes reality and the day of opportunity disappears like windblown chaff, before the LORD’s raging anger overtakes you– before the day of the LORD’s angry judgment overtakes you!
Seek the LORD’s favor, all you humble people of the land who have obeyed his commands! Strive to do what is right! Strive to be humble! Maybe you will be protected on the day of the LORD’s angry judgment.
Judgment on Surrounding Nations Indeed, Gaza will be deserted and Ashkelon will become a heap of ruins. Invaders will drive away the people of Ashdod by noon, and Ekron will be overthrown.
Beware, you who live by the sea, the people who came from Crete. The LORD’s message is against you, Canaan, land of the Philistines:“I will destroy everyone who lives there!”
The seacoast will be used as pasture lands by the shepherds and as pens for their flocks.
Those who are left from the kingdom of Judah will take possession of it. By the sea they will graze, in the houses of Ashkelon they will lie down in the evening, for the LORD their God will intervene for them and restore their prosperity.
“I have heard Moab’s taunts and the Ammonites’ insults. They taunted my people and verbally harassed those living in Judah.
Therefore, as surely as I live,” says the LORD of Heaven’s Armies, the God of Israel,“be certain that Moab will become like Sodom and the Ammonites like Gomorrah. They will be overrun by weeds, filled with salt pits, and permanently desolate. Those of my people who are left will plunder their belongings; those who are left in Judah will take possession of their land.”
This is how they will be repaid for their arrogance, for they taunted and verbally harassed the people of the LORD of Heaven’s Armies.
The LORD will terrify them, for he will weaken all the gods of the earth. All the distant nations will worship the LORD in their own lands.
“You Ethiopians will also die by my sword!”
The LORD will attack the north and destroy Assyria. He will make Nineveh a heap of ruins; it will be as barren as the desert.
Flocks and herds will lie down in the middle of it, as well as every kind of wild animal. Owls will sleep in the tops of its support pillars; they will hoot through the windows. Rubble will cover the thresholds; even the cedar work will be exposed to the elements.
This is how the once-proud city will end up– the city that was so secure. She thought to herself,“I am unique! No one can compare to me!” What a heap of ruins she has become, a place where wild animals live! Everyone who passes by her taunts her and shakes his fist.
3
Jerusalem is Corrupt Beware to the filthy, stained city; the city filled with oppressors!
She is disobedient; she has refused correction. She does not trust the LORD; she has not sought the advice of her God.
Her princes are as fierce as roaring lions; her rulers are as hungry as wolves in the desert, who completely devour their prey by morning.
Her prophets are proud; they are deceitful men. Her priests have defiled what is holy; they have broken God’s laws.
The just LORD resides within her; he commits no unjust acts. Every morning he reveals his justice. At dawn he appears without fail. Yet the unjust know no shame.
The Lord’s Judgment will Purify“I destroyed nations; their walled cities are in ruins. I turned their streets into ruins; no one passes through them. Their cities are desolate; no one lives there.
I thought,‘Certainly you will respect me! Now you will accept correction!’ If she had done so, her home would not be destroyed by all the punishments I have threatened. But they eagerly sinned in everything they did.
Therefore you must wait patiently for me,” says the LORD,“for the day when I attack and take plunder. I have decided to gather nations together and assemble kingdoms, so I can pour out my fury on them– all my raging anger. For the whole earth will be consumed by my fiery anger.
Know for sure that I will then enable the nations to give me acceptable praise. All of them will invoke the LORD’s name when they pray, and will worship him in unison.
From beyond the rivers of Ethiopia, those who pray to me, my dispersed people, will bring me tribute.
In that day you will not be ashamed of all your rebelliousness against me, for then I will remove from your midst those who proudly boast, and you will never again be arrogant on my holy hill.
I will leave in your midst a humble and meek group of people, and they will find safety in the LORD’s presence.
The Israelites who remain will not act deceitfully. They will not lie, and a deceitful tongue will not be found in their mouths. Indeed, they will graze peacefully like sheep and lie down; no one will terrify them.”
Shout for joy, Daughter Zion! Shout out, Israel! Be happy and boast with all your heart, Daughter Jerusalem!
The LORD has removed the judgment against you; he has turned back your enemy. Israel’s king, the LORD, is in your midst! You no longer need to fear disaster.
On that day they will say to Jerusalem,“Don’t be afraid, Zion! Your hands must not be paralyzed from panic!
The LORD your God is in your midst; he is a warrior who can deliver. He takes great delight in you; he renews you by his love; he shouts for joy over you.”
“As for those who grieve because they cannot attend the festivals– I took them away from you; they became tribute and were a source of shame to you.
Look, at that time I will deal with those who mistreated you. I will rescue the lame sheep and gather together the scattered sheep. I will take away their humiliation and make the whole earth admire and respect them.
At that time I will lead you– at the time I gather you together. Be sure of this! I will make all the nations of the earth respect and admire you when you see me restore you,” says the LORD.