- New Vietnamese Bible 2014
I-sa
I-SA
I-sa
Isa
I-SA
Giới Thiệu
Sách I-sa được đặt tên theo tiên tri I-sa, một vị tiên tri lớn của người Do Thái sống vào khoảng thế kỷ thứ tám trước Công Nguyên. Sách I-sa được coi là một trong những sách Kinh Thánh Cựu Ước quan trọng nhất và được trích dẫn rất nhiều trong Kinh Thánh Tân Ước. Sách có thể gồm có hai phần lớn:
1. Chương 1–39 nói về tội lỗi, sự không vâng lời và thiếu tin cậy vào Đức Chúa Trời của giới lãnh đạo cũng như dân chúng Do Thái. Tiên tri I-sa cũng cảnh cáo họ về tai họa khủng khiếp sẽ xảy ra nếu họ tiếp tục bất tuân lời Chúa. Đức Chúa Trời cũng hình phạt các nước ngoại quốc khác. Ngoài ra tiên tri I-sa cũng nói tiên tri về một thời đại thái bình và một hậu tự của vua Đa-vít, một vị vua lý tưởng sẽ đến trị vì.
2. Chương 40–66 nói về sự an ủi của Chúa, người đầy tớ chịu khổ và giải cứu dân Chúa. Tiên tri I-sa cũng mô tả sự vinh quang của Si-ôn trong tương lai.
Bố Cục
1. Cảnh cáo và lời hứa 1:1–12:6
2. Hình phạt các nước 13:1–23:18
3. Chúa phán xét thế giới 24:1–27:13
4. Các lời cảnh cáo và lời hứa khác 28:1–35:10
5. Vua Ê-xê-chia và nước A-si-ri 36:1–39:8
6. Các lời hứa và hy vọng 40:1–55:13
7. Cảnh cáo và lời hứa 56:1–66:24
Đây là các khải tượng mà tiên tri I-sa, con trai A-mốt, thấy về Giu-đa và Giê-ru-sa-lem trong thời các vua Ô-xia, Giô-tham, A-cha và Ê-xê-chia của Giu-đa.
Hỡi các từng trời, hãy nghe, hỡi đất hãy lắng tai nghe.
Vì CHÚA phán:
“Ta đã nuôi nấng và trưởng dưỡng con cái,
Nhưng chúng nó chống đối Ta.
Bò biết chủ mình,
Lừa biết máng của chủ.
Nhưng Y-sơ-ra-ên không biết,
Dân ta không hiểu.”
Ôi, một nước tội lỗi,
Một dân phạm tội nặng nề.
Dòng dõi của những người gian ác,
Con cái làm điều bại hoại.
Họ đã từ bỏ CHÚA,
Khinh bỉ Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
Họ đã quay mặt đi; bước thối lui.1:4 Một số các bản dịch cổ LXX, Syr không có câu này. Ctd: trở nên xa lạ
Tại sao ngươi muốn bị đánh nữa?
Ngươi vẫn tiếp tục phản loạn sao?
Mọi đầu đều bị thương tích,
Mọi lòng đều bị đau đớn.
Từ bàn chân đến đỉnh đầu,
Không có chỗ nào lành.
Chỉ toàn là vết bầm, lằn roi,
Vết thương chảy máu;1:6 Ctd: mưng mủ
Chưa được rửa sạch,1:6 Nt: nặn, vắt cho ráo chưa băng bó
Và chưa được xoa dầu cho dịu.
Đất nước ngươi hoang tàn,
Các thành bị lửa thiêu đốt.
Người ngoại quốc ăn cướp ruộng đất ngươi
Ngay trước mặt ngươi.
Nó sẽ bị hoang tàn như bị ngoại bang xới tung.
Con gái Si-ôn bị bỏ lại
Như chòi canh trong vườn nho,
Như lều canh nơi ruộng dưa,
Như thành bị vây.
Nếu CHÚA Vạn Quân
Không chừa lại cho chúng ta một ít người sống sót,
Thì chúng ta đã như thành Sô-đôm
Và trở nên như Gô-mô-rơ rồi.
Hỡi giới thống trị Sô-đôm,
Hãy nghe lời CHÚA phán.
Hỡi dân Gô-mô-rơ,
Hãy lắng tai nghe Kinh Luật của Đức Chúa Trời chúng ta.
CHÚA phán: “Muôn vàn tế lễ của các ngươi
Có nghĩa gì đối với Ta?
Ta đã chán ngán các tế lễ thiêu
Chiên đực, mỡ thú vật mập,
Ta không vui về huyết của
Bò đực, chiên con và dê đực.
Khi các ngươi đến trình diện trước mặt Ta,
Ai đòi hỏi thứ này từ tay các ngươi?
Là những người1:12 là thứ chà đạp các hành lang Ta.
Đừng dâng tế lễ chay vô ích cho Ta nữa;
Ta ghét mùi thơm;
Ngày trăng mới, ngày Sa-bát, các lễ hội,
Ta không chịu nổi các ngày lễ trọng thể cùng tội ác.
Linh hồn Ta ghét các ngày trăng mới
Và các kỳ lễ hội của các ngươi.
Các lễ ấy trở thành gánh nặng cho Ta,
Ta lấy làm mệt mỏi phải gánh chúng.
Khi các ngươi đưa tay lên cầu nguyện,1:15 Nt: đưa tay lên
Ta che mắt ta khỏi các ngươi;
Dù khi các ngươi cầu nguyện nhiều,
Ta sẽ chẳng nghe.
Tay các ngươi đầy máu.
Hãy tắm rửa, hãy làm cho mình tinh sạch.
Hãy loại bỏ những việc ác
Khỏi trước mắt Ta.
Đừng làm ác nữa.
Hãy học làm điều thiện,
Tìm kiếm sự công bình,
Sửa sai kẻ hà hiếp,1:17 Ctd: nâng đỡ kẻ bị hà hiếp
Binh vực kẻ mồ côi,
Biện hộ cho người góa bụa.”
CHÚA phán:
“Bây giờ, chúng ta hãy đến, tranh luận với nhau:
Dù tội lỗi ngươi đỏ như vải điều
Sẽ trở nên trắng như tuyết.1:18 Ctd: Nếu tội lỗi ngươi sẽ trở nên trắng như tuyết sao?
Dù như màu đỏ thẫm,
Sẽ trắng như lông chiên.1:18 Nếu tội lỗi ngươi sẽ trở nên trắng như lông chiên sao?
Nếu các ngươi mong muốn và vâng lời,
Các ngươi sẽ ăn sản vật tốt lành của đất.
Nhưng nếu các ngươi từ khước và phản loạn
Các ngươi sẽ bị gươm ăn nuốt;”
vì miệng CHÚA đã phán.
Thế nào một thành trung nghĩa
Đã trở thành gái điếm?
Thành vốn đầy công bình
Và công chính cư ngụ,
Nhưng nay toàn những kẻ giết người.
Bạc của ngươi đã biến thành cặn bã,
Rượu nho ngươi đã bị pha lẫn nước.
Các hoàng tử của ngươi là những kẻ phản loạn,
Là bạn với phường trộm cướp.
Mỗi người đều yêu của hối lộ,
Chạy theo quà biếu.
Họ không bênh vực kẻ mồ côi,
Không xét duyên cớ cho người góa bụa.
Vì vậy, CHÚA Vạn Quân,
Đấng Quyền Năng của Y-sơ-ra-ên phán:
“Này, Ta sẽ báo trả1:24 Nt: thỏa lòng trên kẻ đối nghịch cho những kẻ đối nghịch Ta
Và báo thù các kẻ thù Ta.
Ta sẽ trở tay chống ngươi,
Ta sẽ luyện lọc cặn bã ngươi như với nước tro.1:25 dung dịch kiềm dùng trong việc luyện kim
Và làm sạch mọi tạp chất1:25 Ctd: chất không tinh khiết nơi ngươi.
Ta sẽ phục hồi các quan án của các ngươi như thuở xưa,
Các cố vấn của các ngươi như lúc ban đầu.
Bấy giờ, ngươi sẽ được gọi là
Thành công chính,
Thành trung nghĩa.”
Si-ôn sẽ được cứu chuộc bởi sự công bình,
Và những người trong thành ăn năn nhờ sự công chính.
Nhưng những kẻ phản loạn cùng người tội lỗi sẽ bị đánh tan
Và những kẻ từ bỏ CHÚA sẽ bị tiêu diệt.
“Vậy các ngươi sẽ hổ thẹn vì các cây sồi
Mình ưa thích
Và xấu hổ vì các vườn cây
Mình đã chọn lựa.
Vì các ngươi sẽ như cây sồi lá khô héo,
Như vườn cây không có nước.
Người mạnh mẽ sẽ trở nên như vỏ khô,1:31 Nt: chất khô dễ cháy
Công việc của nó1:31 Ctd: người tạo ra nó như mồi lửa.
Cả hai sẽ cùng nhau cháy,
Không ai dập tắt được.”
Lời mà I-sa, con trai A-mốt, đã thấy về Giu-đa và Giê-ru-sa-lem. Việc sẽ xảy ra vào những ngày sau cùng:
Núi của nhà CHÚA sẽ được
Vững lập trên đỉnh các núi,
Được nâng cao hơn các đồi,
Và mọi quốc gia sẽ đổ về đó.
Nhiều dân tộc sẽ đến và nói:
“Hãy đến, chúng ta hãy lên núi CHÚA,
Đến nhà Đức Chúa Trời của Gia-cốp.
Ngài sẽ dạy chúng ta đường lối Ngài,
Để chúng ta đi trong đường Chúa.”
Vì Kinh Luật sẽ ra từ Si-ôn
Và lời của CHÚA sẽ đến từ Giê-ru-sa-lem.
Ngài sẽ xét đoán giữa các quốc gia
Và phân xử cho nhiều dân tộc.
Và họ sẽ lấy gươm rèn thành lưỡi cày,
Lấy giáo rèn thành lưỡi liềm.
Nước này sẽ không tuốt gươm ra nghịch cùng nước khác;
Họ sẽ không còn luyện tập chiến tranh.
Hỡi nhà Gia-cốp, hãy đến.
Chúng ta hãy đi trong ánh sáng của CHÚA.
Thật vậy, Ngài đã từ bỏ dân Ngài,
Là nhà Gia-cốp,
Vì họ đầy dẫy các thói tục đông phương2:6 Nt: đầy dẫy từ đông phương
Và thầy bói như người Phi-li-tin;
Bắt tay2:6 Nt: vỗ tay với con cái người ngoại quốc.
Đất họ đầy bạc và vàng,
Châu báu vô tận,
Đất họ đầy ngựa
Và xe ngựa vô số.
Đất họ đầy tượng thần;
Họ quì lạy đồ tay mình làm ra,
Là vật ngón tay họ đã tạo nên.
Nhưng phàm nhân sẽ bị nhục nhã,
Loài người sẽ bị hạ thấp.
Nên, xin Ngài đừng tha thứ chúng.
Hãy chui vào trong đá,
Trốn trong bụi đất
Để tránh đối diện với sự kinh hoàng từ CHÚA
Và vinh quang của sự uy nghiêm Ngài.
Con mắt kiêu căng của người ta sẽ cụp xuống;
Sự cao ngạo của loài người sẽ bị hạ thấp.
Vào ngày ấy chỉ một mình CHÚA sẽ được tôn cao.
Vì có một ngày CHÚA Vạn Quân sẽ đến nghịch
Cùng tất cả những kẻ kiêu căng,
Kẻ cao ngạo cùng tất cả những kẻ kiêu kỳ;
Nó sẽ bị hạ thấp;2:12 LXX: và kẻ tự tin
Cũng sẽ nghịch cùng tất cả cây tùng của Li-ban, cao ngạo và kiêu kỳ;
Cùng tất cả cây sồi của Ba-san.
Cũng sẽ nghịch cùng tất cả núi cao,
Tất cả đồi lớn,
Cũng sẽ nghịch cùng tất cả tháp cao,
Mọi thành vững chắc,
Cũng sẽ nghịch cùng tất cả tầu bè của Ta-rê-si,
Mọi tàu sang trọng.2:16 Ctd: tốt đẹp
Sự kiêu căng của con người sẽ bị hạ thấp;
Sự cao ngạo của loài người sẽ bị nhục nhã.
Vào ngày ấy chỉ một mình CHÚA sẽ được tôn cao.
Và các tượng thần sẽ hoàn toàn biến mất.
Người ta sẽ chui vào hang đá,
Vào hầm dưới đất
Để tránh đối diện với sự kinh hoàng từ CHÚA
Và vinh quang của sự uy nghiêm Ngài
Khi Ngài đứng lên làm rung chuyển trái đất.
Vào ngày ấy, người ta sẽ ném
Cho chuột, cho dơi
Những tượng thần bằng bạc, bằng vàng
Mà người ta đã làm ra để thờ lạy,
Đặng chui vào hang đá,
Vào khe đá
Để tránh đối diện với sự kinh hoàng từ CHÚA
Và vinh quang của sự uy nghiêm Ngài
Khi Ngài đứng lên làm rung chuyển trái đất.
Chớ nương cậy nơi người,
Là loài chỉ có hơi thở nơi lỗ mũi;
Chúng có gì đáng kể đâu?
Vì này, CHÚA,
CHÚA Vạn Quân
Sẽ cất đi nguồn cung cấp cùng gậy chống
Khỏi Giê-ru-sa-lem và Giu-đa,
Tức là mọi nguồn cung cấp bánh và nước;
Những anh hùng, chiến sĩ,
Quan án, tiên tri,
Thầy bói lẫn trưởng lão,
Những người hạ cấp và các giới thượng lưu,
Những cố vấn, những nghệ sĩ tài ba,
Những tay phù thủy chuyên nghiệp.
Rồi Ta sẽ cho những đứa trẻ làm vua chúa,
Trẻ con sẽ cai trị họ.
Dân chúng hà hiếp nhau,
Người này chống người kia, người ta chống kẻ lân cận mình.
Con nít láo xược với người già cả;
Kẻ hèn hạ chống lại người tôn trọng.
Khi ấy một người sẽ tóm lấy một người anh em
Trong nhà cha mình và nói:
“Anh có cái áo choàng, anh hãy lãnh đạo chúng tôi.
Hãy ra tay cai quản cái đống đổ nát này.”3:6 Nt: cái đống bại hoại này dưới tay anh
Vào ngày ấy, người kia sẽ lên tiếng bảo rằng:
“Tôi không phải là người cứu chữa;
Nhà tôi không có bánh cũng không có áo choàng,
Đừng lập tôi làm lãnh đạo dân chúng.”
Khi Giê-ru-sa-lem nghiêng ngả,
Giu-đa sụp đổ
Vì lời nói và việc làm của họ đều chống lại CHÚA;
Coi thường sự hiện diện3:8 Nt: con mắt vinh quang của Ngài.
Nét mặt họ3:9 Ctd: sự đối xử phân biệt; kỳ thị làm chứng nghịch cùng họ.
Họ công bố tội lỗi mình như thành Sô-đôm,
Chẳng che giấu gì.
Khốn nạn cho linh hồn họ
Vì họ đã mang tai họa đến cho mình.
Hãy nói với người công chính rằng: Phước cho họ.
Vì họ sẽ hưởng kết quả của việc làm mình.
Khốn cho kẻ gian ác! Họa cho chúng.
Vì tay chúng đã làm gì, chúng phải mang lấy điều ấy.3:11 Nt: sẽ làm lại cho họ điều ấy
Ôi dân ta! Con nít hà hiếp chúng,
Đàn bà cai trị họ.
Ôi dân ta! Những kẻ lãnh đạo ngươi đã hướng dẫn ngươi lầm đường,
Làm cho ngươi lạc lối.3:12 Nt: làm đường lối ngươi rối loạn
CHÚA chỗi dậy biện luận,
Ngài đứng dậy xét đoán các dân.3:13 LXX và Syr: dân Ngài
CHÚA kết án
Các trưởng lão và lãnh đạo trong dân rằng:
“Chính các ngươi đã ăn nuốt vườn nho;
Đồ cướp đoạt của người nghèo đang ở trong nhà các ngươi.
Các ngươi có ý gì3:15 Ctd: sao các ngươi dám mà đánh đập dân ta?
Đập nát mặt người nghèo?”
CHÚA Vạn Quân phán.
CHÚA phán:
“Vì con gái Si-ôn kiêu kỳ,
Vênh mặt lên đi lại,
Liếc mắt đưa tình,
Bước đi õng ẹo,
Bước chân khua động ồn ào.
CHÚA làm cho da đầu con gái Si-ôn đóng vảy,
CHÚA làm đỉnh đầu của họ sói.”3:17 Ctd: làm họ bị trần truồng
Vào ngày ấy CHÚA sẽ cất đi các nữ trang của họ: vòng mắt cá chân, khăn quấn đầu, lược cài tóc, hoa tai, vòng tay, lúp, mão, dây chuyền mắt cá, khăn quàng vai, hộp hương, bùa đeo, nhẫn, vòng mũi, áo lễ, áo khoác, áo ngoài, ví tay gương soi mặt, áo, khăn đội đầu và khăn che mặt
Sẽ có mùi hôi thay vì nước hoa;
Sẽ có dây dừa thay vì khăn quàng vai;
Đầu sói thay vì tóc mượt mà;
Vải thô quấn mình thay vì áo dài sang trọng,
Sự hổ thẹn thay cho sự xinh đẹp.3:24 Nt: văn bản MT chỉ có “xinh đẹp”. Văn bản cổ Qumran: hổ thẹn
Giới nam nhi của ngươi sẽ ngã vì gươm,
Các dũng sĩ ngươi sẽ chết nơi chiến trận.
Các cổng nó sẽ than khóc,
Sầu thảm. Nó sẽ ngồi trên đất hoang tàn.
Vào ngày ấy, bảy phụ nữ
Sẽ nắm lấy một người đàn ông
Và nói: “Chúng tôi ăn bánh của chúng tôi,
Mặc đồ của mình,
Chỉ xin được mang tên người,
Xin cất sự ô nhục của chúng tôi đi.”
Lễ Làm Sạch Dân Sự—Sự Giải Cứu Ngày Sau
Vào ngày ấy, chồi của CHÚA sẽ đẹp đẽ và vinh quang; hoa quả của đất sẽ là niềm hãnh diện và huy hoàng cho những người sống sót trong Y-sơ-ra-ên. Những người còn sót lại ở Si-ôn, những kẻ còn lại trong Giê-ru-sa-lem sẽ được gọi là thánh, tức là tất cả những người được ghi còn sống tại Giê-ru-sa-lem.4:3 Ctd: được ghi lại giữa vòng những người sống tại Giê-ru-sa-lem Khi CHÚA, bởi thần linh4:4 Ctd: bằng một tinh thần xét đoán và tinh thần thiêu đốt thiêu đốt, sẽ rửa sạch sự ô uế của con gái Si-ôn và tẩy sạch vết máu của Giê-ru-sa-lem khỏi giữa vòng họ. Rồi CHÚA sẽ tạo ra một đám mây vào ban ngày, một đám khói và ngọn lửa soi sáng cháy bùng vào ban đêm trên khắp núi Si-ôn và trên hội chúng.4:5 Ctd: nơi hội họp Thật vậy, có sự vinh quang bao phủ. Nó sẽ như nơi trú ẩn làm bóng che nắng ban ngày và làm nơi trú để tránh mưa gió.
Ta sẽ hát cho người yêu dấu của Ta
Một bài tình ca về vườn nho của người.
Người yêu dấu của Ta có một vườn nho
Trên ngọn đồi tươi tốt.
Người đào xới, dọn sạch đá sỏi
Và trồng loại nho tốt.
Người xây một tháp canh giữa vườn,
Đào một hầm ép nho nơi ấy.
Người trông mong nó sinh nho tốt
Nhưng nó sinh nho hoang.
“Này, hỡi cư dân thành Giê-ru-sa-lem và người Giu-đa,
Hãy xét giữa Ta và vườn nho Ta.
Có điều gì cần làm thêm cho vườn nho Ta
Mà Ta không làm cho nó chăng?
Khi Ta trông mong nó sinh nho tốt
Thì nó lại sinh nho hoang.
Này, Ta sẽ bảo các ngươi
Điều Ta sẽ làm cho vườn nho Ta.
Ta sẽ phá rào
Thì nó sẽ bị ăn nuốt.
Ta sẽ đập đổ tường
Thì nó sẽ bị chà đạp.
Ta sẽ làm cho nó hoang phế,
Không tỉa cành, không vun xới;
Cỏ gai và bụi gai sẽ mọc trên nó.
Ta sẽ ra lệnh cho mây
Không mưa xuống nữa.
Vì vườn nho của CHÚA Vạn Quân
Là nhà Y-sơ-ra-ên
Và những người của Giu-đa
Là những cây trồng Ngài ưa thích.
Ngài mong sự công bình nhưng kìa, chỉ thấy sự đổ máu.5:7 tác giả dùng những tiếng đồng âm
Ngài mong sự công chính nhưng kìa, chỉ thấy tiếng kêu la.
Khốn cho các ngươi! Những người mua thêm nhà,5:8 Nt: nhà thêm nhà
Tậu thêm ruộng5:8 Nt: ruộng thêm ruộng
Cho đến khi hết đất
Và ngươi phải cư trú một mình trong xứ.”
CHÚA Vạn Quân phán vào tai ta:
“Chắc chắn nhiều nhà cửa sẽ bị hoang phế,
Những nhà lớn và đẹp không có người ở.
Vì vườn nho mười mẫu5:10 Nt: vườn rộng đủ để 10 cặp bò cày trong một ngày chỉ sản xuất được một bình5:10 Nt: bath: dung tích chừng 22l rượu.
Một ô-me5:10 Nt: một ô-me: dung tích khoảng 220l hạt giống chỉ thu được một ê-pha5:10 Nt: ê-pha: dùng tích khoảng 22l, (bằng một phần muời ô-me) thóc.”
Khốn cho những kẻ từ sáng sớm
Đã chạy theo rượu,
Đến đêm khuya
Vẫn bị rượu thiêu đốt.
Trong tiệc tùng chúng có đàn hạc, đàn lia,
Trống, kèn5:12 Nt: kinnor: đàn dây (lyre); nebel: đàn dây lớn (harp); toph: trống nhỏ; khabil: sáo hay kèn và rượu nữa.
Nhưng chúng không để ý đến việc làm của CHÚA,
Cũng chẳng thấy công việc của tay Ngài.
Cho nên, dân Ta phải bị lưu đày
Vì thiếu hiểu biết,
Giới thượng lưu của họ chết chóc vì đói,
Dân chúng bị nung đốt vì khát.
Cho nên, sự thèm thuồng của Âm phủ đã gia tăng,
Miệng nó mở rộng vô cùng.
Những người cao sang và dân chúng;
Đám đông và những kẻ hân hoan trong thành5:14 chỉ về thành Giê-ru-sa-lem đều xuống đó.
Phàm nhân phải cúi đầu,
Loài người bị hạ thấp,
Con mắt kẻ kiêu căng phải hạ thấp.
Nhưng CHÚA Vạn Quân sẽ được tôn cao bởi sự công bình.
Và Đức Chúa Trời thánh khiết sẽ bày tỏ Ngài là thánh trong sự công chính.
Bấy giờ các chiên con sẽ ăn cỏ như tại đồng cỏ mình.
Còn người ngoại thì ăn nơi đồng hoang của kẻ giàu5:17 Nt: không rõ nghĩa. Ctd: còn chiên lớn và các con mình thì ăn nơi chỗ hoang tàn
Khốn cho kẻ kéo theo sự vi phạm bằng sợi dây gian dối;
Và kéo theo tội lỗi như dây kéo xe.
Chúng nói: “Ngài hãy mau mau,
Hãy vội thực hiện công việc đi
Để chúng ta thấy.
Chương trình của Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên hãy đến gần,
Hãy thành tựu
Để chúng ta biết.”
Khốn cho kẻ gọi ác là thiện
Và thiện là ác;
Lấy tối làm sáng
Và sáng làm tối,
Lấy đắng làm ngọt
Và ngọt làm đắng.
Khốn cho kẻ tự coi mình5:21 Nt: trong mắt mình… trong cái thấy là khôn ngoan;
Tự thấy mình là lanh lợi.
Khốn cho người uống rượu
Và cho kẻ pha rượu.
Chúng tha kẻ gian ác vì của hối lộ
Nhưng từ khước công bình cho người vô tội.
Cho nên, như ngọn lửa thiêu đốt gốc rạ,
Như cỏ khô chìm sâu trong ngọn lửa
Thì gốc rễ của họ cũng sẽ mục nát,
Bông trái họ cũng sẽ bay lên như tro bụi.
Vì họ đã từ khước Kinh Luật của CHÚA Vạn Quân
Và khinh bỉ lời của Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
Vì vậy, CHÚA nổi giận cùng dân Ngài,
Giáng tay đánh chúng.
Núi non rung chuyển;
Xác chết của họ như phân giữa đường.
Dầu vậy, cơn giận của Chúa cũng không nguôi,
Ngài vẫn giương tay ra nghịch cùng họ.
Ngài sẽ giương cao ngọn cờ cho các nước xa xôi,
Huýt sáo kêu gọi họ từ tận cùng trái đất,
Và kìa, chúng nhanh nhẹn,
Vội vã kéo đến.
Trong đám chúng không một người mệt mỏi, vấp ngã,
Không ai buồn ngủ hay ngủ mê,
Thắt lưng của chúng không sút,
Dây giày không đứt.
Mũi tên của chúng bén nhọn,
Tất cả cung đều giương lên.
Móng ngựa của chúng như đá lửa,
Bánh xe như gió lốc.
Tiếng gầm như sư tử,
Tiếng rống như sư tử tơ.
Chúng gầm gừ bắt mồi và đem đi;
Không ai giải cứu được.
Vào ngày ấy, chúng sẽ gầm thét
Như biển cả gầm thét.
Và nếu ai nhìn vào đất ấy,
Kìa, chỉ toàn là tối tăm và hoạn nạn.
Ngay cả ánh sáng cũng bị mây che tối.
Vào năm Vua Ô-xia băng hà, tôi thấy CHÚA ngồi trên ngai cao cả, tôn quý; vạt áo Ngài đầy dẫy đền thờ. Phía trên ngai có các sê-ra-phim đứng hầu. Mỗi sê-ra-phim có sáu cánh, hai cánh che mặt, hai cánh che chân và hai cánh để bay. Các sê-ra-phim gọi nhau và hô lên:
“Thánh thay, thánh thay, thánh thay là CHÚA Vạn Quân,
Vinh quang Ngài đầy dẫy khắp đất.”
Vì tiếng hô, các then cài6:4 Ctd: nền móng nơi ngưỡng cửa rung chuyển, và đền đầy dẫy khói.
Tôi nói: “Khốn nạn cho tôi! Tôi chết mất! Vì tôi là người có môi bẩn thỉu, sống giữa một dân có môi bẩn thỉu; vì mắt tôi đã thấy Vua, tức là CHÚA Vạn Quân.” Bấy giờ một trong các sê-ra-phim bay đến tôi, tay cầm than lửa đỏ đã dùng cặp gắp từ bàn thờ. Sê-ra-phim đó sờ vào miệng tôi và bảo: “Này, cái này đã đụng đến môi ngươi; lỗi ngươi đã được xóa, tội ngươi đã được tha.”
Và tôi nghe tiếng Chúa phán: “Ta sẽ sai ai đi? Ai sẽ đi cho chúng ta?” Tôi thưa: “Dạ, có tôi đây, xin hãy sai tôi.”
Ngài phán: “Hãy đi và nói với dân này rằng:
‘Nghe thì cứ nghe, nhưng không hiểu;
Nhìn thì cứ nhìn nhưng không nhận biết.’
Hãy làm cho lòng dân này chai lì,6:10 Nt: mập béo
Tai nặng,
Mắt nhắm,
E rằng mắt chúng nó thấy được,
Tai chúng nó nghe được,
Lòng chúng nó hiểu được
Và quay trở lại rồi được chữa lành.”
Tôi hỏi: “Lạy CHÚA, cho đến khi nào?”
Ngài đáp: “Cho đến khi các thành hoang vắng
Không người cư ngụ,
Nhà cửa không người ở,
Đất ruộng hoàn toàn hoang tàn.
Cho đến khi CHÚA đã đuổi dân đi xa,
Nhiều nơi trong xứ bị hoang phế.
Dù một phần mười dân cư còn lại tại đó,
Họ cũng sẽ bị thiêu hủy.6:13 Ctd: nhưng khi một phần mười dân cư còn lại tại đó, họ sẽ ăn năn. Nhưng họ sẽ bị thiêu đốt như cây dẻ, cây sồi khi bị đốn còn chừa gốc: gốc của nó sẽ là dòng giống thánh
Như cây dẻ, cây sồi
Khi bị đốn vẫn còn gốc
Thì dòng giống thánh là gốc của nó.”
Vào thời A-cha, con Giô-tham, cháu Ô-xia, vua nước Giu-đa; vua nước Sy-ri là Rê-xin và Phê-ca, con Rê-ma-lia, vua nước Y-sơ-ra-ên, tiến lên đánh thành Giê-ru-sa-lem nhưng không chiếm được. Nhà Đa-vít được bảo rằng: “Sy-ri liên kết với Ép-ra-im.” Bấy giờ lòng A-cha và dân chúng đều rúng động như cây trên rừng trước cơn gió.
CHÚA phán cùng I-sa rằng: “Ngươi và con trai ngươi, Sê-a Gia-súp7:3 Nt: dân sót sẽ trở lại (nghĩa của tên này) hãy đi đón A-cha tại cuối đường cống Ao Thượng, trên đường đi đến đám ruộng thợ dệt.7:3 những người thợ làm cho vải nỉ co lại và dầy lên Hãy nói với người: ‘Hãy cẩn thận, hãy yên lặng, chớ sợ, đừng mất bình tĩnh7:4 Nt: lòng ngất đi vì hai khúc củi cháy bốc khói, tức là cơn giận dữ của Rê-xin, Sy-ri và con trai Rê-ma-lia. Vì Sy-ri, Ép-ra-im và con trai Rê-ma-lia đồng mưu hại ngươi.’ ” Chúng nói: “Chúng ta hãy lên đánh Giu-đa, làm cho nó kinh hoàng,7:6 Ctd: chia cắt thành từng mảnh chiếm cứ nó cho chúng ta và lập con trai Ta-bê-ên lên làm vua tại đó.” Vì thế, CHÚA phán:
“ ‘Điều đó sẽ không thành;
Nó sẽ không xảy ra.
Vì đầu của Sy-ri là Đa-mách,
Đầu của Đa-mách là Rê-xin.
Trong vòng sáu mươi lăm năm
Ép-ra-im sẽ tiêu tan, không còn là một dân nữa.
Đầu của Ép-ra-im là Sa-ma-ri,
Đầu của Sa-ma-ri là con trai Rê-ma-lia.
Nếu các ngươi không vững tin,7:9 Tác giả dùng hai từ đồng âm: aminu… amenu
Các ngươi sẽ không đứng vững được.’ ”
CHÚA lại phán cùng A-cha: “Hãy xin CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi một dấu hiệu, hoặc sâu tận địa ngục hay cao tận thiên đàng.”7:11 Ctd: sâu như vực sâu hay cao như trời cao A-cha nói: “Tôi sẽ không xin cũng không thử CHÚA.” I-sa đáp: “Hỡi nhà Đa-vít, hãy nghe đây, làm phiền người ta các ngươi cho là việc nhỏ mọn lắm sao? nay lại còn làm phiền Đức Chúa Trời ta nữa? Vậy, chính CHÚA sẽ cho các ngươi một dấu hiệu, này, một trinh nữ7:14 Ctd: một thiếu nữ trẻ, đến tuổi lấy chồng sẽ mang thai, sinh một con trai và đặt tên là Em-ma-nu-ên. Nó sẽ ăn sữa đông và mật. Khi nó biết bỏ điều ác và chọn điều thiện. Vì trước khi đứa trẻ biết bỏ điều ác và chọn điều thiện thì nước của hai vua mà người sợ sẽ bị bỏ hoang.
CHÚA sẽ đem đến cho các ngươi, cho dân các ngươi, cho nhà cha ông các ngươi những ngày chưa từng có như vậy từ khi Ép-ra-im tách rời khỏi Giu-đa, tức là đem vua A-si-ri đến.”
Vào ngày ấy, CHÚA sẽ huýt sáo gọi ruồi từ các nguồn suối Ai-cập, và gọi ong từ đất A-si-ri. Chúng sẽ đến và tất cả sẽ đậu trong các hẻm núi sâu, nơi các hốc đá, trên các bụi gai và ao nước.7:19 Ctd: đồng cỏ Vào ngày ấy Chúa sẽ dùng dao cạo thuê từ bên kia sông tức là Vua A-si-ri để cạo đầu, cạo lông chân và cũng cạo sạch râu ngươi luôn. Vào ngày ấy một người sẽ nuôi một con bò cái tơ và hai con cừu. Người ta sẽ ăn sữa đông vì chúng cung cấp sữa dư dật. Vì tất cả những người còn sót lại trong nước sẽ ăn sữa đông và mật.
Vào ngày ấy, tất cả những nơi vốn có cả ngàn cây nho trị giá cả ngàn nén bạc sẽ mọc toàn cây gai và bụi gai. Người ta sẽ mang cung tên theo khi đến đó vì cả xứ đều đầy cây gai và bụi gai. Người ta sẽ không đến tất cả các đồi vốn được cày cuốc vì sợ gai góc và bụi gai, nhưng sẽ thả bò và cho cừu giẫm.
CHÚA phán cùng tôi: “Hãy lấy một tấm bảng lớn, viết trên đó bằng loại chữ thường: Ma-he Sa-la Hát-bát.8:1 Nghĩa là: kẻ cướp mau lại, của cướp mau đến Và tôi chọn cho tôi các nhân chứng đáng tin cậy, tức là U-ri, thầy tế lễ và Xa-cha-ri, con trai Giê-bê-rê-kia.” Sau đó tôi đến với nữ tiên tri, người mang thai và sinh một đứa con trai. CHÚA phán cùng tôi: “Hãy đặt tên nó là Ma-he Sa-la Hát-bát. Vì trước khi đứa bé biết gọi: Cha ơi! Mẹ ơi! thì của cải của Đa-mách và của cướp của Sa-ma-ri sẽ bị lấy đem đến trước mặt vua A-si-ri.”
CHÚA lại phán cùng tôi:
“Vì dân này từ khước
Dòng nước chảy dịu dàng từ Si-lô-am
Nhưng vui mừng về Rê-xin
Và con trai Rê-ma-lia.
Cho nên, này, CHÚA sẽ đem
Nước lụt mạnh mẽ và nhiều đến trên họ,
Tức là vua A-si-ri và tất cả vinh quang người,
Nước sẽ dâng tràn cả kênh rạch,
Ngập tất cả các bờ,
Chảy vào Giu-đa, tràn ngập,
Chảy qua và dâng cao tận cổ.
Hỡi Em-ma-nu-ên,
Cánh Ngài sẽ tràn ra khắp chiều rộng xứ ngươi.”8:8 Ctd: Nhưng Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta, cánh Ngài xòe ra khắp chiều rộng xứ ngươi
Hỡi các dân, hãy tụ họp lại8:9 Ctd: hãy kêu gào chiến tranh và sững sờ,8:9 Ctd: tan vỡ
Hỡi các nước xa xôi hãy lắng tai nghe.
Hãy nai nịt và sững sờ,
Hãy nai nịt và sững sờ!
Hãy cùng nhau lập mưu nhưng nó sẽ không thành.
Hãy đưa ra kế hoạch8:10 Nt: nói một tiếng nói nhưng nó sẽ không đứng vững,
Vì Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta.
Vì CHÚA phán cùng tôi; với cánh tay quyền năng Ngài cảnh cáo tôi không nên theo con đường của dân này, Ngài phán:
“Chớ gọi là mưu phản
Tất cả những điều dân này gọi là mưu phản.
Chớ sợ điều họ sợ,
Đừng kinh hoàng.
Các ngươi hãy tôn thánh CHÚA Vạn Quân;
Ngài là Đấng các ngươi sợ,
Ngài là Đấng các ngươi kinh hoàng;
Ngài sẽ trở thành Nơi Thánh,
Nhưng đối với nhà Y-sơ-ra-ên Ngài là
Tảng đá gây vấp phạm,
Là vầng đá khiến vấp ngã;
Và Ngài cũng là bẫy và lưới
Cho cư dân Giê-ru-sa-lem.
Nhiều người trong vòng họ sẽ vấp ngã,
Sẽ té và tan nát,
Sẽ bị sập bẫy và bị bắt.”
Hãy cột chặt lời chứng
Và niêm phong đạo luật giữa vòng các môn đệ ta.
Tôi sẽ trông đợi CHÚA
Và tin cậy nơi Ngài,
Là Đấng đã che giấu mặt mình khỏi nhà Gia Cốp.
Này, Ta và con cái CHÚA đã ban cho Ta là dấu hiệu và điềm báo giữa Y-sơ-ra-ên đến từ CHÚA Vạn Quân, Đấng ngự trên núi Si-ôn. Khi người ta nói với các ngươi hãy cầu hỏi đồng bóng và thầy bói là kẻ nói líu lo, lằm bằm; hãy đáp, một dân tộc sao không cầu hỏi Đức Chúa Trời8:19 Ctd: các thần của mình mà đi cầu hỏi kẻ chết cho người sống?8:19 Ctd: một dân tộc không nên cầu hỏi các thần của mình sao? cầu hỏi những người quá cố cho người sống Theo Kinh Luật và lời chứng, nếu họ không nói như lời này thì sẽ không có hừng đông cho họ. Chúng sẽ đi khắp xứ, khốn khổ đói khát, và khi bị đói chúng sẽ giận dữ, ngước mặt rủa sả vua và Đức Chúa Trời mình. Rồi nhìn xuống đất, kìa, chỉ là hoạn nạn, tối tăm và buồn rầu ảm đạm; chúng sẽ bị đẩy vào nơi cực tối.
Nhưng sẽ không có ảm đạm cho những người đã buồn rầu. Trong quá khứ Ngài đã làm cho vùng đất Sa-bu-luân và Nép-ta-li bị sỉ nhục. Nhưng trong tương lai Ngài sẽ làm vinh quang con đường bờ biển, vùng bên kia sông Giô-đanh, tức là Ga-li-lê của các nước ngoại bang.
Dân đi trong bóng tối
Đã thấy ánh sáng lớn;
Ánh sáng đã chiếu trên những kẻ cư ngụ
Trong vùng đất tối tăm.9:1 Ctd: bóng của sự chết
Ngài làm cho nước này gia tăng bội phần,9:2 Nt: không gia tăng vui mừng. Đa số các học giả cho rằng chép lầm
Ban cho họ sự vui mừng,
Là niềm vui trước mặt Ngài;
Họ vui mừng như trong ngày mùa gặt,
Như niềm vui của người
Phân chia chiến lợi phẩm.
Vì như trong thời Ma-đi-an,
Ngài đã bẻ ách gánh nặng,
Bẻ gãy đòn trên vai,
Và roi của kẻ áp bức họ.
Vì tất cả giày dép đã dùng9:4 Nt: đã dày đạp trong chiến trận,
Áo giáp đã vấy máu
Đều sẽ bị thiêu hủy
Như nhiên liệu đốt cháy.
Vì một con trẻ đã ra đời cho chúng ta,
Chúng ta đã được ban cho một con trai.
Quyền cai trị sẽ ở trên vai Ngài,
Tên Ngài sẽ được xưng là
Cố Vấn Kỳ Diệu,9:5 Ctd: là mưu lược, là kỳ diệu Đức Chúa Trời Quyền Năng,
Cha Đời Đời, Chúa Bình An.
Quyền cai trị của Ngài cứ gia tăng,
Nền hòa bình của Ngài sẽ vô tận9:6 Ctd: quyền cai trị và hòa bình của Ngài sẽ gia tăng vô tận. Ngài sẽ cai trị trên ngai Đa-vít và vương quốc mình
Trên ngôi Đa-vít
Và cho vương quốc mình.
Ngài sẽ thiết lập và giữ gìn nó
Trong sự công bình chính trực
Từ nay cho đến đời đời.
Lòng sốt sắng của CHÚA Vạn Quân
Sẽ làm điều này.
CHÚA truyền một lời nghịch cùng Gia-cốp,
Nó giáng xuống Y-sơ-ra-ên.
Toàn dân sẽ biết điều đó,
Tức là Ép-ra-im và cư dân Sa-ma-ri
Với lòng kiêu căng,
Trịch thượng nói rằng:
“Gạch đã đổ
Nhưng chúng ta sẽ xây lại bằng đá khối,
Cây sung đã bị đốn ngã
Nhưng chúng ta sẽ thay bằng cây tùng.”
Nhưng CHÚA dấy lên kẻ đối nghịch của Rê-xin chống lại chúng
Và khích động kẻ thù họ lên.
Dân Sy-ri phía trước và dân Phi-li-tin phía sau
Sẽ há miệng lớn nuốt Y-sơ-ra-ên.
Dù vậy, cơn giận của Ngài vẫn không nguôi,9:11 Nt: quay lui
Và cánh tay Ngài vẫn giương lên.
Nhưng dân chúng không quay trở lại cùng Đấng đã đánh mình,
Cũng không tìm kiếm CHÚA Vạn Quân.
Nên, trong một ngày CHÚA sẽ cắt đứt Y-sơ-ra-ên, cả đầu và đuôi,
Cả cành dương lẫn cây sậy.
Đầu là các trưởng lão và bậc tôn trọng
Và đuôi là tiên tri dạy điều dối trá.
Những người lãnh đạo dân này đã lạc lối,
Còn những người được hướng dẫn thì bị đánh lừa.
Cho nên CHÚA sẽ không đẹp lòng9:16 Văn bản cổ Qa: chăm sóc, thương xót giới trai trẻ,
Cũng không thương xót trẻ mồ côi và người góa bụa của họ
Vì tất cả đều vô đạo và gian ác,
Mọi môi miệng đều nói điều ngu dại.
Dù vậy cơn giận của Ngài vẫn không nguôi,
Và cánh tay Ngài vẫn giương lên.
Vì gian ác cháy như lửa,
Thiêu nuốt cỏ gai lẫn bụi gai;
Đốt cây cối rậm rạp trong rừng,
Cuồn cuộn bốc lên thành trụ khói.
Vì cơn giận của CHÚA Vạn Quân,
Đất bị thiêu đốt
Và dân chúng sẽ như nhiên liệu đốt cháy
Không ai thương tiếc anh em mình.
Chúng cướp giựt bên phải
Nhưng vẫn đói,
Chúng ăn nuốt bên trái
Nhưng không no,
Mỗi người ăn thịt người thân mình.9:19 Nt: cánh tay. Tg: bà con
Ma-na-se nghịch Ép-ra-im, Ép-ra-im nghịch Ma-na-se;
Rồi họ cùng nhau chống lại Giu-đa.
Dù vậy, cơn giận của Ngài vẫn không nguôi,
Và cánh tay Ngài vẫn giương lên.
Khốn thay cho những kẻ ban hành những luật tội lỗi
Và những sắc luật áp bức,
Tước đoạt lẽ công bình của người cùng khốn,
Cướp mất quyền lợi của người nghèo khó trong dân ta.
Những kẻ góa bụa là chiến lợi phẩm
Và trẻ mồ côi là miếng mồi của chúng.
Vào ngày trừng phạt,
Khi tai họa từ xa kéo đến các ngươi sẽ làm gì?
Các ngươi sẽ chạy trốn đến ai để cầu cứu?
Các ngươi sẽ để của cải mình ở đâu?
Không còn gì trừ những kẻ cúi đầu giữa các tù binh
Và những kẻ ngã quỵ giữa vòng những người bị giết.10:4 Ctd: để không phải cúi đầu giữa các tù binh hay ngã giữa vòng các người bị giết?
Dù vậy cơn giận của Ngài vẫn không nguôi
Và cánh tay Ngài vẫn giương lên.
“Hỡi A-si-ri, là cái roi của cơn giận Ta,
Cây gậy trong tay chúng nó là cơn tức của Ta.
Ta sai nó nghịch cùng một nước vô đạo,
Ta truyền cho nó nghịch cùng dân đã chọc giận Ta,
Để nhận lấy chiến lợi phẩm, cướp lấy của cướp
Và giày đạp chúng nó xuống như bùn ngoài đường.
Nhưng nó không định như vậy,
Nó không nghĩ như thế trong lòng.
Vì lòng nó muốn tiêu diệt,
Muốn cắt đứt nhiều nước.
Vì nó nói: ‘Các tướng lãnh của ta há chẳng phải là vua cả sao?
Có phải Ca-nô cũng như Cạt-kê-mít không?
Ha-mát chẳng như Ạt-bát,
Sa-ma-ri chẳng như Đa-mách sao?
Như tay ta đã chiếm cứ các vương quốc có thần tượng,
Những tượng của họ còn hơn tượng ở Giê-ru-sa-lem và Sa-ma-ri nữa;
Thì ta sẽ không làm cho Giê-ru-sa-lem và thần tượng nó
Như ta đã làm cho Sa-ma-ri và tượng nó sao?’ ”
Nhưng khi CHÚA đã hoàn thành mọi công việc của Ngài trên núi Si-ôn và tại Giê-ru-sa-lem thì Ngài sẽ trừng phạt lòng khoe khoang kiêu căng10:12 Nt: bông trái và con mắt kiêu kỳ của vua A-si-ri. Vì người nói:
“Ta đã làm điều đó nhờ sức mạnh của tay ta,
Bởi sự khôn ngoan vì ta hiểu biết.
Ta đã dời đổi biên giới của các dân;
Cướp đoạt các kho báu của chúng.
Như một dũng sĩ10:13 Ctd: như con bò tót ta đã phế bỏ các kẻ ngồi trên ngai.
Tay ta đã lấy của cải các dân
Như bắt tổ chim,
Như người lượm trứng bỏ rơi,
Ta đã thu cả trái đất,
Không ai vỗ cánh,
Mở miệng hay kêu chíu chít.”
Có phải cái rìu tự nó đưa lên cao hơn người cầm rìu không?
Hay cái cưa tự tôn tự đại hơn người sử dụng nó?
Hay như cái roi nâng người cầm roi lên?
Hoặc như cái gậy vung người không phải là gỗ lên sao?
Cho nên CHÚA Vạn Quân
Sẽ sai bệnh tật đến giữa vòng các lính chiến khỏe mạnh của người
Và dưới sự vinh quang người,
Lửa sẽ đốt lên như đám lửa thiêu đốt.
Ánh sáng của Y-sơ-ra-ên sẽ trở nên lửa,
Đấng Thánh của nó sẽ là ngọn lửa;
Nó sẽ thiêu đốt và ăn nuốt cỏ gai và bụi gai
Trong một ngày.
Ngài sẽ hủy diệt sự huy hoàng của rừng rú và ruộng đất phì nhiêu,
Cả linh hồn lẫn thể xác
Như người bệnh mòn mỏi đi.
Cây trên rừng còn sót lại sẽ chẳng là bao
Đến nỗi một đứa trẻ cũng có thể ghi lại.
Vào ngày ấy, những người còn lại của Y-sơ-ra-ên,
Dân sống sót của nhà Gia-cốp
Sẽ không còn nương cậy
Vào kẻ đánh mình
Nhưng thật lòng nương cậy nơi CHÚA,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
Những người còn lại sẽ trở lại, những người còn lại của Gia-cốp
Sẽ trở lại cùng Đức Chúa Trời quyền năng.
Hỡi Y-sơ-ra-ên, dù dân tộc ngươi đông như cát bờ biển,
Chỉ một số dân còn lại sẽ trở lại.
Sự hủy diệt đã định,
Sự báo thù tràn ngập.10:22 Nt: tràn ngập công chính
Vì như đã định, CHÚA Vạn Quân sẽ thi hành
Sự hủy diệt trên khắp đất.
Cho nên, CHÚA Vạn Quân phán rằng:
“Hỡi dân Ta, là người ở tại Si-ôn,
Đừng sợ người A-si-ri
Khi họ cầm roi đánh ngươi
Và giơ gậy nghịch ngươi như người Ai-cập đã làm.
Vì chỉ trong ít lâu Ta sẽ hết giận ngươi
Và cơn thịnh nộ Ta sẽ hướng về để hủy diệt chúng.”
CHÚA Vạn Quân sẽ giơ roi nghịch họ
Như Ngài đã đánh dân Ma-đi-an nơi tảng đá Hô-rếp,
Và Ngài cũng giơ gậy trên biển
Như đã làm tại Ai-cập.
Vào ngày ấy, gánh nặng nó sẽ được cất khỏi vai ngươi,
Ách nó sẽ được tháo khỏi cổ ngươi;
Ách sẽ gãy
Vì sự mập béo ra.
Nó đến A-giát;
Đi xuyên qua Mi-gơ-rôn,
Tích trữ đồ tiếp tế tại Mích-ma,
Chúng vượt qua đèo,
Đóng trại qua đêm tại Ghê-ba,
Ra-ma run rẩy,
Ghi-bê-a của Sau-lơ chạy trốn.
Hỡi con gái Ga-lim, hãy kêu la lớn tiếng;
Hỡi người La-ít, hãy lắng tai nghe!
Thật đáng thương người A-na-tốt.10:30 LXX: sẽ lắng nghe; bản dịch Syr: hãy trả lời
Mát-mê-na bỏ chạy,
Dân thành Ghê-bim trốn tìm chỗ núp.
Chính ngày đó, nó sẽ dừng lại tại Nóp,
Giơ nắm đấm nghịch
Cùng núi của con gái Si-ôn,
Nghịch cùng đồi Giê-ru-sa-lem.
Này, CHÚA Vạn Quân
Sẽ dùng quyền năng khủng khiếp chặt các cành cây;
Những cây cao lớn sẽ bị đốn ngã;
Những kẻ cao quý sẽ bị hạ thấp.
Ngài sẽ chặt cây cối rậm rạp bằng búa sắt
Và Li-ban sẽ ngã bởi một Đấng uy nghi.10:34 Ctd: Li-ban bị ngã bởi Đấng uy nghi
Có một chồi sẽ nứt ra từ gốc Y-sai,
Một nhánh từ rễ nó sẽ ra trái:11:1 LXX: nẩy búp
Thần của CHÚA sẽ ngự trên Ngài,
Là thần khôn ngoan và hiểu biết,
Thần mưu lược và quyền năng,
Thần tri thức và kính sợ CHÚA.
Ngài vui mừng trong sự kính sợ CHÚA.
Ngài sẽ không xét xử theo mắt thấy,
Cũng không quyết định bằng tai nghe.
Nhưng Ngài sẽ xét xử kẻ nghèo bằng sự công chính,
Định đoạt công bình cho những người nhu mì11:4 Ctd: khốn khổ trên đất.
Ngài sẽ đánh trái đất bằng roi nơi miệng mình;
Và dùng hơi thở từ môi mà giết kẻ ác.
Sự công chính sẽ là nai nịt trên hông Ngài,
Sự trung tín sẽ là thắt lưng của Ngài.
Bấy giờ chó sói sẽ ở chung với cừu con,
Beo sẽ nằm chung với dê;
Bò con, sư tử tơ và bò mập béo sẽ ở chung với nhau
Và một đứa trẻ nhỏ sẽ dắt chúng.
Bò cái sẽ ăn với gấu;
Các con của chúng sẽ nằm chung;
Sư tử sẽ ăn cỏ như bò.
Trẻ con đương bú sẽ chơi đùa nơi hang rắn hổ mang,
Trẻ vừa dứt sữa sẽ thò tay vào hang rắn độc.
Chúng sẽ không làm hại hay hủy diệt
Trên toàn núi thánh Ta.
Vì sự hiểu biết CHÚA tràn ngập đất
Như nước che phủ biển.
Vào ngày ấy, rễ từ Y-sai sẽ đứng lên làm dấu hiệu cho các dân; các nước sẽ tìm cầu Ngài, và nơi Ngài cư ngụ sẽ vinh quang. Vào ngày ấy, CHÚA sẽ đưa tay ra một lần nữa khôi phục dân sót của Ngài, là dân còn lại từ A-si-ri, từ Ai-cập, từ Pha-trô,11:11 có thể là vùng bắc Ai-cập từ Ê-thi-ô-bi, từ Ê-lam,11:11 có thể là Ba-by-lôn từ Si-nê-a, từ Ha-mát và các hải đảo.
Chúa sẽ dựng lên một dấu hiệu cho các nước,
Ngài tụ họp những kẻ bị lưu đày của Y-sơ-ra-ên lại,
Ngài nhóm họp những kẻ lưu lạc của Giu-đa
Từ bốn phương trên đất.
Bấy giờ Ép-ra-im sẽ không còn ghen tị nữa.
Những kẻ hà hiếp Giu-đa sẽ bị diệt,
Ép-ra-im sẽ không còn ghen tị với Giu-đa
Và Giu-đa sẽ không còn hà hiếp Ép-ra-im.
Nhưng chúng sẽ bổ xuống vai dân Phi-li-tin ở phía tây;
Cùng nhau cướp bóc dân phía đông.
Họ sẽ giơ tay chống nghịch Ê-đôm và Mô-áp;
Dân Am-môn sẽ qui phục họ.
CHÚA sẽ hủy diệt
Vịnh Ai-cập11:15 Nt: hủy diệt lưỡi của biển Ai-cập
Và bằng ngọn gió thiêu đốt,
Ngài sẽ vung tay trên sông;11:15 sông Ê-phơ-rát
Chẻ nó ra thành bảy suối
Để người ta có thể đi qua không ướt át.
Và sẽ có một xa lộ cho dân sót của dân Ngài,
Là dân còn lại từ A-si-ri,
Cũng như đã có cho Y-sơ-ra-ên
Trong ngày họ ra khỏi đất Ai-cập.
Cảm Tạ Và Ngợi Khen
Vào ngày ấy ngươi sẽ nói:
“Lạy CHÚA, tôi cảm tạ Ngài,
Dù Ngài đã giận tôi,
Cơn giận Ngài đã nguôi12:1 Ctd: nguyện cơn giận Ngài nguôi đi
Và Ngài an ủi tôi.
Quả thật, Đức Chúa Trời là sự cứu rỗi của tôi,
Tôi sẽ tin cậy và không sợ hãi.
Vì CHÚA, chính CHÚA là sức mạnh và bài ca12:2 Ctd: quyền năng của tôi.
Ngài đã trở nên sự cứu rỗi của tôi.
Các ngươi sẽ vui mừng múc nước
Từ giếng cứu rỗi.”
Vào ngày ấy các ngươi sẽ nói:
“Hãy cảm tạ CHÚA, hãy cầu khẩn danh Ngài.
Hãy công bố các công việc của Ngài giữa các dân tộc.
Hãy xưng ra danh Ngài là đáng tôn trọng.
Hãy ca ngợi CHÚA vì Ngài đã hành động một cách vinh quang.
Hãy công bố điều này cho cả trái đất.
Hỡi cư dân Si-ôn, hãy hô to và vui mừng ca hát
Vì Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên là vĩ đại giữa vòng các ngươi.”
Lời Tiên Tri Nghịch Ba-by-lôn
Lời tiên tri về Ba-by-lôn mà I-sa, con trai A-mốt đã thấy.
Hãy dựng một dấu hiệu trên ngọn núi trọc,
Hãy cất tiếng kêu gọi chúng,
Hãy vẫy tay cho chúng
Vào các cổng người sang trọng.
Chính Ta đã truyền lệnh cho những kẻ Ta đã để riêng ra,
Kêu gọi những người mạnh mẽ của Ta,
Những kẻ vui mừng trong sự vĩ đại Ta13:3 Ctd: gánh nặng để thi hành cơn giận Ta.
Hãy nghe, có tiếng ồn ào trên các núi
Như tiếng đám dân đông.
Hãy nghe, có tiếng gào thét từ các vương quốc,
Tức là các nước tụ họp nhau lại.
CHÚA Vạn Quân tập trung
Quân đội cho chiến trận.
Chúng đến từ miền đất xa xôi,
Từ cuối tận phương trời;
CHÚA và vũ khí thịnh nộ của Ngài
Để hủy diệt cả trái đất.
Hãy than khóc vì ngày của CHÚA đã gần,
Nó sẽ đến như sự hủy diệt từ Đấng Toàn Năng.
Cho nên mọi tay đều yếu đuối,
Tất cả lòng người đều tan chảy.
Chúng nó đều kinh hoàng;
Quằn quại và đau đớn cùng cực
Chế ngự họ như đàn bà đau đẻ.
Họ nhìn nhau sững sờ,
Mặt chúng đỏ như ngọn lửa cháy.
Kìa, ngày của CHÚA đang đến,
Đáng sợ bởi cơn thịnh nộ và giận dữ,
Để làm cho đất hoang tàn
Và tiêu diệt kẻ tội lỗi khỏi nó.
Vì các ngôi sao và chùm sao trên trời
Sẽ không chiếu sáng,
Mặt trời trở nên tối tăm khi mọc,
Mặt trăng sẽ không chiếu sáng nữa.
Ta sẽ trừng phạt thế giới vì sự độc ác,
Phạt kẻ ác vì tội lỗi chúng,
Tận diệt sự kiêu ngạo của kẻ kiêu căng
Và hạ thấp sự cao ngạo của kẻ bạo ngược.
Ta sẽ làm cho người ta hiếm hơn vàng ròng,
Và loài người hiếm hơn vàng Ô-phia.
Cho nên, Ta sẽ làm cho các tầng trời run rẩy
Và lay chuyển đất ra khỏi chỗ nó
Trong cơn thịnh nộ của CHÚA Vạn Quân,
Vào ngày Ngài giận dữ.
Bấy giờ, mỗi người đều như con linh dương bị săn đuổi,
Như cừu không người chăn.
Ai nấy sẽ trở về với dân tộc mình
Và chạy trốn về quê hương mình.
Kẻ nào người ta tìm thấy sẽ bị đâm,
Người nào bị bắt sẽ bị giết bằng gươm.
Con thơ sẽ bị giày xéo trước mắt họ,
Nhà sẽ bị cướp và vợ sẽ bị hiếp.
Này, Ta sẽ khích động người Mê-đi nghịch cùng họ,
Là người không quý bạc
Cũng không thích vàng.
Cung của chúng sẽ bắn nát thanh niên,
Không thương xót trẻ sơ sinh,13:18 Nt: hoa quả của bụng
Mắt không thương tiếc trẻ con.
Ba-by-lôn, sự huy hoàng của các nước;
Là sự kiêu căng lộng lẫy của Canh-đê
Sẽ bị Đức Chúa Trời lật đổ
Như thành Sô-đôm và Gô-mô-rơ.
Nó sẽ không bao giờ có người cư ngụ,
Từ đời nọ đến đời kia sẽ không ai ở đó;
Người Ả-rập sẽ không đóng trại nơi ấy,
Và người chăn cũng không cho đàn cừu nghỉ ở đó.
Nhưng thú rừng sẽ nghỉ ở đó,
Nhà họ sẽ đầy chim cú.
Đà điểu sẽ ở nơi ấy
Và dê rừng sẽ nhảy múa ở đó.
Lang sói sẽ tru lên trong thành trì chúng,
Và chó rừng trong các lâu đài lịch sự.
Nhưng thì giờ nó đã đến gần,
Các ngày nó sẽ không còn lâu.
Sự Phục Hồi Giu-đa
Vì CHÚA thương xót Gia-cốp
Và một lần nữa chọn Y-sơ-ra-ên
Và lập họ trên xứ sở của họ.
Người ngoại quốc sẽ kết hợp với họ
Và liên hiệp với nhà Gia-cốp.
Các dân sẽ đem họ
Về quê hương họ;
Nhà Y-sơ-ra-ên sẽ chiếm hữu các dân
Làm tôi trai, tớ gái trên đất của CHÚA.
Họ sẽ bắt làm tù binh những kẻ đã bắt họ làm tù binh
Và cai trị trên những kẻ đã áp bức mình.
Ba-by-lôn Sụp Đổ
Vào ngày CHÚA cho ngươi nghỉ ngơi thoát khỏi cảnh đau khổ, hỗn loạn và nô lệ nhọc nhằn mà ngươi đã chịu, thì ngươi hãy nói lên lời chế nhạo này về vua Ba-by-lôn rằng:
Cách nào kẻ áp bức đã tận cùng,
Cách nào thành vàng son đã chấm dứt?
CHÚA đã bẻ gãy cây gậy của kẻ ác,
Cây trượng của kẻ cai trị.
Là kẻ trong cơn thịnh nộ đã đánh đập các dân
Không ngừng;
Trong cơn giận dữ đã cai trị các nước
Bằng sự ngược đãi hà khắc.
Cả trái đất nghỉ ngơi và bình an;
Cất tiếng ca hát.
Cây tùng, cây bách ở Li-ban
Sẽ hát chúc mừng ngươi rằng:
“Từ khi ngươi14:8 Nt: ngươi, vua Ba-by-lôn nằm xuống,
Không ai lên chặt chúng ta.”
Âm Phủ14:9 Nt: shê-ôn phía dưới bị khuấy động
Để gặp ngươi khi ngươi đến.
Các bóng ma của tất cả các lãnh tụ
Trái đất cũng bị đánh thức để gặp ngươi.
Tất cả vua của các nước
Phải đứng dậy khỏi ngai.
Tất cả chúng nó
Sẽ nói với ngươi:
“Ngươi cũng trở nên yếu đuối như chúng ta,
Ngươi cũng giống chúng ta.”
Sự lộng lẫy và tiếng đàn hạc của ngươi
Bị đem xuống Âm Phủ.
Giòi sẽ làm nệm cho ngươi,
Sâu bọ sẽ làm mền cho ngươi.
Hỡi Sao Mai, con trai của rạng đông,
Sao ngươi đã từ trời rơi xuống!
Hỡi người đã đánh bại các nước,
Sao ngươi đã bị đánh ngã xuống đất!
Người tự nói trong lòng rằng:
“Ta sẽ lên trời,
Ta sẽ nhấc ngai ta
Lên cao hơn các ngôi sao của Đức Chúa Trời.
Ta sẽ ngồi trên núi hội đồng,
Trên đỉnh núi Sa-phôn.14:13 Ctd: miền cực bắc
Ta sẽ lên trên đỉnh các tầng mây,
Làm cho ta giống như Đấng Tối Cao.”
Nhưng ngươi bị đem xuống Âm Phủ,
Sa xuống vực sâu.
Những người thấy ngươi sẽ trố mắt nhìn chằm chằm
Và lấy làm lạ:
“Có phải đây là người đã làm rung chuyển trái đất,
Đã làm các nước run rẩy không?
Là người làm thế giới trở nên sa mạc,
Lật đổ các thành
Và không thả các tù binh của họ về nhà, phải chăng?”
Tất cả vua các nước, mỗi người đều nằm xuống
Trong vinh hiển nơi lăng tẩm mình.
Nhưng ngươi thì bị ném xa ra khỏi mồ mả,
Như một cành thối mục;14:19 Một số các bản dịch cổ: xác thối rữa
Ngươi được bao bọc bằng những xác chết,
Là người bị gươm đâm,
Bị đẩy xuống các tảng đá của vực sâu,
Như một xác chết bị giày đạp dưới chân.
Ngươi sẽ không được chôn với các vua trong lăng tẩm,
Vì ngươi đã hủy diệt nước ngươi
Và giết hại dân ngươi.
Dòng dõi của kẻ ác
Sẽ không được nhắc đến đời đời.
Hãy chuẩn bị sự chém giết con cháu chúng nó
Vì tội lỗi cha ông chúng,
Để chúng không thể nổi lên chiếm cứ đất,
Lập thành trì khắp thế giới.
CHÚA Vạn Quân phán:
“Ta sẽ đứng lên nghịch cùng chúng nó.
Ta sẽ tiêu diệt danh Ba-by-lôn và những kẻ sót lại;
Con cháu và dòng dõi về sau,”
CHÚA phán như thế.
“Ta sẽ biến đất nó thành nơi nhím14:23 Nt: không rõ nghĩa. TEV, NIV: con cú ở
Và thành ao nước
Và sẽ dùng chổi hủy diệt mà quét nó,”
CHÚA Vạn Quân phán.
Lời Tiên Tri Nghịch A-si-ri
CHÚA Vạn Quân đã thề rằng:
“Chắc chắn như điều Ta đã định nên nó sẽ xảy ra;
Như điều Ta đã chủ tâm thì nó sẽ đứng vững.
Ta sẽ đánh tan người A-si-ri trong đất Ta,
Ta sẽ giày đạp nó trên núi Ta.
Ách nó sẽ rời khỏi dân Ta;14:25 Nt: chúng nó
Gánh nặng nó sẽ được cất khỏi vai chúng nó.”
Đây là mục đích Ta đã chủ tâm cho toàn trái đất,
Đây là cánh tay giương ra trên toàn thể các nước.
Vì CHÚA Vạn Quân đã chủ tâm thì ai có thể hủy bỏ được;
Cánh tay Ngài đã giương ra thì ai có thể thu lại được?
Lời Tiên Tri Nghịch Người Phi-li-tin
Vào năm Vua A-cha băng hà, lời tiên tri14:28 Ctd: gánh nặng này đến.
Hỡi cả dân Phi-li-tin, chớ vui mừng
Vì roi đánh ngươi đã gãy.
Vì từ rễ của con rắn đó sẽ sanh ra rắn độc;
Và trái của nó là con rắn độc14:29 Nt: Sêraph bay.
Bấy giờ trưởng tử của người nghèo sẽ được nuôi,
Những người khốn cùng sẽ nằm yên ổn.
Nhưng Ta sẽ giết dòng dõi14:30 Nt: rễ ngươi bằng đói kém,
Những kẻ còn sót lại Ta sẽ diệt.
Hỡi cổng hãy than khóc! Hỡi thành hãy kêu la!
Hỡi cả dân Phi-li-tin hãy tan chảy.
Vì từ miền bắc có luồng khói đến
Và không có ai thối lui trong hàng ngũ chúng.
Vậy người sẽ trả lời thế nào
Cho các sứ giả của một nước?
Rằng: “CHÚA đã lập Si-ôn
Và những kẻ khốn khổ trong dân Ngài sẽ trú ẩn nơi đó.”
Lời Tiên Tri Nghịch Mô-áp
Lời tiên tri về Mô-áp:
Ồ, trong một đêm thành A Mô-áp15:1 Ar hay Ai là thủ đô của Mô-áp bị tàn phá,
Ồ, trong một đêm thành Kiệt Mô-áp15:1 Kiệt là thành lớn nhất của Mô-áp,
bị hoang tàn.
Đi-bôn đi lên đồi;
Nó lên các nơi cao để khóc.
Dân Mô-áp than khóc về Nô-bô và Mê-đê-ba.
Mỗi đầu đều bị sói,
Râu bị cạo.
Người ta mặc đồ tang chế ngoài phố;
Trên sân thượng và nơi quảng trường
Mọi người đều than khóc
Và đầm đìa trong nước mắt.
Hết-bôn và Ê-lê-a-lê đều khóc la,
Tiếng khóc nghe thấu đến tận Gia-bát.
Vậy nên các lính chiến của Mô-áp đều than khóc,
Linh hồn chúng run rẩy.
Lòng ta than khóc cho Mô-áp,
Những người tị nạn của họ chạy đến Xoa,
Đến Ê-lát-sê-bi-sia.
Khi lên đèo Lu-hít
Họ vừa trèo lên vừa khóc.
Trên con đường đến Hô-rô-na-im,
Họ cất tiếng than khóc về sự hủy diệt.
Vì nước ở Nim-rim khô cạn,
Cỏ khô,
Cỏ non không lên nổi,
Rau cỏ xanh tươi không còn nữa.
Vì vậy, của cải họ thu được, của báu tích lũy
Họ đều mang qua suối cây liễu.
Vì tiếng than khóc vang ra tận bờ cõi Mô-áp,
Tiếng kêu la đến tận Ê-la-im,
Tiếng kêu la đến tận Bê-e-ê-lim.
Vì nước tại Đi-bôn đầy những máu
Nhưng Ta còn đem thêm tai họa cho Đi-bôn nữa;
Sư tử sẽ đến với những người Mô-áp thoát nạn,
Và những người sót lại trong xứ.
Hãy gửi cừu con
Cho người cai trị vùng đất này,
Từ Sê-la qua sa mạc,
Đến núi con gái Si-ôn.
Các con gái Mô-áp
Tại khúc sông cạn Ạt-nôn
Sẽ như đàn chim
Tan tác vỡ tổ.
“Hãy cố vấn,
Hãy quyết định.
Ngay giữa trưa,
Hãy làm cho bóng mát như bóng tối nửa đêm.
Xin che giấu những kẻ thoát nạn,
Xin đừng phản bội kẻ tị nạn.
Xin cho những người Mô-áp thoát nạn ở giữa các người.
Xin cho họ trú ẩn khỏi mặt kẻ hủy diệt.
Vì kẻ áp bức sẽ không còn nữa,
Sự hủy diệt đã chấm dứt,
Những kẻ xâm lược16:4 Nt: giày đạp đã biến mất khỏi đất.”
Thế rồi một ngôi sẽ được lập trong tình yêu thương,
Một người trong trại Đa-vít
Sẽ ngồi trên ngai với lòng trung tín.
Người sẽ đoán xét, tìm kiếm công bình
Và nhanh nhẹn thi hành công chính.
Chúng ta đã nghe về sự kiêu ngạo của Mô-áp,
Nó kiêu ngạo là thể nào!
Nó trịch thượng, kiêu ngạo và láo xược;
Lời khoe khoang nó không ra gì!
Cho nên dân Mô-áp than khóc;
Mọi người đều than khóc cho Mô-áp.16:7 Ctd: Hãy để dân Mô-áp than khóc, mọi người hãy than khóc
Hãy than thở, cực kỳ đau đớn,
Vì bánh trái nho của Kiệt-ha-rê-sốt.
Vì đồng ruộng của Hết-bôn tiêu điều;
Vườn nho của Síp-ma cũng vậy.
Vua chúa các nước
Đã chặt các cành nho16:8 Ctd: nhánh nó đã làm vua chúa các nước ngã quỵ tốt,
Mà cành đã từng vươn ra tận Gia-ê-xe,
Lan ra sa mạc;
Chồi nó đâm ra phía ngoài,
Ra tận biển.
Cho nên ta khóc như Gia-ê-xe khóc
Cho vườn nho Síp-ma.
Hỡi Hết-bôn; hỡi Ê-lê-a-lê,
Ta đổ đầy nước mắt vì các ngươi.
Vì tiếng reo hò trong mùa hái trái
Và mùa gặt của các ngươi đã không còn.16:9 Ctd: tiếng reo hò chiến tranh đã đổ xuống trên…
Niềm hân hoan, vui mừng vì đồng ruộng tươi tốt đã bị cất đi;
Tiếng ca hát, reo hò trong vườn nho không còn nữa.
Không ai đạp nho làm rượu tại máy ép nho.
Ta đã làm cho tiếng hò reo im lặng.
Cho nên lòng Ta vì Mô-áp thổn thức như đàn hạc,
Tâm ta vì Kiệt-ha-rê-sốt cũng vậy.
Lúc ấy dù Mô-áp lên nơi cao
Thì chỉ mệt mỏi,
Đến Nơi Thánh của nó để cầu nguyện
Cũng sẽ vô ích.
Đây là lời CHÚA đã phán về Mô-áp từ xưa. Nhưng nay CHÚA phán: “Trong ba năm, như số năm thuê một lao động, vinh quang của Mô-áp dù với cả số dân đông đúc, sẽ bị khinh bỉ. Số người sống sót sẽ rất ít và không ra gì!”
Lời Tiên Tri Nghịch Đa Mách
Lời tiên tri về Đa-mách:
“Này, Đa-mách sẽ không còn là một thành nữa
Nhưng sẽ trở nên một đống đổ nát.
Các thành của A-rô-e sẽ bị hoang phế,
Sẽ là nơi bày cừu nằm nghỉ
Mà không sợ gì.
Thành lũy của Ép-ra-im sẽ không còn;
Vương quyền của Đa-mách cũng vậy.
Dân sót của Sy-ri cũng sẽ giống như
Vinh quang của con dân Y-sơ-ra-ên,”
CHÚA Vạn Quân phán.
“Vào ngày ấy, vinh quang của Gia-cốp sẽ tàn phai,
Thân xác mập béo sẽ trở nên gầy còm.
Nó sẽ như thợ gặt gom cây lúa
Và dùng tay gặt bông lúa
Và như người ta mót lúa
Tại thung lũng Rê-pha-im.
Nhưng lúa sót lại sẽ còn lại
Như khi người ta rung cây ô-liu,
Hai ba trái còn sót trên đầu cành cao nhất;
Hoặc bốn năm trái trên cành có trái,”
CHÚA, Đức Chúa Trời
của Y-sơ-ra-ên phán.
Vào ngày ấy, người ta sẽ nghĩ đến Đấng tạo ra mình;
Mắt họ sẽ nhìn vào Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
Họ sẽ không nghĩ đến các bàn thờ
Là sản phẩm tay mình làm ra;
Họ sẽ không nhìn đến các vật ngón tay mình chế ra,
Dù là tượng Át-tạc-tê hay là các bàn thờ dâng hương.17:8 Một vài học giả cho rằng từ này chỉ về thần Baal-Hammon, thần mặt trời
Vào ngày ấy, các thành vững chắc của chúng sẽ giống như những nơi bỏ hoang trong rừng hay trên đỉnh núi,17:9 LXX: dân Hê-vít và A-mô-rít là những nơi họ bỏ hoang vì con cái Y-sơ-ra-ên, sự hoang tàn sẽ xảy ra.
Vì ngươi đã quên Đức Chúa Trời cứu rỗi của ngươi
Và không nhớ vầng đá vững chắc của ngươi;
Cho nên dù ngươi trồng vườn cây tươi tốt
Và cành chiết từ giống ngoại quốc;17:10 Ctd: vườn lạc thú và cành chiết từ thần ngoại quốc; (thần Adonis hay Tammuz; thần phì nhiêu)
Dù trong ngày ngươi trồng, ngươi làm cho nó mọc lên,17:11 Nt: rào giậu
Vừa lúc ban mai khi ngươi gieo ngươi làm cho nó nở hoa,
Nhưng trong ngày đau khổ và đau đớn
Thì mùa màng cũng mất hết.
Ôi, nhiều dân gầm thét
Như biển cả gầm thét.
Ôi, các dân gào lên
Như sóng17:12 Nt: nước lớn gào thét.
Các dân lao đi như nhiều sóng nước.
Nhưng Ngài sẽ quở trách chúng và chúng bỏ chạy xa,
Bị đuổi đi như trấu trong cơn gió ở trên núi;
Như bụi17:13 Nt: cái gì lăn tròn trong trận bão.
Vào buổi tối, kìa, có sự kinh hoàng;
Trước rạng đông, chúng không còn nữa.
Đây là phần của những kẻ bóc lột chúng ta
Và là số phận của những kẻ cướp đoạt chúng ta.
Lời Tiên Tri Truyền Cho Ê-thi-ô-bi
Khốn cho đất có loài đập cánh vù vù,
Là đất bên kia các sông của Ê-thi-ô-bi;18:1 Nt: cút, vùng thượng lưu sông Nile
Nó sai sứ giả vượt biển,
Đi bằng thuyền lau vượt trên mặt nước.
Hỡi các đại sứ nhanh nhẹn,
Hãy đi đến nước của người cao lớn, da mịn;18:2 LXX: đập tan và xé nát; Tg: cướp và bóc lột
Đến một dân xa gần đều sợ;
Một nước hùng cường18:2 Ctd: nói tiếng ngoại quốc và hay xâm lược,
Là nước có các sông phân chia đất.
Hỡi cả dân cư thế giới,
Là người sống trên trái đất,
Khi một dấu hiệu được dựng lên trên núi,
Hãy nhìn
Khi kèn18:3 Ctd: tù và thổi,
Hãy nghe.
Vì CHÚA đã phán cùng tôi:
“Ta sẽ yên lặng và xem xét từ nơi Ta ngự,
Như hơi nóng trong ánh sáng mặt trời,
Như đám sương trong sức nóng mùa gặt.”
Vì trước mùa gặt, khi hoa đã hết,
Trái nho đang chín,
Ngài sẽ dùng liềm cắt các cành non,
Chặt bỏ những cành rậm lá.
Chúng sẽ cùng bị bỏ lại cho chim săn mồi trên núi,
Cho thú rừng trên đất.
Chim sẽ ăn chúng trong mùa hạ
Và tất cả thú rừng trên đất sẽ ăn vào mùa đông.
Vào lúc đó một dân cao lớn, da mịn,
Là dân xa gần đều sợ;
Một nước hùng cường và hay xâm lược,
Là nước có các sông phân chia đất,
dân đó sẽ đem dâng lễ vật cho CHÚA Vạn Quân, đem đến nơi danh CHÚA Vạn Quân ngự, tức là núi Si-ôn.
Lời Tiên Tri Về Ai Cập
Lời tiên tri về Ai Cập,
Này, CHÚA cưỡi trên đám mây chớp nhoáng
Đến Ai Cập.
Các thần tượng tại Ai Cập đều run rẩy trước mặt Ngài
Và lòng người Ai Cập đều tan chảy giữa họ.
“Ta sẽ khuấy động người Ai Cập chống lại người Ai Cập,
Anh em chống nhau;
Lân cận nghịch cùng lân cận;
Thành này chống thành kia,
Vương quốc nọ19:2 LXX: tỉnh chống vương quốc kia.
Người Ai Cập sẽ mất tinh thần.19:3 Nt: tinh thần người Ai Cập sẽ bị trống rỗng
Ta sẽ phá hỏng mưu mô của chúng.
Chúng sẽ cầu hỏi các thần tượng,
Các đồng bóng và thầy bói.
Ta sẽ giao dân Ai Cập vào tay
Người chủ khắc nghiệt
Và một vua bạo tàn sẽ cai trị chúng,”
CHÚA Vạn Quân phán.
Nước biển19:5 Một số học giả cho rằng người Ai Cập gọi sông Nile bằng biển sẽ cạn,
Sông cũng cạn và khô.
Các kênh đào sẽ trở nên hôi thối;
Các sông ngòi của Ai Cập sẽ cạn dần và khô đi;
Lau sậy đều khô héo.
Cây cỏ dọc bờ sông,
Tại cửa sông
Và tất cả đồng ruộng bên bờ sông
Sẽ bị khô, thổi bay đi và không còn gì cả.
Những người đánh cá sẽ than vãn,
Tất cả những kẻ câu cá trên sông sẽ than khóc
Và những người thả lưới trên nước
Sẽ mòn mỏi.
Những kẻ làm vải gai tuyệt vọng
Và những kẻ dệt vải trắng cũng vậy.19:9 Một văn bản cổ: trở nên xanh xao
Những kẻ cột trụ của xứ sẽ bị đập tan,
Tâm hồn của tất cả những người làm thuê sẽ đau đớn.
Các hoàng tử19:11 Ctd: nhà lãnh đạo của Xô-an đều ngu ngốc,
Các cố vấn khôn ngoan của Pha-ra-ôn chỉ đưa ra những lời khuyên ngu dại.
Làm thế nào các ngươi có thể nói với Pha-ra-ôn:
“Tôi là con một người thông thái,
Con cháu của các vua thời xưa?”
Thế thì các nhà thông thái của ngươi đâu?
Chúng nó hãy nói cho ngươi,
Hãy cho ngươi biết CHÚA Vạn Quân
Đã có chương trình gì nghịch cùng Ai Cập?
Các hoàng tử của Xô-an đã trở nên ngu dại,
Các hoàng tử của Nốp đã bị lừa gạt.
Những viên đá nền móng của các bộ tộc họ
Đã làm cho Ai Cập lầm lạc.
CHÚA đã đổ vào nó
Một tinh thần lầm lẫn;
Nó làm cho Ai Cập lầm lạc trong mọi việc mình làm
Như một người say đi nghiêng ngả và mửa.
Sẽ chẳng có ai làm được gì cho Ai Cập cả,
Dù là đầu hay đuôi, cành dương hay cây sậy.
Vào ngày ấy, người Ai Cập sẽ giống như đàn bà, run rẩy, sợ hãi trước cánh tay của CHÚA Vạn Quân giơ lên nghịch cùng họ. Bấy giờ đất Giu-đa sẽ trở nên sự kinh hoàng cho người Ai Cập. Đất ấy được nhắc đến thì mọi người đều sợ hãi vì chương trình mà CHÚA Vạn Quân đã định nghịch cùng Ai Cập.
Ai Cập, A-si-ri Và Y-sơ-ra-ên Được Phước
Vào ngày ấy năm thành trong đất Ai Cập sẽ nói tiếng Ca-na-an và thề trung thành với CHÚA Vạn Quân. Một trong các thành này gọi là thành hủy diệt.19:18 Môt vài văn bản cổ khác, văn bản cổ Qumran, bản dịch cổ Tg, Vg: thành mặt trời
Vào ngày ấy sẽ có một bàn thờ cho CHÚA ở giữa nước Ai Cập và một đài kỷ niệm19:19 Nt: cột trụ cho CHÚA tại nơi biên giới nước ấy. Đó là dấu chứng cho CHÚA Vạn Quân tại nước Ai Cập. Khi19:20 Ctd: vì họ kêu cầu cùng CHÚA vì bị áp bức thì Ngài sẽ sai đến một đấng giải cứu để bênh vực và giải cứu họ. CHÚA sẽ làm cho người Ai Cập biết Ngài, vào ngày ấy người Ai Cập sẽ biết CHÚA. Họ sẽ thờ phượng Ngài bằng sinh tế, tế lễ thiêu; họ sẽ khấn hứa với CHÚA và hoàn thành các lời hứa ấy.
CHÚA sẽ đánh Ai Cập, đánh rồi chữa lành và họ sẽ trở lại cùng CHÚA; Ngài sẽ nghe lời cầu nguyện của họ và chữa lành cho.
Vào ngày ấy, sẽ có một xa lộ từ Ai Cập đến A-si-ri. Người A-si-ri sẽ đến Ai Cập và người Ai Cập sẽ đến A-si-ri; Người Ai Cập sẽ cùng với người A-si-ri thờ phượng CHÚA.19:23 Không có từ CHÚA (hiểu ngầm)
Vào ngày ấy Y-sơ-ra-ên sẽ là một phần ba cùng với Ai Cập và A-si-ri, làm nguồn phước trên trái đất; là ba nước CHÚA Vạn Quân ban phước cho và phán: “Phước cho dân ta là Ai Cập, công việc của tay ta là A-si-ri và di sản của ta là Y-sơ-ra-ên.”
Lời Tiên Tri Nghịch Ai Cập Và Ê-thi-ô-bi
Vào năm Sa-gôn, Vua A-si-ri sai thống tướng đến Ách-đốt, tấn công và chiếm lấy thành. Lúc ấy, lời của CHÚA phán qua I-sa, con trai A-mốt rằng: “Hãy đi, cởi áo tang chế khỏi ngươi và cởi dép khỏi chân ngươi.” I-sa làm như thế, người đi mình trần và chân không.
CHÚA cũng phán: “Như tôi tớ Ta là I-sa đã đi mình trần và chân không trong ba năm20:3 Ctd: là dấu và điềm trong ba năm thì đây là dấu và điềm nghịch cùng Ai Cập và Ê-thi-ô-bi. Như vậy, Vua A-si-ri sẽ bắt tù binh Ai Cập và kẻ lưu đày Ê-thi-ô-bi, cả trẻ lẫn già đều đi mình trần, chân không, mông trần; một sự nhục nhã cho Ai Cập.
Bấy giờ, chúng nó là những người hy vọng nơi Ê-thi-ô-bi và kiêu hãnh về Ai Cập sẽ mất tinh thần và bối rối. Vào ngày ấy, những người sống dọc bờ biển này sẽ nói rằng: ‘Kìa dân tộc mà chúng ta tin cậy và chạy đến nhờ giải cứu khỏi vua A-si-ri đã bị như thế thì làm sao chúng ta trốn thoát được?’ ”
Lời Tiên Tri Về Ba-by-lôn Và Đồng Minh
Lời tiên tri về đồng hoang bên cạnh biển.
Như cơn gió lốc càn quét vùng đất phía nam,21:1 Nt: Nê-ghép: vùng phía nam Giu-đê
Nó đến từ đồng hoang,
Từ miền đất kinh hoàng.
Tôi được báo một khải tượng hãi hùng:
Kẻ phản bội đã phản bội; kẻ hủy diệt đã hủy diệt.
Hỡi người Ê-lam hãy tiến lên, hỡi người Mê-đi hãy bao vây.
Ta sẽ làm cho mọi tiếng than vãn nó gây ra chấm dứt.
Cho nên lưng tôi đầy đau đớn;
Cơn quặn thắt chiếm lấy tôi như cơn quặn thắt khi sinh đẻ.
Tôi ngã quỵ khi nghe,
Tôi kinh hoàng khi thấy.
Lòng tôi bối rối,
Sự khủng khiếp đổ xuống tôi,
Buổi hoàng hôn mà tôi mơ ước
Đã làm cho tôi run rẩy.
Người ta sửa soạn bữa tiệc,
Trải thảm,21:5 Một số bản dịch cổ: đặt người canh gác
Ăn và uống.
Hỡi các hoàng tử, hãy đứng lên,
Hãy xức dầu cho thuẫn của các ngươi.
Vì CHÚA phán với tôi rằng:
“Hãy đi, đặt một người canh gác,
Để người báo cáo điều gì mình thấy.
Khi nó thấy kỵ binh,
Từng cặp cưỡi ngựa,
Cưỡi lừa,
Cưỡi lạc đà
Thì phải chú ý
Lắng nghe thật kỹ.”
Người canh gác21:8 Nt: sư tử. LXX, Syr và Qumran: người canh gác gào lên:
“Lạy Chúa, tôi đứng trên vọng canh suốt ngày,
Tôi ở tại trạm canh suốt đêm.
Kìa, nó đến đây rồi. Người kỵ binh,
Từng cặp cưỡi ngựa.
Nó đáp lời và nói:
‘Ba-by-lôn đã sụp đổ, đã sụp đổ.
Tất cả tượng các thần của nó
Đã đổ nát trên đất.’ ”
Hỡi những kẻ21:10 Nt: hạt lúa bị đập. Ctd: Hỡi những hạt lúa bị đập và con của sân đạp lúa bị chà đạp và sàng sẩy của tôi,
Những điều ta nghe
Từ CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên
Thì ta loan báo cùng các ngươi.
Lời Tiên Tri Nghịch Cùng Đu-ma Và A-ra-bia
Lời tiên tri về Đu-ma.
Từ Sê-i-rơ có tiếng gọi tôi:
“Người canh ơi, đêm còn dài không?
Người canh ơi, đêm còn dài không?”
Người canh đáp lời:
“Buổi sáng sẽ đến, và đêm cũng đến,
Nếu muốn hỏi, hãy hỏi đi.
Hãy trở lại, hãy đến.”
Lời tiên tri về A-ra-bia.
Hỡi đoàn thương gia Đê-đan,
Các người sẽ trọ qua đêm trong các bụi cây A-ra-bia.
Hãy đem nước cho người khát,
Hỡi dân cư tại Thê-ma,
Hãy đem bánh đón người tị nạn.
Vì họ chạy trốn gươm đao,
Trốn gươm tuốt trần,
Trốn cung giương lên,
Trốn chiến tranh kinh khiếp.
Vì CHÚA đã phán cùng tôi rằng: “Trong vòng một năm, như các năm của một người làm thuê, tất cả vinh quang của Kê-đa sẽ chấm dứt. Những người sót lại trong số những dũng sĩ cầm cung của Kê-đa sẽ rất ít.” Vì CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên đã phán.
Lời Tiên Tri Về Giê-ru-sa-lem
Lời tiên tri về thung lũng khải tượng.
Này, có điều gì xảy ra
Mà tất cả các ngươi đều leo lên mái nhà vậy?
Một thành đầy tiếng la hét, ồn ào,
Một thành vui vẻ?
Người chết của các ngươi không phải chết vì gươm,
Cũng chẳng phải chết nơi chiến trận.
Tất cả những người cai trị các ngươi đều cùng nhau chạy trốn;
Họ bị bắt trói mà không cần đến một cây cung.22:3 Ctd: không có lấy một cây cung
Tất cả những kẻ người ta tìm được
Đều cùng bị bắt trói dù họ đã trốn đi xa.22:3 Nt: từ xa họ đã chạy trốn
Cho nên tôi bảo: “Đừng nhìn tôi,
Hãy để tôi khóc lóc cay đắng.
Đừng cố gắng an ủi tôi
Về sự hủy diệt của con gái dân tôi.”
Vì CHÚA Vạn Quân đã định một ngày
Bối rối, chà đạp và nổi loạn
Nơi thung lũng khải tượng;
Các tường thành đổ nát,
Tiếng kêu cứu đến tận núi.
Ê-lam mang giỏ tên,
Có xe chiến mã và kỵ binh.
Ki-rơ mở thuẫn.
Các thung lũng tốt đẹp nhất của ngươi sẽ đầy xe chiến mã
Và kỵ binh dàn trận tại trước cổng thành.
Ngài đã lấy đi sự phòng thủ Giu-đa.
Vào ngày ấy các ngươi trông vào
Vũ khí nơi nhà kho22:8 Nhà kho trong khuôn viên đền thờ có nhiều cây cối trong rừng.
Các ngươi thấy thành Đa-vít
Có nhiều kẽ nứt
Nên trữ nước
Từ ao dưới.
Các ngươi đếm nhà tại Giê-ru-sa-lem
Rồi phá nhà cửa để củng cố tường thành.
Các ngươi xây hồ chứa giữa hai tường thành
Để chứa nước ao cũ
Nhưng không trông vào đấng đã làm ra nó,
Không nhìn vào đấng đã trù hoạch việc đó từ xưa.
Vào ngày ấy, CHÚA Vạn Quân
Kêu gọi các ngươi
Hãy khóc lóc, than vãn,
Cạo đầu và mặc đồ tang chế.
Nhưng kìa, các ngươi vui mừng, hân hoan,
Giết bò, mổ cừu,
Ăn thịt, uống rượu.
“Chúng ta hãy ăn, uống
Vì ngày mai chúng ta sẽ chết.”
CHÚA Vạn Quân bày tỏ vào tai tôi: “Tội này sẽ không được tha cho đến ngày các ngươi chết,” CHÚA Vạn Quân phán.
CHÚA Vạn Quân phán:
“Hãy đến, đi đến cùng người quản gia kia,22:15 ý nghĩa không rõ. Có thể là thủ tướng
Là Sép-na, người quản trị cung điện.
Ngươi có gì ở đây? Ngươi có ai ở đây
Mà ngươi đục cho mình một ngôi mộ ở đây?
Ngươi đục cho mình một ngôi mộ ở trên cao,
Đẽo cho mình một chỗ trong vầng đá?
Này, như một người sức mạnh, CHÚA sẽ ném ngươi đi một cách mạnh mẽ
Và nắm cánh tay ngươi.
Ngài sẽ cuộn ngươi lại thành cuốn, như quả bóng
Ném vào vùng đất mênh mông.
Ngươi sẽ chết ở đó,
Là nơi có các xe chiến mã vinh quang của ngươi,
Là sự nhục nhã cho nhà chủ ngươi.
Ta sẽ cách chức ngươi
Và truất ngươi khỏi địa vị ngươi.
Vào ngày ấy Ta sẽ gọi tôi tớ Ta là Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia. Ta sẽ lấy áo ngươi mặc cho người, lấy đai ngươi thắt cho người, trao quyền của ngươi vào tay người. Người sẽ là cha của cư dân Giê-ru-sa-lem và nhà Giu-đa. Ta sẽ đặt chìa khóa nhà Đa-vít trên vai người; người sẽ mở thì không ai đóng được và đóng thì không ai mở được. Ta sẽ đóng người như cái chốt vào nơi chắc chắn; và người sẽ trở nên một ngôi vinh quang cho nhà cha mình. Người ta sẽ treo trên người tất cả vinh quang22:24 Ctd: sức nặng của nhà cha người, từ con cháu dòng dõi họ, cả những đồ đựng bé nhỏ; từ chén đất đến tất cả các bình.
Vào ngày ấy,” CHÚA Vạn Quân phán: “Cái chốt đóng ở nơi chắc chắn sẽ long; nó bị chặt bỏ và rớt xuống; gánh nặng treo trên nó sẽ bị chặt đứt,” vì CHÚA phán vậy.
Lời Tiên Tri Nghịch Ty-rơ
Lời tiên tri về Ty-rơ:
Hỡi các tàu bè Ta-rê-si, hãy than khóc
Vì nó đã bị hủy phá
Không còn nhà cửa hay hải cảng.
Từ vùng đất Kít-tin23:1 Cyprus
Người ta đã nghe tiếng đồn.23:1 Nt: được bày tỏ cho họ
Hãy im lặng, hỡi dân cư hải đảo,
Hỡi các thương nhân ở Si-đôn,
Là nơi đầy khách vượt biển.23:2 Nt: những người vượt biển đầy ngươi
Trên các biển lớn,
Nguồn lợi của ngươi là hạt giống từ Si-hô,
Mùa màng của sông Ninh.
Ngươi là thị trường23:3 Ctd: thương nhân của các nước.
Hỡi Si-đôn, hãy hổ thẹn vì biển23:4 Yam: cũng có thể là thần biển của người Ca-na-an đã nói,
Thành lũy của biển cả đã tuyên bố:
“Ta không đau đẻ cũng không sinh con,
Ta không nuôi con trai23:4 Ctd: thanh niên… thiếu nữ cũng không dưỡng con gái.”
Khi tin tức đến Ai Cập,
Người ta sẽ đau khổ khi nghe tin tức về Ty-rơ.
Hãy chạy qua Ta-rê-si.23:6 Tây-ban-nha
Hỡi dân cư hải đảo, hãy than khóc.
Có phải đây là thành vui vẻ của các ngươi không?
Là thành có từ xa xưa,
Thành đã gửi người
Đi xa lập nghiệp.
Ai là người đã định điều này nghịch cùng Ty-rơ?
Là thành ban phát các mão miện;
Thành có thương nhân là các hoàng tử;
Thành có các nhà buôn được tôn trọng khắp đất.
CHÚA Vạn Quân đã định như vậy,
Để làm ô uế sự kiêu ngạo của mọi sự vinh quang
Và làm nhục mọi kẻ được tôn trọng trên đất.
Hỡi con gái Ta-rê-si,
Hãy tràn qua đất23:10 Nt: không rõ nghĩa. LXX: cày đất ngươi ngươi như sông Ninh,
Không còn hải cảng cho ngươi.23:10 Nt: không rõ nghĩa. Ctd: không còn giới hạn
Cánh tay Ngài đã giương lên trên biển,
Ngài làm các vương quốc rúng động.
CHÚA đã ra lệnh về Ca-na-an
Để hủy diệt các đồn lũy của nó.
Ngài phán: “Ngươi sẽ chẳng được vui mừng nữa,
Hỡi con gái đồng trinh tại Si-đôn bị áp bức,
Hãy đứng dậy, chạy qua Kít-tin,
Ở đó ngươi cũng không được bình an đâu.”
Hãy xem đất người Canh-đê,23:13 hay: Ba-by-lôn
Dân này không là gì cả.
Người A-si-ri đã làm cho nó
Thành chỗ ở của thú rừng;
Chúng dựng tháp vây thành;
Chúng cướp sạch
Và làm cho các lâu đài hoang tàn.23:13 Câu này ý nghĩa không rõ. Có nhiều cách dịch khác nhau
Hỡi tàu bè Ta-rê-si, hãy than khóc
Vì thành lũy các ngươi đã bị hủy diệt.
Lúc ấy thành Ty-rơ sẽ bị quên lãng trong bảy mươi năm, như năm tháng của một vua. Mãn bảy mươi năm, thành Ty-rơ sẽ như bài hát của một gái điếm.
“Hỡi cô điếm đã bị lãng quên,
Hãy lấy đàn, đi khắp thành.
Hãy đàn thật hay, hát nhiều bài hát,
Để người ta nhớ đến mày.”
Mãn bảy mươi năm CHÚA sẽ thăm viếng Ty-rơ và nó trở lại nghề cũ,23:17 Nt: được mướn buôn hương23:17 làm điếm với tất cả các nước trên đất.
Nhưng hàng hóa và tiền công của nó sẽ được để riêng ra cho CHÚA, không tích trữ cũng không cất giấu. Hàng hóa ấy sẽ cung cấp thực phẩm dồi dào và quần áo đẹp đẽ cho những người ở trước mặt CHÚA.
Sự Phán Xét Quả Đất
Này CHÚA sẽ tàn phá trái đất
Và làm cho nó hoang tàn.
Ngài sẽ bóp méo mặt đất
Và làm dân cư tan lạc.
Thầy tế lễ cũng như dân chúng,
Tôi trai cũng như ông chủ,
Tớ gái cũng như bà chủ,
Người mua cũng như kẻ bán,
Kẻ cho mượn cũng như người mượn,
Chủ nợ cũng như người thiếu nợ;
Quả đất sẽ bị tàn phá, tan nát,
Bị cướp bóc và chiếm đoạt.
Vì CHÚA đã phán lời này.
Quả đất sẽ bị khô hạn và tàn lụi,
Thế giới mòn mỏi và hoang tàn,
Những kẻ được tôn trọng trên đất mòn mỏi.
Quả đất bị dân cư làm ô uế;24:5 Ctd: ô nhiễm
Vì họ không tuân luật,
Vi phạm điều lệ,
Phạm giao ước đời đời.
Cho nên sự rủa sả đã ăn nuốt đất,
Dân cư phải mắc tội.
Cho nên dân cư trên đất bị thiêu hủy,
Chỉ có ít người còn sót lại.
Rượu mới khô cạn, cây nho héo mòn,
Mọi tấm lòng vốn vui tươi đều than thở.
Tiếng trống vui vẻ đã dứt,
Tiếng vui nhộn đã ngừng,
Tiếng đàn vui vẻ đã tắt.
Người ta không còn uống rượu ca hát,
Rượu mạnh trở nên đắng cho người uống.
Thành rối loạn đã sụp đổ,
Mọi nhà đều đóng cửa, không ai vào được.
Người ta kêu la trên đường phố để tìm rượu,
Mọi sự hân hoan trở nên tối tăm,
Mọi sự vui vẻ trên đất biến mất.
Trong thành chỉ còn tiêu điều,
Cổng thành bị đập phá tan nát.
Các dân trên đất sẽ như vậy,
Sẽ như cây ô-liu bị rung;
Như nho mót sau khi
Mùa hái nho đã hết.
Họ sẽ cất tiếng ca hát vui mừng,
Từ biển cả24:14 Ctd: miền tây. Biển ở phía tây nước Do Thái họ sẽ tung hô sự uy nghiêm của CHÚA.
Cho nên hỡi người ở phương đông, hãy tôn vinh CHÚA.
Hỡi người ở các hải đảo hãy tôn vinh danh CHÚA,
Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên
Từ đầu cùng trái đất chúng tôi nghe những bài hát ca ngợi:
“Hãy tôn vinh Đấng Công Chính.”
Nhưng tôi nói: “Tôi yếu mòn, tôi yếu mòn,
Khốn nạn cho tôi.
Những kẻ phản bội,
Những kẻ phản bội phản trắc lắm.”
Hỡi dân cư trên đất, kinh hoàng,
Hầm hố và bẫy lưới đang chờ đợi các ngươi.
Người nào trốn thoát khi nghe tiếng kinh hoàng
Sẽ rơi xuống hố.
Người trèo lên miệng hố
Sẽ bị mắc bẫy
Vì các cửa sổ trên trời đều mở,
Các nền của đất đều rung chuyển.
Quả đất bị vỡ tan tành;
Đất bị nứt rạn,
Đất bị rung chuyển dữ dội.
Đất nghiêng ngả như người say;
Lắc lư như căn chòi tranh.
Tội lỗi nặng trĩu trên đất;
Nó sẽ sụp đổ và không dậy được nữa.
Vào ngày ấy CHÚA sẽ hình phạt
Các cơ binh trên trời
Và các vua chúa của loài người dưới đất.
Họ sẽ bị tập trung lại
Như tù binh dưới hầm sâu
Và bị nhốt trong ngục.
Sau nhiều ngày họ sẽ bị hình phạt.
Mặt trăng sẽ bối rối, mặt trời sẽ hổ thẹn
Vì CHÚA Vạn Quân sẽ cai trị
Trên núi Si-ôn tại Giê-ru-sa-lem
Một cách vinh quang trước mặt các trưởng lão.24:23 LXX: sẽ được tôn vinh trước mặt các trưởng lão
Ca Ngợi Vì Được Giải Thoát
Lạy CHÚA, Ngài là Đức Chúa Trời tôi.
Tôi tôn vinh Ngài, ca ngợi danh Ngài.
Vì Ngài đã làm những việc kỳ diệu
Cách hoàn toàn thành tín,
Là những việc đã định từ xưa.
Vì Ngài đã làm cho thành trở nên một đống đất,
Thành lũy kiên cố trở nên đổ nát,
Dinh thự của người ngoại quốc không còn là thành nữa,
Nó sẽ chẳng bao giờ được xây cất trở lại.
Cho nên dân tộc hùng cường sẽ tôn vinh Ngài,
Thành của các nước bạo ngược sẽ kính sợ Ngài.
Vì Ngài là thành tín cho kẻ nghèo,
Là thành trì cho kẻ khốn khó trong cơn gian nan của họ;
Là nơi trú ẩn khỏi cơn bão tố,
Là bóng mát tránh cơn nóng cháy
Khi hơi thở của kẻ bạo ngược
Như bão tố thổi vào tường thành,
Như sức nóng trong sa mạc.
Ngài làm tan tiếng huyên náo của người ngoại quốc
Như sức nóng dưới bóng mát của đám mây;
Tiếng hát của kẻ bạo ngược im bặt.
Tại núi này, CHÚA Vạn Quân sẽ ban cho mọi dân tộc
Một tiệc yến béo bổ,
Một tiệc yến với rượu ngon;
Thịt béo với tủy; rượu ngon tinh khiết.
Tại núi này, Ngài sẽ hủy diệt
Cái màn che mặt phủ trên tất cả các dân tộc,
Tấm khăn che trên khắp các nước.
Ngài sẽ hủy diệt sự chết đến đời đời.
CHÚA sẽ lau ráo nước mắt
Trên mọi khuôn mặt;
Ngài sẽ cất đi sự nhục nhã của dân Ngài
Trên toàn trái đất.
Vì CHÚA đã phán vậy.
Vào ngày ấy người ta sẽ nói rằng:
“Kìa, đây là Đức Chúa Trời của chúng ta.
Chúng tôi đã trông đợi Ngài để Ngài cứu rỗi chúng tôi.
Đây là CHÚA mà chúng ta đã trông đợi,
Chúng ta hãy hân hoan và vui mừng trong sự cứu rỗi của Ngài.”
Vì tay CHÚA sẽ đặt trên núi này,
Nhưng Mô-áp sẽ bị chà đạp tại chỗ nó25:10 Ctd: dưới chân Ngài
Như rơm rạ bị chà đạp nơi hố phân.25:10 Nt: madmena: có thể là tên của một làng Mô-áp
Dù họ giương tay
Như người bơi lội dang tay để bơi;
Ngài sẽ hạ sự kiêu ngạo của nó xuống
Dù tay nó khéo léo.25:11 không rõ nghĩa. Ctd: dù tay nó vùng vẫy
Những nơi cao, kiên cố trên thành ngươi,
Ngài sẽ phá đổ, sẽ hạ xuống,
Ném xuống đất,
Xuống tận bụi đất.
Bài Ca Chiến Thắng
Vào ngày ấy, tại đất Giu-đa người ta sẽ hát bài ca này:
Chúng ta có thành vững chắc,
Ngài dấy sự cứu rỗi
Làm thành làm lũy.26:1 Ctd: Ngài làm sự cứu rỗi như thành như lũy nó
Hãy mở các cổng
Để một nước công chính,
Là nước giữ đức tin có thể vào.
Người nào có tâm trí kiên định,
Ngài ban cho sự bình an hoàn toàn26:3 Nt:… bình an—bình an…
Vì người tin cậy nơi Ngài.
Hãy tin cậy nơi CHÚA đời đời,
Vì trong CHÚA,26:4 Nt: yah chính CHÚA là vầng đá muôn đời.
Vì Ngài đã hạ thấp những cư dân nơi cao cả,
Phá đổ thành kiêu kỳ,26:5 Ctd: đồ sộ (theo nghĩa vật chất)
Phá đổ xuống đất,
Ném nó xuống tận bụi đất;
Bị chà đạp dưới chân,
Là chân của những người khốn cùng,
Bước chân của những người thiếu thốn.
Con đường của người công chính là ngay thẳng,26:7 Ctd: bằng phẳng
Lạy Đấng Ngay Thẳng, Ngài làm con đường của người công chính suôn sẻ.
Thật vậy, trên con đường đoán xét của Ngài, lạy CHÚA,
Chúng tôi trông đợi Ngài.
Linh hồn chúng tôi khao khát danh Ngài
Và sự kỷ niệm Ngài.
Ban đêm linh hồn tôi khao khát Ngài,
Phải, ban mai,26:9 Nt: asahareka có ý: thức dậy sớm để tìm kiếm; không cần phải sửa từ begirbi tâm linh tôi tìm kiếm Ngài.
Vì khi Ngài đoán xét trái đất
Thì dân cư thế giới học sự công chính.
Dù được ơn, kẻ ác
Vẫn không học sự công chính,
Ở trên đất ngay thẳng nó vẫn hành động gian ác
Và không thấy sự uy nghiêm của CHÚA.
Lạy CHÚA, tay Ngài đã giương lên
Nhưng chúng nó vẫn không thấy.
Dầu vậy để chúng nó sẽ hổ thẹn khi thấy sự nhiệt thành của Ngài đối với dân Ngài.
Thật vậy, lửa sẽ thiêu nuốt kẻ thù của Ngài.
Lạy CHÚA, Ngài lập sự bình an cho chúng tôi.
Vì tất cả những gì chúng tôi thực hiện, Ngài đã làm cho chúng tôi.
Lạy CHÚA, Đức Chúa Trời chúng tôi. Ngoài Ngài có các Chúa khác cũng đã từng cai trị chúng tôi,
Nhưng chúng tôi ghi nhận một mình danh Ngài.
Họ đã chết, không còn sống nữa,
Bóng ma sẽ không dậy được.
Thật vậy Ngài sẽ trừng phạt và hủy diệt chúng,
Ngài đã quét sạch tất cả kỷ niệm của chúng nó.
Lạy CHÚA, Ngài gia tăng dân tộc này,
Lạy CHÚA, Ngài gia tăng dân tộc này.
Ngài được vinh quang.
Ngài mở mang mọi bờ cõi của đất nước.
Lạy CHÚA, trong khi sầu khổ họ tìm kiếm Ngài,
Họ thì thầm lời cầu khẩn26:16 Nt: không rõ nghĩa
Khi Ngài trừng phạt họ.
Như người đàn bà mang thai sắp sinh,
Người quặn thắt, kêu la trong cơn đau đớn,
Lạy CHÚA, chúng tôi cũng vậy vì cớ Ngài.26:17 Nt: từ mặt Ngài
Chúng tôi đã có mang, chúng tôi quặn thắt
Nhưng chúng tôi sinh ra gió.
Chúng tôi không đem lại sự cứu rỗi trên đất,
Và cũng không có cư dân26:18 Nt: ngã, rơi trên thế gian sa ngã.
Những kẻ chết của ngươi sẽ sống,
Các xác chết của ta sẽ sống lại.
Hỡi những kẻ ở trong bụi đất,
Hãy thức dậy và vui mừng ca hát.
Vì sương của người là sương ban mai,26:19 Nt: ánh sáng
Và đất sẽ thả ra những âm hồn.26:19 Nt: rơi, ngã (ý nghĩa câu này không rõ)
Hỡi dân ta, hãy đi, vào phòng ngươi,
Đóng cửa lại sau ngươi;
Hãy ẩn núp ít lâu
Cho đến khi cơn thịnh nộ đã qua.
Vì kìa, CHÚA từ chỗ Ngài đến
Để trừng phạt dân cư trên đất vì tội lỗi họ.
Bấy giờ đất sẽ bày ra các vụ đổ máu,
Nó không che giấu những người bị giết nữa.
Sự Giải Cứu Y-sơ-ra-ên
Vào ngày ấy,
CHÚA sẽ dùng gươm cứng,
Lớn và mạnh để trừng phạt:
Lê-vi-a-than, là con rắn lanh lẹ,
Phạt Lê-vi-a-than, là con rắn uốn khúc.
Ngài sẽ giết con rồng dưới biển.
Vào ngày ấy
“Hãy hát về một vườn nho sinh rượu.27:2 Một số văn bản cổ: thích thú
Chính Ta, CHÚA là Đấng canh giữ nó,
Ta thường xuyên tưới nước.
Ta sẽ canh giữ nó ngày đêm
Kẻo có người phá hại chăng.
Ta không nóng giận.
Nhưng nếu nó chỉ sinh chà chuôm và gai gốc cho Ta,
Ta sẽ ra trận nghịch chúng nó,
Ta sẽ thiêu đốt chúng nó cùng với nhau.
Trừ phi chúng nó nhờ Ta bảo vệ,
Hãy làm hòa với Ta,
Hãy làm hòa với Ta.”
Trong những ngày đến, Gia-cốp sẽ đâm rễ,
Y-sơ-ra-ên sẽ nẩy mầm và trổ hoa;
Trái đầy trên khắp thế giới.
Có phải CHÚA đã đánh chúng
Như Ngài đã đánh kẻ đánh chúng không?
Hay chúng có bị giết
Như những kẻ đã giết hại chúng bị giết không?
Cùng một cách ấy27:8 Nt: không rõ nghĩa. LXX: bởi chiến tranh Ngài bằng lòng27:8 Ctd: tranh đấu để cho chúng nó bị lưu đày.
Ngài dùng ngọn gió mạnh dời chúng đi
Trong ngày gió đông thổi.
Cho nên, nhờ điều này mà tội của Gia-cốp sẽ được tha;
Và đây sẽ là tất cả kết quả sự xóa bỏ tội lỗi nó đi
Khi nó làm cho tất cả đá bàn thờ
Như đá vôi bị đập nát;
Không còn tượng Át-tạc-tê
Hay bàn thờ dâng hương đứng vững.
Vì thành bền vững đã trở nên hoang vắng,
Nơi định cư đã bị bỏ hoang và quên lãng như sa mạc.
Ở đó bò tơ ăn cỏ;
Ở đó nó nằm
Và gặm các cành cây.
Khi cành khô gãy;
Các phụ nữ đến lấy mà nhóm lửa.
Vì dân này không hiểu biết
Nên Đấng làm nên chúng không thương xót
Và Đấng tạo ra chúng không ban ơn cho.
Vào ngày ấy CHÚA sẽ đập lúa từ sông Ê-phơ-rát27:12 Nt: sông đến suối Ai Cập; hỡi con cái Y-sơ-ra-ên, các ngươi sẽ được thu nhặt từng người một. Vào ngày ấy, có tiếng kèn lớn thổi lên; những kẻ thất lạc trên đất A-si-ri và những kẻ bị lưu đày trên đất Ai Cập sẽ đến thờ phượng CHÚA trên núi thánh tại Giê-ru-sa-lem.
Lời Cảnh Cáo Vương Quốc Phía Bắc
Khốn cho vòng hoa kiêu ngạo của những người Ép-ra-im say sưa;
Khốn cho đóa hoa tàn phai; là sự vinh quang hoa mỹ
Ở trên đầu thung lũng28:1 Ge (thung lũng) có thể là biến dạng của Gee (kiêu ngạo). Ctd: trên đầu những kẻ kiêu ngạo thừa mứa phì nhiêu
Của những người say rượu.
Này, CHÚA sai một kẻ mạnh mẽ và dữ dội
Như giông tố mưa đá, như cơn gió tàn phá,
Như giông tố nước lớn tràn ngập.
Ngài lấy tay28:2 Ctd: dữ dội ném nó xuống đất.
Vòng hoa kiêu ngạo của những người Ép-ra-im say sưa
Sẽ bị chà đạp dưới chân.
Đóa hoa tàn phai, sự vinh quang hoa mỹ
Ở trên đầu thung lũng phì nhiêu
Sẽ giống như trái vả chín trước mùa hạ.
Ngay khi người ta thấy nó và tay vừa hái
Thì đã nuốt ngay.
Vào ngày ấy CHÚA Vạn Quân
Sẽ là vòng hoa vinh quang,
Vương miện xinh đẹp
Cho những người còn sót lại của dân Ngài.
Là thần công bình
Cho người ngồi trên tòa xét xử,
Là sức mạnh
Cho những người đẩy lui trận chiến tại cửa thành.
Nhưng những người ấy lảo đảo28:7 Nt: cuộn vì rượu nho,
Nghiêng ngả vì rượu mạnh.
Thầy tế lễ và tiên tri đều lảo đảo vì rượu mạnh;
Họ bị rượu nho nuốt đi,
Bị rượu mạnh làm cho nghiêng ngả;
Họ lảo đảo khi thấy khải tượng
Và vấp ngã trong khi xét xử.
Thật vậy, người ta ói mửa đầy cả bàn tiệc,
Không có chỗ nào sạch.
“Ngài sẽ dạy kiến thức cho ai?
Ngài sẽ giải thích sứ điệp cho ai?
Có phải cho trẻ con vừa dứt sữa,
Vừa rời vú mẹ chăng?
Vì:
Lệnh này đến lệnh nọ, lệnh nọ đến lệnh kia;
Thước đo này đến thước đo nọ, thước đo nọ đến thước đo kia.
Một chút chỗ này, một tí chỗ kia.”
Thật vậy, Ngài sẽ dùng môi miệng lắp bắp
Và ngôn ngữ xa lạ nói với dân này.
Ngài phán với họ:
“Đây là nơi yên nghỉ, hãy để cho kẻ mệt mỏi yên nghỉ;
Đây là nơi yên tĩnh”
Nhưng chúng nó không nghe.
Nên lời CHÚA với họ sẽ là:
Lệnh này đến lệnh nọ, lệnh nọ đến lệnh kia;
Thước đo này đến thước đo nọ, thước đo nọ đến thước đo kia.
Một chút chỗ này, một tí chỗ kia
Để chúng nó đi tới và ngã ngửa,
Bị đánh tan, bị sập bẫy và bị bắt.
Cho nên, hãy nghe lời của CHÚA. Hỡi những người chế nhạo,
Những người cai trị dân này tại Giê-ru-sa-lem.
Vì các ngươi nói rằng: “Chúng ta đã kết ước với sự chết,
Chúng ta đã có hợp đồng với Âm phủ.28:15 Nt: Shê-ôn
Khi tai họa lớn lao càn quét
Thì nó sẽ không đụng đến chúng ta,
Vì chúng ta dùng sự gian dối để trú ẩn
Và sự lừa đảo để trốn tránh.”
Cho nên CHÚA phán thế này:
“Này, Ta đặt tại Si-ôn một tảng đá,
Tảng đá thử nghiệm,
Là đá góc nhà quí báu, cho một nền móng vững chắc
Để ai tin cậy sẽ không hốt hoảng.
Ta sẽ lấy sự công bình làm thước đo
Và sự công chính làm dây chuẩn.
Mưa đá sẽ quét sạch nơi trú ẩn gian dối
Và nước sẽ tràn ngập chỗ trốn tránh.
Bây giờ giao ước của các ngươi với sự chết sẽ bị hủy bỏ,
Hợp đồng của các ngươi với Âm phủ sẽ không còn hiệu lực.
Khi tai họa lớn lao càn quét
Thì ngươi sẽ bị nó chà đạp.
Mỗi khi tai họa đến, nó sẽ bắt lấy các ngươi.
Cứ sáng này đến sáng khác, ban ngày cũng như ban đêm,
Tai họa sẽ đến.
Hiểu được sứ điệp này
Sẽ là một sự kinh hoàng.”
Vì giường quá ngắn không thể nằm duỗi chân,
Chăn quá nhỏ không thể quấn quanh mình.
Vì CHÚA sẽ đứng lên như tại núi Phê-ra-xim,
Sẽ nổi giận như tại thung lũng Ga-ba-ôn
Để làm công việc Ngài, là công việc lạ lùng;
Để thực hiện công tác Ngài, là công tác không quen.
Cho nên bây giờ, chớ khinh lờn,
E xiềng xích các ngươi sẽ nặng hơn chăng.
Vì ta có nghe từ CHÚA Vạn Quân
Lệnh hủy diệt cả đất.
Hãy lắng tai nghe tiếng ta,
Hãy chú ý nghe lời ta.
Có phải người cày để gieo giống cứ cày mỗi ngày không?
Có phải người cứ vỡ đất và bừa mãi sao?
Chẳng phải khi đã san bằng mặt đất
Thì người rải hạt thìa là và gieo thìa là đen28:25 Ctd: cây thìa là Ai Cập sao?
Chẳng phải người trồng lúa mì trên luống,
Lúa mạch trên chỗ nó
Và đại mạch trên luống nó sao?
Ấy là Đức Chúa Trời chỉ dẫn cho người
Và dạy cho người đúng cách.
Vì người ta không dùng búa mà đập thìa là,
Hay dùng bánh xe mà cán thìa là đen
Nhưng thìa là thì đập bằng que
Và thìa là đen thì bằng gậy.
Lúa mì được xay ra để làm bánh
Chứ không đập mãi.
Dù bánh xe hay ngựa cán trên lúa
Cũng không nghiền nát.
Điều này cũng đến từ CHÚA Vạn Quân.
Kế hoạch của Ngài thật kỳ diệu, sự khôn ngoan của Ngài là vĩ đại.
Lời Cảnh Cáo Giê-ru-sa-lem
Khốn cho A-ri-ên, A-ri-ên,
Là thành Đa-vít đã đóng trại.
Năm này đến năm nọ cứ thêm lên;29:1 Ctd: thêm cho năm này một năm nữa
Cứ để cho lễ hội diễn ra.
Nhưng ta sẽ làm cho A-ri-ên buồn thảm;
Sẽ có khóc lóc, than vãn;
Với ta nó vẫn sẽ là A-ri-ên.29:2 Nt: A-ri-ên. Từ này đồng âm với “bàn thờ dâng tế lễ”. Xem Êxê 43:15
Ta sẽ đóng trại bao vây29:3 LXX: như Đa-vít ngươi,
Lập đồn chống ngươi
Và đắp lũy chung quanh nghịch ngươi.
Ngươi sẽ bị hạ thấp. Ngươi sẽ nói từ dưới đất,
Lời nói ngươi bị hạ thấp từ bụi đất.
Tiếng ngươi sẽ giống như tiếng ma quái ra từ đất,
Lời nói ngươi thì thầm như bụi đất.
Nhưng đám đông kẻ thù29:5 Nt: người lạ ngươi sẽ như bụi nhỏ,
Và đám đông tàn bạo sẽ như trấu tung bay.
Nó sẽ xảy đến thình lình, ngay tức khắc.
CHÚA Vạn Quân sẽ dùng
Sấm sét, động đất, tiếng động lớn,
Bão trốt, giông tố và ngọn lửa thiêu đốt mà phạt29:6 Nt: thăm viếng nó.
Đám đông tất cả các nước đánh A-ri-ên,
Tất cả những kẻ tấn công, phá thành lũy
Và làm cho nó buồn thảm sẽ như chiêm bao,
Như khải tượng ban đêm.
Chúng nó sẽ như người đói mơ thấy mình ăn
Nhưng thức dậy mình vẫn đói;
Như người khát mơ thấy mình uống
Nhưng thức dậy bị kiệt sức, và mình vẫn khát.
Đám đông tất cả các nước
Tấn công núi Si-ôn cũng sẽ như vậy.
Hãy kinh ngạc và sững sờ.
Hãy làm cho mình mù lòa và không thấy.
Hãy say nhưng không phải vì rượu nho,
Hãy lảo đảo nhưng không phải vì rượu mạnh.
Vì CHÚA đã đổ thần ngủ mê trên các ngươi.
Ngài đã bịt mắt các ngươi, là các tiên tri,
Và trùm đầu các ngươi, là các vị tiên kiến.
Khải tượng về tất cả những điều này đối với các ngươi sẽ như lời của một cuốn sách bị niêm phong. Nếu đưa cho một người biết đọc và bảo: “Hãy đọc sách này,” người ấy sẽ nói: “Tôi không thể đọc được vì sách này đã niêm phong.” Và nếu đưa cuốn sách cho một người không biết đọc rồi bảo: “Hãy đọc sách này,” người ấy sẽ nói: “Tôi không biết đọc.”
CHÚA phán:
“Vì dân này đến gần Ta29:13 Ctd: Vì dân này đến gần Ta, chúng tôn vinh Ta bằng môi miệng bằng miệng;
Tôn vinh Ta29:13 LXX: chúng tôn vinh Ta vô ích bằng môi
Nhưng lòng thì xa cách Ta.
Sự chúng nó kính sợ Ta
Chỉ là điều răn của loài người, do loài người dạy bảo. 29:13 Ctd: học thuộc lòng; học như vẹt
Cho nên, này một lần nữa, Ta sẽ làm cho dân này kinh ngạc,
Từ kinh ngạc này đến kinh ngạc khác.
Sự khôn ngoan của người khôn ngoan sẽ tiêu mất,
Sự thông thái của người thông thái sẽ bị giấu kín.
Khốn cho những kẻ giấu mưu luận mình kín
Khỏi CHÚA.
Chúng làm việc trong bóng tối và nói:
Ai sẽ thấy, ai sẽ biết chúng ta?”
Các ngươi thật ngược ngạo.
Thợ gốm mà coi như đất sét!
Đồ vật có nên nói với người làm ra mình:
“Người không làm ra tôi,”
Hay đồ gốm nói với thợ gốm rằng:
“Người không hiểu.”
Có phải ít lâu nữa Li-ban sẽ nên ruộng phì nhiêu
Và ruộng phì nhiêu được coi như rừng rậm hay sao?
Vào ngày ấy, kẻ điếc sẽ nghe lời trong sách,
Con mắt kẻ mù nơi tối tăm
Sẽ thấy.
Những kẻ khốn cùng sẽ một lần nữa vui mừng trong CHÚA.
Những kẻ nghèo khổ giữa loài người sẽ hân hoan trong Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
Vì những kẻ bạo ngược sẽ hết,
Những kẻ chế nhạo sẽ không còn
Và tất cả những kẻ sẵn sàng29:20 Nt: canh chừng, nhìn chăm làm ác đều sẽ bị đốn ngã.
Những kẻ dùng lời nói làm cho người ta bị kết án;29:21 Ctd: những kẻ làm cho người ta thua kiện
Những kẻ gài bẫy người thưa kiện tại toà;29:21 Nt: cổng thành: nơi xử các vụ kiện cáo
Và những kẻ dùng lý do giả dối29:21 Nt: lời kêu nài, biện hộ rỗng tuếch gạt bỏ sự công bình cho những người vô tội.
Cho nên, CHÚA, Đấng cứu chuộc Áp-ra-ham phán về nhà Gia-cốp thế này:
“Gia-cốp sẽ không còn hổ thẹn nữa,
Mặt người sẽ không còn tái xanh nữa.
Vì khi người thấy con cái mình ở giữa mình,
Tức là công việc của tay Ta,
Thì chúng sẽ tôn thánh danh Ta;
Tôn thánh Đấng Thánh của Gia-cốp
Và sẽ kính sợ Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên.
Những kẻ có tâm thần lầm lạc sẽ hiểu biết
Và những kẻ hay than phiền sẽ được giáo huấn.”
Lời Đe Dọa Giu-đa
CHÚA phán:
“Khốn cho con cái bướng bỉnh,
Lập30:1 Nt: làm kế hoạch nhưng không phải của Ta,
Kết liên minh nhưng không phải bởi thần Ta,
Cho nên tội càng thêm tội.
Chúng nó đi xuống Ai Cập
Nhưng không hỏi ý30:2 Nt: miệng Ta,
Nhờ Pha-ra-ôn bảo vệ
Và núp bóng Ai Cập.
Cho nên sự bảo vệ của Pha-ra-ôn sẽ là sự hổ thẹn cho các ngươi
Và sự núp bóng Ai Cập sẽ là điều sỉ nhục.
Dù các hoàng tử nó đã có mặt tại Xô-an,
Các đại sứ nó đã đến Ha-ne.
Tất cả đều sẽ bị hổ thẹn
Vì một dân chẳng ích lợi gì;
Chẳng giúp đỡ cũng chẳng ích lợi gì
Nhưng đem lại hổ thẹn và nhục nhã.”
Lời tiên tri về các thú vật ở Nê-ghép.30:6 Tên vùng phía nam Giu-đê
Trong một vùng đất gian nan, sầu khổ;
Xứ của sư tử đực30:6 Nt: mehem (từ chúng). Một vài bản dịch đề nghị từ này có nguyên âm mè kèm (rống) và sư tử cái;
Xứ của rắn lục và rắn lửa bay.
Chúng nó chở của cải trên lưng lừa,
Chở các báu vật trên lưng lạc đà
Đến một dân chẳng giúp ích gì chúng được.
Sự giúp đỡ của Ai Cập chỉ là vô ích, hư không,
Cho nên Ta gọi nó là Ra-háp,
Kẻ ngồi yên chẳng làm được gì!
Bây giờ, hãy đi, khắc nó trên một tấm bảng cho họ,30:8 Ctd: trước mặt họ
Chép nó vào một cuốn sách
Để làm bằng chứng
Cho những ngày sau đời đời.
Vì dân này phản nghịch, con cái bội tín,
Con cái không muốn nghe lời giáo huấn30:9 Nt: Torah: Kinh Luật của CHÚA.
Chúng nói với những vị tiên kiến rằng:
“Đừng nhìn thấy;”
Với những vị tiên tri:
“Đừng phán tiên tri cho chúng tôi những điều phải.
Hãy nói cho chúng tôi những điều dễ nghe,
Hãy phán tiên tri những điều ảo tưởng cho chúng tôi.
Hãy từ bỏ con đường,
Hãy rẽ khỏi lối;
Hãy cất bỏ Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên
Khỏi trước mặt chúng tôi.”
Cho nên Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên phán rằng:
“Vì các ngươi đã từ khước lời này
Nhưng tin cậy vào sự áp bức
Và sự lừa dối.
Vì vậy, tội các ngươi sẽ
Như một bức tường cao bị nứt, bể ra sắp sụp.
Tường sẽ thành bình vỡ nát trong nháy mắt.
Ngài sẽ đập vỡ nó như bình gốm
Bị bể nát không thương tiếc
Đến nỗi người ta không tìm được từ nó một mảnh vụn
Để lấy lửa từ bếp
Hay múc nước từ hồ.”
Vì CHÚA, Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên phán rằng:
“Các ngươi sẽ được giải cứu30:15 Ctd: cứu rỗi nhờ quay trở lại30:15 Ctd: ăn năn và yên nghỉ.
Các ngươi sẽ được sức mạnh nhờ yên lặng và tin cậy.
Nhưng các ngươi không muốn như thế.
Các ngươi nói: ‘Không, chúng tôi sẽ cưỡi ngựa chạy trốn.’
Vì vậy các ngươi sẽ chạy trốn.
‘Chúng tôi sẽ cưỡi ngựa chạy nhanh,’
Vì vậy những kẻ săn đuổi các ngươi cũng chạy nhanh.
Một người dọa,
Ngàn người bỏ chạy;
Năm người dọa,
Các ngươi đều bỏ chạy
Cho đến khi số người còn sót lại
Như cây trên đỉnh núi,
Như bảng hiệu trên đồi.”
Thật ra, CHÚA chờ đợi để ban ơn cho các ngươi.
Thật vậy, Ngài sẽ đứng lên để tỏ lòng thương xót các ngươi.
Vì CHÚA là Đức Chúa Trời công bình.
Phước cho người nào trông đợi Ngài.
Vì hỡi dân ở Si-ôn, những người ở tại Giê-ru-sa-lem, các ngươi sẽ chẳng khóc lóc nữa. Chắc chắn khi các ngươi kêu, Ngài sẽ ban ơn; khi nghe tiếng ngươi, Ngài sẽ đáp lời. Dù CHÚA ban cho các ngươi bánh nghịch cảnh và nước buồn phiền nhưng Đấng hướng dẫn ngươi30:20 Nt: moreyka. Cấu trúc của từ này ở số ít, nhưng cũng có thể là số nhiều sẽ không còn ẩn mặt nữa, mắt ngươi sẽ thấy Đấng hướng dẫn ngươi. Tai các ngươi sẽ nghe tiếng nói từ phía sau: “Đây là con đường, hãy đi theo” khi các ngươi rẽ sang phải hay sang trái. Các ngươi sẽ phế bỏ các tượng dát bạc, các hình tượng bọc vàng của mình. Các ngươi sẽ ném chúng nó ra xa như đồ ô uế và bảo: “Hãy ra khỏi đây!”
Ngài sẽ ban mưa cho hạt giống các ngươi gieo trên đồng ruộng. Bánh, là sản phẩm của đồng ruộng sẽ trù phú và nhiều. Vào ngày ấy súc vật của các ngươi sẽ gặm cỏ nơi đồng ruộng. Bò và lừa cày ruộng sẽ ăn rơm rạ sạch người ta dùng chĩa và xẻng rải ra. Vào ngày chém giết lớn, các thành lũy sụp đổ; trên tất cả các núi cao, các đồi lớn đều sẽ có suối nước chảy. Ánh sáng mặt trăng sẽ giống như ánh sáng mặt trời, ánh sáng mặt trời sẽ sáng hơn gấp bảy lần như ánh sáng của bảy ngày, trong ngày CHÚA băng bó vết thương của dân Ngài và chữa lành những vết đòn Ngài đã đánh.
Kìa, danh CHÚA đến từ xa;
Cơn giận của Ngài bùng cháy, khói đen dày đặc bốn bên.30:27 Nt: không rõ nghĩa
Môi Ngài đầy thịnh nộ
Và lưỡi Ngài như ngọn lửa thiêu nuốt.
Hơi thở Ngài như dòng nước
Tràn ngập đến tận cổ
Để sàng sẩy các nước bằng sàng hủy diệt
Và đặt cái khớp hướng dẫn
Sai lạc trên hàm các dân.
Các ngươi sẽ ca hát
Như trong đêm lễ thánh,
Lòng các ngươi sẽ vui mừng
Như người đi ra thổi sáo,
Lên núi của CHÚA,
Đến vầng đá của Y-sơ-ra-ên.
CHÚA sẽ làm cho người ta nghe tiếng uy nghiêm của Ngài;
Thấy cánh tay giáng xuống
Trong cơn giận dữ thịnh nộ và ngọn lửa thiêu nuốt;
Trong cơn mưa gió, bão tố và mưa đá.
A-si-ri sẽ khiếp sợ vì tiếng của CHÚA;
Ngài sẽ lấy roi đánh nó.
Mỗi lằn roi trừng phạt đã định
Mà CHÚA đánh nó
Sẽ có tiếng trống, tiếng đàn.
Trong chiến trận Ngài sẽ giương tay chiến đấu với nó.
Vì Tô-phết30:33 Một địa điểm gần Giê-ru-sa-lem dùng để tế người vào thời ngoại giáo 2Vua 23:10 đã được chuẩn bị từ xa xưa,
Thật vậy, nó được chuẩn bị cho vua.
Hồ lửa sâu và rộng,
Đầy lửa và củi.
Hơi thở của CHÚA
Như suối diêm sinh đốt lửa.
Liên Kết Với Ai Cập Là Vô Ích
Khốn cho những kẻ đi xuống Ai Cập để cầu cứu;
Nhờ những ngựa,
Cậy các xe vì chúng nó đông;
Tin cậy vào kỵ binh vì chúng nó mạnh
Nhưng không nhìn xem Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên
Và không tìm kiếm CHÚA.
Ngài cũng là Đấng khôn ngoan, là Đấng giáng tai họa,
Đấng không thay lời.
Ngài sẽ đứng dậy nghịch với nhà kẻ ác
Và chống lại những kẻ giúp bọn làm ác.
Những người Ai Cập chỉ là người, không phải Đức Chúa Trời,
Ngựa của họ chỉ là xác thịt, không phải thần linh.
Nhưng CHÚA sẽ giương tay ra
Thì kẻ giúp đỡ sẽ vấp,
Kẻ được giúp sẽ ngã,
Và cả hai sẽ cùng nhau bị hủy diệt.
Vì CHÚA đã phán với ta:
“Như sư tử gầm thét
Hoặc như sư tử tơ vồ mồi,
Dù một đám người chăn chiên
Họp lại chống nó
Thì nó cũng không sợ vì tiếng la hét
Hay chạy trốn vì tiếng động của họ.
Cũng vậy, CHÚA Vạn Quân sẽ xuống
Để chiến đấu trên núi Si-ôn và các đồi.
Như chim bay lượn thể nào
CHÚA Vạn Quân sẽ bảo vệ Giê-ru-sa-lem thể ấy.
Ngài bảo vệ và giải cứu,
Ngài vượt qua và cứu vớt nó.”
Hỡi con cái Y-sơ-ra-ên, hãy trở lại cùng Đấng mà các ngươi đã phản loạn rất nhiều. Vì vào ngày ấy, mọi người sẽ ném bỏ các hình tượng bằng bạc, bằng vàng mà tay ngươi đã làm ra trong tội lỗi.
“Bấy giờ A-si-ri sẽ sụp đổ vì gươm, không phải do loài người.
Gươm, không phải người ta, sẽ ăn nuốt nó.
Chúng nó sẽ chạy trốn trước lưỡi gươm
Và thanh niên của họ sẽ phải làm lao động cưỡng bách.
Thành đá của nó sụp đổ31:9 Nt: Vầng đá của nó qua đi vì sợ hãi,
Các hoàng tử của nó bỏ chạy khi thấy cờ hiệu.”
CHÚA,
Đấng có lửa tại Si-ôn
Và là lửa tại Giê-ru-sa-lem phán như vậy.
Vương Quốc Công Bình
Kìa, một vị vua sẽ lấy sự công chính trị vì
Và các hoàng tử thì cai trị bằng sự công bình.
Sẽ có một người như nơi núp gió,
Như chỗ che bão,
Như suối nước trong sa mạc,
Như bóng vầng đá lớn nơi đất mòn mỏi.
Bấy giờ mắt của những kẻ nhìn sẽ không mờ,
Tai của những người nghe sẽ chú ý.
Trí của người hấp tấp sẽ có sự hiểu biết,
Lưỡi của kẻ nói lắp sẽ nói lưu loát và rõ ràng.
Người ta sẽ không còn gọi kẻ ngu xuẩn là người cao quí;
Kẻ bất lương là người đáng kính.
Vì người ngu dại sẽ nói điều ngu dại;
Lòng nó sẽ làm điều tội lỗi,
Thực hành việc vô đạo,
Nói sai lầm về CHÚA;
Làm cho linh hồn người đói trống không
Và không cho người đang khát uống nước.
Kẻ bất lương dùng vũ khí gian ác.
Nó lập mưu ác
Để hại người khốn cùng bằng lời giả dối
Dù khi người nghèo khó nói lời chính đáng.32:7 Ctd: và bằng lời nói (để hại) người nghèo khó nơi toà
Nhưng người cao quý lập những kế hoạch cao quý
Và người hành động trong sự cao quý.32:8 Nt: đứng trên sự cao quý
Hỡi những người đàn bà tự mãn,
Hãy dậy mà nghe tiếng Ta;
Hỡi những người con gái vô tâm,
Hãy lắng tai nghe lời Ta.
Chỉ hơn một năm nữa,
Các ngươi là những người vô tâm sẽ run sợ
Vì mùa nho sẽ mất,
Mùa cây trái sẽ không đến.
Hỡi đàn bà32:11 Nt: dễ chịu tự mãn, hãy run rẩy;
Hỡi con gái32:11 Ctd: những người tự mãn,… người vô tâm (nói chung) vô tâm, hãy run sợ.
Hãy cởi quần áo,
Và mặc đồ tang chế.
Hãy đấm ngực than khóc cho những cánh đồng phì nhiêu,
Cho cây nho nhiều trái,
Cho đồng ruộng dân Ta
Vì gai gốc và bụi gai mọc lên.
Phải, hãy khóc cho mọi nhà vui vẻ,
Cho thành nhộn nhịp.
Vì lâu đài sẽ bỏ hoang,
Thành đông đúc sẽ bị hoang phế.
Đồi và tháp canh sẽ trở nên hang hố đến muôn đời;
Là nơi lừa rừng thích thú, là đồng cỏ cho thú vật,
Cho đến khi thần linh từ trên cao được đổ xuống trên chúng ta
Và sa mạc sẽ trở nên đồng ruộng phì nhiêu;
Đồng ruộng phì nhiêu như rừng rậm.
Bấy giờ sự công bình sẽ ở trong sa mạc
Và sự công chính sẽ ngụ nơi đồng ruộng phì nhiêu.
Việc của sự công chính sẽ là sự bình an,
Kết quả của sự công chính sẽ là sự yên tĩnh và tin cậy muôn đời.
Dân Ta sẽ cư ngụ trong nơi bình an,
Trong nhà an toàn,
Tại nơi nghỉ ngơi yên tĩnh.
Nhưng mưa đá sẽ đổ xuống trên rừng
Và ngay cả thành sẽ bị hạ thấp.
Phước cho các ngươi,
Những người gieo giống bên cạnh mọi bờ nước,
Thả bò, lừa đi lại tự do.
Vua Giải Cứu Si-ôn
Khốn cho kẻ hủy diệt,
Ngươi chưa bị hủy diệt.
Còn kẻ phản bội,
Ngươi chưa bị phản bội!
Khi ngươi ngừng hủy diệt,
Ngươi sẽ bị hủy diệt.
Khi ngươi chấm dứt phản bội,
Ngươi sẽ bị phản bội.
Lạy CHÚA, xin gia ân cho chúng tôi,
Chúng tôi trông đợi Ngài.
Xin Ngài ban sức mạnh33:2 Nt: cánh tay cho chúng tôi mỗi buổi mai,
Xin Ngài giải cứu khi chúng tôi gặp hoạn nạn.
Vì tiếng náo động của Ngài33:3 Nt: không có từ “của Ngài”. Thêm vào cho rõ nghĩa theo văn mạch các dân bỏ chạy,
Vì khi Ngài dấy lên các nước tan vỡ.
Của cải của các ngươi bị thâu góp lại như cào cào33:4 Ctd: vì sự uy nghi Ngài thâu góp.
Như đám châu chấu vồ chộp, người ta vồ chộp nó.
CHÚA được tôn cao vì Ngài ngự trên cao.
Ngài làm cho Si-ôn đầy dẫy sự công bình và sự công chính.
Ngài sẽ là sự bền vững cho thời đại33:6 Nt: thì giờ các ngươi;
Sự cứu rỗi, khôn ngoan và tri thức sẽ đầy dẫy.
Sự kính sợ CHÚA sẽ là kho báu của ngươi.33:6 Nt: của nó. Một số học giả cho rằng “nó” chỉ Si-ôn
Này, những dũng sĩ kêu la ngoài đường,
Các sứ giả hòa bình khóc lóc đắng cay.
Đường cái bị bỏ hoang.
Khách du hành không còn qua lại nữa.
Giao ước bị hủy;
Các thành33:8 1QIs: nhân chứng bị khinh bỉ;
Con người không được tôn trọng.
Đất đai than khóc, mòn mỏi;
Li-ban thì xấu hổ và tàn tạ;
Sa-rôn giống như sa mạc;
Ba-san và Cạt-mên tiêu điều.33:9 Nt: rụng lá
CHÚA phán: “Bây giờ Ta sẽ đứng lên;
Bây giờ Ta sẽ nâng Ta lên;
Bây giờ Ta sẽ được tôn cao.
Các ngươi mang thai trấu
Và sinh ra rơm rạ,
Hơi thở của các ngươi là lửa thiêu nuốt mình.
Các dân sẽ như đá vôi bốc cháy;
Như gai góc bị chặt và cháy trong lửa.”
Hỡi những kẻ ở xa, hãy nghe việc Ta đã làm;
Hỡi những người ở gần, hãy biết năng lực Ta.
Những kẻ tội lỗi tại Si-ôn khiếp sợ,
Các kẻ vô đạo thì run rẩy.
“Ai trong chúng ta có thể sống với lửa thiêu đốt?
Ai trong chúng ta có thể sống với lửa cháy đời đời?”
Những người sống33:15 Nt: bước đi công chính,
Nói ngay thẳng,
Khinh lợi lộc do áp bức,
Phủi tay không nhận hối lộ,
Bịt tai không bàn33:15 Nt: nghe chuyện đổ máu,
Nhắm mắt không chăm chú điều gian ác.
Người ấy sẽ sống ở nơi cao,
Trú ẩn trong thành lũy bằng đá;
Bánh sẽ đầy đủ33:16 Nt: cung cấp
Và nước không thiếu.33:16 Nt: bảo đảm
Mắt người sẽ thấy sự tốt đẹp của vua,
Sẽ nhìn thấy vùng đất trải rộng.
Lòng ngươi sẽ suy gẫm sự khủng khiếp:
“Những người đếm đâu rồi?
Những người cân đâu rồi?
Những người đếm các tháp canh đâu?”
Các ngươi sẽ không thấy một dân kiêu căng nữa,
Là dân có tiếng nói xa lạ khó nghe,
Lưỡi líu lo khó hiểu.
Hãy nhìn xem Si-ôn, là thành tế lễ hội chúng ta.
Mắt các ngươi sẽ thấy Giê-ru-sa-lem,
Nơi cư trú yên tĩnh, một trại không bị dời đổi,
Các cọc không bao giờ bị nhổ đi
Và tất cả các dây sẽ không bị đứt.
Vì CHÚA quyền uy sẽ ở với chúng ta tại đó,
Là nơi có sông ngòi lớn;
Thuyền chèo không đi được
Mà tàu lớn cũng không vượt qua nổi.
Thật, CHÚA là Đấng xét đoán chúng ta;
CHÚA là Đấng cai trị chúng ta;
CHÚA là vua chúng ta;
Ngài sẽ cứu rỗi chúng ta.
Dây của các ngươi bị tháo lỏng,
Không thể giữ chân cột buồm vững vàng
Và không thể giương buồm được.
Bấy giờ người ta sẽ chia nhau nhiều chiến lợi phẩm;
Ngay cả những kẻ què cũng lấy được của cải.
Dân cư sẽ không ai nói: “Tôi bị bịnh.”
Dân cư ngụ tại đó sẽ được tha tội.
Sự Phán Xét Các Nước
Hỡi các nước, hãy đến gần mà nghe;
Hỡi các dân, hãy chú ý,
Hỡi trái đất và mọi vật trên đất,
Hỡi thế giới và các vật ở đó, hãy nghe!
Vì CHÚA thịnh nộ cùng tất cả các nước;
Ngài nổi giận nghịch cùng tất cả các đạo quân của họ.
Ngài đã định cho họ bị diệt vong
Và giao họ cho sự tàn sát.
Kẻ bị giết của chúng sẽ bị ném ra ngoài,
Mùi hôi thối của các xác chết xông lên,
Núi non tràn ngập những máu.
Tất cả các thiên thể34:4 Nt: đạo binh trên trời sẽ tiêu tan;34:4 Nt: thối rữa
Các từng trời sẽ cuộn lại như cuốn sách.34:4 LXX không có câu này. Văn bản cổ 1QIs có câu: “các thung lũng sẽ bị nứt ra, các thiên thể trên trời sẽ tan nát”
Tất cả các thiên thể sẽ rơi xuống
Như lá nho,
Rụng như trái vả non34:4 Nobelet có nghĩa là vả non; ngữ căn này cũng có thể là “rơi” (AV) rụng xuống.
Khi lưỡi gươm Ta đã uống say34:5 Văn bản cổ 1QIs “sẽ được thấy” trên trời,
Này, nó sẽ giáng xuống Ê-đôm,
Xuống dân đã bị định diệt vong để chịu đoán xét.
Gươm của CHÚA đầy máu,
Vấy mỡ,
Là máu của cừu và dê,
Mỡ trái thận của cừu đực.
Vì CHÚA có một tế lễ ở Bốt-ra,
Một cuộc tàn sát lớn trên đất Ê-đôm.
Các bò rừng sẽ ngã xuống với chúng;
Cả bò tót tơ lẫn bò đực mạnh mẽ.
Đất đai chúng nó sẽ say vì máu,
Bụi đất sẽ đượm những mỡ.
Vì CHÚA có một ngày báo thù,
Một năm báo trả vì cớ Si-ôn.
Các suối của Ê-đôm sẽ trở thành nhựa thông,
Bụi đất trở thành diêm sinh.
Đất đai nó trở thành nhựa thông bùng cháy
Suốt ngày đêm không tắt;
Khói bốc lên mãi mãi;
Nó sẽ bị hoang phế từ đời nọ sang đời kia,
Muôn đời sẽ không ai đi qua đó.
Bồ nông và nhím sẽ chiếm lấy nó,
Cú và quạ sẽ ở tại đó.
Ngài sẽ căng dây
Rối loạn trên nó,
Và đo bằng thước trống không.
Những người cao quý của họ sẽ không có gì gọi là vương quốc.34:12 Nt: câu này không rõ nghĩa
Tất cả các hoàng tử đều như không.
Gai sẽ mọc trên các lâu đài;
Bụi gai và gai góc sẽ mọc trên thành lũy chúng.
Nó sẽ trở thành hang chó rừng,
Và nơi ở của chim đà điểu.
Thú rừng sẽ gặp chó rừng,
Dê rừng đực34:14 Nt: không rõ loại thú. Có thể là tên một loài quỷ gọi nhau.
Loài chim ăn đêm34:14 Nt: không rõ loại thú. Có thể là tên một loài quỷ nghỉ ngơi ở đó
Và chúng tìm được nơi an nghỉ.
Chim cú sẽ làm tổ ở đó, đẻ trứng,
Ấp cho nở và gom con lại dưới bóng cánh mình.
Tại đó, chim ưng cũng tụ họp lại,
Cả trống lẫn mái với nhau.
Hãy tìm kiếm sách của CHÚA và đọc đi.
Trong những con vật này không thiếu một con nào,
Không một con nào thiếu đôi.
Vì ấy là miệng Ngài đã truyền lệnh
Và thần linh của Ngài tụ họp chúng lại.
Chính Ngài đã bắt thăm cho chúng nó,
Tay Ngài đã dùng dây phân ranh giới cho chúng.
Các thú vật ấy sẽ chiếm cứ đất này mãi mãi,
Chúng sẽ ở đó đời đời.
Phước Hạnh Của Người Được Cứu Chuộc
Sa mạc và đất khô sẽ vui mừng,
Đồng hoang sẽ hân hoan và nở hoa
Như bông hồng.35:1 Nt: không rõ loại hoa. Một số học giả cho rằng có thể là loại hoa “crocus” hay “asphodil”
Nó sẽ trổ hoa nhiều
Và hân hoan ca hát vui vẻ.
Vinh quang của Li-ban,
Huy hoàng của Cạt-mên và Sha-rôn sẽ được ban cho nó.
Họ sẽ thấy vinh quang của CHÚA
Và huy hoàng của Đức Chúa Trời chúng ta.
Hãy làm cho những cánh tay buông thõng mạnh mẽ,
Những đầu gối run rẩy vững chắc.
Hãy bảo những người có lòng lo sợ:
“Hãy vững lòng, đừng sợ!
Kìa, Đức Chúa Trời các ngươi sẽ đến
Với sự báo thù,
Đức Chúa Trời báo trả.
Ngài sẽ đến và cứu rỗi các ngươi.”
Bấy giờ, mắt người mù sẽ thấy,
Tai kẻ điếc sẽ nghe.
Bấy giờ, người què sẽ nhảy như nai,
Lưỡi kẻ câm sẽ ca hát vui vẻ.
Vì nước sẽ tuôn tràn trong sa mạc
Và các dòng suối ở nơi đồng hoang.
Cát nóng sẽ trở thành ao,
Đất khô hạn trở thành suối nước.
Hang chó rừng đã ở
Sẽ có cỏ, lau và sậy.
Tại đó sẽ có một đại lộ,
Nó sẽ được gọi là Đường thánh.
Người ô uế sẽ không được đi qua,
Nhưng những người đi trên đường ấy35:8 Ctd: nhưng dành cho những người đi trên đường ấy dù khờ dại…
Dù khờ dại cũng không lầm lạc.35:8 Ctd: kẻ ngu dại không thể đi trên đường ấy
Tại đó không có sư tử,
Thú dữ cũng không lên trên đường ấy,
Người ta không thấy chúng ở đó.
Nhưng những người được giải cứu sẽ đi con đường đó.
Những người được cứu chuộc của CHÚA sẽ trở về,
Đi vào Si-ôn trong tiếng hát.
Niềm vui mừng vĩnh cửu sẽ ở trên đầu họ;
Họ đầy niềm hân hoan, vui mừng;
Buồn rầu và than thở sẽ trốn mất.
San-shê-ríp Đe Dọa Giê-ru-sa-lem
Vào năm thứ mười bốn đời vua Ê-xê-chia, San-chê-ríp, vua A-si-ri lên đánh tất cả các thành kiên cố của Giu-đa và chiếm lấy. Vua A-si-ri sai Ráp-sa-kê36:2 Nt: Ráp-sa-kê: có thể là một từ mượn, có nghĩa là người chỉ huy trưởng của một vùng từ La-ki đem một đạo binh hùng mạnh đến Giê-ru-sa-lem để tấn công vua Ê-xê-chia. Ráp-sa-kê đứng tại cống nước Ao Thượng, nơi con đường đến ruộng thợ nhuộm. Bấy giờ, Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia, quan cai quản cung điện; Sép-na, quan ký lục và Giô-a, con trai A-sáp, quan ngự sử đến cùng người.
Ráp-sa-kê nói với họ: “Hãy nói với Ê-xê-chia rằng: ‘Đại Đế, vua A-si-ri phán thế này: Cậy vào đâu mà ngươi tin tưởng như vậy? Ngươi36:5 Nt: ta, Qa và 2Vua 18:20: ngươi bảo rằng: Lời nói suông sẽ là chiến lược và lực lượng cho chiến tranh chăng? Giờ đây, ngươi cậy ai mà phản loạn cùng ta? Này, ngươi nương cậy Ai Cập, là cái gậy bằng sậy đã gãy mà hễ ai tựa vào nó sẽ bị đâm lủng tay. Pha-ra-ôn, vua Ai Cập cũng như vậy đối với ai nương cậy người. Còn nếu ngươi bảo ta rằng: “Chúng tôi tin cậy CHÚA, Đức Chúa Trời chúng tôi;” nhưng đó không phải là Đấng mà Ê-xê-chia đã hủy bỏ các nơi cao và các bàn thờ của Ngài rồi truyền cho Giu-đa và Giê-ru-sa-lem rằng: “Hãy thờ lạy trước bàn thờ này sao?” Nào, bây giờ hãy đánh cuộc với chủ ta, vua A-si-ri: Ta sẽ ban cho ngươi hai ngàn con ngựa nếu ngươi đủ sức tìm đủ lính kỵ để cưỡi! Thế thì làm sao ngươi đánh đuổi được một tướng rất nhỏ trong số các tôi tớ của chủ ta dù ngươi cậy Ai Cập để có xe chiến mã và lính kỵ? Vả lại, không phải nhờ CHÚA mà ta lên đánh xứ này và hủy diệt nó sao? CHÚA bảo ta hãy lên đánh và hủy diệt xứ này.’ ”
Ê-li-a-kim, Sép-na và Giô-a nói cùng Ráp-sa-kê rằng: “Xin nói với tôi tớ ông bằng tiếng A-ram vì chúng tôi hiểu tiếng ấy. Xin đừng nói với chúng tôi bằng tiếng Giu-đa cho dân trên tường thành này nghe.” Nhưng Ráp-sa-kê đáp: “Phải chăng chủ ta chỉ sai ta nói những lời này với chủ ngươi và ngươi thôi sao? Không phải cũng nói cho những kẻ ngồi trên tường thành, là những kẻ cùng các ngươi sẽ phải ăn phân, uống nước tiểu mình sao?”
Thế rồi Ráp-sa-kê đứng dậy, dùng tiếng Giu-đa kêu to lên rằng: “Hãy nghe lời phán của Đại Đế, là vua A-si-ri: Vua phán: Đừng để Ê-xê-chia lừa gạt các ngươi vì người không đủ sức giải cứu các ngươi. Cũng đừng để Ê-xê-chia thuyết phục các ngươi tin cậy vào CHÚA mà nói rằng: ‘Chắc chắn CHÚA sẽ giải cứu chúng ta, Ngài không để thành này lọt vào tay vua A-si-ri đâu!’
Chớ nghe lời Ê-xê-chia vì vua A-si-ri phán thế này: Hãy làm hòa36:16 Ctd: phước hạnh với ta, đầu hàng ta đi thì mỗi người sẽ được ăn trái nho, trái vả và uống nước giếng mình. Cho đến khi ta đến và đem các ngươi vào vùng đất như đất của các ngươi, tức là đất có lúa và rượu, đất có bánh và vườn nho. Hãy coi chừng kẻo Ê-xê-chia dụ dỗ các ngươi mà nói rằng: ‘CHÚA sẽ giải cứu chúng ta.’ Vậy, có thần nào trong số thần của các nước đã giải cứu đất nước họ ra khỏi tay vua A-si-ri chưa? Các thần của Ha-mát và Ạt-bát ở đâu? Các thần của Sê-phạt-va-im ở đâu? Các thần ấy có cứu Sa-ma-ri khỏi tay ta không? Thần nào trong tất cả thần của các nước đã giải cứu đất nước họ khỏi tay ta? Làm sao CHÚA có thể giải cứu Giê-ru-sa-lem khỏi tay ta?”
Nhưng họ im lặng, không trả lời một tiếng nào vì vua đã truyền: “Không được trả lời người.” Ê-li-a-kim, con trai Hinh-kia, quan cai quản cung điện; Sép-na, quan ký lục và Giô-a, con trai A-sáp, quan ngự sử đến với vua Ê-xê-chia, xé áo mình mà thuật lại các lời Ráp-sa-kê nói.
Lời Cầu Nguyện Của Vua Ê-xê-chia
Nghe thấy thế, vua Ê-xê-chia xé áo mình, mặc đồ tang chế, đi vào đền thờ CHÚA. Vua sai Ê-li-a-kim, quan cai quản cung điện, Sép-na, quan ký lục, các trưởng lão trong hàng thầy tế lễ, đều mặc đồ tang chế đến gặp I-sa, con trai A-mốt, một vị tiên tri. Họ nói với người: “Vua Ê-xê-chia phán như thế này: Hôm nay là ngày sầu thảm, quở trách và nhục nhã; vì con cái đã đến lúc ra đời nhưng không đủ sức để sinh. Có lẽ CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi sẽ nghe những lời mà Ráp-sa-kê, sứ giả của vua A-si-ri, chủ người sai đến để phạm thượng cùng Đức Chúa Trời hằng sống; và có lẽ CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi sẽ trừng phạt nó vì những lời Ngài đã nghe. Vậy hãy cầu nguyện cho dân sót còn lại.”
Các tôi tớ vua Ê-xê-chia đến gặp I-sa. I-sa bảo họ: “Hãy nói với chủ các ngươi rằng: CHÚA phán thế này: ‘Đừng sợ vì những lời mà người đã nghe tôi tớ vua A-si-ri nói phạm cùng Ta. Này, Ta sẽ để một thần linh trong nó, nó sẽ nghe tin đồn và trở về xứ mình và Ta sẽ làm cho nó ngã bằng gươm trong xứ mình.’ ”
Bấy giờ Ráp-sa-kê trở về, thấy vua A-si-ri đang đánh thành Líp-na vì người nghe rằng vua đã rời khỏi La-ki. Bấy giờ người nghe về Tiệt-ha-ca, vua Ê-thi-ô-bi, rằng vua ấy đem quân đánh vua. Sau khi nghe như thế vua A-si-ri sai các sứ giả đến cùng Ê-xê-chia nói rằng: “Hãy nói với Ê-xê-chia, vua Giu-đa thế này: ‘Chớ để Đức Chúa Trời, Đấng mà ngươi tin cậy, lừa ngươi khi Ngài hứa rằng: Thành Giê-ru-sa-lem sẽ không lọt vào tay vua A-si-ri.’ Này, ngươi có nghe điều vua A-si-ri đã làm cho tất cả các nước không? Người hủy diệt chúng hoàn toàn; còn ngươi sẽ được giải cứu sao? Các thần của các nước mà tổ tiên chúng ta đã hủy diệt, tức là thần của Gô-sen, của Kha-ran, của Rốt-xép, của con cái Ê-đen ở Tê-la-sa, có giải cứu được họ không? Vua của Ha-mát, của Ạt-bát, vua của thành Sê-phạt-va-im, thành Hê-na và thành Y-va ở đâu?”
Vua Ê-xê-chia nhận thơ từ tay các sứ giả và đọc nó; người lên đền CHÚA và mở thơ ra trước mặt CHÚA. Vua Ê-xê-chia cầu nguyện cùng CHÚA rằng: “Lạy CHÚA Vạn Quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, Đấng ngự trên các Chê-ru-bim, chỉ một mình Ngài là Đức Chúa Trời của mọi vương quốc trên đất; chính Ngài đã tạo nên trời đất: Lạy CHÚA, xin Ngài hãy nghiêng tai để nghe. Lạy CHÚA, xin Ngài hãy mở mắt để thấy, xin hãy nghe hết những lời mà San-chê-ríp đã sai nói để xúc phạm đến Đức Chúa Trời hằng sống. Lạy CHÚA, thật vậy, các vua A-si-ri đã hủy diệt tất cả các nước37:18 Nt: đất đai. Nhưng 2Vua 19:17: các nước và đất đai họ và đất đai họ; ném các thần vào lửa, vì chúng không phải là thần linh, mà công việc bằng gỗ, đá do tay người làm ra nên bị hủy diệt. Vậy, bây giờ, lạy CHÚA, Đức Chúa Trời chúng tôi, xin giải cứu chúng tôi khỏi tay người để mọi vương quốc trên đất đều biết rằng chỉ một mình Ngài là CHÚA.”
I-sa, con trai A-mốt sai người tâu cùng vua Ê-xê-chia rằng: CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên phán thế này: Vì ngươi đã cầu nguyện cùng ta về San-chê-ríp, vua A-si-ri. Đây là lời của CHÚA phán về nó:
“Con gái đồng trinh của Si-ôn
Khinh bỉ ngươi, chế nhạo ngươi.
Con gái Giê-ru-sa-lem
Lắc đầu sau lưng ngươi.
Ngươi đã nhục mạ và xúc phạm cùng ai?
Ngươi đã cất tiếng nghịch cùng ai?
Ngươi đã ngước mắt kiêu kỳ
Nghịch cùng Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
Ngươi đã dùng tôi tớ mình
Chế nhạo CHÚA,
Nói rằng:
‘Nhờ nhiều xe chiến mã,
Ta đã lên các đỉnh cao các núi,
Nơi sâu thẳm của Li-ban;
Ta đã chặt những cây tùng cao nhất,
Những cây bách tốt nhất;
Ta đã lên trên đỉnh cao nhất,
Đến nơi rừng rậm nhất.
Ta đã đào giếng37:25 2Vua 19:24 và văn bản cổ 1QIs thêm: “ngoại quốc”
Và uống nước,
Bàn chân Ta đã làm
Khô hạn mọi suối ở Ai Cập.’
Ngươi chưa nghe rằng
Ta đã làm điều đó từ xa xưa sao?
Ta đã định từ thượng cổ,
Nay Ta làm cho thành tựu.
Ấy là ngươi sẽ tàn phá các thành kiên cố,
Biến chúng thành những đống đổ nát.
Dân cư các thành ấy không còn sức lực,
Kinh hoàng và xấu hổ.
Chúng trở nên như cây ngoài đồng;
Như cỏ non;
Như cỏ trên mái nhà,
Chưa mọc lên37:27 Nt: MT: cánh đồng đã khô héo.37:27 Văn bản cổ Qumran: khô héo trước gió đông
Ta biết rõ khi ngươi ngồi,
Ngươi đi hay đến,
Và khi ngươi nổi giận nghịch cùng Ta.
Vì ngươi nổi giận nghịch cùng Ta,
Sự kiêu căng ngươi đã đến tai Ta,
Ta sẽ móc khoen vào mũi ngươi,
Đặt khớp nơi môi miệng ngươi,
Khiến ngươi quay trở về
Bằng con đường ngươi đã đến.
Đây là dấu hiệu cho ngươi, Ê-xê-chia:
Năm nay ngươi sẽ ăn hoa quả do ruộng tự sinh;
Sang năm, ăn những gì từ đó sinh ra.
Đến năm thứ ba hãy gieo và gặt;
Hãy trồng vườn nho và ăn trái.
Một lần nữa, dân sót của nhà Giu-đa còn sống sót,
Sẽ đâm rễ ở dưới và kết quả ở trên.
Vì từ Giê-ru-sa-lem dân sót sẽ đi ra
Và từ núi Si-ôn dân sống sót sẽ đến.
Lòng nhiệt thành của CHÚA Vạn Quân
Sẽ làm điều này.
Cho nên, CHÚA phán thế này về vua A-si-ri:
Người sẽ không vào thành này,
Không bắn vào đó một mũi tên,
Không mang thuẫn vào thành,
Cũng không đắp lũy chống nó.
Nó sẽ quay trở về bằng con đường nó đến.
CHÚA phán: Nó sẽ không vào thành này.
Ta sẽ bảo vệ và giải cứu thành này
Vì cớ Ta và vì cớ Đa-vít, tôi tớ Ta.”
Bấy giờ thiên sứ của CHÚA vào trại quân A-si-ri và giết 185,000 người. Sáng hôm sau khi thức dậy, kìa, toàn là thây người chết. San-chê-ríp, vua A-si-ri, rời nơi đó để ra đi, trở về và ở tại Ni-ni-ve. Một hôm, khi người đang thờ lạy trong đền của thần mình là Nít-róc; các con trai người là A-tra-mê-léc và Sa-rết-se dùng gươm giết người rồi chúng trốn thoát qua xứ A-ra-rát. Con trai người là I-sạt-ba-đôn lên ngôi trị vì thế người.
Vua Ê-xê-chia Được Chữa Lành
Vào lúc ấy, vua Ê-xê-chia bị bệnh sắp chết. Tiên tri I-sa, con trai A-mốt, đến nói với vua rằng: “CHÚA phán thế này: Hãy sắp đặt nhà ngươi vì ngươi sẽ chết, không sống được.” Vua Ê-xê-chia xây mặt vào tường và cầu nguyện cùng CHÚA. Người cầu nguyện: “Lạy CHÚA, con cầu xin Ngài, xin nhớ lại thể nào con đã bước đi trung tín38:3 Ctd: sống trong chân lý trước mặt Ngài, hết lòng theo Ngài và làm những điều tốt lành trước mặt Ngài;” thế rồi vua Ê-xê-chia khóc lớn tiếng.
Bấy giờ có tiếng của CHÚA phán cùng I-sa rằng: “Hãy đến nói với Ê-xê-chia: ‘CHÚA, Đức Chúa Trời của Đa-vít, tổ phụ ngươi phán thế này: Ta đã nghe lời cầu nguyện của ngươi, Ta đã thấy nước mắt ngươi. Này, Ta sẽ thêm cho đời ngươi mười lăm tuổi. Ta sẽ giải cứu ngươi và thành này ra khỏi tay vua A-si-ri; Ta sẽ bảo vệ thành này.
Đây là dấu hiệu từ CHÚA ban cho ngươi; CHÚA sẽ làm điều Ngài đã hứa: Này, Ta sẽ làm cho bóng trên các bậc thang38:8 Ctd: bàn trắc ảnh lui lại mười bậc, tức là bóng do mặt trời đi qua chiếu xuống các bậc thang cấp của A-cha.’ ”38:8 Văn bản cổ 1QIs: các bậc thang cấp của lầu thượng của A-cha. LXX: các bậc thang cấp nhà của A-cha Vậy mặt trời lui lại mười bậc trên các bậc thang nó đã đi qua.
Lời của Ê-xê-chia, vua Giu-đa sau khi bị bệnh và được lành.
Tôi nói: “Đang nửa đời người,
Tôi phải ra đi, những năm tháng còn lại của đời tôi
Bị giao phó cho cửa Âm Phủ.”38:10 Nt: sheol. Ctd: sự chết, mồ mả
Tôi nói: “Tôi sẽ không thấy CHÚA38:11 Nt: yah nữa,
Là CHÚA ở trên đất người sống.
Tôi sẽ không còn nhìn thấy người nữa
Giữa vòng những dân cư trên thế gian.38:11 Nt: Hedel: sự chấm dứt. Một vài văn bản cổ: Heled: thế gian
Nơi ở của tôi đã bị dọn và dời đi khỏi tôi
Như căn lều của kẻ chăn cừu.
Tôi cuốn đời tôi như thợ dệt;
Ngài cắt đứt tôi khỏi khung cửi.
Ngài chấm dứt đời tôi khỏi ngày lẫn đêm.38:12 Nt: ý nghĩa không rõ
Tôi kêu la cho đến sáng;
Như sư tử, Ngài đánh gãy tất cả xương cốt tôi.
Ngài chấm dứt đời tôi khỏi ngày lẫn đêm.
Như chim én, chim nhạn tôi kêu la;
Tôi rên rỉ như chim bồ câu.
Mắt tôi mòn mỏi trông lên!
Lạy CHÚA, tôi bị áp bức; xin Ngài bảo toàn tôi.”
Tôi sẽ nói gì?
Vì Ngài đã phán cùng tôi, và Ngài đã làm việc ấy.
Tôi sẽ bước đi khiêm cung trọn đời38:15 Một số học giả theo Syr cho rằng “mọi giấc ngủ đều lìa bỏ tôi.”
Vì tâm hồn cay đắng.
Lạy CHÚA, người ta sống nhờ những điều này,
Tâm linh tôi sống cũng nhờ những điều đó.
Xin CHÚA phục hồi sức khỏe cho tôi
Và cho tôi sống.
Kìa, vì sự phúc lợi cho tôi,
Tôi đã bị cay đắng nhiều.
Nhưng Ngài đã nắm giữ linh hồn tôi
Khỏi sa xuống hố hủy diệt.
Vì Ngài đã ném bỏ mọi tội lỗi tôi
Ra sau lưng Ngài.
Vì Âm Phủ không cảm tạ Ngài,
Sự chết không ca ngợi Ngài
Và những kẻ đi xuống vực sâu
Không có hy vọng nơi sự thành tín của Ngài.
Kẻ sống, chỉ kẻ sống mới cảm tạ Ngài
Như tôi đã làm hôm nay.
Người cha sẽ dạy cho con cái
Biết sự thành tín của Ngài.
CHÚA là Đấng cứu rỗi tôi.
Trọn đời, chúng tôi
Sẽ dùng đàn dây
Đàn ca trong nhà CHÚA.
Bấy giờ I-sa bảo: “Hãy lấy một cái bánh trái vả đắp trên vết ung nhọt, người sẽ sống.” Ê-xê-chia đã hỏi: “Có dấu hiệu nào cho ta biết rằng ta sẽ lên nhà CHÚA?”
Sứ Giả Từ Ba-by-lôn
Vào lúc ấy, vua Ba-by-lôn là Mê-rô-đác Ba-la-đan, con vua Ba-la-đan sai các sứ giả đem thư và tặng phẩm dâng vua Ê-xê-chia vì người nghe vua đau và đã được lành. Vua Ê-xê-chia chào mừng các sứ giả và cho họ xem kho báu, bạc, vàng, hương liệu, dầu quý, tất cả kho võ khí và tất cả mọi vật trong kho. Không có vật gì trong cung điện hay trong cả vương quốc của mình mà vua Ê-xê-chia không chỉ cho các sứ thần xem.
Bấy giờ, tiên tri I-sa đến chầu vua Ê-xê-chia và hỏi: “Những người kia nói gì với vua và họ từ đâu đến thăm vua?” Vua Ê-xê-chia đáp: “Họ từ vùng đất xa xôi đến thăm ta, từ Ba-by-lôn.” I-sa tiếp: “Họ đã xem gì trong cung vua?” Ê-xê-chia đáp: “Họ đã xem tất cả mọi vật trong cung điện ta. Không có vật gì trong kho báu mà ta không chỉ cho họ xem.” I-sa tâu cùng vua Ê-xê-chia rằng: “Xin vua hãy nghe lời phán của CHÚA Vạn Quân. Này, trong những ngày đến, tất cả mọi vật trong cung điện ngươi, là những vật tổ phụ ngươi đã tích trữ cho đến ngày nay, sẽ bị mang qua Ba-by-lôn, không có gì còn lại, CHÚA phán. Một số con cháu39:7 Nt: con trai ngươi, những người thuộc dòng dõi ngươi, do ngươi sinh ra sẽ bị bắt đi và làm hoạn quan trong cung vua Ba-by-lôn.” Vua Ê-xê-chia nói với I-sa: “Lời của CHÚA mà ngươi vừa nói là tốt.” Vì vua nói rằng trong thời vua sẽ có hòa bình và an ninh.39:8 Ctd: chân lý
Dân Chúa Được Yên Ủi
Đức Chúa Trời của các ngươi phán:
Hãy an ủi, hãy an ủi dân Ta.
Hãy dịu dàng40:2 Nt: nói với lòng nói với Giê-ru-sa-lem,
Hãy thông báo cho nàng rằng:
Sự lao khổ40:2 saba: thường được dịch là “quân đội” hay “chiến tranh” nhưng ở đây theo nghĩa Gióp 7:1 thích hợp hơn của nàng đã chấm dứt;
Tội lỗi nàng đã được trả thay,
Vì tất cả tội lỗi mình,
Nàng đã nhận gấp đôi từ tay CHÚA.
Có tiếng kêu rằng:
“Hãy chuẩn bị trong đồng hoang
Một con đường cho CHÚA.
Hãy làm ngay thẳng đường cái trong sa mạc
Cho Đức Chúa Trời chúng ta.
Mọi thung lũng sẽ được nâng cao,
Mọi núi đồi sẽ bị hạ thấp.
Những nơi gồ ghề sẽ thành bằng phẳng,
Những chỗ lồi lõm sẽ trở nên đồng bằng.
Bấy giờ vinh quang của CHÚA sẽ được khải thị
Và mọi người40:5 Nt: xác thịt đều sẽ thấy40:5 cc. 3-5 các câu này có thể hiểu theo nghĩa vật chất hay thuộc linh. Tân Ước trích các câu này theo nghĩa thuộc linh. Ở đây tác giả cố diễn tả cả hai ý
vì miệng CHÚA
đã phán như thế.”
Có tiếng nói: “Hãy kêu lên.”
Tôi hỏi:40:6 MT: nó nói. 1QIs và LXX: tôi hỏi “Tôi sẽ kêu gì đây?”
Tất cả mọi người chỉ là cỏ,
Mọi sự đẹp đẽ của họ như hoa ngoài đồng.
Cỏ khô, hoa rụng
Khi hơi thở CHÚA thổi qua chúng.
Thật vậy, loài người chỉ là cỏ.
Cỏ khô, hoa rụng
Nhưng Lời Đức Chúa Trời chúng ta đứng vững đời đời.
Hỡi người đem tin mừng đến cho Si-ôn,
Hãy đi lên trên núi cao.
Hỡi người loan báo tin mừng cho Giê-ru-sa-lem,
Hãy hết sức cất tiếng lên,
Hãy cất tiếng lên, đừng sợ.
Hãy nói với các thành của Giu-đa rằng:
“Đức Chúa Trời của các ngươi đây.”
Kìa, CHÚA đến với quyền năng
Và Ngài dùng cánh tay mình cai trị.
Kìa, Ngài đem phần thưởng đến với Ngài
Và sự báo trả ở trước mặt Ngài.
Ngài sẽ chăn dắt đàn chiên mình như người chăn chiên,
Gom những chiên con trong cánh tay,
Ẵm chúng vào lòng
Và nhẹ nhàng dẫn các chiên mẹ.
Ai đã dùng lòng bàn tay đong nước biển,40:12 Nt: các nguồn nước. Qa: nước biển
Gang bàn tay đo các tầng trời?
Lấy đấu40:12 Nt: một phần ba. Có lẽ là một phần ba ê-pha đong bụi đất?
Cân núi trên bàn cân
Và đồi trên cán cân?
Ai có thể lường40:13 Ctd: hiểu được Thần của CHÚA?
Và ai là cố vấn để dạy Ngài?
Ngài đã tham khảo ai để được khai sáng?
Ai sẽ dạy Ngài con đường công bình?
Ai sẽ dạy Ngài tri thức?
Ai sẽ chỉ cho Ngài con đường hiểu biết?
Kìa, các dân khác nào giọt nước trong chậu,
Bị kể như bụi trên bàn cân.
Kìa, Ngài cầm các hải đảo lên như hạt bụi.
Li-ban sẽ không có đủ củi đốt,
Cũng không đủ thú vật để làm tế lễ thiêu.
Trước mặt Ngài tất cả các nước đều như không,
Chúng bị kể như chưa có
Và hư vô.
Các ngươi sẽ ví Đức Chúa Trời với ai?
Lấy hình ảnh nào để sánh với Ngài?
Một tượng thần mà người thợ đúc?
Rồi thợ bạc bọc vàng
Và làm cho các dây chuyền bằng bạc.
Một người nghèo khi dâng lễ vật
Thì chọn gỗ40:20 Mesukkan: theo truyền thuyết Do Thái có thể là gỗ dâu không mục.
Người tìm một thợ khéo
Tạc một bức tượng vững chắc không đổ.
Các ngươi chưa biết sao?
Các ngươi chưa nghe sao?
Từ lúc ban đầu các ngươi chưa được bảo cho sao?
Từ khi nền trái đất được lập các ngươi chưa hiểu sao?
Đấng ngự trên vòm trái đất và này,
Dân cư trên đất như châu chấu vậy.
Ngài kéo các từng trời ra như bức màn;
Ngài căng chúng lên như lều để ở.
Ngài làm cho các hoàng tử trở nên không,
Khiến các kẻ cai trị trái đất trở thành hư vô.
Họ vừa mới được trồng,
Họ vừa mới được gieo,
Cây vừa mới đâm rễ trong đất
Thì CHÚA thổi qua và chúng khô héo;
Này, một cơn gió lốc đùa chúng đi như rơm rạ.
Đấng Thánh phán: “Các ngươi sẽ so sánh Ta với ai?
Ta sẽ giống40:25 Ctd: Ta sẽ bằng ai ai?”
Hãy ngước mắt lên cao,
Và nhìn xem ai đã sáng tạo ra những vật này?
Ai là Đấng đem các thiên thể đến theo số lượng40:26 Ctd: và đếm chúng
Và gọi tất cả thiên thể bằng tên?
Vì sức mạnh vĩ đại và quyền năng mạnh mẽ của Ngài
Không một thiên thể nào thiếu.
Hỡi Gia-cốp, tại sao ngươi nói;
Hỡi Y-sơ-ra-ên, tại sao ngươi tuyên bố rằng:
“Đường lối tôi bị che khuất khỏi CHÚA!
Đức Chúa Trời của tôi không quan tâm đến quyền lợi tôi!”
Ngươi không biết sao?
Ngươi chưa nghe sao?
CHÚA là Đức Chúa Trời đời đời.
Ngài là Đấng sáng tạo các đầu cùng trái đất.
Ngài không kiệt sức cũng không mỏi mệt,
Và sự hiểu biết của Ngài không thể dò được.
Ngài ban năng lực cho người kiệt lực;
Ngài thêm sức cho kẻ thiếu sức.
Ngay cả người trẻ tuổi cũng sẽ kiệt lực và mệt mỏi;
Các thanh niên sẽ vấp và ngã quỵ.
Nhưng ai trông cậy nơi CHÚA
Sẽ được phục hồi sức mới,
Cất cánh bay cao như chim đại bàng;
Chạy mà không mệt nhọc,
Đi mà không kiệt sức.
Y-sơ-ra-ên Được Chúa Giúp
“Hỡi các hải đảo, hãy im lặng trước mặt Ta.
Hãy để cho các nước phục hồi năng lực;
Hãy để chúng đến gần và nói đi.
Chúng ta hãy cùng nhau đến gần để tranh cãi.41:1 Nt: xét xử
Ai đã đánh thức người41:2 Ctd: người công chính; người chiến thắng từ phương đông?
Trong sự công chính, kêu gọi người đến chân mình?
Trao các nước cho người,
Chà đạp các vua dưới chân.
Trao phó chúng nó cho gươm người như bụi đất?
Phó chúng nó cho cung người như rơm rác gió thổi bay đi?
Người săn đuổi chúng, vượt qua một cách an toàn
Con đường mà chân ngươi chưa hề bước đến.
Ai đã thực hiện và làm điều này?
Ai đã gọi các thế hệ từ ban đầu?
Chính Ta là CHÚA, là đầu tiên và cũng sẽ hiện diện
Cho đến cuối cùng. Chính Ta là Đấng ấy.”
Các hải đảo thấy và sợ hãi,
Các đầu cùng trái đất run rẩy;
Chúng tiến lại gần và đến.
Mỗi người giúp kẻ lân cận mình
Và nói với anh em mình: “Hãy can đảm lên.”
Thợ mộc khuyến khích thợ vàng;
Thợ gò bằng búa
Khích lệ thợ đập đe;
Thợ hàn lại bảo: “Thế là tốt;”
Rồi họ dùng đinh đóng để nó khỏi ngã.
“Nhưng ngươi, hỡi Y-sơ-ra-ên, tôi tớ Ta.
Hỡi Gia-cốp, kẻ ta chọn lựa;
Là dòng dõi Áp-ra-ham, bạn Ta.
Ta đã nắm lấy ngươi từ đầu cùng trái đất,
Kêu gọi ngươi từ các góc đất,
Và bảo ngươi: ‘Ngươi là tôi tớ Ta,’
Ta đã chọn ngươi và không bỏ ngươi.
Đừng sợ vì Ta ở cùng ngươi.
Chớ kinh hoàng vì Ta là Đức Chúa Trời ngươi.
Ta sẽ thêm sức cho ngươi, giúp đỡ ngươi.
Ta sẽ gìn giữ ngươi bằng tay phải công chính41:10 Ctd: chiến thắng của Ta.
Này, tất cả những kẻ giận ngươi
Sẽ bị hổ thẹn và nhục nhã.
Những kẻ chống nghịch ngươi
Sẽ như không và bị hủy diệt.
Những kẻ tranh đấu chống lại ngươi,
Ngươi sẽ tìm chúng nhưng không thấy.
Những kẻ tranh chiến nghịch cùng ngươi
Sẽ như không có gì cả.
Vì Ta là CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi,
Đấng nắm tay phải ngươi
Và phán cùng ngươi: Đừng sợ,
Chính Ta sẽ giúp đỡ ngươi.
Hỡi sâu bọ Gia-cốp, hỡi những người41:14 Một số học giả theo văn bản Syr: bọ; một số khác cho rằng đây là lối đảo ngược của từ mete và có nghĩa là số (nhỏ) người. Một số khác sửa thành rimat (maggot: ấu trùng) Y-sơ-ra-ên: Đừng sợ.
Ta sẽ giúp đỡ ngươi.”
Ngài là Đấng cứu chuộc ngươi,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên, CHÚA phán như thế.
“Này, Ta sẽ làm cho ngươi thành một công cụ đập lúa mới,
Bén và có nhiều răng.
Ngươi sẽ đập các núi và đánh tan chúng.
Ngươi sẽ làm các đồi trở thành như rơm rạ.41:15 Ctd: vỏ, trấu
Ngươi sẽ sàng sảy chúng rồi gió thổi đi;
Một cơn gió lốc sẽ làm chúng tan tác.
Còn ngươi sẽ vui mừng trong CHÚA;
Và tôn vinh trong Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
Những kẻ nghèo nàn và thiếu thốn tìm kiếm nước
Nhưng không có;
Lưỡi họ khô vì khát.
Ta là CHÚA, sẽ đáp lời chúng;
Ta là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, sẽ không từ bỏ họ.
Ta sẽ làm cho các sông chảy ra trên đồi trọc;
Các suối ở giữa những thung lũng;
Biến sa mạc thành hồ nước;
Đất khô hạn thành những mạch nước.
Ta sẽ trồng cây tùng, cây xiêm,
Cây hải đào và cây ô-liu trong sa mạc.
Ta sẽ trồng chung với nhau trong sa mạc
Cây thông, cây huyền và cây bách.
Để người ta thấy và biết,
Để cùng nhau suy gẫm và hiểu rằng:
Bàn tay CHÚA đã làm điều này
Và Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên đã sáng tạo nó.”
CHÚA phán: “Hãy trình vụ kiện của các ngươi.”
Vua của Gia-cốp phán: “Hãy đưa ra những lý lẽ hùng biện.”
“Hãy để chúng đến41:22 như Xuất 14:10 Ctd: hãy để chúng mang (các thần tượng) đến
Và nói cho chúng ta biết điều gì sẽ xảy đến.
Hãy nói cho chúng ta biết những điều đã xảy ra từ trước
Để chúng ta suy tư
Và biết kết cục của chúng;
Hãy công bố cho chúng ta biết những việc sẽ đến.
Hãy nói cho chúng ta biết những điều sẽ xảy ra sau này
Để chúng ta biết các ngươi là các thần.
Phải, hãy ban phước hay giáng họa41:23 Nt: làm việc thiện—làm điều ác đi
Để chúng ta kinh ngạc hay cùng nhau chiêm ngưỡng.41:23 Ctd: “sợ” với nguyên âm khác. Văn bản cổ Qa: nghe
Này, các ngươi chẳng ra gì;
Công việc của các ngươi là vô ích;
Kẻ chọn các ngươi là ghê tởm.
Ta đã đánh thức người từ phương bắc; người đã đến.
Từ phương đông, người đã kêu cầu danh Ta.
Người chà đạp41:25 Nt: đến. Theo Targum những kẻ lãnh đạo như bùn đất;
Như thợ gốm nặn đất sét.
Ai đã nói điều đó từ ban đầu để chúng ta biết?
Ai đã bảo từ trước để chúng ta nói rằng: ‘Người là đúng.’
Không ai nói điều gì,
Không ai công bố gì,
Không ai nghe tiếng nào từ các ngươi cả.
Việc đầu tiên là đối với Si-ôn,41:27 Nt: cấu trúc có ý nghĩa không rõ hãy nhìn xem, hãy nhìn xem chúng
Và Ta sẽ sai một người báo tin mừng đến Giê-ru-sa-lem.
Ta tìm xem nhưng không có ai,
Không một cố vấn nào giữa vòng những người này
Để khi Ta hỏi, họ có thể đáp một lời.
Kìa, tất cả chúng nó đều là hư ảo,
Công việc chúng nó là hư không;
Hình tượng chúng nó là gió và trống không.”
Đầy Tớ CHÚA
“Đây42:1 Ctd: hãy xem là tôi tớ Ta, người Ta nâng đỡ,
Ta đã chọn và linh hồn Ta vui thích.
Ta đã đặt thần Ta trên người,
Người sẽ đem lại công bình42:1 Ctd: sự phán xét cho các nước.
Người sẽ chẳng khóc lóc, kêu la;
Không để ngoài đường phố nghe tiếng mình.
Người sẽ không bẻ gẫy cây sậy đã giập,
Không dập tắt tim đèn gần tàn.
Người sẽ trung kiên đem lại công bình.42:3 Ctd: đem lại công bình theo lẽ thật
Người sẽ không kiệt sức, cũng chẳng ngã lòng
Cho đến khi thiết lập công bình trên đất.
Các hải đảo trông đợi luật pháp của người.”
Đức Chúa Trời, tức là CHÚA,
Đấng sáng tạo các tầng trời và giương ra;
Đấng trải đất và các vật đến từ đất ra;
Đấng ban hơi thở cho dân trên ấy
Và thần linh cho những người bước đi trên đó, phán như vầy:
Ta là CHÚA, Ta đã gọi ngươi trong sự công chính.
Ta sẽ nắm tay ngươi,
Gìn giữ ngươi. Ta sẽ lập ngươi
Làm giao ước của dân,
Làm ánh sáng cho các nước.
Để mở mắt cho những kẻ mù;
Đem tù nhân ra khỏi ngục tối;
Đem những kẻ ngồi nơi tối tăm ra khỏi nhà tù.
“Ta là CHÚA, ấy là Danh Ta.
Ta sẽ không ban vinh quang của Ta cho ai khác,
Cũng không nhường sự ca ngợi Ta cho các tượng thần.
Kìa, những điều trước tiên đã ứng nghiệm,
Và Ta công bố cho các ngươi những điều mới;
Trước khi chúng xảy ra,
Ta bảo trước cho các ngươi biết.”
Thánh Ca Ngợi Khen
Hãy hát cho CHÚA một bài ca mới.
Những lời ca tụng Ngài đến từ đầu cùng trái đất.
Các ngươi là những người đi biển42:10 Nt: đi xuống biển cùng các sinh vật trong biển;
Các hải đảo và dân cư trên ấy.
Hỡi sa mạc và các thành trong ấy hãy cất tiếng lên,
Hỡi các làng nơi Kê-đa tọa lạc,
Hỡi dân cư Sê-la hãy vui mừng ca hát,
Hãy reo hò từ các đỉnh núi.
Hãy dâng vinh quang cho CHÚA,
Hãy công bố sự ca ngợi nơi các hải đảo.
CHÚA tiến lên như dũng sĩ,
Như chiến sĩ giục lòng hăng say.
Ngài thét lên, phải, Ngài hô lớn;
Ngài anh dũng chiến thắng các kẻ thù.
“Ta đã giữ im lặng từ lâu,
Ta đã nín lặng và tự kiềm chế mình.
Nhưng bây giờ Ta rên la, Ta thở hổn hển,
Đứt quãng như đàn bà sinh đẻ.
Ta sẽ làm cho đồi núi hoang vu,
Tất cả cây cỏ khô héo.
Ta sẽ làm sông ngòi thành những đảo,
Ao hồ đều khô cạn.
Ta sẽ dắt những kẻ mù bằng con đường mà chúng chưa biết;
Dẫn họ đi trên các nẻo mà chúng chưa hay.
Ta sẽ biến bóng tối trước mặt họ thành ánh sáng,
Những nơi gồ ghề thành bằng phẳng.
Ta sẽ làm những việc này
Và không bỏ qua.
Còn những kẻ tin tưởng thần tượng,
Những người nói với tượng đúc rằng: Các ngài là thần của chúng tôi,
Đều sẽ bị thối lui và hoàn toàn hổ thẹn.
Hỡi những kẻ điếc, hãy nghe;
Hỡi những kẻ mù, hãy nhìn để thấy.
Ai là người mù? Nếu không phải là tôi tớ của Ta.
Ai là người điếc như sứ giả Ta sai đi?
Ai là người mù như người tận hiến42:19 Nt: ý nghĩa không rõ. Một số ý nghĩa được đề nghị: hòa giải, chọn lựa, bạn hữu, tin tưởng v.v. cho ta?
Mù loà như tôi tớ CHÚA?
Người nhìn nhiều điều nhưng không chú ý,
Tai người mở ra nhưng không nghe.”
CHÚA, vì sự công chính của mình,
Vui lòng làm cho Kinh Luật vĩ đại và vinh quang.
Nhưng ấy là một dân bị cướp giật, bị chiếm đoạt.
Tất cả chúng nó đều bị sập hố,
Bị nhốt trong ngục sâu.
Chúng trở thành con mồi
Nhưng không ai giải cứu,
Thành vật bị cướp đoạt
Nhưng không ai nói: “Hãy trả lại đây.”
Ai trong vòng các ngươi sẽ lắng tai nghe điều này?
Ai sẽ chú ý và lắng nghe từ nay về sau?
Ai đã trao Gia-cốp cho kẻ chiếm đoạt
Và phó Y-sơ-ra-ên cho kẻ cướp?
Không phải CHÚA là Đấng
Mà chúng ta phạm tội nghịch cùng sao?
Đường lối Ngài chúng nó chẳng đi theo
Và Kinh Luật Ngài chúng nó không tuân giữ.
Cho nên Ngài đổ cơn thịnh nộ
Và chiến tranh dữ dội trên nó.
Lửa cháy xung quanh nhưng nó không biết;
Lửa thiêu đốt nó nhưng nó vẫn không để tâm đến.
Ân Huệ Giải Cứu
Bây giờ CHÚA phán thế này:
“Hỡi Gia-cốp, Ngài là Đấng sáng tạo ngươi,
Hỡi Y-sơ-ra-ên, Ngài là Đấng dựng nên ngươi.
Đừng sợ, vì Ta đã cứu chuộc ngươi;
Ta đã kêu gọi ngươi bằng tên ngươi; ngươi thuộc về Ta.
Khi ngươi đi qua các dòng nước,
Ta sẽ ở với ngươi.
Khi ngươi vượt qua các sông,
Nước sẽ không cuốn trôi ngươi.
Khi ngươi qua lửa,
Ngươi sẽ không bị cháy;
Ngọn lửa sẽ không thiêu đốt ngươi.
Vì Ta là CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên, Đấng Cứu Rỗi của ngươi.
Ta ban Ai Cập làm tiền chuộc mạng cho ngươi;
Ê-thi-ô-bi và Sê-ba để đánh đổi lấy ngươi.
Bởi vì ngươi là quí báu trước mắt Ta;
Ta tôn trọng và yêu thương ngươi.
Nên Ta ban người ta để đánh đổi lấy ngươi,
Ban các dân để thay cho mạng sống43:4 Nt: linh hồn ngươi.
Đừng sợ, vì Ta ở cùng ngươi.
Ta sẽ đem dòng dõi ngươi từ phương đông đến,
Tập hợp ngươi từ phương tây.
Ta sẽ bảo phương bắc: ‘Hãy thả chúng ra;’
Với phương nam rằng: ‘Đừng cầm chúng lại.’
Hãy đem các con trai Ta từ phương xa về,
Hãy đem các con gái Ta về từ tận cùng trái đất.
Tức là tất cả những người được gọi bằng danh Ta,
Những người Ta đã sáng tạo,
Đã dựng nên,
Phải Ta đã làm ra vì vinh quang Ta.”
Sự Cứu Rỗi Được Hứa Cho Dân Y-sơ-ra-ên
Hãy đem dân ấy ra đây, là dân có mắt nhưng mù,
Có tai nhưng điếc.
Hãy để tất cả các nước tập hợp với nhau,
Các dân tụ tập lại.
Ai trong vòng họ có thể công bố điều này?
Có thể nói cho chúng ta hiểu những điều từ trước không?
Hãy để họ đem nhân chứng ra và chứng tỏ rằng mình đúng.
Hãy để cho người ta nghe và công nhận rằng: “Ấy là thật.”43:9 Ctd: đúng
CHÚA phán: “Các ngươi là nhân chứng của Ta,
Đầy tớ Ta, người mà Ta đã chọn
Để biết và tin Ta;
Cũng hiểu rằng chính Ta là Ngài.
Không có một thần nào được tạo nên trước Ta
Và sau Ta cũng không có.
Ta, chính Ta là CHÚA.
Ngoài Ta, không có một Đấng Cứu Rỗi nào khác.
Chính Ta đã công bố, đã cứu rỗi, đã làm cho hiểu,
Chứ không có một thần lạ nào giữa vòng các ngươi.”
CHÚA phán: “Các ngươi là nhân chứng của Ta và Ta là Đức Chúa Trời.
Phải, trước khi có ngày tháng, Ta chính là Ngài.
Không ai có thể giải cứu khỏi tay Ta.
Ta đã hành động thì ai có thể ngăn cản được?”
CHÚA, Đấng Cứu Chuộc các ngươi,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên phán thế này:
“Vì cớ các ngươi Ta đã sai đến Ba-by-lôn;
Làm cho tất cả chúng nó chạy trốn,43:14 ý nghĩa không rõ. Đổi nguyên âm có thể có nghĩa: chấn song tức là người Canh-đê
Chạy xuống các tàu mà chúng vui mừng.43:14 Một số học giả đề nghị sửa thành “than khóc”
Ta là CHÚA, Đấng Thánh của các ngươi,
Đấng sáng tạo ra Y-sơ-ra-ên, Vua của các ngươi.”
CHÚA phán thế này:
Đấng làm đường đi qua43:16 trong biển,
Mở lối đi qua các dòng nước xiết.
Đấng đem xe ngựa, ngựa,
Quân đội và binh sĩ lại với nhau;
Chúng ngã xuống không dậy nổi;
Bị tiêu diệt và dập tắt như tim đèn.
Đừng nhớ đến những việc trước kia,
Cũng không nên suy nghĩ đến những điều xưa cũ.
Này, Ta đang làm một điều mới.
Bây giờ nó đang xuất hiện, các ngươi không nhận thấy sao?
Phải, Ta sẽ làm một con đường trong sa mạc,
Tạo các sông43:19 văn bản Qa: các lối đi nơi đồng hoang.
Các dã thú, chó rừng
Và chim đà điểu sẽ tôn vinh Ta.
Vì Ta đã ban nước trong sa mạc,
Tạo các sông nơi đồng hoang
Để cho dân Ta đã chọn uống.
Dân mà Ta đã dựng nên cho Ta;
Chúng sẽ công bố lời ca ngợi Ta.
Hỡi Gia-cốp, ngươi đã không kêu cầu Ta.
Hỡi Y-sơ-ra-ên, vì ngươi đã chán Ta.
Ngươi đã chẳng dâng cho Ta chiên làm tế lễ thiêu,
Cũng chẳng tôn vinh Ta bằng sinh tế.
Ta đã không đặt gánh nặng cho ngươi bằng các tế lễ chay;
Cũng không làm cho ngươi chán nản vì trầm hương.
Người đã chẳng lấy bạc mua cho Ta một nén hương,
Cũng không làm Ta hài lòng với mỡ của các sinh tế ngươi.
Nhưng ngươi đã lấy tội lỗi ngươi làm gánh nặng cho Ta,
Lấy gian ác ngươi làm cho Ta chán.
Ta, chính là Ngài;
Ta vì chính Ta mà xóa bỏ các vi phạm ngươi
Và sẽ không nhớ những tội lỗi ngươi.
Hãy nhắc cho Ta nhớ,
Hãy cùng nhau tranh luận.
Hãy trình bày lý lẽ của ngươi để chứng tỏ rằng ngươi đúng.
Tổ đầu tiên của ngươi đã phạm tội,
Những sứ giả43:27 Nt: người thông dịch của ngươi đã nổi loạn nghịch Ta.
Nên Ta sẽ làm cho các hoàng tử thánh43:28 Ctd: hoàng tử của Nơi Thánh nhục nhã,
Phó Gia-cốp cho sự hủy diệt
Và Y-sơ-ra-ên cho sự khinh bỉ.
CHÚA Ban Phước Cho Y-sơ-ra-ên
“Bây giờ, hỡi Gia-cốp, tôi tớ Ta;
Hỡi Y-sơ-ra-ên, kẻ Ta đã chọn, hãy lắng nghe.
CHÚA phán thế này:
Đấng tạo ra ngươi, Đấng dựng nên ngươi từ trong lòng mẹ
Sẽ giúp đỡ ngươi.
Hỡi Gia-cốp, tôi tớ Ta;
Hỡi Giê-su-run,44:2 Một tên khác của Y-sơ-ra-ên. Dân 23:10; Phục 32:15; 33:5, 26 kẻ Ta đã chọn, đừng sợ.
Vì Ta sẽ đổ nước xuống trên người khát,44:3 Ctd: vùng khô hạn
Làm suối chảy nơi đất khô.
Ta sẽ đổ thần Ta trên dòng dõi ngươi,
Ta sẽ ban phước cho con cháu ngươi.
Chúng sẽ nẩy nở giữa44:4 Các văn bản cổ Qa và Tg: như cỏ đám cỏ,
Như cây liễu bên cạnh dòng nước.
Người này sẽ nói: ‘Tôi thuộc về CHÚA;’
Người kia sẽ xưng bằng tên của Gia-cốp;
Người nọ sẽ viết trên tay:44:5 Theo phong tục thời ấy, người ta ghi tên chủ trên tay một nô lệ ‘Tôi thuộc về CHÚA;’ người khác nữa
Sẽ đặt tên mình là Y-sơ-ra-ên”
CHÚA, Vua của Y-sơ-ra-ên,
Đấng Cứu Chuộc, CHÚA Vạn Quân phán thế này:
“Ta là đầu tiên, và cuối cùng;
Ngoài Ta không có Đức Chúa Trời nào khác.
Ai giống như Ta? Hãy để người ấy kêu gọi, công bố44:7 Ctd: tiên tri
Hay sắp đặt cho Ta
Từ khi Ta lập một dân tộc thái cổ;44:7 Ctd: vĩnh cửu
Hãy để chúng công bố cho chúng ta44:7 Nt: họ những gì đang xảy ra
Và những gì sắp đến.
Chớ kinh hoàng, đừng run sợ.
Từ xưa Ta đã chẳng từng nói với ngươi và công bố rằng:
Các ngươi là nhân chứng của Ta. Có một Đức Chúa Trời nào khác ngoài Ta không?
Không có một vầng đá nào, Ta biết không có.”
Tất cả những kẻ tạc tượng đều là hư vô,
Những vật họ yêu thích đều là vô ích.
Các nhân chứng của chúng không thấy
Cũng không biết cho nên chúng sẽ bị hổ thẹn.
Ai là người tạo ra một thần,
Đúc nên một tượng mà không lợi ích44:10 Ctd: được lợi gì gì?
Này, tất cả những kẻ theo chúng sẽ bị hổ thẹn.
Những tay thợ, chúng nó chỉ là người phàm.
Hãy để tất cả chúng nó tụ họp lại và đứng lên đi.
Chúng nó sẽ cùng nhau bị kinh hoàng và hổ thẹn.
Thợ rèn dùng búa rèn đồ vật.
Người nung nó trên than lửa;
Dùng búa tạo nên,
Dùng cánh tay mạnh mẽ rèn ra nó.
Người sẽ đói và hết sức;
Người không uống nước và kiệt lực.
Thợ mộc căng giây đo,
Dùng phấn vẽ kiểu,
Lấy bào làm ra nó;
Dùng thước com-pa vẽ kiểu.
Người làm nên một tượng người,
Giống hình người xinh đẹp
Để đặt trong đền.
Người chặt cây tùng cho mình,
Hoặc chọn cây bách hay cây sồi;
Để nó lớn lên giữa các cây trong rừng.
Người trồng cây tùng và mưa làm cho lớn lên.
Rồi người ta dùng nó làm củi đốt;
Lấy một ít để sưởi ấm
Hay nhóm lửa và nướng bánh.
Người ta cũng dùng cây ấy làm một vị thần và thờ lạy nó;
Tạc nên một tượng thần rồi quỳ lạy nó.
Người dùng một nửa để đốt lửa;
Người nướng thịt trên phân nửa củi ấy
Và ăn no nê.
Người cũng sưởi ấm và nói:
“A-ha, ấm áp, ta cảm thấy lửa ấm.”44:16 Nt: ta thấy lửa
Phần gỗ còn lại người làm một vị thần,
Tức là một tượng thần của mình rồi quỳ xuống thờ lạy nó.
Người cầu nguyện với thần ấy rằng:
“Xin hãy cứu tôi vì ngài là thần của tôi.”
Chúng nó không biết,
Không phân biệt được vì mắt nhắm lại44:18 Ý nghĩa không chắc chắn. Có thể xuất phát từ tabah: bị bôi bẩn; hay tuah: bôi bẩn, trát, phủ đầy nên không thấy,
Lòng cũng đóng lại nên không hiểu.
Không ai suy nghĩ lại;
Không ai biết; không ai phân biệt để nói rằng:
“Ta đã dùng một nửa để đốt lửa;
Ta cũng nướng bánh trên than lửa,
Nướng thịt và đã ăn.
Phần còn lại ta có nên làm thành một vật gớm ghiếc không?
Ta có nên quỳ lạy một khúc gỗ không?”
Kẻ ăn tro bụi, lòng bị mê hoặc đã dẫn nó lầm đường;
Nó không thể giải cứu linh hồn mình,
Cũng không biết44:20 Nt: nói đồ trong tay phải mình là đồ giả.44:20 Ctd: cũng không thể nói: không phải đồ trong tay phải tôi là đồ giả sao?
“Hỡi Gia-cốp, hãy nhớ những điều này,
Hỡi Y-sơ-ra-ên vì người là tôi tớ Ta.
Hỡi Y-sơ-ra-ên,
Ta sẽ không quên ngươi.
Ta đã xóa bỏ những vi phạm ngươi như xóa đám mây
Và tội lỗi ngươi như sương mai.
Hãy trở lại cùng Ta
Vì Ta đã cứu chuộc ngươi.”
Hỡi các tầng trời, hãy hát lên vì CHÚA đã hành động.
Hỡi đất thấp, hãy reo hò,
Hỡi các núi, hãy cất tiếng hát;
Hỡi các rừng và cả cây cối trong rừng
Vì CHÚA đã cứu chuộc Gia-cốp
Và sẽ được vinh hiển nơi Y-sơ-ra-ên.
CHÚA đã phán thế này:
“Ta đã cứu chuộc ngươi; Ta đã dựng nên ngươi từ trong lòng mẹ.
Chính Ta là CHÚA,
Đấng làm mọi vật.
Một mình Ta đã căng các tầng trời;
Không ai ngoài Ta đã trải đất ra.
Ta là Đấng làm cho trật các điềm của tiên tri giả;44:25 Ctd: kẻ nói dối
Làm cho thầy bói trở nên ngu dại;
Làm cho những người thông thái phải rút lời lại
Và khiến tri thức của họ trở nên dại khờ.
Đấng xác nhận lời của tôi tớ Ngài,
Làm ứng nghiệm những lời tiên tri của sứ giả Ngài.
Ngài phán về Giê-ru-sa-lem: ‘Nó sẽ có dân cư trú;’
Về các thành của Giu-đa: ‘Nó sẽ được xây dựng lại;’
Về những nơi hoang tàn: ‘Nó sẽ phục hồi.’
Ngài phán cùng với vực sâu: ‘Hãy khô cạn.
Ta sẽ làm sông ngòi ngươi khô cạn.’
Ngài phán về vua Si-ru: ‘Người là kẻ chăn chiên của ta.
Người sẽ hoàn thành tất cả mục đích của ta.
Người sẽ nói về Giê-ru-sa-lem: “Nó sẽ được xây dựng lại;”
Và nói về đền thờ: “Nó sẽ được lập nền lại.” ’
Đức Chúa Trời Dùng Vua Si-ru
CHÚA phán cùng vua Si-ru,
Người được xức dầu của Ngài thế này: Ta đã nắm lấy tay phải ngươi
Để ngươi chinh phục các nước trước mặt;
Để tháo bỏ cân đai của các vua;
Để mở các cửa trước mặt ngươi
Và các cổng sẽ không bị đóng lại.
Chính Ta sẽ đi trước mặt ngươi,
San bằng các núi;45:2 MT: không rõ nghĩa. Qa và LXX: các núi
Đập tan các cửa đồng
Và bẻ gãy các then sắt.
Ta sẽ ban cho ngươi các kho báu trong bóng tối,
Của cải nơi bí mật
Để ngươi biết rằng: chính Ta là CHÚA, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên,
Đấng đích danh gọi ngươi.
Vì cớ Gia-cốp, tôi tớ Ta
Và Y-sơ-ra-ên, kẻ Ta lựa chọn,
Ta đã đích danh gọi ngươi
Và ban tước vị cho ngươi
Nhưng ngươi không nhận biết Ta.
Ta là CHÚA, không có Đấng nào khác.
Ngoài Ta không có Đức Chúa Trời nào khác.
Dù ngươi không nhận biết Ta,
Ta trang bị cho ngươi,
Để người ta từ phương đông
Đến phương tây45:6 Nt: phía mặt trời mọc đến phía mặt trời lặn
Biết rằng ngoài ta không có Đấng nào khác.
Ta là CHÚA, không có Đấng nào khác.
Ta làm thành ánh sáng, tạo ra bóng tối;
Ta làm cho thái bình và tạo ra tai họa.
Ta là CHÚA, Đấng làm mọi sự này.
Hỡi các tầng trời trên cao, hãy đổ xuống;
Hãy để các đám mây đổ công chính xuống.
Hỡi đất, hãy mở ra
Và để sự cứu rỗi đâm chồi,
Hãy để sự công chính cùng nứt lộc.
Ta là CHÚA, Đấng tạo ra điều đó.
Khốn cho kẻ cãi lại Đấng tạo ra mình.
Một chậu sành giữa những đồ sành từ đất?
Đất sét có hỏi người thợ nặn nên mình:
‘Ông làm gì vậy?’
Hoặc: ‘Vật ông làm ra không có cán!’
Khốn cho kẻ nói với cha mình:
‘Cha sinh ra gì?’
Và cùng một người đàn bà:
‘Bà đẻ ra gì?’
CHÚA, Đấng Thánh
Và Đấng tạo thành Y-sơ-ra-ên phán thế này:
Ngươi sẽ chất vấn Ta
Về tương lai của con dân Ta chăng?
Ngươi sẽ truyền lệnh cho Ta về công việc của tay Ta sao?
Chính Ta là Đấng làm ra trái đất
Và tạo ra loài người trên ấy.
Chính tay Ta đã giương các tầng trời ra
Và truyền lệnh cho tất cả các thiên thể.
Ta sẽ đánh thức người45:13 chỉ vua Si-ru dậy trong công chính
Và làm cho bằng phẳng mọi đường lối người.
Người sẽ xây dựng lại thành ta
Và giải phóng những kẻ lưu đày của Ta
Mà không cần giá chuộc cũng như phần thưởng;”
CHÚA Vạn Quân phán.
CHÚA phán thế này:
“Của cải Ai-cập, hàng hóa của Ê-thi-ô-bi
Và người Sa-bê,
Là những kẻ cao lớn sẽ đến cùng ngươi
Và thuộc về ngươi.
Họ sẽ theo sau ngươi,
Sẽ đến với ngươi trong xiềng xích.
Họ sẽ quỳ trước mặt ngươi
Và cầu xin:
‘Thật Đức Chúa Trời ở với người, không có Đấng nào khác.
Không có một Đức Chúa Trời nào khác.’ ”
Thật vậy, Ngài là Đức Chúa Trời bí ẩn,
Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, là Đấng Cứu Thế.
Còn tất cả chúng nó đều sẽ bị xấu hổ và bối rối;
Những kẻ làm tượng thần đều bối rối bỏ đi.
Y-sơ-ra-ên sẽ được CHÚA cứu rỗi
Bằng sự cứu rỗi đời đời.
Các ngươi sẽ không bị xấu hổ
Hay bối rối cho đến muôn đời.
Vì CHÚA,
Đấng tạo ra các tầng trời,
Ngài là Đức Chúa Trời;
Ngài tạo thành và làm ra trái đất,
Ngài thiết lập nó.
Ngài tạo ra trái đất không phải là trống không,
Ngài tạo thành nó để ở;
Phán thế này:
“Ta là CHÚA,
Không có Đấng nào khác.
Ta đã không phán với các ngươi một cách bí mật
Hay trong miền đất tối tăm.
Ta đã không bảo dòng dõi Gia-cốp rằng:
‘Hãy tìm Ta trong chỗ hư không.’
Ta là CHÚA, Đấng phán sự thật45:19 Nt: công chính
Và công bố điều phải.
Hỡi những người lánh nạn từ các nước,
Hãy tụ họp lại và đến, hãy cùng nhau đến gần.
Họ không hiểu biết! Những người khiêng thần tượng bằng gỗ,
Cầu khẩn với thần không thể cứu rỗi.
Hãy công bố, hãy trình bày ra;
Phải, hãy bàn luận với nhau đi.
Ai là người đã phán điều này từ trước?
Đã công bố điều ấy từ xa xưa?
Không phải Ta là CHÚA sao?
Không có Đấng nào khác.
Ngoài ta, không có Đức Chúa Trời nào khác,
Một Đức Chúa Trời công chính, Đấng Cứu Thế.
Ngoài Ta, không có Đấng nào khác.
Hỡi tất cả mọi người ở tận cùng trái đất,
Hãy quay lại cùng Ta để được cứu rỗi,
Vì Ta là Đức Chúa Trời, không có Đấng nào khác.
Ta tự mình thề rằng:
Trong sự công chính,45:23 Ctd: sự công chính đã ra từ miệng Ta, một lời sẽ không… một lời đã ra từ miệng Ta
Thì sẽ không trở lại.
Mọi đầu gối sẽ quỳ
Và mọi lưỡi sẽ tuyên thệ trước mặt Ta.
Người ta sẽ nói về Ta: ‘Chỉ ở trong CHÚA
Mới có sự công chính và sức mạnh.’ ”
Người ta sẽ đến với Ngài.
Tất cả những kẻ giận Ngài sẽ bị hổ thẹn.
Trong CHÚA, tất cả dòng dõi Y-sơ-ra-ên
Sẽ được công chính và vinh hiển.
Bên46:1 Tên các thần của người Ba-by-lôn cúi đầu, Nê-bô gò lưng,
Các tượng của chúng được chở trên lưng thú và súc vật.
Những tượng46:1 Nt: những đồ vật các ngươi mang đè nặng
Như những gánh nặng trên các con thú mệt mỏi.
Chúng nó cùng nhau cúi đầu, gò lưng;
Không thể nào cất bỏ46:2 Nt: giải cứu gánh nặng.
Nhưng chính họ lại bị bắt đi làm phu tù.
“Hỡi nhà Gia-cốp,
Hỡi tất cả những người còn lại của nhà Y-sơ-ra-ên,
Hãy nghe Ta. Ta đã bồng ngươi từ khi mới sinh,
Ta đã bế ngươi từ trong lòng mẹ.
Cho đến khi các ngươi già cả, Ta vẫn là Đấng ấy;
Cho đến lúc tóc bạc, Ta vẫn gánh vác các ngươi.
Ta đã tạo ra thì Ta sẽ bồng bế,
Ta sẽ gánh vác và Ta sẽ giải cứu các ngươi.
Các ngươi nghĩ Ta giống ai? Ta bằng ai?
Các ngươi so sánh Ta với ai? Để thấy rằng chúng ta giống nhau?
Người ta lấy vàng trong bị,
Cân bạc trên cân.
Họ thuê một thợ bạc làm ra một thần
Rồi quỳ xuống thờ lạy.
Họ vác tượng thần trên vai, khiêng đi.
Họ đặt tượng vào chỗ của nó thì nó đứng,
Không dời khỏi chỗ.
Nếu có ai kêu cầu cùng tượng thần, thần không đáp lời,
Không cứu họ thoát nạn được.
Hãy nhớ điều này, hãy suy xét.46:8 Nt: không rõ nghĩa. Một vài bản dịch: đứng vững
Hỡi những kẻ phạm tội, hãy nhớ lại trong lòng.
Hãy nhớ lại những việc thời xưa.
Vì Ta là Đức Chúa Trời, không có trời nào khác;
Ta là Đức Chúa Trời, không có ai giống như Ta.
Ta tuyên bố sự cuối cùng từ buổi ban đầu,
Ta tuyên bố từ thời cổ đại những việc chưa xảy ra.
Ta phán: Mục đích của Ta sẽ đứng vững,
Ta sẽ làm tất cả những gì Ta đẹp ý.
Ta gọi chim săn mồi từ phương đông;
Gọi người thực hiện mục đích Ta từ miền đất xa xôi.
Điều Ta đã phán, Ta sẽ hoàn thành,
Điều Ta đã định, Ta sẽ thực hiện.
Hỡi những người có lòng chai đá,
Xa cách sự công chính, hãy nghe Ta.
Ta đem sự công chính Ta đến gần,
Nó không xa đâu;
Sự cứu rỗi của Ta sẽ không chậm trễ.
Ta sẽ ban sự cứu rỗi tại Si-ôn
Cho Y-sơ-ra-ên, là vinh quang của Ta.46:13 Ctd: Ta sẽ ban sự cứu rỗi tại Si-ôn và vinh quang Ta cho Y-sơ-ra-ên
Sự Sụp Đổ Của Ba-by-lôn
Hỡi con gái đồng trinh Ba-by-lôn,47:1 Ba-by-lôn và Canh-đê chỉ về một dân tộc; Ba-by-lôn chỉ về địa danh, Canh-đê chỉ về chủng tộc
Hãy xuống và ngồi trong bụi đất.
Hỡi con gái Canh-đê,
Không còn ở trên ngôi nữa, hãy ngồi xuống đất.
Vì ngươi sẽ không còn được gọi
Là dịu dàng dễ thương nữa.
Hãy lấy cối xay và xay bột;
Hãy bỏ lúp che mặt.
Hãy cởi áo ngoài ra,
Để trần chân, lội qua sông.
Sự trần truồng ngươi sẽ bị lộ ra,
Sự xấu hổ ngươi sẽ bị thấy.
Ta sẽ báo thù
Và không chừa một ai.”47:3 Ctd: không ai can thiệp được
Đấng Cứu Chuộc của chúng ta.
Tên Ngài là CHÚA Vạn Quân, là Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
“Hỡi con gái Canh-đê,
Hãy ngồi im lặng,
Hãy đi vào nơi tối tăm;
Vì ngươi sẽ không còn được gọi là nữ hoàng47:5 Ctd: công nương của các vương quốc nữa.
Ta giận dân Ta,
Làm sản nghiệp Ta thành uế tục.
Ta đã phó thác chúng nó vào tay ngươi;
Nhưng ngươi không tỏ lòng thương xót chúng nó,
Đã tra ách rất nặng nề
Trên người già cả.
Ngươi nói rằng: ‘Ta sẽ là
Nữ hoàng mãi mãi.’
Ngươi chẳng để tâm đến những điều này,
Cũng không nghĩ47:7 Nt: nhớ đến hậu quả về sau.
Vì vậy, hỡi kẻ ưa khoái lạc,
Là kẻ ngồi yên ổn, hãy nghe đây:
Ngươi nói trong lòng rằng:
‘Ta đây, ngoài ta chẳng còn ai.
Ta sẽ chẳng ngồi như kẻ góa bụa,
Không bị47:8 Nt: biết mất mát con cái.’
Trong giây phút, trong một ngày,
Hai điều này sẽ cùng xảy đến cho ngươi;
Sự mất mát con cái, nạn góa bụa
Sẽ đến đầy đủ trên ngươi
Dù ngươi có nhiều ma thuật
Và lắm lời thần chú rất quyền năng.
Ngươi tin cậy nơi sự gian ác của mình;
Ngươi nói: ‘Không ai thấy ta.’
Sự khôn ngoan và tri thức ngươi đã làm ngươi lầm lạc.
Ngươi nói trong lòng rằng:
‘Ta đây, ngoài ta chẳng còn ai.’
Bất hạnh sẽ đến trên ngươi
Nhưng ngươi không biết cách tránh.47:11 Nt: không rõ nghĩa. Một số học giả đề nghị: lập đàn cầu khẩn để tránh tai vạ
Tai họa sẽ đổ xuống ngươi
Nhưng ngươi không thể trừ47:11 Nt: mua chuộc được.
Sự hủy diệt sẽ thình lình xảy đến cho ngươi
Nhưng ngươi không biết.
Hãy đứng lên,
Dùng ma thuật và nhiều lời thần chú
Mà ngươi đã lao lực từ thuở bé.
Có lẽ ngươi có thể thành công;
Có lẽ ngươi sẽ làm mình đáng khiếp sợ chăng?
Ngươi lo lắng với nhiều lời chỉ dẫn.
Hãy đứng lên, hỡi những nhà chiêm tinh,47:13 Nt: kẻ phân chia bầu trời
Những người xem sao, những người dựa vào trăng mới mà bói toán,
Hãy giải cứu ngươi khỏi điều sẽ xảy ra cho ngươi.47:13 Ctd: những người dựa vào trăng mới tiên đoán xem điều gì sẽ xảy ra cho ngươi
Kìa, chúng nó giống như rơm rạ,
Bị lửa thiêu đốt.
Chúng nó không thể cứu mạng sống mình
Khỏi ngọn47:14 Nt: bàn tay, quyền năng lửa.
Không một cục than hồng để sưởi ấm,
Không còn bếp lửa để ngồi bên.
Chúng nó đối với ngươi là như thế,
Những người mà ngươi đã lao lực cùng,
Đã buôn bán với chúng từ thuở bé.
Mỗi người lưu lạc một ngã,
Không ai cứu ngươi.
Đức Chúa Trời Là Đấng Tạo Hóa Và Cứu Rỗi
Hỡi nhà Gia-cốp, hãy nghe đây.
Ngươi được gọi bằng tên Y-sơ-ra-ên,
Ra từ nguồn Giu-đa.
Ngươi lấy danh CHÚA mà thề,
Cầu khẩn Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên,
Nhưng không ở trong chân lý và công chính.
Vì ngươi48:2 Nt: chúng nó xưng mình đến từ thành thánh,48:2 Thành Giê-ru-sa-lem
Nương cậy Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên,
Danh Ngài là CHÚA Vạn Quân.
Ta đã phán những điều trước kia từ xa xưa.
Những điều ấy xuất phát từ miệng Ta và Ta làm cho người ta biết chúng.
Thình lình Ta hành động và những điều ấy xảy đến.
Vì Ta biết ngươi cứng đầu,
Cổ ngươi là gân sắt,
Trán ngươi bằng đồng.
Nên Ta đã phán cho ngươi từ xưa,
Ta đã cho ngươi biết trước khi chúng xảy đến,
Kẻo ngươi nói rằng:
‘Tượng thần của tôi đã làm đấy,
Tượng chạm hay tượng đúc của tôi đã truyền bảo.’
Ngươi đã nghe rồi, hãy xem tất cả những điều này.
Nhưng các ngươi không công nhận48:6 Nt: công bố. LXX: biết sao?
Từ nay Ta sẽ cho ngươi biết những điều mới,
Những điều bí ẩn mà ngươi chưa biết.
Bây giờ những điều đó mới được tạo ra, không phải từ xưa.
Trước ngày hôm nay, ngươi chưa bao giờ nghe những điều ấy,
Kẻo ngươi nói rằng:
‘Này, ta đã biết rồi.’
Ngươi chưa bao giờ nghe, ngươi chẳng bao giờ biết,
Từ xưa tai ngươi vẫn chưa mở.
Vì Ta biết rằng ngươi rất xảo trá
Và ngươi được gọi là kẻ phản loạn từ khi lọt lòng.
Ta vì danh mình mà dằn cơn giận,
Vì vinh quang Ta mà kiềm chế
Không hủy diệt ngươi.
Này, Ta đã tinh luyện ngươi nhưng không như luyện bạc;
Ta đã thử ngươi trong lò hoạn nạn.
Vì cớ Ta, vì chính Ta mà Ta làm điều này.
Vì sao Ta lại để cho danh Ta48:11 Nt: nó. LXX: danh Ta bị nhục?
Ta sẽ không nhường vinh quang Ta cho một ai khác.
Hỡi Gia-cốp, hãy nghe Ta.
Hỡi Y-sơ-ra-ên, là dân Ta đã kêu gọi.
Ta là Đấng ấy.
Ta là đầu tiên, Ta cũng là tận cùng.
Tay Ta đã lập nền trái đất,
Tay phải Ta đã giương các tầng trời ra.
Ta gọi trời đất,48:13 Nt: chúng nó
Chúng đều cùng nhau đứng lên.
Tất cả các ngươi hãy tập họp lại và lắng nghe!
Ai trong vòng chúng nó48:14 Ctd: các tượng thần (theo hàm ý trong văn mạch) đã công bố những điều này?
CHÚA yêu thương người,48:14 LXX: Người mà CHÚA yêu thương
Ngài sẽ thực hiện ý định Ngài trên Ba-by-lôn
Và dùng tay nghịch người Canh-đê.
Ta, chính Ta đã phán;
Phải, Ta đã gọi người;
Ta đã đem người đến
Và người sẽ thịnh vượng48:15 Ctd: thành công trong sứ mệnh mình trong đường lối mình.”
“Hãy đến gần Ta, hãy nghe điều này:
Từ ban đầu, Ta đã không phán một cách bí mật,
Vào lúc nó xảy ra, Ta đã ở đó.”
Và bây giờ, CHÚA đã sai Ta
Cùng với thần của Ngài.48:16 Đa số học giả xem “thần của Ngài” là túc từ, không phải chủ từ
CHÚA, Đấng Cứu Chuộc ngươi,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên phán như vầy:
“Ta là CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi,
Đấng dạy dỗ để ngươi được lợi ích,
Đấng dẫn đường để ngươi đi theo.
Ôi, ước gì ngươi đã chú ý đến các điều răn của Ta
Thì sự thái bình ngươi sẽ như sông,
Sự công chính ngươi như sóng biển.
Con cháu ngươi sẽ như cát,
Dòng dõi ngươi sẽ như hạt cát;
Tên chúng nó sẽ không bao giờ bị xóa,48:19 Nt: cắt đứt
Bị diệt trước mặt Ta.”
Hãy rời bỏ Ba-by-lôn,
Hãy chạy trốn khỏi người Canh-đê.
Hãy cất tiếng vui mừng tuyên bố,
Hãy công bố điều này,
Hãy rao truyền đến tận cùng trái đất;
Hãy nói rằng: “CHÚA đã cứu chuộc Gia-cốp, là tôi tớ Ngài.”
Họ không bị khát khi Ngài dẫn họ qua sa mạc.
Ngài làm nước chảy ra từ vầng đá cho họ;
Ngài chẻ đá
Thì nước trào ra.
CHÚA phán: “Những kẻ gian ác sẽ không được bình an.”
Sứ Mệnh Của Tôi Tớ CHÚA
Hỡi các hải đảo,49:1 Ctd: duyên hải hãy nghe Ta;
Hỡi các dân xa xôi, hãy chú ý.
CHÚA đã kêu gọi tôi từ trong bụng mẹ,
Đã công bố49:1 Ctd: đặt tên tên tôi khi tôi còn trong lòng mẹ.
Ngài làm miệng tôi như lưỡi gươm sắc bén
Và che tôi trong bóng tay Ngài.
Ngài làm tôi thành mũi tên sáng loáng,
Và giấu tôi trong bao đựng tên của Ngài.
Ngài phán cùng tôi: “Ngươi là tôi tớ Ta.
Hỡi Y-sơ-ra-ên, Ta sẽ được vinh quang nơi ngươi.”
Và tôi tự bảo: “Tôi đã lao lực luống công;
Tôi đã tổn sức hư không và vô ích.
Nhưng thật vậy, lẽ công bình của tôi ở nơi CHÚA,
Và phần thưởng tôi ở nơi Đức Chúa Trời tôi.”
Bây giờ, CHÚA phán:
Đấng đã lập tôi từ trong bụng mẹ để làm tôi tớ Ngài,
Để đem Gia-cốp trở lại cùng Ngài
Và tập họp Y-sơ-ra-ên đến với Ngài
Vì tôi được tôn trọng trước mắt CHÚA
Và Đức Chúa Trời là sức lực của tôi.
Ngài cũng phán:
“Ngươi làm tôi tớ Ta
Để phục hồi49:6 Nt: dấy lên các bộ tộc Gia-cốp
Và đem những người được gìn giữ49:6 Ctd: những người sống sót của Y-sơ-ra-ên trở về, chỉ là việc nhỏ;
Ta sẽ làm cho ngươi như ánh sáng cho các nước,
Đem sự cứu rỗi của Ta đến tận cùng trái đất.”
CHÚA, Đấng Cứu Chuộc,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên phán
Cùng người bị người ta khinh bỉ, bị các nước49:7 Nt: nước (số ít) ghê tởm,
Cùng kẻ tôi tớ của các kẻ cai trị, như vầy:
“Các vua sẽ thấy ngươi và đứng dậy,
Các hoàng tử sẽ quỳ lạy
Vì CHÚA, Đấng Trung Tín,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên đã chọn ngươi.”
CHÚA phán như vầy:
“Trong thì thuận tiện Ta đã đáp lời ngươi;
Trong ngày cứu rỗi Ta đã giúp đỡ ngươi.
Ta sẽ gìn giữ ngươi, làm cho ngươi
Thành giao ước của dân
Để phục hồi đất,
Để phân chia các di sản hoang tàn;
Để bảo những phu tù: ‘Hãy đi ra;’
Những kẻ ở trong tối tăm: ‘Hãy chiếu sáng.’
Họ sẽ được chăn giữ trên đường đi
Và mọi đồi trọc sẽ trở nên đồng cỏ cho họ.
Họ sẽ không đói, không khát;
Hơi nóng và mặt trời cũng sẽ không thiêu đốt họ
Vì Đấng thương xót họ sẽ hướng dẫn,
Ngài sẽ dắt họ đến bên suối nước.
Ta sẽ làm mọi núi Ta thành đường đi
Và các đường cái Ta sẽ được xây dựng.
Kìa, những người này sẽ đến từ phương xa.
Kìa, những người kia sẽ đến từ phương bắc, phương tây
Và những người nọ đến từ vùng Si-nim.”49:12 Văn bản cổ Qumran ghi: Syene, có thể là vùng Aswan, Ai-cập
Hỡi trời hãy hò reo,
Hỡi đất hãy vui mừng;
Hỡi các núi hãy cất tiếng reo hò
Vì CHÚA đã an ủi dân Ngài
Và thương xót những người khốn khổ của Ngài.
Nhưng Si-ôn nói rằng: “CHÚA đã từ bỏ tôi,
Chúa tôi đã quên tôi.”
“Một người đàn bà có thể quên con mình đang bú
Hay không thương xót con trai một mình sao?
Dù những người này có thể quên,
Nhưng chính Ta sẽ không quên ngươi.
Này, Ta đã khắc ngươi trong lòng bàn tay Ta;
Các tường thành ngươi vẫn tiếp tục ở trước mặt Ta.
Các con trai49:17 Văn bản cổ Qumran và vài bản khác ghi “những người xây cất” ngươi sẽ nhanh nhẹn đến;
Còn những kẻ phá hoại, những kẻ làm ngươi hoang tàn sẽ rời khỏi ngươi.
Hãy ngước mắt nhìn quanh và xem:
Tất cả chúng nó đều họp lại và đến cùng ngươi.”
CHÚA phán: “Như Ta hằng sống,
Ngươi sẽ mang tất cả chúng nó như đồ trang sức,
Sẽ thắt lưng chúng nó như cô dâu.
Vì dù những nơi hoang tàn, những nơi tiêu điều,
Những vùng đất đổ nát của ngươi
Thì giờ đây quá chật cho người định cư
Và những kẻ ăn nuốt ngươi sẽ cách xa ngươi.
Những đứa con trong thời ngươi mất mát người thân
Sẽ nói vào tai ngươi:
Chỗ này chật quá cho tôi,
Hãy nới rộng cho tôi ở.
Nhưng ngươi tự hỏi trong lòng rằng:
‘Ai đã sinh những đứa này cho tôi?
Tôi đã mất hết con cái, đã bị son sẻ,
Bị lưu đày và từ bỏ.
Ai đã nuôi dưỡng những đứa này?
Kìa, ta đã bị bỏ mặc một mình,
Những đứa này từ đâu đến?’ ”
CHÚA phán như vầy:
“Này, Ta sẽ giơ tay trên các nước,
Giương cờ trên các dân
Thì chúng sẽ bồng các con trai ngươi trong lòng
Và các con gái ngươi trên vai mà đến.
Các vua sẽ là cha nuôi ngươi
Và các hoàng hậu sẽ là vú em của ngươi.
Họ sẽ cúi mặt xuống đất lạy ngươi
Và liếm bụi chân ngươi,
Rồi ngươi sẽ biết rằng Ta là CHÚA,
Những ai trông cậy Ta sẽ không hổ thẹn.”
Có thể nào người ta lấy chiến lợi phẩm của dũng sĩ
Hay giải cứu các tù binh từ người dũng mãnh49:24 MT: công chính. Văn bản cổ Qumran và một vài bản dịch cổ: người dũng mãnh được chăng?
Vì CHÚA phán như vầy:
“Phải, tù binh của dũng sĩ sẽ bị lấy đi,
Chiến lợi phẩm của người dũng mãnh sẽ được giải cứu.
Ta sẽ tranh đấu với kẻ đấu tranh chống ngươi
Và Ta sẽ giải cứu con cái ngươi.
Ta sẽ làm cho những kẻ áp bức ngươi ăn thịt mình,
Chúng nó sẽ say máu mình như say rượu.
Và cả nhân loại49:26 Nt: xác thịt sẽ biết rằng:
Ta là CHÚA, Đấng Cứu Rỗi ngươi,
Đấng Cứu Chuộc ngươi và là Đấng Quyền Năng của Gia-cốp.”
CHÚA phán như vầy:
“Giấy ly dị mẹ ngươi ở đâu?
Người mà Ta đã bỏ?
Hay ai là chủ nợ mà Ta
Đã bán các ngươi cho?
Này, các ngươi đã bị bán là vì gian ác mình;
Mẹ các ngươi đã bị bỏ là vì những vi phạm của các ngươi.
Tại sao khi Ta đến, không có ai?
Khi Ta gọi không ai trả lời?
Có phải tay Ta quá ngắn để cứu chuộc?
Hay Ta không đủ sức đế giải cứu sao?
Này, Ta quở trách thì biển khô cạn;
Ta làm các sông trở thành sa mạc;
Cá trở nên hôi thối vì không có nước
Và chết vì khát.
Ta mặc cho bầu trời bằng sự đen tối;
Ta che chúng với tấm vải sô.”
Tôi Tớ CHÚA Bị Khổ Nạn Và Chiến Thắng
CHÚA ban cho tôi lưỡi của người được dạy dỗ,
Để tôi biết nâng đỡ người mệt mỏi bằng lời nói.
Mỗi buổi sáng Ngài đánh thức,
Ngài đánh thức tai tôi để tôi nghe như người được dạy dỗ.
CHÚA đã mở tai tôi,
Tôi không phản loạn
Cũng không quay lui.
Tôi đã đưa lưng cho những kẻ đánh tôi,
Đưa má cho những kẻ nhổ râu tôi.
Những kẻ nhục mạ và nhổ trên tôi,
Tôi không che mặt.
Nhưng CHÚA sẽ giúp đỡ tôi,
Nên tôi không bị nhục;
Nên tôi làm cho mặt tôi như đá lửa
Và tôi biết rằng tôi sẽ không bị hổ thẹn.
Đấng tuyên xưng tôi công chính đang ở gần.50:8 Ctd: ở về phía tôi
Ai là kẻ đối địch tôi?
Hãy cùng nhau đứng dậy,
Ai là kẻ tố cáo tôi?
Hãy đến gần gặp tôi.50:8 Câu 8 mô tả một vụ xử án trước toà
Này, CHÚA sẽ giúp đỡ tôi.
Ai sẽ định tội tôi?
Kìa, tất cả chúng nó sẽ cũ mòn như chiếc áo;
Bị sâu ăn.
Ai trong vòng các ngươi kính sợ CHÚA,
Nghe theo tiếng của tôi tớ Ngài?
Dù bước đi trong tối tăm
Và không có ánh sáng
Nhưng tin cậy nơi danh CHÚA
Và nương cậy nơi Đức Chúa Trời mình?
Này, tất cả các ngươi là kẻ đốt lửa, thắp đuốc.
Hãy đi bên ánh sáng của ngọn lửa
Và đuốc mà các ngươi đã thắp.
Đây là điều các ngươi sẽ nhận từ tay Ta,
Các ngươi sẽ nằm xuống trong đau đớn.
Phúc Lành Cho Con Dân Chúa
“Hỡi những người theo đuổi sự công chính,
Những người tìm kiếm CHÚA, hãy nghe Ta.
Hãy nhìn xem vầng đá mà các ngươi đã được đẽo ra,
Và mỏ đá mà các ngươi đã được đào lên.
Hãy nhìn xem Áp-ra-ham, tổ phụ các ngươi
Và Sa-ra, người sinh sản các ngươi.
Khi Ta kêu gọi, người chỉ có một mình
Nhưng Ta đã ban phước và làm cho người trở nên nhiều.
Vì CHÚA sẽ an ủi Si-ôn,
An ủi tất cả những nơi hoang tàn của nó.
Ngài sẽ làm cho đồng hoang của nó như vườn Ê-đen,
Sa mạc như vườn của CHÚA.
Tại nơi ấy người ta sẽ tìm thấy hân hoan, vui mừng,
Lời cảm tạ và tiếng hát.
Hỡi dân Ta, hãy nghe Ta,
Hỡi nước Ta, hãy lắng tai nghe Ta
Vì Kinh Luật sẽ ra từ Ta
Và sự công bình của Ta sẽ là ánh sáng cho các dân.
Sự công chính của Ta sẽ nhanh chóng đến gần,
Sự cứu rỗi của Ta xuất hiện,
Cánh tay51:5 Nt: các cánh tay Ta sẽ cai trị các dân.
Các hải đảo trông đợi Ta
Và chúng hy vọng nơi cánh tay Ta.
Hãy ngước mắt lên các tầng trời
Và nhìn xem trái đất phía dưới.
Vì các tầng trời sẽ tan đi như khói
Và đất sẽ cũ mòn như chiếc áo;
Những người sống trên đất cũng sẽ chết như vậy.51:6 Văn bản cổ Qumran: châu chấu
Nhưng sự cứu rỗi Ta sẽ còn đời đời
Và sự công chính của Ta sẽ không chấm dứt.
Hỡi những người biết sự công chính,
Dân có Kinh Luật của Ta trong lòng, hãy nghe Ta.
Đừng sợ người ta trách móc,
Chớ hoảng hốt vì chúng sỉ vả các ngươi.
Vì sâu sẽ cắn họ như cắn áo,
Mọt sẽ gặm chúng như gặm len.
Nhưng sự công chính của Ta sẽ còn lại mãi mãi
Và sự cứu rỗi Ta còn đến muôn đời.”
Hỡi cánh tay CHÚA, hãy thức dậy,
Thức dậy để mặc lấy năng lực.
Hãy thức dậy như ngày xưa,
Như các thời cổ đại.
Chẳng phải Ngài là Đấng sẽ chặt Ra-háp51:9 Biểu tượng cho Ai-cập. Xem 30:7 ra từng mảnh,
Đã đâm quái vật51:9 Ctd: con rồng dưới biển đó sao?
Chẳng phải Ngài là Đấng làm cho biển và nước vực sâu khô cạn sao?
Ngài đã làm vực thẳm của biển cả
Thành con đường
Cho những người được cứu chuộc đi qua.
Những người được chuộc của CHÚA sẽ trở về
Và ca hát đi vào Si-ôn.
Sự vui mừng đời đời ở trên đầu họ.
Họ sẽ được hân hoan, vui mừng.
Buồn rầu, than vãn sẽ tránh xa.
“Ta, chính Ta là Đấng an ủi các ngươi.
Ngươi là ai mà sợ loài người hay chết?
Hay sợ con cái loài người được sinh ra như cỏ?
Ngươi đã quên CHÚA, Đấng tạo ra ngươi.
Ngài đã giương các tầng trời,
Lập nền trái đất
Nhưng suốt ngày ngươi cứ sợ
Cơn giận dữ của kẻ áp bức
Khi nó định hủy diệt.
Nhưng cơn giận dữ của kẻ áp bức ở đâu?
Kẻ tù đày sẽ chóng được giải cứu,
Sẽ không chết nơi ngục tối
Cũng không thiếu lương thực.51:14 Nt: bánh
Vì chính Ta là CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi,
Đấng làm biển động và sóng gầm thét.
CHÚA Vạn Quân là danh Ngài.
Ta đã đặt lời Ta trong miệng ngươi,
Giấu ngươi dưới bóng bàn tay Ta;
Giương các tầng trời,
Lập nền trái đất
Và phán với Si-ôn rằng: ‘Ngươi là dân Ta.’ ”
Hãy thức dậy, thức dậy,
Hỡi Giê-ru-sa-lem, hãy đứng lên.
Ngươi là người đã uống say
Chén thịnh nộ từ tay CHÚA.
Ngươi đã uống say tới cặn của chén,
Là chén làm cho ngả nghiêng.
Trong vòng tất cả con cái mà Giê-ru-sa-lem đã sinh ra,
Không đứa nào hướng dẫn nó.
Trong số tất cả con cái mà Giê-ru-sa-lem đã nuôi dưỡng,
Không đứa nào cầm tay dắt nó.
Hai điều này đã đổ xuống trên ngươi,
Ai sẽ chia buồn với ngươi?
Sự tan nát và hủy hoại, đói kém và gươm giáo,
Ai sẽ an ủi ngươi?
Con cái ngươi đã ngất xỉu,
Nằm ở khắp các đầu đường
Như nai tơ bị mắc trong lưới,
Đầy cơn thịnh nộ của CHÚA
Cùng sự quở trách của Đức Chúa Trời ngươi.
Vậy, hỡi kẻ khốn cùng,51:21 Ctd: kẻ bị thương tích hãy nghe đây,
Hỡi người say nhưng không phải do rượu,
CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi phán như vầy:
“Ta sẽ bênh vực dân Ta.
Này, Ta sẽ lấy khỏi tay ngươi
Cái chén làm nghiêng ngả.
Ngươi sẽ không còn uống thêm chén nào nữa,
Là chén thịnh nộ của Ta.
Ta sẽ đặt chén ấy trong tay những kẻ hành hạ ngươi,
Tức là những người nói với ngươi rằng:
Hãy quỳ xuống để ta bước qua
Và ngươi đã lấy lưng làm như đất,
Như đường đi cho họ đi qua.”
Si-ôn Vui Mừng
Hỡi Si-ôn, hãy thức dậy, thức dậy,
Mặc lấy sức lực ngươi.
Hỡi Giê-ru-sa-lem, thành thánh,
Hãy mặc các áo đẹp ngươi.
Vì kẻ không cắt bì và người ô uế
Sẽ không còn vào trong ngươi nữa.
Hỡi Giê-ru-sa-lem, hãy rũ sạch bụi,
Đứng lên, hãy ngự trị.52:2 Nt: ngồi. Một số học giả đề nghị “sebiyyah” như vế dưới. NRSV
Hỡi con gái Si-ôn, kẻ tù đầy,
Hãy tháo xiềng xích khỏi cổ ngươi.
Vì CHÚA phán như vầy:
“Các ngươi đã bị bán không giá cả52:3 Ctd: không có lý do, mục đích. (1Sa 19:5, Châm 1:17)
Nên các ngươi sẽ được chuộc lại không phải bằng tiền bạc.”
Vì CHÚA phán như vầy:
“Thời xưa, dân Ta đi xuống Ai-cập cư ngụ,
Nhưng người A-si-ri đã vô cớ áp bức chúng.”
CHÚA phán: “Bây giờ Ta làm gì đây?
Vì dân Ta đã bị bắt đi vô cớ,
Những kẻ cai trị chúng than khóc.”52:5 Ctd: những kẻ cai trị chúng chế nhạo (tru tréo)
CHÚA phán: “Danh Ta cứ tiếp tục
Bị phạm thượng suốt ngày.
Vậy, dân Ta sẽ biết danh Ta;
Vào ngày ấy chúng nó sẽ biết rằng
Chính Ta là Đấng phán:
Này, Ta đây.”
Chân của người đem tin mừng
Trên các núi xinh đẹp biết bao!
Tức là người công bố bình an,
Loan báo tin lành,
Công bố sự cứu rỗi;
Là người nói với Si-ôn rằng:
“Đức Chúa Trời ngươi cai trị.”
Tiếng những người canh gác,
Họ cùng nhau cất tiếng ca hát vui mừng
Vì chính mắt họ sẽ thấy
Khi CHÚA trở lại Si-ôn.
Hỡi những nơi hoang tàn của Giê-ru-sa-lem,
Hãy cùng nhau cất tiếng ca hát vui mừng.
Vì CHÚA đã an ủi dân Ngài,
Đã cứu chuộc Giê-ru-sa-lem.
CHÚA đã xắn cánh tay thánh Ngài
Lên trước mắt mọi nước.
Mọi người trên khắp trái đất
Sẽ thấy sự cứu rỗi của Đức Chúa Trời chúng ta.
Hãy đi ra, hãy đi ra, hãy ra khỏi chỗ đó,
Đừng đụng đến đồ ô uế.
Hỡi những người mang vật dụng của CHÚA,
Hãy ra khỏi nó và trong sạch.
Nhưng các ngươi sẽ ra đi không vội vã,
Không phải chạy trốn
Vì CHÚA sẽ đi trước mặt các ngươi
Và Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên sẽ đi phía sau bảo vệ các ngươi.
Tôi Tớ Của CHÚA
Kìa, tôi tớ Ta sẽ thành đạt,
Sẽ được tán dương, được nâng lên rất cao.
Như nhiều người kinh hoàng về người,52:14 Nt: ngươi, theo văn bản cổ Syr, Tg
Hình dung người bị hủy hoại đến nỗi không còn giống con người;
Và dáng vẻ không còn giống con cái loài người nữa.
Cho nên người làm ngạc nhiên52:15 Nt: vẩy nước nhiều quốc gia;
Các vua sẽ câm miệng vì người;
Vì họ sẽ thấy điều chưa ai bảo cho mình biết,
Hiểu điều mình chưa được nghe.
Tôi Tớ Chịu Khổ
Ai tin điều chúng tôi đã nghe?53:1 Ctd: sứ điệp đã truyền cho chúng ta
Và cánh tay53:1 Ctd: quyền năng của CHÚA của CHÚA đã bày tỏ cho ai?
Người đã lớn lên trước mặt Ngài như một cây non;
Như cái rễ từ đất khô khan.
Người không có hình dung, cũng không uy nghi để chúng ta nhìn ngắm;
Người cũng không có bề ngoài để chúng ta ưa thích.
Người bị người ta khinh bỉ và ruồng bỏ;
Là người chịu đau khổ và biết sự đau ốm.
Như người mà người ta tránh mặt không muốn nhìn;53:3 Ctd: như kẻ chúng ngoảnh mặt chẳng thèm nhìn
Người bị khinh bỉ; chúng ta cũng không xem người ra gì.
Thật, chính người đã mang những bệnh tật của chúng ta
Và gánh những đau khổ của chúng ta.
Nhưng chúng ta lại tưởng
Người bị Đức Chúa Trời đánh, phạt và bị khổ sở.
Chính người bị đâm vì sự vi phạm của chúng ta,
Bị chà đạp vì sự gian ác của chúng ta.
Hình phạt người chịu để chúng ta được bình an,
Vết thương người mang để chúng ta được chữa lành.
Tất cả chúng ta đều như chiên đi lạc,
Mỗi người đi theo đường lối riêng của mình.
Nhưng CHÚA đã chất
Tội lỗi của tất cả chúng ta trên người.
Người bị áp bức và khổ sở
Nhưng không hề mở miệng.
Như chiên bị dẫn đi làm thịt,
Như cừu câm nín đứng trước kẻ hớt lông;
Người không hề mở miệng.
Người đã bị ức hiếp,53:8 Nt: kiềm chế xử đoán và giết đi.53:8 Nt: cất đi
Những người đồng thời53:8 Đồng nghĩa với cách dùng ở Sáng 6:9 thay vì “dòng dõi” với người có ai suy xét rằng
Người bị cắt đứt khỏi đất người sống
Là vì tội lỗi dân Ta đáng bị đánh phạt.53:8 Nt: người bị đánh phạt
Người ta đã đặt mồ người chung với những kẻ ác
Và khi chết53:9 Một số học giả đề nghị sửa thành: mộ người người được chôn với một người giàu có,
Dù người đã không hành động hung bạo
Và miệng không hề lừa dối.
Nhưng CHÚA bằng lòng để người bị chà đạp và đau đớn53:10 Nt: đau ốm
Khi người53:10 Nt: ngươi dâng mạng sống mình làm tế lễ chuộc tội.
Người sẽ thấy dòng dõi mình, các ngày của người sẽ lâu dài
Và nhờ tay người, ý của CHÚA sẽ được thành đạt.
Do sự thống khổ của linh hồn mình
Người sẽ thấy ánh sáng.53:11 MT: người sẽ thấy. Văn bản Qumran và LXX thêm: ánh sáng
Nhờ sự hiểu biết của mình53:11 Ctd: về Ngài người sẽ hài lòng. 53:11 Ctd: thấy ánh sáng và hài lòng. Nhờ sự hiểu biết của mình người công chính… Người công chính tức là tôi tớ Ta sẽ làm cho nhiều người được công chính
Và người sẽ gánh lấy tội lỗi họ.
Cho nên Ta sẽ chia phần cho người cùng với những người vĩ đại53:12 Ctd: cho nên Ta sẽ ban nhiều người cho người
Và người sẽ chia chiến lợi phẩm với những kẻ mạnh.
Vì người đã đổ mạng sống mình cho đến chết,
Bị liệt vào hàng tội nhân.
Nhưng thật ra chính người đã mang lấy tội lỗi của nhiều người
Và cầu thay cho những kẻ tội lỗi.
Giao Ước Bình An
“Hỡi phụ nữ hiếm hoi,
Không sinh nở, hãy hát lên;
Hỡi người chưa từng đau đớn sinh nở
Hãy cất tiếng ca hát và reo hò.
Vì con cái của phụ nữ bị ruồng bỏ
Sẽ nhiều hơn con cái của phụ nữ có chồng,”
CHÚA phán như vậy.
“Hãy nới rộng chỗ trại ngươi ở;
Căng các tấm bạt của trại ngươi ra,
Đừng giữ lại.
Hãy giăng dây cho dài,
Đóng cọc cho chắc.
Vì ngươi sẽ tràn ra bên phải lẫn bên trái;
Dòng dõi ngươi sẽ chiếm hữu các nước
Và định cư trong các thành bỏ hoang.
Đừng sợ; vì ngươi sẽ không bị xấu hổ,
Chớ lo; vì ngươi sẽ không bị nhục nhã;
Vì ngươi sẽ quên sự xấu hổ của thời thanh xuân
Và không còn nhớ nữa nỗi nhục nhã của thời góa bụa.
Vì Đấng tạo ra ngươi là chồng ngươi;
Danh Ngài là CHÚA Vạn Quân.
Đấng chuộc ngươi lại chính là Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên;
Ngài được xưng là Đức Chúa Trời của cả trái đất.
Vì CHÚA đã gọi ngươi về
Như người vợ bị bỏ và đau khổ trong lòng;54:6 Nt: linh hồn
Tức là người vợ cưới thời thanh xuân đã bị bỏ;”54:6 Ctd: có thể nào bỏ người vợ cưới lúc thanh xuân không?
Đức Chúa Trời ngươi phán như vậy.
“Ta đã bỏ ngươi trong một thời gian ngắn
Nhưng với lòng thương xót lớn lao Ta sẽ đón ngươi về.
Trong cơn thịnh nộ bừng bừng,
Ta đã tránh mặt không nhận ngươi trong một lúc;
Nhưng với tình yêu thương đời đời
Ta sẽ thương xót ngươi,”
CHÚA, Đấng Cứu Chuộc ngươi phán như vậy.
“Điều này đối với Ta cũng như nạn nước54:9 Một số văn bản cổ: những ngày lụt thời Nô-ê;
Như Ta đã thề rằng nước lụt thời Nô-ê sẽ không bao giờ tràn ngập đất nữa,
Thì Ta cũng thề rằng Ta sẽ không giận ngươi
Và không quở trách ngươi.
Dù núi dời,
Dù đồi chuyển
Nhưng tình yêu thương Ta dành cho ngươi sẽ không đổi;
Giao ước bình an của Ta cũng không thay.”
CHÚA, Đấng thương xót ngươi, phán như vậy.
“Hỡi kẻ khốn khổ,54:11 Ctd: thành khốn khổ đang bị bão tố, không người an ủi,
Này chính Ta sẽ dùng đá màu54:11 Nt: ý nghĩa không rõ; có thể là một loại hồ mầu lát đá cho ngươi;
Xây nền cho ngươi bằng lam ngọc.54:11 Nt: sapphires
Ta sẽ xây các tháp canh ngươi bằng hồng ngọc,
Các cổng thành ngươi bằng ngọc lóng lánh
Và tất cả tường thành ngươi bằng đá quý.
Tất cả con cái ngươi sẽ được CHÚA dạy dỗ;
Chúng sẽ được thái bình thịnh vượng.54:13 Nt: thái bình lớn
Ngươi sẽ được thiết lập trong sự công chính;
Ngươi sẽ tránh xa áp bức
Vì chẳng sợ chi
Và thoát khỏi kinh hoàng
Vì nó sẽ không đến gần ngươi.
Nếu người nào lập mưu hại ngươi, điều đó không phải đến từ Ta.
Ai lập mưu hại ngươi sẽ vì ngươi mà ngã.
Này, chính Ta đã tạo nên thợ rèn
Thổi lửa đốt than
Và chế ra vũ khí để dùng.
Chính Ta đã tạo nên kẻ phá hoại để gây ra sự tàn phá.
Mọi vũ khí tạo nên để chống lại ngươi đều thất bại.54:17 Nt: không thành công
Mọi lưỡi dấy lên tố cáo ngươi đều sẽ bị bác bỏ.
Đó là cơ nghiệp của các tôi tớ của CHÚA
Và sự xác minh từ Ta mà đến;”54:17 Ctd: sự công chính từ Ta mà đến CHÚA tuyên bố như vậy.
“Hỡi tất cả những ai khao khát,
Hãy đến nơi các nguồn nước.
Và người không tiền bạc,
Hãy đến mua và ăn.
Hãy đến mua rượu và sữa
Mà không cần tiền và không phải trả phí tổn.
Tại sao các ngươi tiêu phí tiền cho vật không phải là bánh,
Lao lực cho vật không làm cho mãn nguyện.
Hãy lắng nghe Ta, hãy ăn vật ngon,
Thì linh hồn các ngươi sẽ vui với đồ béo bổ.
Hãy nghiêng tai và đến cùng Ta,
Hãy nghe thì linh hồn các ngươi sẽ sống.
Ta sẽ lập một giao ước đời đời với các ngươi,
Tức là tình yêu trung kiên Ta đã hứa cùng Đa-vít.
Kìa, Ta đã lập người làm nhân chứng cho dân chúng,
Làm lãnh đạo và chỉ huy dân chúng.
Kìa, ngươi sẽ kêu gọi nước mà ngươi không biết;
Nước không biết ngươi sẽ chạy đến cùng ngươi.
Vì CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên
Tôn vinh ngươi.”
Hãy tìm kiếm CHÚA đang khi mình có thể gặp được,
Hãy kêu cầu đang khi Ngài ở gần.
Kẻ ác hãy từ bỏ đường lối mình,
Người bất chính hãy từ bỏ ý tưởng mình.
Hãy trở lại cùng CHÚA vì Ngài thương xót ngươi,
Hãy đến cùng Đức Chúa Trời vì Ngài tha thứ dồi dào.
“Vì ý tưởng Ta không phải là ý tưởng các ngươi,
Đường lối các ngươi chẳng phải là đường lối Ta,”
CHÚA tuyên bố như vậy.
“Vì trời cao hơn đất bao nhiêu
Thì đường lối Ta cao hơn đường lối các ngươi;
Ý tưởng Ta cao hơn ý tưởng các ngươi bấy nhiêu.
Vì như mưa và tuyết
Từ trời rơi xuống,
Nó không trở lại trời
Nhưng tưới đất,
Làm cho đất đượm mầu và nẩy nở;
Đem lại hạt giống cho kẻ gieo và bánh cho người ăn.
Này, lời đã ra từ miệng Ta,
Sẽ không trở về cùng Ta vô hiệu quả,55:11 Nt: trống rỗng
Nhưng sẽ làm điều Ta đã định
Và hoàn thành việc Ta đã sai khiến nó.
Còn các ngươi sẽ đi ra trong vui mừng,
Và được dẫn về trong bình an.
Núi đồi sẽ
Cất tiếng hát trước mặt các ngươi.
Và tất cả cây cối ngoài đồng
Sẽ vỗ tay.
Cây tùng sẽ mọc lên thay cho cây gai,
Cây hạnh đào thay cho gai góc.
Ấy là một kỷ niệm cho CHÚA,
Một dấu đời đời không bị cắt bỏ.”
Chúa Kêu Gọi Mọi Dân Tộc
CHÚA phán như vầy:
“Hãy duy trì sự công bình
Và làm điều công chính;
Vì sự cứu rỗi của Ta sắp đến
Và sự công chính của Ta sắp được hiển hiện.
Phước cho người nào làm điều này!
Và phước cho con cái nào của loài người giữ điều đúng;
Tức là người giữ, không vi phạm56:2 Nt: không làm ô uế ngày Sa-bát
Và gìn giữ tay mình không làm một điều ác nào.”
Người ngoại quốc đã liên hiệp với CHÚA chớ nói rằng:
“CHÚA chắc chắn sẽ tách rời tôi khỏi dân Ngài.”
Người bị hoạn cũng chớ nói rằng:
“Này, tôi là một cây khô.”
Vì CHÚA phán như vầy:
“Những kẻ hoạn mà giữ các ngày Sa-bát của Ta;
Chọn những điều đẹp lòng Ta
Và giữ giao ước Ta;
Ta sẽ ban cho họ trong nhà của Ta, tức là trong các tường thành Ta,
Một nơi kỷ niệm56:5 Nt: một bàn tay và một danh
Quý hơn con trai, con gái;
Ta sẽ ban cho họ56:5 MT: nó, các văn bản cổ Qumran: chúng nó một danh đời đời
Không hề bị cắt đứt.
Những người ngoại quốc đã liên hiệp với CHÚA
Để phục vụ Ngài,
Yêu mến danh CHÚA
Và làm tôi tớ Ngài;
Tất cả những người giữ, không vi phạm ngày Sa-bát
Và giữ giao ước Ta
Đều được Ta đem lên núi thánh
Và ban cho niềm vui mừng trong nhà cầu nguyện của Ta.
Các tế lễ thiêu và tế lễ hy sinh của họ dâng
Trên bàn thờ Ta sẽ được chấp nhận,
Vì nhà Ta sẽ được gọi là
Nhà cầu nguyện cho mọi dân tộc.”
CHÚA, Đấng đang tập họp những người bị tản lạc của Y-sơ-ra-ên,
Tuyên bố như vầy:
“Ta sẽ còn tập họp những người khác về với nó56:8 Ctd: họ
Ngoài những người đã được tập họp.”
Trách Sự Bất Trung Của Dân Y-sơ-ra-ên
Hỡi tất cả thú đồng,
Mọi loại thú rừng, hãy đến mà ăn.
Những kẻ canh gác của Y-sơ-ra-ên, tất cả đều đui mù,
Không biết gì cả.
Chúng nó hết thảy đều như chó câm,
Không biết sủa;
Chỉ mơ mộng,56:10 Nt: không rõ nghĩa
Nằm khểnh và thích ngủ.
Chúng là loài chó tham ăn,
Chẳng biết no;
Ấy là những kẻ chăn chiên không biết phân biệt.
Tất cả chúng nó đều xoay theo đường lối riêng của mình;
Mỗi người, từ đầu chí cuối, đều tìm kiếm lợi riêng, chúng nói:56:11 Nt: không có “chúng nói”, thêm vào theo ý văn mạch cho rõ nghĩa
“Hãy đến, Ta sẽ lấy rượu
Rồi tha hồ uống rượu mạnh.
Ngày mai cũng sẽ như ngày hôm nay,
Còn trọng thể hơn nữa.”
Tình Trạng Sa Đọa Của Y-sơ-ra-ên
Người công chính chết đi
Nhưng chẳng ai để ý đến.
Người nhân đức bị cất đi
Nhưng không ai hiểu rằng:
Người công chính được cất đi
Khỏi57:1 Nt: khỏi trước mặt tai họa,57:1 Ctd: bị cất đi vì sự gian ác
Người đi vào sự bình an.
Những kẻ sống57:2 Nt: bước đi ngay thẳng
Sẽ an nghỉ trên giường mình.
“Nhưng các ngươi, hỡi con cái của phù thủy,
Dòng dõi của kẻ ngoại tình và gái điếm, hãy lại gần đây.
Các ngươi đã cười nhạo ai?
Các ngươi đã mở to miệng,
Le lưỡi chế giễu ai?
Không phải các ngươi là con cái của kẻ tội lỗi,
Dòng dõi của kẻ nói dối sao?
Các ngươi hành dâm bên cây sồi,57:5 Hành động dâm dục này là một phần nghi lễ tế thần phì nhiêu
Dưới mọi cây xanh;
Các ngươi giết con cái làm sinh tế nơi thung lũng,
Dưới vực đá sâu.
Gia tài của ngươi ở giữa vòng các tảng đá trơn tru nơi thung lũng;
Chính chúng nó là sản nghiệp ngươi.
Ngươi đã đổ dầu làm lễ tưới
Và dâng tế lễ ngũ cốc cho các tảng đá ấy.57:6 Nt: chúng
Ta có nên nguôi giận vì những việc như thế không?
Ngươi đã đặt giường trên núi cao lừng lững
Và lên đó dâng tế lễ.
Ngươi đã đặt vật tượng trưng57:8 Nt: vật kỷ niệm; có thể là tượng dương vật
Sau cửa và cột cửa;
Vì từ bỏ Ta, ngươi đã lột trần,
Leo lên giường; làm cho giường rộng thêm.
Ngươi đã tự kết ước với chúng;
Yêu mến giường chúng và ngắm nhìn sự lõa lồ.57:8 Nt: tay
Ngươi đem dầu
Và nhiều hương liệu đến dâng cho vua.57:9 Ctd: Mô-lếc, một vị thần tại Ca-na-an thời bấy giờ
Ngươi sai các sứ giả đi đến phương xa,
Xuống tận Âm Phủ.
Ngươi mệt mỏi vì đường dài57:10 Ctd: theo nhiều đường lối
Nhưng vẫn không nhận là vô vọng.
Ngươi tìm được sức mạnh cho tay mình57:10 Ctd: hành động
Nên ngươi không suy yếu.
Ngươi đã kiêng nể và kính sợ ai
Đến nỗi nói dối cùng Ta?
Ngươi không nhớ đến Ta,
Không để Ta trong lòng ngươi?
Có phải vì Ta đã im lặng khá lâu
Mà ngươi không kính sợ Ta chăng?
Ta sẽ công bố các công đức57:12 Nt: các sự công chính và việc làm của ngươi,
Nhưng chúng sẽ chẳng giúp ích gì cho ngươi.
Khi ngươi kêu cứu,
Hãy để những đấng ngươi đã thu nạp57:13 Ctd: những tượng thần hay tà thần ngươi đã thu nạp giải cứu ngươi!
Chỉ một ngọn gió sẽ thổi chúng bay đi,
Một hơi thở sẽ cất đi tất cả!
Nhưng ai trú ẩn nơi Ta
Sẽ thừa hưởng đất
Và sẽ sở hữu núi thánh Ta.”
Ngài sẽ phán:
“Hãy xây, hãy đắp; hãy sửa soạn đường lối;
Hãy loại bỏ những chướng ngại trên đường dân Ta.”
Vì Đấng cao quý, Đấng ngự nơi vĩnh hằng
Và danh Ngài là thánh, phán như vầy:
“Ta ngự nơi cao cả và thánh khiết
Nhưng cũng ở cùng người có tâm thần ăn năn và khiêm tốn,
Để phục hồi sức sống cho người có tâm thần khiêm tốn;
Cùng phục hồi sức sống cho kẻ có lòng ăn năn.
Vì Ta chẳng buộc tội luôn luôn
Cũng không tức giận mãi mãi,
Kẻo thần linh57:16 Ctd: tâm thần và sinh khí loài người mà Ta đã tạo ra
Sẽ phải suy tàn trước mặt Ta.
Vì tội tham lợi riêng nên Ta đã nổi giận và đánh nó;
Ta đã ngoảnh mặt đi trong cơn giận dỗi,
Nhưng nó vẫn tiếp tục quay trở lại con đường của lòng nó.
Đường lối nó Ta đã thấy nhưng Ta sẽ chữa lành,
Hướng dẫn và ban cho nó đầy lời an ủi;
Tức là tạo nên lời ca ngợi57:19 Nt: quả của môi miệng trên môi miệng của những kẻ than khóc57:19 Nt: của nó trong Y-sơ-ra-ên.”57:19 Cụm từ những kẻ than khóc trong Y-sơ-ra-ên có thể là đồng vị ngữ của vế sau cùng của câu 18, “… ban cho nó và những kẻ than khóc của nó đầy lời an ủi…”
CHÚA phán: “Bình an, bình an cho kẻ ở xa lẫn kẻ ở gần;
Ta sẽ chữa lành nó.”
Nhưng những kẻ ác giống như biển động
Không thể yên lặng được.
Nước biển chao động, bùn lầy nổi lên.
Đức Chúa Trời tôi phán: “Những kẻ gian ác sẽ không được bình an.”
Sự Kiêng Ăn Chân Thật
“Hãy gân cổ mà kêu, đừng ngừng lại.
Hãy cất tiếng kêu lên như tiếng tù và.
Hãy công bố cho dân Ta sự phản nghịch của họ
Và cho nhà Gia-cốp tội lỗi của chúng.
Mặc dù hằng ngày chúng tìm kiếm Ta,
Vui mừng biết đường lối Ta
Như một dân tộc làm điều công chính
Và không quên luật lệ của Đức Chúa Trời mình.
Chúng cầu xin Ta những quyết định công chính;
Vui mừng đến gần Đức Chúa Trời.
Chúng hỏi:58:3 Nt: không có; thêm vào theo văn mạch cho dễ hiểu ‘Tại sao chúng tôi kiêng ăn
Nhưng Ngài không thấy?
Chúng tôi hạ mình
Nhưng Ngài không biết?’
Này, trong ngày kiêng ăn, các ngươi vẫn tìm kiếm điều mình ưa thích;58:3 Ctd: điều lợi lộc
Bóc lột mọi công nhân của mình.
Này, các ngươi kiêng ăn để tranh chấp và cãi vã;
Để nắm tay gian ác đánh đấm nhau.
Các ngươi không thể kiêng ăn như hiện nay
Để tiếng kêu của các ngươi được trời cao nghe thấy.
Phải chăng đó là sự kiêng ăn Ta chọn lựa?
Là ngày các ngươi hạ mình;
Cúi đầu như cây sậy;
Nằm trên vải thô và tro bụi?
Phải chăng các ngươi gọi đó là kiêng ăn?
Là ngày đẹp lòng CHÚA?
Không phải cách kiêng ăn mà Ta chọn lựa
Là tháo xiềng gian ác,
Mở dây cột ách,
Trả tự do cho kẻ bị áp bức,
Bẻ gãy mọi ách, hay sao?
Chẳng phải là chia cơm58:7 Nt: bánh với kẻ đói;
Đem người nghèo không nhà cửa về nhà mình;
Khi thấy người không áo che thân thì mặc cho
Và không tránh mặt làm ngơ đối với người ruột thịt, hay sao?
Bấy giờ ánh sáng của ngươi sẽ tỏa ra như rạng đông;
Vết thương ngươi sẽ chóng lành;
Sự công chính ngươi sẽ đi trước mặt
Và vinh quang của CHÚA sẽ bảo vệ phía sau ngươi.
Bấy giờ, ngươi cầu xin, CHÚA sẽ đáp;
Ngươi kêu cứu, Ngài sẽ trả lời: Có Ta đây!
Nếu ngươi vứt bỏ ách giữa các ngươi,
Không chỉ tay58:9 Nt: chỉ ngón tay: có thể ý nói về vu cáo, nói xấu, chỉ điểm, xem Châm 6:12-16 và nói lời hiểm độc.
Nếu ngươi dốc lòng58:10 Nt: linh hồn nuôi kẻ đói,
Đáp ứng yêu cầu58:10 Nt: linh hồn người khốn cùng
Thì ánh sáng ngươi sẽ tỏa ra nơi tối tăm
Và sự âm u của ngươi sẽ như giữa trưa.
CHÚA sẽ luôn luôn hướng dẫn ngươi;
Đáp ứng yêu cầu ngươi trong nơi đất khô hạn;
Ngài sẽ làm xương cốt ngươi mạnh mẽ;
Ngươi sẽ như thửa vườn được tưới nước,
Như ngọn suối không bao giờ khô.
Những người ra từ ngươi sẽ xây dựng lại những nơi cổ xưa đổ nát;
Sẽ lập lại các nền móng của nhiều đời trước.
Ngươi sẽ được gọi là người sửa chữa tường thành đổ vỡ,
Tu bổ đường phố cho dân cư ngụ.
Nếu ngươi gìn giữ, không vi phạm ngày Sa-bát;
Không làm điều mình ưa thích trong ngày thánh của Ta;
Nếu ngươi coi ngày Sa-bát là niềm vui thích;
Ngày thánh của CHÚA là đáng trọng;
Nếu ngươi tôn trọng ngày ấy và không làm theo đường lối riêng của mình;
Không theo đuổi điều mình ưa thích và không nói nhiều.58:13 Nt: nói lời nói
Bấy giờ ngươi sẽ được vui thích nơi CHÚA,
Và Ta sẽ cho ngươi cưỡi trên đỉnh cao của trái đất,
Ngươi sẽ được nuôi bằng gia nghiệp của Gia-cốp, tổ phụ ngươi.”
Vì chính miệng CHÚA
đã phán như vậy.
Tội Lỗi Và Ăn Năn
Này, chẳng phải tay của CHÚA quá ngắn để cứu
Và tai của Ngài quá nặng để nghe đâu!
Nhưng vì sự gian ác các ngươi đã ngăn cách
Các ngươi với Đức Chúa Trời mình;
Và tội lỗi các ngươi đã làm Ngài ẩn mặt
Không nghe các ngươi.
Bởi vì bàn tay các ngươi đã bị ô uế trong máu;
Ngón tay các ngươi bị ô uế vì gian ác;
Môi miệng các ngươi đã nói lời dối trá;
Lưỡi các ngươi đã thì thầm điều độc địa.
Không ai kiện cáo theo lẽ công chính;
Cũng không ai tranh tụng trong sự chân thật.
Người ta tin cậy vào điều hư không và lời gian dối;
Cưu mang điều tai hại và đẻ ra điều gian ác.
Chúng ấp trứng rắn,
Dệt màng nhện.
Ai ăn trứng của chúng sẽ chết;
Còn trứng bị bể sẽ nở ra rắn độc.
Màng chúng dệt không thể làm áo mặc;
Chúng không thể che thân bằng đồ chúng làm ra.
Công việc của chúng là công việc gian ác;
Hành động trong tay chúng là bạo lực.
Chân chúng chạy đến điều ác
Và nhanh nhẹn làm đổ máu người vô tội.
Tư tưởng của chúng là tư tưởng gian ác;
Chúng đem lại59:7 Nt: không có, thêm vào theo văn mạch cho rõ nghĩa tàn phá và đổ nát trên đường chúng đi.
Chúng không biết con đường bình an,
Cũng không có công bình nơi đường lối của chúng.
Chúng tự làm đường lối mình cong quẹo,
Ai đi trên đường ấy không biết được bình an.
Cho nên sự công bình xa cách chúng ta;
Và lẽ công chính cũng không đến gần chúng ta được.
Chúng ta trông mong ánh sáng thì đây này, bóng tối!
Chúng ta trông mong sáng láng thì lại bước đi trong tối tăm.
Chúng ta mò mẫm men theo tường như người mù,
Như người không có mắt, chúng ta dò dẫm.
Ban ngày giữa trưa mà chúng ta vấp ngã như vào lúc chạng vạng;
Giữa những người mạnh khỏe mà chúng ta như người chết.
Tất cả chúng ta gầm gừ như gấu,
Than thở não nề như chim bồ câu.
Chúng ta trông lẽ công bình nhưng không có;
Mong sự cứu rỗi nhưng nó xa cách chúng ta.
Vì sự vi phạm của chúng tôi trước mặt Ngài thật nhiều;
Tội lỗi chúng tôi làm chứng nghịch chúng tôi.
Vì sự vi phạm của chúng tôi vẫn ở cùng chúng tôi
Và chúng tôi biết sự gian ác mình.
Chúng tôi đã vi phạm, đã phản bội CHÚA
Và quay lưng không theo Đức Chúa Trời mình.
Chúng tôi đã nói lời bạo ngược và phản loạn;
Cưu mang những lời gian dối trong lòng rồi thốt ra.
Lẽ công bình bị đẩy lui;
Sự công chính thì đứng xa;
Vì lẽ thật bị vấp ngã nơi quảng trường
Và sự ngay thẳng không thể vào.
Lẽ thật không còn nữa
Và kẻ lánh xa điều ác thì bị cướp giật.
CHÚA nhìn thấy và Ngài buồn lòng59:15 Nt: ấy là điều ác trước mắt Ngài
Vì không có sự công bình.
Ngài thấy không có ai cả;
Và kinh ngạc vì không ai cầu khẩn
Nên Ngài dùng cánh tay mình để cứu rỗi;
Và sự công chính của Ngài hỗ trợ mình.
Ngài mặc sự công chính như áo giáp
Và đội mão cứu rỗi trên đầu.
Ngài mặc áo báo trả làm y phục
Và choàng quanh mình bằng áo choàng nhiệt thành.
Ngài sẽ báo trả
Tùy công việc chúng làm,
Thịnh nộ cho kẻ chống đối,
Báo oán cho kẻ thù nghịch;
Ngài sẽ báo trả dân các hải đảo.
Từ phương tây người ta sẽ kính sợ danh CHÚA;
Những người từ phương đông sẽ kính sợ sự vinh quang Ngài.
Vì Ngài sẽ đến như sông chảy cuồn cuộn
Và hơi thở của CHÚA thúc đẩy nó.59:19 Ctd: khi kẻ thù đến như sông chảy cuồn cuộn thì thần của CHÚA trương cờ chống cự nó
“Đấng Cứu Chuộc sẽ đến Si-ôn;
Đến cùng những người thuộc nhà Gia-cốp đã từ bỏ tội lỗi,”
CHÚA tuyên bố như vậy.
CHÚA phán: “Về phần Ta, đây là giao ước của Ta với chúng: Thần Ta ở trên ngươi và những lời Ta đặt trong miệng ngươi sẽ không rời khỏi miệng ngươi, cũng như miệng con cái và cháu chắt ngươi từ nay cho đến đời đời.” CHÚA phán như vậy.
Vinh Quang Tương Lai
“Hãy đứng lên và chiếu sáng vì ánh sáng của ngươi đã đến
Và vinh quang CHÚA tỏa sáng trên ngươi.
Vì này, bóng tối sẽ bao trùm trái đất
Và tối tăm che phủ các dân.
Nhưng CHÚA sẽ tỏa sáng trên ngươi
Và vinh quang Ngài sẽ chiếu sáng trên ngươi.
Các nước sẽ đến cùng ánh sáng ngươi
Và các vua sẽ hướng về ánh bình minh của ngươi.
Hãy ngước mắt nhìn quanh và xem:
Tất cả chúng nó đều họp lại và đến cùng ngươi.
Các con trai ngươi sẽ đến từ phương xa;
Các con gái ngươi được ẵm trên hông.
Bấy giờ ngươi sẽ thấy và rạng rỡ;
Lòng ngươi sẽ xúc động và vui mừng.
Vì sự giàu có của biển cả sẽ đổ về ngươi;
Của cải của các nước sẽ đến với ngươi.
Muôn vàn lạc đà sẽ tràn ngập ngươi,
Cả lạc đà tơ của Ma-đi-an và Ê-pha.
Tất cả những người từ Shê-ba sẽ đến;
Mang theo vàng và trầm hương.
Họ sẽ loan truyền lời ca ngợi CHÚA.
Tất cả các bày súc vật của Kê-đa sẽ được tập trung về nơi ngươi.
Chiên đực của Nê-ba-giốt sẽ được dùng làm tế lễ;60:7 Nt: sẽ phụng vụ ngươi
Chúng sẽ được chấp nhận trên bàn thờ Ta
Và Ta sẽ làm nhà vinh hiển Ta thêm vinh hiển.
Những người này là ai mà như mây bay,
Như bồ câu trở về chuồng?
Chắc chắn các hải đảo sẽ trông đợi Ta;
Trước hết là các tầu của Ta-rê-si
Sẽ đem các con trai ngươi
Cùng vàng và bạc từ phương xa về
Để tôn vinh danh CHÚA, Đức Chúa Trời ngươi,
Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên
Vì Ngài làm cho ngươi vinh hiển.
Người ngoại quốc sẽ xây dựng các tường thành ngươi
Và vua của họ sẽ phục vụ ngươi.
Vì trong cơn thịnh nộ Ta đã đánh ngươi,
Nhưng trong lúc ban ơn Ta thương xót ngươi.
Các cổng thành ngươi sẽ luôn luôn mở,
Ngày đêm không bao giờ đóng
Để người ta đem của cải của các nước đến cho ngươi.
Các vua của họ dẫn đầu đoàn triều cống.60:11 Ctd: các vua của họ bị bắt làm tù binh
Vì dân nào, nước nào không thần phục ngươi sẽ bị diệt vong,
Các dân ấy sẽ hoàn toàn bị phá hủy.
Vinh quang của Li-ban sẽ đến trên ngươi;
Cây thông, cây du, cây bách sẽ cùng nhau
Trang hoàng điện thánh Ta
Và Ta sẽ làm cho nơi đặt chân Ta vinh quang.
Con cái của những kẻ áp bức ngươi sẽ cúi đầu đến cùng ngươi
Và tất cả những kẻ khinh bỉ ngươi sẽ quỳ mọp dưới chân ngươi.
Chúng sẽ gọi ngươi là thành của CHÚA,
Si-ôn của Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên.
Xưa kia ngươi đã bị lãng quyên, ghét bỏ
Và không ai qua lại;
Nay Ta sẽ làm cho ngươi thành cao quý mãi mãi,
Thành nguồn vui đời đời.
Ngươi sẽ bú sữa của các dân
Và được các bà vú của các vua nuôi nấng.60:16 Nt: bú vú của vua chúa
Ngươi sẽ biết rằng chính Ta là CHÚA, Đấng Cứu Rỗi ngươi,
Đấng Cứu Chuộc ngươi và là Đấng Quyền Năng của Gia-cốp.
Thay vì đồng thau, Ta sẽ đem cho ngươi vàng;
Thay vì sắt, Ta sẽ đem cho ngươi bạc;
Thay vì gỗ, Ta sẽ đem đồng;
Thay vì đá, Ta sẽ đem sắt cho ngươi.
Ta sẽ đặt bình an làm kẻ giám sát ngươi
Và sự công chính làm kẻ đốc công ngươi.
Người ta sẽ không nghe đến bạo lực trong xứ sở ngươi,
Cũng không có đổ nát và phá hủy trong biên cương ngươi.
Ngươi sẽ gọi thành lũy ngươi là sự cứu rỗi
Và cổng thành ngươi là lời ca ngợi.
Mặt trời sẽ không còn là ánh sáng cho ngươi vào ban ngày,
Ánh sáng của mặt trăng cũng không chiếu sáng ngươi.60:19 Các văn bản cổ Qumran, Tg và LXX thêm “ban đêm”
Nhưng CHÚA sẽ là ánh sáng cho ngươi mãi mãi
Và Đức Chúa Trời ngươi sẽ là vinh hiển ngươi.
Mặt trời của ngươi sẽ không lặn nữa,
Mặt trăng của ngươi cũng chẳng hề tàn.
Vì CHÚA sẽ là ánh sáng mãi mãi cho ngươi,
Những ngày than khóc của ngươi sẽ chấm dứt.
Tất cả dân ngươi sẽ là công chính,
Họ sẽ sở hữu đất này đời đời.
Họ là mầm non Ta đã trồng,
Là công việc của tay Ta
Để được vinh hiển.
Kẻ bé nhỏ nhất của ngươi sẽ thành cả ngàn
Và người hèn yếu nhất sẽ thành một dân hùng mạnh.
Chính Ta là CHÚA,
Ta sẽ mau chóng thực hiện điều ấy đúng thời.”
Tin Mừng
Thần của CHÚA ở trên Ta
Vì CHÚA đã xức dầu cho Ta
Đặng loan báo tin mừng cho những kẻ nghèo khổ.
Ngài sai Ta đi băng bó những tấm lòng tan vỡ,
Công bố tự do cho những kẻ bị tù đầy,
Loan tin phóng thích cho những người bị xiềng xích;
Công bố năm thi ân của CHÚA
Và ngày báo trả của Đức Chúa Trời chúng ta;
Ngài sai Ta đi an ủi mọi kẻ than khóc;
Đặng ban cho những kẻ than khóc ở Si-ôn
Mão hoa
Thay vì tro bụi,
Dầu vui vẻ
Thay vì than khóc,
Áo choàng ca ngợi
Thay vì tinh thần sầu thảm;
Họ sẽ được gọi là cây sồi công chính,
Cây CHÚA đã trồng
Để bày tỏ vinh hiển Ngài.
Họ sẽ xây lại những nơi đổ nát xưa,
Dựng lại những chỗ hoang phế cũ,
Tu bổ các thành đổ nát,
Những nơi hoang phế từ bao thế hệ.
Kiều dân sẽ đứng chăn cừu cho các ngươi,
Người ngoại quốc sẽ cầy ruộng và làm vườn nho các ngươi.
Còn các ngươi sẽ được gọi là thầy tế lễ của CHÚA;
Người ta sẽ xưng các ngươi là người phụng sự Đức Chúa Trời chúng ta.
Các ngươi sẽ hưởng của cải của các dân
Và hãnh diện61:6 Nt: không rõ nghĩa. Một số học giả đề nghị tetmara “u” (người được mập ra) trong vinh hoa của họ.
Thay vì hổ thẹn,
Dân Ta sẽ hưởng gấp đôi,61:7 Ctd: thay vì hổ thẹn gấp đôi và nhục nhã
Thay vì nhục nhã
Họ sẽ vui mừng vì phần điền sản của mình;
Cho nên họ sẽ sở hữu gấp đôi phần điền sản trong xứ
Và được vui mừng đời đời.
Vì Ta là CHÚA; Ta yêu công bình,
Ghét trộm cướp trong tế lễ thiêu,61:8 Các văn bản cổ khác: gian ác, LXX: bất công
Nhưng theo lòng thành tín của Ta, Ta sẽ thưởng công cho chúng
Và lập giao ước đời đời với chúng.
Dòng dõi họ sẽ được nổi tiếng trong các nước,
Con cháu họ sẽ nổi danh giữa các dân.
Tất cả những ai thấy họ đều công nhận
Rằng họ là dòng dõi được CHÚA ban phước.
Trong CHÚA, ta sẽ rất vui mừng,
Linh hồn ta sẽ hân hoan nơi Đức Chúa Trời ta;
Vì Ngài mặc cho ta áo cứu rỗi;
Khoác cho ta áo choàng công chính
Giống chàng rể khăn áo61:10 Nt: khăn xếp như thầy tế lễ,
Như cô dâu trang sức bằng nữ trang.
Vì như đất đai làm chồi mọc lên,
Vườn tược làm hạt giống nẩy mầm thể nào
Thì CHÚA sẽ làm cho sự công chính
Và lời ca ngợi trổi lên trước mặt muôn dân thể ấy.
Hy Vọng Và Cứu Rỗi
Vì cớ Si-ôn Ta sẽ không im lặng,
Vì cớ Giê-ru-sa-lem Ta sẽ không bất động
Cho đến khi nào sự công chính của nó phát ra như ánh sáng
Và ơn cứu rỗi bừng cháy như ngọn đuốc.
Các nước sẽ thấy sự công chính của ngươi;
Tất cả các vua sẽ thấy vinh quang ngươi.
Ngươi sẽ được gọi bằng tên mới,
Là tên chính miệng CHÚA sẽ ban cho.
Ngươi sẽ là mão vinh hiển trong tay CHÚA,
Là mũ miện hoàng gia trong lòng bàn tay Đức Chúa Trời ngươi.
Ngươi sẽ không còn bị gọi là kẻ bị ruồng bỏ,
Và đất đai ngươi là đất hoang phế nữa.
Nhưng ngươi sẽ được gọi là người mà Ta vui thích,62:4 Nt: Hephzibah
Và đất ngươi là đất có chồng.62:4 Nt: Beulah
Vì CHÚA vui thích về ngươi
Và đất ngươi là đất sẽ có chồng.
Như một thanh niên sẽ cưới một thiếu nữ
Thì các con trai ngươi62:5 Thay đổi nguyên âm từ này có nghĩa: Đấng xây dựng ngươi sẽ kết ước với ngươi;
Như chàng rể vui mừng vì cô dâu
Thì Đức Chúa Trời ngươi cũng vui mừng vì cớ ngươi.
Hỡi Giê-ru-sa-lem, Ta đã đặt lính canh trên tường thành ngươi.
Suốt ngày đêm họ sẽ không hề nín lặng;
Các ngươi là người nhắc nhở CHÚA,
Chớ nghỉ ngơi.
Cũng đừng để Ngài nghỉ ngơi cho đến khi Ngài thiết lập lại Giê-ru-sa-lem
Và làm nó nổi danh trên đất.
CHÚA đã đưa tay phải
Và cánh tay quyền năng của Ngài lên mà thề rằng:
“Ta sẽ không ban lúa mì của ngươi
Cho kẻ thù ngươi ăn nữa;
Người ngoại quốc cũng sẽ không uống rượu nho mới của ngươi,
Là rượu mà ngươi đã lao lực làm ra.
Nhưng những người gặt hái lúa mì sẽ được ăn lúa
Và ca ngợi CHÚA.
Và những người hái nho sẽ được uống rượu nho
Trong sân thánh điện Ta.”
Hãy đi qua, hãy đi qua các cửa thành;
Hãy dọn đường cho dân.
Hãy xây đắp, hãy xây đắp đường cái;
Hãy dẹp sạch đá.
Hãy giương cờ cho các dân.
Này, CHÚA đã công bố
Đến tận cùng trái đất;
Hãy nói với con gái Si-ôn:
“Kìa, ơn cứu rỗi62:11 LXX: Đấng Cứu Rỗi ngươi ngươi đang đến.
Kìa, Ngài đem phần thưởng theo với Ngài;
Và thành tích62:11 Ctd: lời khen thưởng Ngài đi trước Ngài.”
Chúng sẽ được gọi là dân thánh,
Dân được cứu chuộc của CHÚA.
Còn ngươi sẽ được gọi là thành người ta tìm đến,
Thành không bị ruồng bỏ.
Ngày Báo Trả Và Ơn Cứu Rỗi
Ai là Đấng từ Ê-đôm đến?
Ai là Đấng mặc áo đỏ thẫm đến từ Bốt-ra?63:1 Bốt-ra là thành phố cổ lớn, thủ đô của Ê-đôm, có đường giao thương chính đi qua
Ai trang phục lộng lẫy,
Tiến bước với sức mạnh vĩ đại.
“Chính là Ta, Đấng phán lời công chính,
Đấng quyền năng để cứu rỗi.”
Tại sao y phục Ngài nhuộm đỏ?
Ngài trang phục như người đạp bồn nho.
“Một mình Ta đã đạp, ép nho,
Không có người nào từ các dân ở với Ta.
Trong cơn giận, Ta đã đạp chúng,
Trong cơn thịnh nộ, Ta đã chà đạp chúng.
Máu63:3 Nt: nước nho ép của chúng bắn lên áo Ta,
Toàn thể y phục của Ta bị vấy hết.
Vì Ta đã định ngày báo thù trong lòng
Và năm của những kẻ được cứu chuộc của Ta đã đến.
Ta nhìn xem nhưng không ai giúp,
Ta ngạc nhiên nhưng không ai hỗ trợ.
Nên Ta đã dùng cánh tay Ta để tạo chiến thắng cho Ta
Và cơn thịnh nộ của Ta đã hỗ trợ Ta.
Ta chà đạp các dân trong cơn giận,
Ta khiến chúng nó say trong cơn thịnh nộ
Và Ta đổ máu chúng nó ra trên đất”.
Tình Yêu Thương Kiên Trì Của CHÚA
Tôi sẽ nhắc lại tình yêu thương của CHÚA
Cùng những lời ca ngợi CHÚA
Vì tất cả những gì CHÚA đã làm cho chúng ta
Và sự tốt lành lớn lao Ngài ban cho nhà Y-sơ-ra-ên;
Là những điều Ngài đã ban cho chúng ta.
Theo như lòng thương xót và tình yêu thương lớn lao của Ngài.
Ngài phán: “Thật, họ là dân Ta;
Những đứa con không lừa dối.”
Và Ngài đã trở thành Đấng Cứu Rỗi của họ.
Trong mọi cơn khốn quẫn của họ, Ngài cũng chịu khốn quẫn63:9 Ctd: không một sứ giả hay thiên sứ nào cứu họ nhưng sự hiện diện của Ngài đã cứu họ
Và thiên sứ trước mặt Ngài đã cứu họ.
Vì tình yêu thương và lòng thương xót,
Chính Ngài đã cứu chuộc họ,
Nâng họ lên và bồng bế họ suốt trong những ngày xưa.
Nhưng họ đã phản nghịch
Và làm buồn lòng Đức Thánh Linh của Ngài;
Cho nên Ngài đã trở thành kẻ thù của họ;
Chính Ngài chiến đấu chống lại họ.
Bấy giờ họ63:11 Nt: đặng làm cho Ngài một danh đời đời nhớ lại ngày xưa;
Nhớ đến Môi-se và dân Ngài nên hỏi:
Đấng đã đem họ ra khỏi biển
Cùng với những người chăn và bày chiên của Ngài đâu rồi?
Đấng đã đặt Đức Thánh Linh của Ngài
Ở giữa họ đâu rồi?
Ai khiến cánh tay vinh hiển Ngài
Đi bên phải Môi-se,
Ai rẽ nước ra trước mặt họ
Đặng lưu danh muôn đời?63:12 Nt: đặng làm cho Ngài một danh đời đời
Ai đã dẫn họ qua các vực sâu
Như ngựa trong sa mạc,
Không hề vấp ngã?
Như bày súc vật đi xuống thung lũng.
Thần của CHÚA đã ban cho họ an nghỉ.
Ngài đã dẫn dắt dân Ngài như thế
Để làm danh Ngài vinh hiển.
Từ trời xin Ngài hãy nhìn xuống,
Từ nơi ở thánh và vinh hiển xin hãy xem.
Lòng nhiệt thành và sức mạnh của Ngài ở đâu?
Ngài đã thu lại tấm lòng tha thiết và thương xót chúng tôi.63:15 Nt: tôi
Thật, chính Ngài là Cha chúng tôi.
Dù Áp-ra-ham không biết chúng tôi;
Y-sơ-ra-ên không công nhận chúng tôi
Thì Ngài, lạy CHÚA, vẫn là Cha chúng tôi.
Danh Ngài là Đấng Cứu Chuộc chúng tôi từ muôn đời.
Lạy CHÚA, sao Ngài để chúng tôi lầm lạc xa đường lối Ngài?
Sao Ngài để lòng chúng tôi chai đá không kính sợ Ngài?
Vì cớ các tôi tớ Ngài,
Và vì cớ các bộ tộc thuộc gia sản Ngài xin hãy trở lại.
Dân thánh Ngài sở hữu nơi này63:18 Nt: không có “nơi này”
Trong ít lâu nhưng kẻ thù Ngài đã giày đạp Nơi Thánh Ngài.
Đã từ lâu chúng tôi trở thành
Như một dân không do Ngài cai trị
Và không mang danh Ngài.63:19 Nt: không được gọi bằng danh Ngài
Lời Cầu Nguyện Của Dân Chúa
Ôi, ước gì Ngài xé rách các tầng trời ngự xuống,
Và núi non rung chuyển trước mặt Ngài.64:1 Theo bản MT câu này thuộc 63:19b
Như lửa đốt củi khô;
Như lửa làm nước sôi sục
Để các kẻ thù biết đến danh Ngài
Và các nước run rẩy trước mặt Ngài.
Khi Ngài làm những việc đáng sợ mà chúng tôi không ngờ
Thì Ngài ngự xuống và núi non rung chuyển trước mặt Ngài.
Từ xưa, người ta chưa nghe nói đến,
Tai chưa nghe,
Mắt chưa thấy một Đức Chúa Trời nào ngoài ra Ngài;
Là Đấng đã hành động cho những kẻ trông đợi Ngài như thế.
Ngài tiếp đón những người vui vẻ làm điều công chính
Và những người nhớ đến Ngài, đi theo đường lối Ngài.
Kìa Ngài nổi giận vì chúng tôi phạm tội.
Ở trong ấy lâu đời mà chúng tôi vẫn được cứu rỗi sao?64:5 Nt: không rõ nghĩa. Một vài học giả đề nghị sửa đổi thành: Vì Ngài giấu mặt nên chúng tôi phạm tội
Tất cả chúng tôi đã trở nên như người ô uế;
Mọi điều công chính của chúng tôi như chiếc áo bẩn thỉu.
Tất cả chúng tôi đều tàn héo như chiếc lá
Và tội lỗi chúng tôi như cơn gió cuốn chúng tôi đi.
Không ai cầu khẩn danh Ngài;
Không ai thức tỉnh để níu lấy Ngài.
Vì Ngài đã ẩn mặt khỏi chúng tôi
Và để chúng tôi tiêu tan64:7 LXX, Syr, La-tinh: trao vào tay trong tay tội lỗi của mình.
Dầu vậy, lạy CHÚA, Ngài là cha chúng tôi.
Chúng tôi là đất sét, Ngài là thợ gốm.
Tất cả chúng tôi là công việc của tay Ngài.
Lạy CHÚA, xin Ngài đừng quá giận,
Xin chớ ghi nhớ mãi tội ác chúng tôi.
Kìa, xin Ngài đoái xem,
Tất cả chúng tôi là con dân của Ngài.
Các thành thánh của Ngài đã trở nên sa mạc,
Si-ôn đã trở nên sa mạc, Giê-ru-sa-lem đã trở nên hoang phế.
Ngôi đền thánh và vinh hiển của chúng tôi, là nơi tổ tiên chúng tôi ca ngợi Ngài,
Đã bị lửa thiêu hủy.
Tất cả những gì64:11 Ctd: những nơi chúng tôi quý trọng đều đã bị tàn phá.
Lạy CHÚA, trước những cảnh này Ngài vẫn đành lòng,
Ngài vẫn im lặng và để chúng tôi bị hình phạt nặng nề sao?
Lời Hứa Và Sự Giải Cứu
“Những kẻ vốn chẳng hỏi Ta thì Ta sẵn sàng để cho cầu khẩn.
Những kẻ vốn không tìm kiếm Ta thì Ta sẵn sàng cho gặp.
Ta đã phán cùng một nước không được gọi65:1 Một số bản dịch cổ ghi: không cầu khẩn danh Ta bằng danh Ta:
‘Ta đây, Ta đây này.’
Suốt ngày Ta đưa tay hướng về
Một dân tộc phản nghịch,
Là những người đi trong đường lối không tốt,
Theo ý riêng của mình;
Một dân cứ tiếp tục chọc giận
Vào mặt Ta.
Chúng tế lễ trong các vườn,
Dâng hương trên những đống gạch.
Chúng ngồi nơi mồ mả;
Ở đêm trong những nơi bí ẩn;
Ăn thịt heo,
Đựng nước canh của đồ ô uế trong chén bát mình.
Chúng nói: ‘Hãy tránh ra, đừng đến gần Ta
Vì Ta quá thánh đối với ngươi.’
Những điều này như khói phun ra từ mũi Ta,65:5 Thành ngữ chỉ sự nổi giận
Như lửa cháy suốt ngày.
Này, đây là điều đã được chép trước mặt Ta:
Ta sẽ không nín lặng nhưng Ta sẽ báo trả,
Ta sẽ báo trả vào lòng chúng nó những tội lỗi
Của chúng lẫn tội lỗi tổ tiên chúng,”
CHÚA phán.
“Vì chúng đã dâng hương trên các núi,
Xúc phạm Ta tại các đồi
Nên Ta sẽ đong đầy vào lòng chúng
Sự báo trả về những công việc trước kia của chúng.”
CHÚA phán như vầy:
“Như người ta thấy nước cốt nho còn trong chùm nho,
Nên bảo: ‘Đừng phá hủy đi,
Vì có phúc lành trong đó.’
Ta cũng sẽ làm như thế vì cớ các tôi tớ Ta;
Ta sẽ không hủy diệt tất cả.
Ta sẽ cho một dòng dõi xuất phát từ Gia-cốp;
Một người từ Giu-đa sẽ sở hữu các núi của Ta.
Những kẻ Ta lựa chọn sẽ sở hữu chúng
Và các tôi tớ Ta sẽ ở đó.
Và cho dân Ta, là những người đã tìm kiếm Ta thì Sa-rôn65:10 Sa-rôn (1Sử 5:16; 27:29), A-cô (Giôs 7:24-26) là hai vùng ở phía tây và phía đông Do Thái sẽ thành đồng cỏ cho chiên;
Và thung lũng A-cô65:10 A-cô cũng có nghĩa là thung lũng tai họa sẽ là nơi bày bò nằm nghỉ.
Còn các ngươi là những kẻ từ bỏ CHÚA,
Quên núi thánh Ta;
Các ngươi đã bày bàn tiệc cho thần May Mắn,65:11 Nt: thần Gad ở Sy-ri
Đã rót đầy rượu pha dâng cho thần Định Mệnh.65:11 Nt: thần Me-ni
Ta sẽ định cho các ngươi bị gươm giáo,
Tất cả các ngươi sẽ phải cúi đầu cho người ta giết.
Vì Ta đã gọi nhưng các ngươi không đáp,
Ta đã phán nhưng các ngươi không nghe.
Các ngươi đã làm điều ác trước mắt Ta,
Và chọn những điều Ta không đẹp lòng.”
Cho nên CHÚA phán như vầy:
“Này, các tôi tớ Ta sẽ ăn,
Nhưng các ngươi sẽ đói.
Này, các tôi tớ Ta sẽ uống,
Nhưng các ngươi sẽ khát.
Này, các tôi tớ Ta sẽ vui mừng,
Nhưng các ngươi sẽ hổ thẹn.
Này, các tôi tớ Ta sẽ ca hát
Vì lòng vui vẻ
Nhưng các ngươi sẽ kêu gào
Vì lòng đau đớn;
Các ngươi sẽ than khóc
Vì tâm thần thống khổ.
Các ngươi sẽ lưu danh lại
Để những người được chọn của Ta làm lời nguyền rủa,
Và CHÚA sẽ giết các ngươi,65:15 Ctd: nguyện CHÚA giết các ngươi
Nhưng Ngài sẽ ban một tên khác cho các tôi tớ Ngài.
Cho nên, ở trong xứ ai cầu phúc cho mình
Thì sẽ nhân danh Đức Chúa Trời chân thật mà cầu;
Ai thề thì sẽ nhân danh
Đức Chúa Trời chân thật mà thề.
Vì những nỗi khốn khổ trước kia
Đã bị quên lãng và đã ẩn tàng khỏi mắt Ta.
Vì này, Ta đã sáng tạo
Trời mới và đất mới.
Những điều trước kia sẽ không còn được nhớ đến,
Cũng không được nhắc đến trong tâm trí.65:17 Nt: lòng
Nhưng hãy hân hoan và vui mừng mãi mãi
Vì những gì Ta sáng tạo.
Vì này, Ta tạo nên Giê-ru-sa-lem như một nguồn vui,
Ta dựng nên dân thành ấy như một niềm hoan hỉ.
Ta sẽ vui mừng vì Giê-ru-sa-lem,
Ta sẽ hoan hỉ vì dân Ta.
Nơi đó sẽ không còn nghe
Tiếng khóc la, than vãn.
Tại đó sẽ không còn
Trẻ con chết yểu,
Cũng chẳng có người già mà không sống đầy tuổi thọ.
Vì người chết lúc trăm tuổi
Là chết trẻ
Và kẻ chỉ sống đến trăm tuổi
Sẽ bị coi như bị rủa sả.65:20 Ctd: kẻ sống chưa tới một trăm tuổi coi như bị rủa sả
Người ta sẽ xây dựng nhà cửa và được ở trong đó,
Sẽ trồng vườn nho và được ăn quả.
Họ sẽ không xây nhà cho người khác ở,
Không trồng nho cho người khác ăn trái.
Vì tuổi thọ của dân Ta
Sẽ như số năm của cây;
Những người được chọn của Ta
Sẽ hưởng công lao của tay mình làm.
Họ sẽ không làm việc vất vả vô ích,
Không sinh con cái để gặp tai họa bất ngờ,
Vì là dòng dõi được CHÚA ban phước;
Họ cùng con cháu của họ.
Trước khi họ gọi, chính Ta đã đáp lời;
Khi họ còn đang nói, chính Ta đã nghe.
Chó sói và chiên con sẽ ăn chung,
Sư tử sẽ ăn rơm như bò,
Bụi đất sẽ là thức ăn cho rắn.
Sẽ không có ai làm tổn hại hay tàn phá
Trên khắp núi thánh Ta,”
CHÚA phán như vậy.
Sự Phán Xét Và Hy Vọng
CHÚA phán như vầy:
“Trời là ngôi Ta,
Đất là bệ chân Ta.
Các ngươi sẽ xây một ngôi nhà cho Ta ở đâu?
Nơi nào sẽ là chỗ Ta nghỉ ngơi?
Tay Ta đã làm ra tất cả những vật này,
Vì thế chúng đều hiện hữu.”66:2 LXX, Syr: tất cả đều là của Ta
CHÚA tuyên bố như vậy.
“Đây là kẻ Ta xem trọng:
Người nhu mì, tâm thần hối cải
Và run sợ vì lời Ta phán.
Còn người giết một con bò để tế
Cũng giống như giết một người;
Kẻ dâng một con chiên làm sinh tế
Giống như bẻ cổ một con chó;
Người dâng tế lễ chay
Giống như dâng máu heo;
Kẻ dâng hương tưởng niệm
Giống như người thờ tượng thần.
Vì chúng đã chọn con đường riêng của mình
Và linh hồn ưa thích những điều ghê tởm.
Ta cũng sẽ chọn bạc đãi66:4 LXX: chế nhạo cho chúng
Và đem đến điều chúng kinh hãi
Vì khi Ta gọi không ai đáp,
Ta phán không ai nghe;
Nhưng chúng đã làm điều ác trước mắt Ta
Và chọn điều Ta không đẹp lòng.”
Hỡi những kẻ run sợ vì lời Ngài,
Hãy nghe lời của CHÚA:
“Anh em ngươi là người nhân danh Ta ghét các ngươi,
Từ bỏ các ngươi, nói rằng:
‘Hãy để CHÚA được vinh quang
Đặng chúng ta thấy sự vui mừng của các ngươi.’
Nhưng chúng nó sẽ hổ thẹn.
Có tiếng nói từ trong thành,
Có tiếng phát ra từ đền thờ,
Tiếng của CHÚA báo trả
Những kẻ thù Ngài.
Trước khi đau chuyển bụng
Nàng đã sinh,
Trước khi cơn đau kéo đến,
Nàng đã sinh một đứa con trai.
Ai đã nghe một việc như thế?
Ai đã thấy những điều thế này?
Có thể một đất nước nào được chuyển bụng sinh ra trong một ngày
Hay một nước nào được sinh ra trong một lúc không?
Thế mà Si-ôn vừa chuyển bụng
Đã sinh ra đàn con.”
CHÚA phán: “Chính Ta là Đấng mở dạ mẹ
Lại không cho sinh sao?
Hoặc chính Ta là Đấng cho thụ thai nhi
Nhưng lại đóng dạ mẹ sao?” Đức Chúa Trời ngươi phán.
“Hãy vui mừng với Giê-ru-sa-lem,
Hỡi tất cả những người yêu mến Giê-ru-sa-lem, hãy hân hoan vì nó.
Hỡi tất cả những người than khóc cho Giê-ru-sa-lem,
Hãy hết sức vui với nó.
Để các ngươi bú sữa no nê
Nơi vú an ủi của mẹ,66:11 Nt: của nàng (chỉ về thành Giê-ru-sa-lem)
Để được uống thỏa thích
Từ nguồn sung mãn vinh quang của người.”66:11 Ctd: sự giàu có, của cải
Vì CHÚA phán như vầy:
“Này, Ta sẽ đem sự bình an đến cho thành như con sông;
Đem vinh quang của các nước đến như suối nước tràn ngập.
Các ngươi sẽ được bú sữa, được bồng trên lòng,
Được vỗ về trên đầu gối.
Như người mẹ an ủi con mình,
Chính Ta sẽ an ủi các ngươi như thế.
Các ngươi sẽ được an ủi nơi Giê-ru-sa-lem.”
Các ngươi sẽ thấy và lòng hân hoan;
Xương cốt các ngươi sẽ nẩy nở như cỏ.
Người ta sẽ biết rằng tay của CHÚA ở cùng các tôi tớ Ngài
Nhưng cơn thịnh nộ dành cho những kẻ thù Ngài.
Vì kìa, CHÚA sẽ đến trong lửa
Và xe chiến mã của Ngài như bão tố
Để báo trả cơn giận của Ngài bằng thịnh nộ
Và lời quở trách của Ngài trong ngọn lửa.
Vì CHÚA sẽ dùng lửa và gươm
Để trừng trị mọi người phàm;66:16 Nt: xác thịt
Nhiều người sẽ bị CHÚA xử tử.
“Những kẻ làm cho mình thánh khiết, tinh sạch để đi vào các vườn theo một người đứng ở giữa;66:17 Có lẽ là các nghi lễ của tà thần là những kẻ ăn thịt heo, rắn rít ghê tởm và chuột.” CHÚA tuyên bố: “Chúng nó cùng đến ngày tận số cả.”
“Còn Ta, Ta biết rõ66:18 Dịch theo LXX và Syr Nt: không có hành động và tư tưởng chúng. Ta sẽ đến, tập họp tất cả các nước và các ngôn ngữ lại. Chúng sẽ đến và thấy vinh quang Ta. Ta sẽ đặt một dấu hiệu giữa họ và sai những người sống sót của họ đi đến các nước; tức là đến Ta-rê-si,66:19 Ta-rê-si: có thể là một thành ở vùng phía đông Địa Trung Hải Phun,66:19 Phun: một vùng ở miền trung Tiểu Á Lút,66:19 Lút: có thể là một vùng ở Ly-đia, thuộc Tiểu Á là dân giỏi về cung tên, Tu-banh,66:19 Tu-banh: một vùng ở miền trung Tiểu Á Gia-van,66:19 Gia-van: Hy-lạp các hải đảo xa xăm là những nơi chưa nghe danh Ta và chưa thấy vinh quang Ta. Chúng sẽ loan báo vinh quang Ta giữa các nước.”
CHÚA phán: “Chúng sẽ đem tất cả anh em các ngươi như lễ vật từ mọi nước về dâng hiến kính CHÚA tại núi thánh Ta ở Giê-ru-sa-lem, chúng đưa họ về bằng ngựa, xe ngựa, kiệu, la và lạc đà; như người Y-sơ-ra-ên đem lễ vật đựng trong đồ tinh sạch đến đền thờ CHÚA.” CHÚA phán: “Ta cũng sẽ chọn một số người trong họ để làm thầy tế lễ và người Lê-vi.” CHÚA tuyên bố: “Vì như trời mới và đất mới mà chính Ta làm ra sẽ đứng vững trước mặt Ta thế nào thì dòng dõi và tên các ngươi cũng đứng vững như thế.” CHÚA phán: “Từ ngày trăng mới này đến ngày trăng mới khác, từ ngày Sa-bát này đến ngày Sa-bát nọ, mọi người66:23 Nt: xác thịt sẽ đến thờ phượng trước mặt Ta. Họ sẽ đi ra và thấy xác của những người phản loạn cùng Ta; vì giòi bọ trên chúng nó sẽ không chết, lửa thiêu chúng nó sẽ không tàn và chúng nó là vật ghê tởm cho mọi người.”
1
Heading Here is the message about Judah and Jerusalem that was revealed to Isaiah son of Amoz during the time when Uzziah, Jotham, Ahaz, and Hezekiah reigned over Judah.
Obedience, not Sacrifice Listen, O heavens, pay attention, O earth! For the LORD speaks:“I raised children, I brought them up, but they have rebelled against me!
An ox recognizes its owner, a donkey recognizes where its owner puts its food; but Israel does not recognize me, my people do not understand.”
Beware sinful nation, the people weighed down by evil deeds. They are offspring who do wrong, children who do wicked things. They have abandoned the LORD, and rejected the Holy One of Israel. They are alienated from him.
Why do you insist on being battered? Why do you continue to rebel? Your head has a massive wound, your whole heart is sick.
From the soles of your feet to your head, there is no spot that is unharmed. There are only bruises, cuts, and open wounds. They have not been cleansed or bandaged, nor have they been treated with olive oil.
Your land is devastated, your cities burned with fire. Right before your eyes your crops are being destroyed by foreign invaders. They leave behind devastation and destruction.
Daughter Zion is left isolated, like a hut in a vineyard, or a shelter in a cucumber field; she is a besieged city.
If the LORD of Heaven’s Armies had not left us a few survivors, we would have quickly been like Sodom, we would have become like Gomorrah.
Listen to the LORD’s message, you leaders of Sodom! Pay attention to our God’s rebuke, people of Gomorrah!
“Of what importance to me are your many sacrifices?” says the LORD.“I have had my fill of burnt sacrifices of rams and the fat from steers. The blood of bulls, lambs, and goats I do not want.
When you enter my presence, do you actually think I want this– animals trampling on my courtyards?
Do not bring any more meaningless offerings; I consider your incense detestable! You observe new moon festivals, Sabbaths, and convocations, but I cannot tolerate sin-stained celebrations!
I hate your new moon festivals and assemblies; they are a burden that I am tired of carrying.
When you spread out your hands in prayer, I look the other way; when you offer your many prayers, I do not listen, because your hands are covered with blood.
Wash! Cleanse yourselves! Remove your sinful deeds from my sight. Stop sinning!
Learn to do what is right! Promote justice! Give the oppressed reason to celebrate! Take up the cause of the orphan! Defend the rights of the widow!
Come, let’s consider your options,” says the LORD.“Though your sins have stained you like the color red, you can become white like snow; though they are as easy to see as the color scarlet, you can become white like wool.
If you have a willing attitude and obey, then you will again eat the good crops of the land.
But if you refuse and rebel, you will be devoured by the sword.” Know for certain that the LORD has spoken.
Purifying Judgment How tragic that the once-faithful city has become a prostitute! She was once a center of justice, fairness resided in her, but now only murderers.
Your silver has become scum, your beer is diluted with water.
Your officials are rebels, they associate with thieves. All of them love bribery, and look for payoffs. They do not take up the cause of the orphan, or defend the rights of the widow.
Therefore, the Sovereign LORD of Heaven’s Armies, the Powerful One of Israel, says this:“Ah, I will seek vengeance against my adversaries, I will take revenge against my enemies.
I will attack you; I will purify your metal with flux. I will remove all your slag.
I will reestablish honest judges as in former times, wise advisers as in earlier days. Then you will be called,‘The Just City, Faithful Town.’”
Zion will be freed by justice, and her returnees by righteousness.
All rebellious sinners will be shattered, those who abandon the LORD will perish.
Indeed, they will be ashamed of the sacred trees you find so desirable; you will be embarrassed because of the sacred orchards where you choose to worship.
For you will be like a tree whose leaves wither, like an orchard that is unwatered.
The powerful will be like a thread of yarn, their deeds like a spark; both will burn together, and no one will put out the fire.
2
The Future Glory of Jerusalem Here is the message about Judah and Jerusalem that was revealed to Isaiah son of Amoz.
In the future the mountain of the LORD’s temple will endure as the most important of mountains, and will be the most prominent of hills. All the nations will stream to it,
many peoples will come and say,“Come, let us go up to the LORD’s mountain, to the temple of the God of Jacob, so he can teach us his requirements, and we can follow his standards.” For Zion will be the center for moral instruction; the LORD’s message will issue from Jerusalem.
He will judge disputes between nations; he will settle cases for many peoples. They will beat their swords into plowshares, and their spears into pruning hooks. Nations will not take up the sword against other nations, and they will no longer train for war.
O descendants of Jacob, come, let us walk in the LORD’s guiding light.
The Lord’s Day of Judgment Indeed, O LORD, you have abandoned your people, the descendants of Jacob. For diviners from the east are everywhere; they consult omen readers like the Philistines do. Plenty of foreigners are around.
Their land is full of gold and silver; there is no end to their wealth. Their land is full of horses; there is no end to their chariots.
Their land is full of worthless idols; they worship the product of their own hands, what their own fingers have fashioned.
Men bow down to them in homage, they lie flat on the ground in worship. Don’t spare them!
Go up into the rocky cliffs, hide in the ground. Get away from the dreadful judgment of the LORD, from his royal splendor!
Proud men will be brought low, arrogant men will be humiliated; the LORD alone will be exalted in that day.
Indeed, the LORD of Heaven’s Armies has planned a day of judgment, for all the high and mighty, for all who are proud– they will be humiliated;
for all the cedars of Lebanon, that are so high and mighty, for all the oaks of Bashan;
for all the tall mountains, for all the high hills,
for every high tower, for every fortified wall,
for all the large ships, for all the impressive ships.
Proud men will be humiliated, arrogant men will be brought low; the LORD alone will be exalted in that day.
The worthless idols will be completely eliminated.
They will go into caves in the rocky cliffs and into holes in the ground, trying to escape the dreadful judgment of the LORD and his royal splendor, when he rises up to terrify the earth.
At that time men will throw their silver and gold idols, which they made for themselves to worship, into the caves where rodents and bats live,
so they themselves can go into the crevices of the rocky cliffs and the openings under the rocky overhangs, trying to escape the dreadful judgment of the LORD and his royal splendor, when he rises up to terrify the earth.
Stop trusting in human beings, whose life’s breath is in their nostrils. For why should they be given special consideration?
3
A Coming Leadership Crisis Look, the Sovereign LORD of Heaven’s Armies is about to remove from Jerusalem and Judah every source of security, including all the food and water,
the mighty men and warriors, judges and prophets, omen readers and leaders,
captains of groups of fifty, the respected citizens, advisers and those skilled in magical arts, and those who know incantations.
The LORD says,“I will make youths their officials; malicious young men will rule over them.
The people will treat each other harshly; men will oppose each other; neighbors will fight. Youths will proudly defy the elderly and riffraff will challenge those who were once respected.
Indeed, a man will grab his brother right in his father’s house and say,‘You own a coat– you be our leader! This heap of ruins will be under your control.’
At that time the brother will shout,‘I am no doctor, I have no food or coat in my house; don’t make me a leader of the people!’”
Jerusalem certainly stumbles, Judah falls, for their words and their actions offend the LORD; they rebel against his royal authority.
The look on their faces testifies to their guilt; like the people of Sodom they openly boast of their sin. Woe to them! For they bring disaster on themselves.
Tell the innocent it will go well with them, for they will be rewarded for what they have done.
Woe to the wicked sinners! For they will get exactly what they deserve.
Oppressors treat my people cruelly; creditors rule over them. My people’s leaders mislead them; they give you confusing directions.
The LORD takes his position to judge; he stands up to pass sentence on his people.
The LORD comes to pronounce judgment on the leaders of his people and their officials. He says,“It is you who have ruined the vineyard! You have stashed in your houses what you have stolen from the poor.
Why do you crush my people and grind the faces of the poor?” The Sovereign LORD of Heaven’s Armies has spoken.
Washing Away Impurity The LORD says,“The women of Zion are proud. They walk with their heads high and flirt with their eyes. They skip along and the jewelry on their ankles jingles.
So the Lord will afflict the foreheads of Zion’s women with skin diseases; the LORD will make the front of their heads bald.”
At that time the Lord will remove their beautiful ankle jewelry, neck ornaments, crescent shaped ornaments,
earrings, bracelets, veils,
headdresses, ankle ornaments, sashes, sachets, amulets,
rings, nose rings,
festive dresses, robes, shawls, purses,
garments, vests, head coverings, and gowns.
A putrid stench will replace the smell of spices, a rope will replace a belt, baldness will replace braided locks of hair, a sackcloth garment will replace a fine robe, and a prisoner’s brand will replace beauty.
Your men will fall by the sword, your strong men will die in battle.
Her gates will mourn and lament; deprived of her people, she will sit on the ground.
4
Seven women will grab hold of one man at that time. They will say,“We will provide our own food, we will provide our own clothes; but let us belong to you– take away our shame!”
The Branch of the Lord At that time the crops given by the LORD will bring admiration and honor; the produce of the land will be a source of pride and delight to those who remain in Israel.
Those remaining in Zion, those left in Jerusalem, will be called“holy,” all in Jerusalem who are destined to live.
At that time the Lord will wash the excrement from Zion’s women, he will rinse the bloodstains from Jerusalem’s midst, as he comes to judge and to bring devastation.
Then the LORD will create over all of Mount Zion and over its convocations a cloud and smoke by day and a bright flame of fire by night; indeed a canopy will accompany the LORD’s glorious presence.
By day it will be a shelter to provide shade from the heat, as well as safety and protection from the heavy downpour.
5
A Love Song Gone Sour I will sing to my love– a song to my lover about his vineyard. My love had a vineyard on a fertile hill.
He built a hedge around it, removed its stones, and planted a vine. He built a tower in the middle of it, and constructed a winepress. He waited for it to produce edible grapes, but it produced sour ones instead.
So now, residents of Jerusalem, people of Judah, you decide between me and my vineyard!
What more can I do for my vineyard beyond what I have already done? When I waited for it to produce edible grapes, why did it produce sour ones instead?
Now I will inform you what I am about to do to my vineyard: I will remove its hedge and turn it into pasture, I will break its wall and allow animals to graze there.
I will make it a wasteland; no one will prune its vines or hoe its ground, and thorns and briers will grow there. I will order the clouds not to drop any rain on it.
Indeed Israel is the vineyard of the LORD of Heaven’s Armies, the people of Judah are the cultivated place in which he took delight. He waited for justice, but look what he got– disobedience! He waited for fairness, but look what he got– cries for help!
Disaster is Coming Beware, those who accumulate houses, who also accumulate landed property until there is no land left, and you are the only landowners remaining within the land.
The LORD of Heaven’s Armies told me this:“Many houses will certainly become desolate, large, impressive houses will have no one living in them.
Indeed, a large vineyard will produce just a few gallons, and enough seed to yield several bushels will produce less than a bushel.”
Beware, those who get up early to drink beer, those who keep drinking long after dark until they are intoxicated with wine.
They have stringed instruments, tambourines, flutes, and wine at their parties. So they do not recognize what the LORD is doing, they do not perceive what he is bringing about.
Therefore my people will be deported because of their lack of understanding. Their leaders will have nothing to eat, their masses will have nothing to drink.
So Death will open up its throat, and open wide its mouth; Zion’s dignitaries and masses will descend into it, including those who revel and celebrate within her.
Men will be humiliated, they will be brought low; the proud will be brought low.
The LORD of Heaven’s Armies will be exalted when he punishes, the holy God’s authority will be recognized when he judges.
Lambs will graze as if in their pastures, amid the ruins the rich sojourners will graze.
Beware, those who pull evil along using cords of emptiness are as good as dead, who pull sin as with cart ropes.
They say,“Let him hurry, let him act quickly, so we can see; let the plan of the Holy One of Israel take shape and come to pass, then we will know it!”
Beware, those who call evil good and good evil, who turn darkness into light and light into darkness, who turn bitter into sweet and sweet into bitter.
Beware, those who think they are wise, those who think they possess understanding.
Beware, those who are champions at drinking, who display great courage when mixing strong drinks.
They pronounce the guilty innocent for a payoff, they ignore the just cause of the innocent.
Therefore, as flaming fire devours straw, and dry grass disintegrates in the flames, so their root will rot, and their flower will blow away like dust. For they have rejected the law of the LORD of Heaven’s Armies, they have spurned the commands of the Holy One of Israel.
So the LORD is furious with his people; he lifts his hand and strikes them. The mountains shake, and corpses lie like manure in the middle of the streets. Despite all this, his anger does not subside, and his hand is ready to strike again.
He lifts a signal flag for a distant nation, he whistles for it to come from the far regions of the earth. Look, they come quickly and swiftly.
None tire or stumble, they don’t stop to nap or sleep. They don’t loosen their belts, or unstrap their sandals to rest.
Their arrows are sharpened, and all their bows are prepared. The hooves of their horses are hard as flint, and their chariot wheels are like a windstorm.
Their roar is like a lion’s; they roar like young lions. They growl and seize their prey; they drag it away and no one can come to the rescue.
At that time they will growl over their prey, it will sound like sea waves crashing against rocks. One will look out over the land and see the darkness of disaster, clouds will turn the light into darkness.
6
Isaiah’s Commission In the year of King Uzziah’s death, I saw the Lord seated on a high, elevated throne. The hem of his robe filled the temple.
Seraphs stood over him; each one had six wings. With two wings they covered their faces, with two they covered their feet, and they used the remaining two to fly.
They called out to one another,“Holy, holy, holy is the LORD of Heaven’s Armies! His majestic splendor fills the entire earth!”
The sound of their voices shook the door frames, and the temple was filled with smoke.
I said,“Woe to me! I am destroyed, for my lips are contaminated by sin, and I live among people whose lips are contaminated by sin. My eyes have seen the king, the LORD of Heaven’s Armies.”
But then one of the seraphs flew toward me. In his hand was a hot coal he had taken from the altar with tongs.
He touched my mouth with it and said,“Look, this coal has touched your lips. Your evil is removed; your sin is forgiven.”
I heard the voice of the Lord say,“Whom will I send? Who will go on our behalf?” I answered,“Here I am, send me!”
He said,“Go and tell these people:‘Listen continually, but don’t understand! Look continually, but don’t perceive!’
Make the hearts of these people calloused; make their ears deaf and their eyes blind! Otherwise they might see with their eyes and hear with their ears, their hearts might understand and they might repent and be healed.”
I replied,“How long, Lord?” He said,“Until cities are in ruins and unpopulated, and houses are uninhabited, and the land is ruined and devastated,
and the LORD has sent the people off to a distant place, and the very heart of the land is completely abandoned.
Even if only a tenth of the people remain in the land, it will again be destroyed, like one of the large sacred trees or an Asherah pole, when a sacred pillar on a high place is thrown down. That sacred pillar symbolizes the special chosen family.”
7
Ahaz Receives a Sign During the reign of Ahaz son of Jotham, son of Uzziah, king of Judah, King Rezin of Syria and King Pekah son of Remaliah of Israel marched up to Jerusalem to do battle, but they were unable to prevail against it.
It was reported to the family of David,“Syria has allied with Ephraim.” They and their people were emotionally shaken, just as the trees of the forest shake before the wind.
So the LORD told Isaiah,“Go out with your son Shear-jashub and meet Ahaz at the end of the conduit of the upper pool which is located on the road to the field where they wash and dry cloth.
Tell him,‘Make sure you stay calm! Don’t be afraid! Don’t be intimidated by these two stubs of smoking logs, or by the raging anger of Rezin, Syria, and the son of Remaliah.
Syria has plotted with Ephraim and the son of Remaliah to bring about your demise.
They say,“Let’s attack Judah, terrorize it, and conquer it. Then we’ll set up the son of Tabeel as its king.”
For this reason the Sovereign LORD says:“It will not take place; it will not happen.
For Syria’s leader is Damascus, and the leader of Damascus is Rezin. Within sixty-five years Ephraim will no longer exist as a nation.
Ephraim’s leader is Samaria, and Samaria’s leader is the son of Remaliah. If your faith does not remain firm, then you will not remain secure.”
The LORD again spoke to Ahaz:
“Ask for a confirming sign from the LORD your God. You can even ask for something miraculous.”
But Ahaz responded,“I don’t want to ask; I don’t want to put the LORD to a test.”
So Isaiah replied,“Pay attention, family of David. Do you consider it too insignificant to try the patience of men? Is that why you are also trying the patience of my God?
For this reason the Lord himself will give you a confirming sign. Look, this young woman is about to conceive and will give birth to a son. You, young woman, will name him Immanuel.
He will eat sour milk and honey, which will help him know how to reject evil and choose what is right.
Here is why this will be so: Before the child knows how to reject evil and choose what is right, the land whose two kings you fear will be desolate.
The LORD will bring on you, your people, and your father’s family a time unlike any since Ephraim departed from Judah– the king of Assyria!”
At that time the LORD will whistle for flies from the distant streams of Egypt and for bees from the land of Assyria.
All of them will come and make their home in the ravines between the cliffs, and in the crevices of the cliffs, in all the thorn bushes, and in all the watering holes.
At that time the Lord will use a razor hired from the banks of the Euphrates River, the king of Assyria, to shave the hair off the head and private parts; it will also shave off the beard.
At that time a man will keep alive a young cow from the herd and a couple of goats.
From the abundance of milk they produce, he will have sour milk for his meals. Indeed, everyone left in the heart of the land will eat sour milk and honey.
At that time every place where there had been a thousand vines worth a thousand shekels will be overrun with thorns and briers.
With bow and arrow men will hunt there, for the whole land will be covered with thorns and briers.
They will stay away from all the hills that were cultivated, for fear of the thorns and briers. Cattle will graze there and sheep will trample on them.
8
A Sign-Child is Born The LORD told me,“Take a large tablet and inscribe these words on it with an ordinary stylus:‘Maher-Shalal-Hash-Baz.’
Then I will summon as my reliable witnesses Uriah the priest and Zechariah son of Jeberekiah.”
I then approached the prophetess for marital relations; she conceived and gave birth to a son. The LORD told me,“Name him Maher-Shalal-Hash-Baz,
for before the child knows how to cry out,‘My father’ or‘My mother,’ the wealth of Damascus and the plunder of Samaria will be carried off by the king of Assyria.”
The LORD spoke to me again:
“These people have rejected the gently flowing waters of Shiloah and melt in fear over Rezin and the son of Remaliah.
So look, the Lord is bringing up against them the turbulent and mighty waters of the Euphrates River– the king of Assyria and all his majestic power. It will reach flood stage and overflow its banks.
It will spill into Judah, flooding and engulfing, as it reaches to the necks of its victims. He will spread his wings out over your entire land, O Immanuel.”
You will be broken, O nations; you will be shattered! Pay attention, all you distant lands of the earth! Get ready for battle, and you will be shattered! Get ready for battle, and you will be shattered!
Devise your strategy, but it will be thwarted! Issue your orders, but they will not be executed! For God is with us!
The Lord Encourages Isaiah Indeed this is what the LORD told me quite forcefully. He warned me not to act like these people:
“Do not say,‘Conspiracy,’ every time these people say the word. Don’t be afraid of what scares them; don’t be terrified.
You must recognize the authority of the LORD of Heaven’s Armies. He is the one you must respect; he is the one you must fear.
He will become a sanctuary, but a stone that makes a person trip, and a rock that makes one stumble– to the two houses of Israel. He will become a trap and a snare to the residents of Jerusalem.
Many will stumble over the stone and the rock, and will fall and be seriously injured, and will be ensnared and captured.”
Tie up the scroll as legal evidence, seal the official record of God’s instructions and give it to my followers.
I will wait patiently for the LORD, who has rejected the family of Jacob; I will wait for him.
Look, I and the sons whom the LORD has given me are reminders and object lessons in Israel, sent from the LORD of Heaven’s Armies, who lives on Mount Zion.
Darkness Turns to Light as an Ideal King Arrives They will say to you,“Seek oracles at the pits used to conjure up underworld spirits, from the magicians who chirp and mutter incantations. Should people not seek oracles from their gods, by asking the dead about the destiny of the living?”
Then you must recall the LORD’s instructions and the prophetic testimony of what would happen. Certainly they say such things because their minds are spiritually darkened.
They will pass through the land destitute and starving. Their hunger will make them angry, and they will curse their king and their God as they look upward.
When one looks out over the land, he sees distress and darkness, gloom and anxiety, darkness and people forced from the land.
9
(8:23) The gloom will be dispelled for those who were anxious. In earlier times he humiliated the land of Zebulun, and the land of Naphtali; but now he brings honor to the way of the sea, the region beyond the Jordan, and Galilee of the nations.
(9:1) The people walking in darkness see a bright light; light shines on those who live in a land of deep darkness.
You have enlarged the nation; you give them great joy. They rejoice in your presence as harvesters rejoice; as warriors celebrate when they divide up the plunder.
For their oppressive yoke and the club that strikes their shoulders, the cudgel the oppressor uses on them, you have shattered, as in the day of Midian’s defeat.
Indeed every boot that marches and shakes the earth and every garment dragged through blood is used as fuel for the fire.
For a child has been born to us, a son has been given to us. He shoulders responsibility and is called: Amazing Adviser, Mighty God, Everlasting Father, Prince of Peace.
His dominion will be vast and he will bring immeasurable prosperity. He will rule on David’s throne and over David’s kingdom, establishing it and strengthening it by promoting justice and fairness, from this time forward and forevermore. The zeal of the LORD of Heaven’s Armies will accomplish this.
God’s Judgment Intensifies The Lord decreed judgment on Jacob, and it fell on Israel.
All the people were aware of it, the people of Ephraim and those living in Samaria. Yet with pride and an arrogant attitude, they said,
“The bricks have fallen, but we will rebuild with chiseled stone; the sycamore fig trees have been cut down, but we will replace them with cedars.”
Then the LORD provoked their adversaries to attack them, he stirred up their enemies–
Syria from the east, and the Philistines from the west, they gobbled up Israelite territory. Despite all this, his anger does not subside, and his hand is ready to strike again.
The people did not return to the one who struck them, they did not seek reconciliation with the LORD of Heaven’s Armies.
So the LORD cut off Israel’s head and tail, both the shoots and stalk in one day.
The leaders and the highly respected people are the head, the prophets who teach lies are the tail.
The leaders of this nation were misleading people, and the people being led were destroyed.
So the Lord was not pleased with their young men, he took no pity on their orphans and widows; for the whole nation was godless and did wicked things, every mouth was speaking disgraceful words. Despite all this, his anger does not subside, and his hand is ready to strike again.
For evil burned like a fire, it consumed thorns and briers; it burned up the thickets of the forest, and they went up in smoke.
Because of the anger of the LORD of Heaven’s Armies, the land was scorched, and the people became fuel for the fire. People had no compassion on one another.
They devoured on the right, but were still hungry, they ate on the left, but were not satisfied. People even ate the flesh of their own arm!
Manasseh fought against Ephraim, and Ephraim against Manasseh; together they fought against Judah. Despite all this, his anger does not subside, and his hand is ready to strike again.
10
Beware, those who enact unjust policies, those who are always instituting unfair regulations,
to keep the poor from getting fair treatment, and to deprive the oppressed among my people of justice, so they can steal what widows own, and loot what belongs to orphans.
What will you do on judgment day, when destruction arrives from a distant place? To whom will you run for help? Where will you leave your wealth?
You will have no place to go, except to kneel with the prisoners, or to fall among those who have been killed. Despite all this, his anger does not subside, and his hand is ready to strike again.
The Lord Turns on Arrogant Assyria Beware, Assyria, the club I use to vent my anger, a cudgel with which I angrily punish.
I sent him against a godless nation, I ordered him to attack the people with whom I was angry, to take plunder and to carry away loot, to trample them down like dirt in the streets.
But he does not agree with this, his mind does not reason this way, for his goal is to destroy, and to eliminate many nations.
Indeed, he says:“Are not my officials all kings?
Is not Calneh like Carchemish? Hamath like Arpad? Samaria like Damascus?
I overpowered kingdoms ruled by idols, whose carved images were more impressive than Jerusalem’s or Samaria’s.
As I have done to Samaria and its idols, so I will do to Jerusalem and its idols.”
But when the Lord finishes judging Mount Zion and Jerusalem, then I will punish the king of Assyria for what he has proudly planned and for the arrogant attitude he displays.
For he says:“By my strong hand I have accomplished this, by my strategy that I devised. I invaded the territory of nations, and looted their storehouses. Like a mighty conqueror, I brought down rulers.
My hand discovered the wealth of the nations, as if it were in a nest, as one gathers up abandoned eggs, I gathered up the whole earth. There was no wing flapping, or open mouth chirping.”
Does an ax exalt itself over the one who wields it, or a saw magnify itself over the one who cuts with it? As if a scepter should brandish the one who raises it, or a staff should lift up what is not made of wood!
For this reason the Sovereign LORD of Heaven’s Armies, will make his healthy ones emaciated. His majestic glory will go up in smoke.
The Light of Israel will become a fire, their Holy One will become a flame; it will burn and consume the Assyrian king’s briers and his thorns in one day.
The splendor of his forest and his orchard will be completely destroyed, as when a sick man’s life ebbs away.
There will be so few trees left in his forest, a child will be able to count them.
At that time those left in Israel, those who remain of the family of Jacob, will no longer rely on a foreign leader that abuses them. Instead they will truly rely on the LORD, the Holy One of Israel.
A remnant will come back, a remnant of Jacob, to the mighty God.
For though your people, Israel, are as numerous as the sand on the seashore, only a remnant will come back. Destruction has been decreed; just punishment is about to engulf you.
The Sovereign LORD of Heaven’s Armies, is certainly ready to carry out the decreed destruction throughout the land.
So here is what the Sovereign LORD of Heaven’s Armies, says:“My people who live in Zion, do not be afraid of Assyria, even though they beat you with a club and lift their cudgel against you as Egypt did.
For very soon my fury will subside, and my anger will be directed toward their destruction.”
The LORD of Heaven’s Armies is about to beat them with a whip, similar to the way he struck down Midian at the rock of Oreb. He will use his staff against the sea, lifting it up as he did in Egypt.
At that time the LORD will remove their burden from your shoulders, and their yoke from your neck; the yoke will be taken off because your neck will be too large.
They attacked Aiath, moved through Migron, depositing their supplies at Micmash.
They went through the pass, spent the night at Geba. Ramah trembled, Gibeah of Saul ran away.
Shout out, daughter of Gallim! Pay attention, Laishah! Answer her, Anathoth!
Madmenah flees, the residents of Gebim have hidden.
This very day, standing in Nob, they shake their fist at Daughter Zion’s mountain– at the hill of Jerusalem.
Look, the Sovereign LORD of Heaven’s Armies, is ready to cut off the branches with terrifying power. The tallest trees will be cut down, the loftiest ones will be brought low.
The thickets of the forest will be chopped down with an ax, and mighty Lebanon will fall.
11
An Ideal King Establishes a Kingdom of Peace A shoot will grow out of Jesse’s root stock, a bud will sprout from his roots.
The LORD’s Spirit will rest on him– a Spirit that gives extraordinary wisdom, a Spirit that provides the ability to execute plans, a Spirit that produces absolute loyalty to the LORD.
He will take delight in obeying the LORD. He will not judge by mere appearances, or make decisions on the basis of hearsay.
He will treat the poor fairly, and make right decisions for the downtrodden of the earth. He will strike the earth with the rod of his mouth, and order the wicked to be executed.
Justice will be like a belt around his waist, integrity will be like a belt around his hips.
A wolf will reside with a lamb, and a leopard will lie down with a young goat; an ox and a young lion will graze together, as a small child leads them along.
A cow and a bear will graze together, their young will lie down together. A lion, like an ox, will eat straw.
A baby will play over the hole of a snake; over the nest of a serpent an infant will put his hand.
They will no longer injure or destroy on my entire royal mountain. For there will be universal submission to the LORD’s sovereignty, just as the waters completely cover the sea.
Israel is Reclaimed and Reunited At that time a root from Jesse will stand like a signal flag for the nations. Nations will look to him for guidance, and his residence will be majestic.
At that time the Lord will again lift his hand to reclaim the remnant of his people from Assyria, Egypt, Pathros, Cush, Elam, Shinar, Hamath, and the seacoasts.
He will lift a signal flag for the nations; he will gather Israel’s dispersed people and assemble Judah’s scattered people from the four corners of the earth.
Ephraim’s jealousy will end, and Judah’s hostility will be eliminated. Ephraim will no longer be jealous of Judah, and Judah will no longer be hostile toward Ephraim.
They will swoop down on the Philistine hills to the west; together they will loot the people of the east. They will take over Edom and Moab, and the Ammonites will be their subjects.
The LORD will divide the gulf of the Egyptian Sea; he will wave his hand over the Euphrates River and send a strong wind, he will turn it into seven dried-up streams, and enable them to walk across in their sandals.
There will be a highway leading out of Assyria for the remnant of his people, just as there was for Israel, when they went up from the land of Egypt.
12
At that time you will say:“I praise you, O LORD, for even though you were angry with me, your anger subsided, and you consoled me.
Look, God is my deliverer! I will trust in him and not fear. For the LORD gives me strength and protects me; he has become my deliverer.”
Joyfully you will draw water from the springs of deliverance.
At that time you will say:“Praise the LORD! Ask him for help! Publicize his mighty acts among the nations! Make it known that he is unique!
Sing to the LORD, for he has done magnificent things, let this be known throughout the earth!
Cry out and shout for joy, O citizens of Zion, for the Holy One of Israel acts mightily among you!”
13
The Lord Will Judge Babylon This is an oracle about Babylon that Isaiah son of Amoz saw:
On a bare hill raise a signal flag, shout to them, wave your hand, so they might enter the gates of the princes!
I have given orders to my chosen soldiers; I have summoned the warriors through whom I will vent my anger, my boasting, arrogant ones.
There is a loud noise on the mountains– it sounds like a large army! There is great commotion among the kingdoms– nations are being assembled! The LORD of Heaven’s Armies is mustering forces for battle.
They come from a distant land, from the horizon. It is the LORD with his instruments of judgment, coming to destroy the whole earth.
Wail, for the LORD’s day of judgment is near; it comes with all the destructive power of the Sovereign One.
For this reason all hands hang limp, every human heart loses its courage.
They panic– cramps and pain seize hold of them like those of a woman who is straining to give birth. They look at one another in astonishment; their faces are flushed red.
Look, the LORD’s day of judgment is coming; it is a day of cruelty and savage, raging anger, destroying the earth and annihilating its sinners.
Indeed the stars in the sky and their constellations no longer give out their light; the sun is darkened as soon as it rises, and the moon does not shine.
I will punish the world for its evil, and wicked people for their sin. I will put an end to the pride of the insolent, I will bring down the arrogance of tyrants.
I will make human beings more scarce than pure gold, and people more scarce than gold from Ophir.
So I will shake the heavens, and the earth will shake loose from its foundation, because of the fury of the LORD of Heaven’s Armies, in the day he vents his raging anger.
Like a frightened gazelle or a sheep with no shepherd, each will turn toward home, each will run to his homeland.
Everyone who is caught will be stabbed; everyone who is seized will die by the sword.
Their children will be smashed to pieces before their very eyes; their houses will be looted and their wives raped.
Look, I am stirring up the Medes to attack them; they are not concerned about silver, nor are they interested in gold.
Their arrows will cut young men to ribbons; they have no compassion on a person’s offspring, they will not look with pity on children.
Babylon, the most admired of kingdoms, the Chaldeans’ source of honor and pride, will be destroyed by God just as Sodom and Gomorrah were.
No one will live there again; no one will ever reside there again. No bedouin will camp there, no shepherds will rest their flocks there.
Wild animals will rest there, the ruined houses will be full of hyenas. Ostriches will live there, wild goats will skip among the ruins.
Wild dogs will yip in her ruined fortresses, jackals will yelp in the once-splendid palaces. Her time is almost up, her days will not be prolonged.
14
The LORD will certainly have compassion on Jacob; he will again choose Israel as his special people and restore them to their land. Resident foreigners will join them and unite with the family of Jacob.
Nations will take them and bring them back to their own place. Then the family of Israel will make foreigners their servants as they settle in the LORD’s land. They will make their captors captives and rule over the ones who oppressed them.
When the LORD gives you relief from your suffering and anxiety, and from the hard labor which you were made to perform,
you will taunt the king of Babylon with these words:“Look how the oppressor has met his end! Hostility has ceased!
The LORD has broken the club of the wicked, the scepter of rulers.
It furiously struck down nations with unceasing blows. It angrily ruled over nations, oppressing them without restraint.
The whole earth rests and is quiet; they break into song.
The evergreens also rejoice over your demise, as do the cedars of Lebanon, singing,‘Since you fell asleep, no woodsman comes up to chop us down!’
Sheol below is stirred up about you, ready to meet you when you arrive. It rouses the spirits of the dead for you, all the former leaders of the earth; it makes all the former kings of the nations rise from their thrones.
All of them respond to you, saying:‘You too have become weak like us! You have become just like us!
Your splendor has been brought down to Sheol, as well as the sound of your stringed instruments. You lie on a bed of maggots, with a blanket of worms over you.
Look how you have fallen from the sky, O shining one, son of the dawn! You have been cut down to the ground, O conqueror of the nations!
You said to yourself,“I will climb up to the sky. Above the stars of El I will set up my throne. I will rule on the mountain of assembly on the remote slopes of Zaphon.
I will climb up to the tops of the clouds; I will make myself like the Most High!”
But you were brought down to Sheol, to the remote slopes of the Pit.
Those who see you stare at you, they look at you carefully, thinking:“Is this the man who shook the earth, the one who made kingdoms tremble?
Is this the one who made the world like a wilderness, who ruined its cities, and refused to free his prisoners so they could return home?”’
As for all the kings of the nations, all of them lie down in splendor, each in his own tomb.
But you have been thrown out of your grave like a shoot that is thrown away. You lie among the slain, among those who have been slashed by the sword, among those headed for the stones of the Pit, as if you were a mangled corpse.
You will not be buried with them, because you destroyed your land and killed your people. The offspring of the wicked will never be mentioned again.
Prepare to execute his sons for the sins their ancestors have committed. They must not rise up and take possession of the earth, or fill the surface of the world with cities.”
“I will rise up against them,” says the LORD of Heaven’s Armies.“I will blot out all remembrance of Babylon and destroy all her people, including the offspring she produces,” says the LORD.
“I will turn her into a place that is overrun with wild animals and covered with pools of stagnant water. I will get rid of her, just as one sweeps away dirt with a broom,” says the LORD of Heaven’s Armies.
The LORD of Heaven’s Armies makes this solemn vow:“Be sure of this: Just as I have intended, so it will be; just as I have planned, it will happen.
I will break Assyria in my land, I will trample them underfoot on my hills. Their yoke will be removed from my people, the burden will be lifted from their shoulders.
This is the plan I have devised for the whole earth; my hand is ready to strike all the nations.”
Indeed, the LORD of Heaven’s Armies has a plan, and who can possibly frustrate it? His hand is ready to strike, and who can possibly stop it?
The Lord Will Judge the Philistines This oracle came in the year that King Ahaz died:
Don’t be so happy, all you Philistines, just because the club that beat you has been broken! For a viper will grow out of the serpent’s root, and its fruit will be a darting adder.
The poor will graze in my pastures; the needy will rest securely. But I will kill your root by famine; it will put to death all your survivors.
Wail, O city gate! Cry out, O city! Melt with fear, all you Philistines! For out of the north comes a cloud of smoke, and there are no stragglers in its ranks.
How will they respond to the messengers of this nation? Indeed, the LORD has made Zion secure; the oppressed among his people will find safety in her.
15
The Lord Will Judge Moab This is an oracle about Moab: Indeed, in a night it is devastated, Ar of Moab is destroyed! Indeed, in a night it is devastated, Kir of Moab is destroyed!
They went up to the temple, the people of Dibon went up to the high places to lament. Because of what happened to Nebo and Medeba, Moab wails. Every head is shaved bare, every beard is trimmed off.
In their streets they wear sackcloth; on their roofs and in their town squares all of them wail, they fall down weeping.
The people of Heshbon and Elealeh cry out, their voices are heard as far away as Jahaz. For this reason Moab’s soldiers shout in distress; their courage wavers.
My heart cries out because of Moab’s plight, and for the fugitives stretched out as far as Zoar and Eglath Shelishiyah. For they weep as they make their way up the ascent of Luhith; they loudly lament their demise on the road to Horonaim.
For the waters of Nimrim are gone; the grass is dried up, the vegetation has disappeared, and there are no plants.
For this reason what they have made and stored up, they carry over the Stream of the Poplars.
Indeed, the cries of distress echo throughout Moabite territory; their wailing can be heard in Eglaim and Beer Elim.
Indeed, the waters of Dimon are full of blood! Indeed, I will heap even more trouble on Dimon. A lion will attack the Moabite fugitives and the people left in the land.
16
Send rams as tribute to the ruler of the land, from Sela in the wilderness to the hill of Daughter Zion.
At the fords of the Arnon the Moabite women are like a bird that flies about when forced from its nest.
“Bring a plan, make a decision! Provide some shade in the middle of the day! Hide the fugitives! Do not betray the one who tries to escape!
Please let the Moabite fugitives live among you. Hide them from the destroyer!” Certainly the one who applies pressure will cease, the destroyer will come to an end, those who trample will disappear from the earth.
Then a trustworthy king will be established; he will rule in a reliable manner, this one from David’s family. He will be sure to make just decisions and will be experienced in executing justice.
We have heard about Moab’s pride, their great arrogance, their boasting, pride, and excess. But their boastful claims are empty!
So Moab wails over its demise– they all wail! Completely devastated, they moan about what has happened to the raisin cakes of Kir Hareseth.
For the fields of Heshbon are dried up, as well as the vines of Sibmah. The rulers of the nations trample all over its vines, which reach Jazer and spread to the wilderness; their shoots spread out and cross the sea.
So I weep along with Jazer over the vines of Sibmah. I will saturate you with my tears, Heshbon and Elealeh, for the conquering invaders shout triumphantly over your fruit and crops.
Joy and happiness disappear from the orchards, and in the vineyards no one rejoices or shouts; no one treads out juice in the wine vats– I have brought the joyful shouts to an end.
So my heart constantly sighs for Moab, like the strumming of a harp, my inner being sighs for Kir Hareseth.
When the Moabites plead with all their might at their high places, and enter their temples to pray, their prayers will be ineffective!
This is the message the LORD previously announced about Moab.
Now the LORD makes this announcement:“Within exactly three years Moab’s splendor will disappear, along with all her many people; there will be just a few, insignificant survivors left.”
17
The Lord Will Judge Damascus This is an oracle about Damascus:“Look, Damascus is no longer a city, it is a heap of ruins!
The cities of Aroer are abandoned. They will be used for herds, which will lie down there in peace.
Fortified cities will disappear from Ephraim, and Damascus will lose its kingdom. The survivors in Syria will end up like the splendor of the Israelites,” says the LORD of Heaven’s Armies.
“At that time Jacob’s splendor will be greatly diminished, and he will become skin and bones.
It will be as when one gathers the grain harvest, and his hand gleans the ear of grain. It will be like one gathering the ears of grain in the Valley of Rephaim.
There will be some left behind, like when an olive tree is beaten– two or three ripe olives remain toward the very top, four or five on its fruitful branches,” says the LORD God of Israel.
At that time men will trust in their Creator; they will depend on the Holy One of Israel.
They will no longer trust in the altars their hands made, or depend on the Asherah poles and incense altars their fingers made.
At that time their fortified cities will be like the abandoned summits of the Amorites, which they abandoned because of the Israelites; there will be desolation.
For you ignore the God who rescues you; you pay no attention to your strong protector. So this is what happens: You cultivate beautiful plants and plant exotic vines.
The day you begin cultivating, you do what you can to make it grow; the morning you begin planting, you do what you can to make it sprout. Yet the harvest will disappear in the day of disease and incurable pain.
Beware, you many nations massing together, those who make a commotion as loud as the roaring of the sea’s waves. Beware, you people making such an uproar, those who make an uproar as loud as the roaring of powerful waves.
Though these people make an uproar as loud as the roaring of powerful waves, when he shouts at them, they will flee to a distant land, driven before the wind like dead weeds on the hills, or like dead thistles before a strong gale.
In the evening there is sudden terror; by morning they vanish. This is the fate of those who try to plunder us, the destiny of those who try to loot us!
18
The Lord Will Judge a Distant Land in the South Beware, land of buzzing wings, the one beyond the rivers of Cush,
that sends messengers by sea, who glide over the water’s surface in boats made of papyrus. Go, you swift messengers, to a nation of tall, smooth-skinned people, to a people that are feared far and wide, to a nation strong and victorious, whose land rivers divide.
All you who live in the world, who reside on the earth, you will see a signal flag raised on the mountains; you will hear a trumpet being blown.
For this is what the LORD has told me:“I will wait and watch from my place, like scorching heat produced by the sunlight, like a cloud of mist in the heat of harvest.”
For before the harvest, when the bud has sprouted, and the ripening fruit appears, he will cut off the unproductive shoots with pruning knives; he will prune the tendrils.
They will all be left for the birds of the hills and the wild animals; the birds will eat them during the summer, and all the wild animals will eat them during the winter.
At that time tribute will be brought to the LORD of Heaven’s Armies, by a people that are tall and smooth-skinned, a people that are feared far and wide, a nation strong and victorious, whose land rivers divide. The tribute will be brought to the place where the LORD of Heaven’s Armies has chosen to reside, on Mount Zion.
19
The Lord Will Judge Egypt This is an oracle about Egypt: Look, the LORD rides on a swift-moving cloud and approaches Egypt. The idols of Egypt tremble before him; the Egyptians lose their courage.
“I will provoke civil strife in Egypt, brothers will fight with each other, as will neighbors, cities, and kingdoms.
The Egyptians will panic, and I will confuse their strategy. They will seek guidance from the idols and from the spirits of the dead, from the pits used to conjure up underworld spirits, and from the magicians.
I will hand Egypt over to a harsh master; a powerful king will rule over them,” says the Sovereign LORD of Heaven’s Armies.
The water of the sea will be dried up, and the river will dry up and be empty.
The canals will stink; the streams of Egypt will trickle and then dry up; the bulrushes and reeds will decay,
along with the plants by the mouth of the river. All the cultivated land near the river will turn to dust and be blown away.
The fishermen will mourn and lament, all those who cast a fishhook into the river, and those who spread out a net on the water’s surface will grieve.
Those who make clothes from combed flax will be embarrassed; those who weave will turn pale.
Those who make cloth will be demoralized; all the hired workers will be depressed.
The officials of Zoan are nothing but fools; Pharaoh’s wise advisers give stupid advice. How dare you say to Pharaoh,“I am one of the sages, one well-versed in the writings of the ancient kings?”
But where, oh where, are your wise men? Let them tell you, let them find out what the LORD of Heaven’s Armies has planned for Egypt.
The officials of Zoan are fools, the officials of Memphis are misled; the rulers of her tribes lead Egypt astray.
The LORD has made them undiscerning; they lead Egypt astray in all she does, so that she is like a drunk sliding around in his own vomit.
Egypt will not be able to do a thing, head or tail, shoots or stalk.
At that time the Egyptians will be like women. They will tremble and fear because the LORD of Heaven’s Armies brandishes his fist against them.
The land of Judah will humiliate Egypt. Everyone who hears about Judah will be afraid because of what the LORD of Heaven’s Armies is planning to do to them.
At that time five cities in the land of Egypt will speak the language of Canaan and swear allegiance to the LORD of Heaven’s Armies. One will be called the City of the Sun.
At that time there will be an altar for the LORD in the middle of the land of Egypt, as well as a sacred pillar dedicated to the LORD at its border.
It will become a visual reminder in the land of Egypt of the LORD of Heaven’s Armies. When they cry out to the LORD because of oppressors, he will send them a deliverer and defender who will rescue them.
The LORD will reveal himself to the Egyptians, and they will acknowledge the LORD’s authority at that time. They will present sacrifices and offerings; they will make vows to the LORD and fulfill them.
The LORD will strike Egypt, striking and then healing them. They will turn to the LORD and he will listen to their prayers and heal them.
At that time there will be a highway from Egypt to Assyria. The Assyrians will visit Egypt, and the Egyptians will visit Assyria. The Egyptians and Assyrians will worship together.
At that time Israel will be the third member of the group, along with Egypt and Assyria, and will be a recipient of blessing in the earth.
The LORD of Heaven’s Armies will pronounce a blessing over the earth, saying,“Blessed be my people, Egypt, and the work of my hands, Assyria, and my special possession, Israel!”
20
The LORD revealed the following message during the year in which King Sargon of Assyria sent his commanding general to Ashdod, and he fought against it and captured it.
At that time the LORD announced through Isaiah son of Amoz:“Go, remove the sackcloth from your waist and take your sandals off your feet.” He did as instructed and walked around in undergarments and barefoot.
Later the LORD explained,“In the same way that my servant Isaiah has walked around in undergarments and barefoot for the past three years, as an object lesson and omen pertaining to Egypt and Cush,
so the king of Assyria will lead away the captives of Egypt and the exiles of Cush, both young and old. They will be in undergarments and barefoot, with the buttocks exposed; the Egyptians will be publicly humiliated.
Those who put their hope in Cush and took pride in Egypt will be afraid and embarrassed.
At that time those who live on this coast will say,‘Look what has happened to our source of hope to whom we fled for help, expecting to be rescued from the king of Assyria! How can we escape now?’”
21
The Lord Will Judge Babylon This is an oracle about the wilderness by the Sea: Like strong winds blowing in the south, one invades from the wilderness, from a land that is feared.
I have received a distressing message:“The deceiver deceives, the destroyer destroys. Attack, you Elamites! Lay siege, you Medes! I will put an end to all the groaning!”
For this reason my stomach churns; cramps overwhelm me like the contractions of a woman in labor. I am disturbed by what I hear, horrified by what I see.
My heart palpitates, I shake in fear; the twilight I desired has brought me terror.
Arrange the table, lay out the carpet, eat and drink! Get up, you officers, smear oil on the shields!
For this is what the Lord has told me:“Go, post a guard! He must report what he sees.
When he sees chariots, teams of horses, riders on donkeys, riders on camels, he must be alert, very alert.”
Then the guard cries out:“On the watchtower, O Lord, I stand all day long; at my post I am stationed every night.
Look what’s coming! A charioteer, a team of horses.” When questioned, he replies,“Babylon has fallen, fallen! All the idols of her gods lie shattered on the ground!”
O my downtrodden people, crushed like stalks on the threshing floor, what I have heard from the LORD of Heaven’s Armies, the God of Israel, I have reported to you.
Bad News for Seir This is an oracle about Dumah: Someone calls to me from Seir,“Watchman, what is left of the night? Watchman, what is left of the night?”
The watchman replies,“Morning is coming, but then night. If you want to ask, ask; come back again.”
The Lord Will Judge Arabia This is an oracle about Arabia: In the thicket of Arabia you spend the night, you Dedanite caravans.
Bring out some water for the thirsty. You who live in the land of Tema, bring some food for the fugitives.
For they flee from the swords– from the drawn sword and from the battle-ready bow and from the severity of the battle.
For this is what the Lord has told me:“Within exactly one year all the splendor of Kedar will come to an end.
Just a handful of archers, the warriors of Kedar, will be left.” Indeed, the LORD God of Israel has spoken.
22
The Lord Will Judge Jerusalem This is an oracle about the Valley of Vision: What is the reason that all of you go up to the rooftops?
The noisy city is full of raucous sounds; the town is filled with revelry. Your slain were not cut down by the sword; they did not die in battle.
All your leaders ran away together– they fled to a distant place; all your refugees were captured together– they were captured without a single arrow being shot.
So I say:“Don’t look at me! I am weeping bitterly. Don’t try to console me concerning the destruction of my defenseless people.”
For the Sovereign LORD of Heaven’s Armies, has planned a day of panic, defeat, and confusion. In the Valley of Vision people shout and cry out to the hill.
The Elamites picked up the quiver, and came with chariots and horsemen; the men of Kir prepared the shield.
Your very best valleys were full of chariots; horsemen confidently took their positions at the gate.
They removed the defenses of Judah. At that time you looked for the weapons in the House of the Forest.
You saw the many breaks in the walls of the City of David; you stored up water in the lower pool.
You counted the houses in Jerusalem, and demolished houses so you could have material to reinforce the wall.
You made a reservoir between the two walls for the water of the old pool– but you did not trust in the one who made it; you did not depend on the one who formed it long ago!
At that time the Sovereign LORD of Heaven’s Armies, called for weeping and mourning, for shaved heads and sackcloth.
But look, there is outright celebration! You say,“Kill the ox and slaughter the sheep, eat meat and drink wine. Eat and drink, for tomorrow we die!”
The LORD of Heaven’s Armies told me this:“Certainly this sin will not be forgiven as long as you live,” says the Sovereign LORD of Heaven’s Armies.
This is what the Sovereign LORD of Heaven’s Armies, says:“Go visit this administrator, Shebna, who supervises the palace, and tell him:
‘What right do you have to be here? What relatives do you have buried here? Why do you chisel out a tomb for yourself here? He chisels out his burial site in an elevated place, he carves out his tomb on a cliff.
Look, the LORD will throw you far away, you mere man! He will wrap you up tightly.
He will wind you up tightly into a ball and throw you into a wide, open land. There you will die, and there with you will be your impressive chariots, which bring disgrace to the house of your master.
I will remove you from your office; you will be thrown down from your position.
“At that time I will summon my servant Eliakim, son of Hilkiah.
I will put your robe on him, tie your belt around him, and transfer your authority to him. He will become a protector of the residents of Jerusalem and of the people of Judah.
I will place the key to the house of David on his shoulder. When he opens the door, no one can close it; when he closes the door, no one can open it.
I will fasten him like a peg into a solid place; he will bring honor and respect to his father’s family.
His father’s family will gain increasing prominence because of him, including the offspring and the offshoots. All the small containers, including the bowls and all the jars will hang from this peg.’
“At that time,” says the LORD of Heaven’s Armies,“the peg fastened into a solid place will come loose. It will be cut off and fall, and the load hanging on it will be cut off.” Indeed, the LORD has spoken.
23
The Lord Will Judge Tyre This is an oracle about Tyre: Wail, you large ships, for the port is too devastated to enter! From the land of Cyprus this news is announced to them.
Lament, you residents of the coast, you merchants of Sidon who travel over the sea, whose agents sail over
the deep waters! Grain from the Shihor region, crops grown near the Nile she receives; she is the trade center of the nations.
Be ashamed, O Sidon, for the sea says this, O fortress of the sea:“I have not gone into labor or given birth; I have not raised young men or brought up young women.”
When the news reaches Egypt, they will be shaken by what has happened to Tyre.
Travel to Tarshish! Wail, you residents of the coast!
Is this really your boisterous city whose origins are in the distant past, and whose feet led her to a distant land to reside?
Who planned this for royal Tyre, whose merchants are princes, whose traders are the dignitaries of the earth?
The LORD of Heaven’s Armies planned it– to dishonor the pride that comes from all her beauty, to humiliate all the dignitaries of the earth.
Daughter Tarshish, travel back to your land, as one crosses the Nile; there is no longer any marketplace in Tyre.
The LORD stretched out his hand over the sea, he shook kingdoms; he gave the order to destroy Canaan’s fortresses.
He said,“You will no longer celebrate, oppressed virgin daughter Sidon! Get up, travel to Cyprus, but you will find no relief there.”
Look at the land of the Chaldeans, these people who have lost their identity! The Assyrians have made it a home for wild animals. They erected their siege towers, demolished its fortresses, and turned it into a heap of ruins.
Wail, you large ships, for your fortress is destroyed!
At that time Tyre will be forgotten for seventy years, the typical life span of a king. At the end of seventy years Tyre will try to attract attention again, like the prostitute in the popular song:
“Take the harp, go through the city, forgotten prostitute! Play it well, play lots of songs, so you’ll be noticed!”
At the end of seventy years the LORD will revive Tyre. She will start making money again by selling her services to all the earth’s kingdoms.
Her profits and earnings will be set apart for the LORD. They will not be stored up or accumulated, for her profits will be given to those who live in the LORD’s presence and will be used to purchase large quantities of food and beautiful clothes.
24
The Lord Will Judge the Earth Look, the LORD is ready to devastate the earth and leave it in ruins; he will mar its surface and scatter its inhabitants.
Everyone will suffer– the priest as well as the people, the master as well as the servant, the elegant lady as well as the female attendant, the seller as well as the buyer, the borrower as well as the lender, the creditor as well as the debtor.
The earth will be completely devastated and thoroughly ransacked. For the LORD has decreed this judgment.
The earth dries up and withers, the world shrivels up and withers; the prominent people of the earth fade away.
The earth is defiled by its inhabitants, for they have violated laws, disregarded the regulation, and broken the permanent treaty.
So a treaty curse devours the earth; its inhabitants pay for their guilt. This is why the inhabitants of the earth disappear, and are reduced to just a handful of people.
The new wine dries up, the vines shrivel up, all those who like to celebrate groan.
The happy sound of the tambourines stops, the revelry of those who celebrate comes to a halt, the happy sound of the harp ceases.
They no longer sing and drink wine; the beer tastes bitter to those who drink it.
The ruined town is shattered; all of the houses are shut up tight.
They howl in the streets because of what happened to the wine; all joy turns to sorrow; celebrations disappear from the earth.
The city is left in ruins; the gate is reduced to rubble.
This is what will happen throughout the earth, among the nations. It will be like when they beat an olive tree, and just a few olives are left at the end of the harvest.
They lift their voices and shout joyfully; they praise the majesty of the LORD in the west.
So in the east extol the LORD, along the seacoasts extol the fame of the LORD God of Israel.
From the ends of the earth we hear songs– the Just One is majestic. But I say,“I’m wasting away! I’m wasting away! I’m doomed! Deceivers deceive, deceivers thoroughly deceive!”
Terror, pit, and snare are ready to overtake you inhabitants of the earth!
The one who runs away from the sound of the terror will fall into the pit; the one who climbs out of the pit, will be trapped by the snare. For the floodgates of the heavens are opened up and the foundations of the earth shake.
The earth is broken in pieces, the earth is ripped to shreds, the earth shakes violently.
The earth will stagger around like a drunk; it will sway back and forth like a hut in a windstorm. Its sin will weigh it down, and it will fall and never get up again.
The Lord Will Become King At that time the LORD will punish the heavenly forces in the heavens and the earthly kings on the earth.
They will be imprisoned in a pit, locked up in a prison, and after staying there for a long time, they will be punished.
The full moon will be covered up, the bright sun will be darkened; for the LORD of Heaven’s Armies will rule on Mount Zion in Jerusalem in the presence of his assembly, in majestic splendor.
25
O LORD, you are my God! I will exalt you in praise, I will extol your fame. For you have done extraordinary things, and executed plans made long ago exactly as you decreed.
Indeed, you have made the city into a heap of rubble, the fortified town into a heap of ruins; the fortress of foreigners is no longer a city, it will never be rebuilt.
So a strong nation will extol you; the towns of powerful nations will fear you.
For you are a protector for the poor, a protector for the needy in their distress, a shelter from the rainstorm, a shade from the heat. Though the breath of tyrants is like a winter rainstorm,
like heat in a dry land, you humble the boasting foreigners. Just as the shadow of a cloud causes the heat to subside, so he causes the song of tyrants to cease.
The LORD of Heaven’s Armies will hold a banquet for all the nations on this mountain. At this banquet there will be plenty of meat and aged wine– tender meat and choicest wine.
On this mountain he will swallow up the shroud that is over all the peoples, the woven covering that is over all the nations;
he will swallow up death permanently. The Sovereign LORD will wipe away the tears from every face, and remove his people’s disgrace from all the earth. Indeed, the LORD has announced it!
At that time they will say,“Look, here is our God! We waited for him and he delivered us. Here is the LORD! We waited for him. Let’s rejoice and celebrate his deliverance!”
For the LORD’s power will make this mountain secure. Moab will be trampled down where it stands, as a heap of straw is trampled down in a manure pile.
Moab will spread out its hands in the middle of it, just as a swimmer spreads his hands to swim; the LORD will bring down Moab’s pride as it spreads its hands.
The fortified city(along with the very tops of your walls) he will knock down, he will bring it down, he will throw it down to the dusty ground.
26
Judah Will Celebrate At that time this song will be sung in the land of Judah:“We have a strong city! The LORD’s deliverance, like walls and a rampart, makes it secure.
Open the gates so a righteous nation can enter– one that remains trustworthy.
You keep completely safe the people who maintain their faith, for they trust in you.
Trust in the LORD from this time forward, even in Yah, the LORD, an enduring protector!
Indeed, the LORD knocks down those who live in a high place, he brings down an elevated town; he brings it down to the ground, he throws it down to the dust.
It is trampled underfoot by the feet of the oppressed, by the soles of the poor.”
God’s People Anticipate Vindication The way of the righteous is level, the path of the righteous that you make is straight.
Yes, as your judgments unfold, O LORD, we wait for you. We desire your fame and reputation to grow.
I look for you during the night, my spirit within me seeks you at dawn, for when your judgments come upon the earth, those who live in the world learn about justice.
If the wicked are shown mercy, they do not learn about justice. Even in a land where right is rewarded, they act unjustly; they do not see the LORD’s majesty revealed.
O LORD, you are ready to act, but they don’t even notice. They will see and be put to shame by your angry judgment against humankind, yes, fire will consume your enemies.
O LORD, you make us secure, for even all we have accomplished, you have done for us.
O LORD, our God, masters other than you have ruled us, but we praise your name alone.
The dead do not come back to life, the spirits of the dead do not rise. That is because you came in judgment and destroyed them, you wiped out all memory of them.
You have made the nation larger, O LORD, you have made the nation larger and revealed your splendor, you have extended all the borders of the land.
O LORD, in distress they looked for you; they uttered incantations because of your discipline.
As when a pregnant woman gets ready to deliver and strains and cries out because of her labor pains, so were we because of you, O LORD.
We were pregnant, we strained, we gave birth, as it were, to wind. We cannot produce deliverance on the earth; people to populate the world are not born.
Your dead will come back to life; your corpses will rise up. Wake up and shout joyfully, you who live in the ground! For you will grow like plants drenched with the morning dew, and the earth will bring forth its dead spirits.
Go, my people! Enter your inner rooms! Close your doors behind you! Hide for a little while, until his angry judgment is over!
For look, the LORD is coming out of the place where he lives, to punish the sin of those who live on the earth. The earth will display the blood shed on it; it will no longer cover up its slain.
27
At that time the LORD will punish with his destructive, great, and powerful sword Leviathan the fast-moving serpent, Leviathan the squirming serpent; he will kill the sea monster.
When that time comes, sing about a delightful vineyard!
I, the LORD, protect it; I water it regularly. I guard it night and day, so no one can harm it.
I am not angry. I wish I could confront some thorns and briers! Then I would march against them for battle; I would set them all on fire,
unless they became my subjects and made peace with me; let them make peace with me.
The time is coming when Jacob will take root; Israel will blossom and grow branches. The produce will fill the surface of the world.
Has the LORD struck down Israel like he did their oppressors? Has Israel been killed like their enemies?
When you summon her for divorce, you prosecute her; he drives her away with his strong wind in the day of the east wind.
So in this way Jacob’s sin will be forgiven, and this is how they will show they are finished sinning: They will make all the stones of the altars like crushed limestone, and the Asherah poles and the incense altars will no longer stand.
For the fortified city is left alone; it is a deserted settlement and abandoned like the wilderness. Calves graze there; they lie down there and eat its branches bare.
When its branches get brittle, they break; women come and use them for kindling. For these people lack understanding, therefore the one who made them has no compassion on them; the one who formed them has no mercy on them.
At that time the LORD will shake the tree, from the Euphrates River to the Stream of Egypt. Then you will be gathered up one by one, O Israelites.
At that time a large trumpet will be blown, and the ones lost in the land of Assyria will come, as well as the refugees in the land of Egypt. They will worship the LORD on the holy mountain in Jerusalem.
28
The Lord Will Judge Samaria The splendid crown of Ephraim’s drunkards is doomed, the withering flower, its beautiful splendor, situated at the head of a rich valley, the crown of those overcome with wine.
Look, the Lord sends a strong, powerful one. With the force of a hailstorm or a destructive windstorm, with the might of a driving, torrential rainstorm, he will knock that crown to the ground with his hand.
The splendid crown of Ephraim’s drunkards will be trampled underfoot.
The withering flower, its beautiful splendor, situated at the head of a rich valley, will be like an early fig before harvest– as soon as someone notices it, he grabs it and swallows it.
At that time the LORD of Heaven’s Armies will become a beautiful crown and a splendid diadem for the remnant of his people.
He will give discernment to the one who makes judicial decisions, and strength to those who defend the city from attackers.
Even these men stagger because of wine, they stumble around because of beer– priests and prophets stagger because of beer, they are confused because of wine, they stumble around because of beer; they stagger while seeing prophetic visions, they totter while making legal decisions.
Indeed, all the tables are covered with vomit, with filth, leaving no clean place.
Who is the LORD trying to teach? To whom is he explaining a message? Those just weaned from milk! Those just taken from their mother’s breast!
Indeed, they will hear meaningless gibberish, senseless babbling, a syllable here, a syllable there.
For with mocking lips and a foreign tongue he will speak to these people.
In the past he said to them,“This is where security can be found. Provide security for the one who is exhausted! This is where rest can be found.” But they refused to listen.
So the LORD’s message to them will sound like meaningless gibberish, senseless babbling, a syllable here, a syllable there. As a result, they will fall on their backsides when they try to walk, and be injured, ensnared, and captured.
The Lord Will Judge Jerusalem Therefore, listen to the LORD’s message, you who mock, you rulers of these people who reside in Jerusalem!
For you say,“We have made a treaty with death, with Sheol we have made an agreement. When the overwhelming judgment sweeps by it will not reach us. For we have made a lie our refuge, we have hidden ourselves in a deceitful word.”
Therefore, this is what the Sovereign LORD, says:“Look, I am laying a stone in Zion, an approved stone, set in place as a precious cornerstone for the foundation. The one who maintains his faith will not panic.
I will make justice the measuring line, fairness the plumb line; hail will sweep away the unreliable refuge, the floodwaters will overwhelm the hiding place.
Your treaty with death will be dissolved; your agreement with Sheol will not last. When the overwhelming judgment sweeps by, you will be overrun by it.
Whenever it sweeps by, it will overtake you; indeed, every morning it will sweep by, it will come through during the day and the night.” When this announcement is understood, it will cause nothing but terror.
For the bed is too short to stretch out on, and the blanket is too narrow to wrap around oneself.
For the LORD will rise up, as he did at Mount Perazim, he will rouse himself, as he did in the Valley of Gibeon, to accomplish his work, his peculiar work, to perform his task, his strange task.
So now, do not mock, or your chains will become heavier! For I have heard a message about decreed destruction, from the Sovereign LORD of Heaven’s Armies, against the entire land.
Pay attention and listen to my message! Be attentive and listen to what I have to say!
Does a farmer just keep on plowing at planting time? Does he keep breaking up and harrowing his ground?
Once he has leveled its surface, does he not scatter the seed of the caraway plant, sow the seed of the cumin plant, and plant the wheat, barley, and grain in their designated places?
His God instructs him; he teaches him the principles of agriculture.
Certainly caraway seed is not threshed with a sledge, nor is the wheel of a cart rolled over cumin seed. Certainly caraway seed is beaten with a stick, and cumin seed with a flail.
Grain is crushed, though one certainly does not thresh it forever. The wheel of one’s wagon rolls over it, but his horses do not crush it.
This also comes from the LORD of Heaven’s Armies, who gives supernatural guidance and imparts great wisdom.
29
Ariel is Besieged Ariel is as good as dead– Ariel, the town David besieged! Keep observing your annual rituals; celebrate your festivals on schedule.
I will threaten Ariel, and she will mourn intensely and become like an altar hearth before me.
I will lay siege to you on all sides; I will besiege you with troops; I will raise siege works against you.
You will fall; while lying on the ground you will speak; from the dust where you lie, your words will be heard. Your voice will sound like a spirit speaking from the underworld; from the dust you will chirp as if muttering an incantation.
But the horde of invaders will be like fine dust, the horde of tyrants like chaff that is blown away. It will happen suddenly, in a flash.
Judgment will come from the LORD of Heaven’s Armies, accompanied by thunder, earthquake, and a loud noise, by a strong gale, a windstorm, and a consuming flame of fire.
It will be like a dream, a night vision. There will be a horde from all the nations that fight against Ariel, those who attack her and her stronghold and besiege her.
It will be like a hungry man dreaming that he is eating, only to awaken and find that his stomach is empty. It will be like a thirsty man dreaming that he is drinking, only to awaken and find that he is still weak and his thirst unquenched. So it will be for the horde from all the nations that fight against Mount Zion.
God’s People Are Spiritually Insensitive You will be shocked and amazed! You are totally blind! They are drunk, but not because of wine; they stagger, but not because of beer.
For the LORD has poured out on you a strong urge to sleep deeply. He has shut your eyes(the prophets), and covered your heads(the seers).
To you this entire prophetic revelation is like words in a sealed scroll. When they hand it to one who can read and say,“Read this,” he responds,“I can’t, because it is sealed.”
Or when they hand the scroll to one who can’t read and say,“Read this,” he says,“I can’t read.”
The Lord says,“These people say they are loyal to me; they say wonderful things about me, but they are not really loyal to me. Their worship consists of nothing but man-made ritual.
Therefore I will again do an amazing thing for these people– an absolutely extraordinary deed. Wise men will have nothing to say, the sages will have no explanations.”
Those who try to hide their plans from the LORD are as good as dead, who do their work in secret and boast,“Who sees us? Who knows what we’re doing?”
Your thinking is perverse! Should the potter be regarded as clay? Should the thing made say about its maker,“He didn’t make me”? Or should the pottery say about the potter,“He doesn’t understand”?
Changes Are Coming In just a very short time Lebanon will turn into an orchard, and the orchard will be considered a forest.
At that time the deaf will be able to hear words read from a scroll, and the eyes of the blind will be able to see through deep darkness.
The downtrodden will again rejoice in the LORD; the poor among humankind will take delight in the Holy One of Israel.
For tyrants will disappear, those who taunt will vanish, and all those who love to do wrong will be eliminated–
those who bear false testimony against a person, who entrap the one who arbitrates at the city gate and deprive the innocent of justice by making false charges.
So this is what the LORD, the one who delivered Abraham, has said to the family of Jacob:“Jacob will no longer be ashamed; their faces will no longer show their embarrassment.
For when they see their children, whom I will produce among them, they will honor my name. They will honor the Holy One of Jacob; they will respect the God of Israel.
Those who stray morally will gain understanding; those who complain will acquire insight.
30
Egypt Will Prove Unreliable“The rebellious children are as good as dead,” says the LORD,“those who make plans without consulting me, who form alliances without consulting my Spirit, and thereby compound their sin.
They travel down to Egypt without seeking my will, seeking Pharaoh’s protection, and looking for safety in Egypt’s protective shade.
But Pharaoh’s protection will bring you nothing but shame, and the safety of Egypt’s protective shade nothing but humiliation.
Though his officials are in Zoan and his messengers arrive at Hanes,
all will be put to shame because of a nation that cannot help them, who cannot give them aid or help, but only shame and disgrace.”
This is an oracle about the animals in the Negev: Through a land of distress and danger, inhabited by lionesses and roaring lions, by snakes and darting adders, they transport their wealth on the backs of donkeys, their riches on the humps of camels, to a nation that cannot help them.
Egypt is totally incapable of helping. For this reason I call her‘Proud one who is silenced.’”
Now go, write it down on a tablet in their presence, inscribe it on a scroll, so that it might be preserved for a future time as an enduring witness.
For these are rebellious people– they are lying children, children unwilling to obey the LORD’s law.
They say to the visionaries,“See no more visions!” and to the seers,“Don’t relate messages to us about what is right! Tell us nice things; relate deceptive messages.
Turn aside from the way; stray off the path. Remove from our presence the Holy One of Israel.”
For this reason this is what the Holy One of Israel says:“You have rejected this message; you trust instead in your ability to oppress and trick, and rely on that kind of behavior.
So this sin will become your downfall. You will be like a high wall that bulges and cracks and is ready to collapse; it crumbles suddenly, in a flash.
It shatters in pieces like a clay jar, so shattered to bits that none of it can be salvaged. Among its fragments one cannot find a shard large enough to scoop a hot coal from a fire or to skim off water from a cistern.”
For this is what the Sovereign LORD, the Holy One of Israel says:“If you repented and patiently waited for me, you would be delivered; if you calmly trusted in me you would find strength, but you are unwilling.
You say,‘No, we will flee on horses,’ so you will indeed flee. You say,‘We will ride on fast horses,’ so your pursuers will be fast.
One thousand will scurry at the battle cry of one enemy soldier; at the battle cry of five enemy soldiers you will all run away, until the remaining few are as isolated as a flagpole on a mountaintop or a signal flag on a hill.”
The Lord Will Not Abandon His People For this reason the LORD is ready to show you mercy; he sits on his throne, ready to have compassion on you. Indeed, the LORD is a just God; all who wait for him in faith will be blessed.
For people will live in Zion; in Jerusalem you will weep no more. When he hears your cry of despair, he will indeed show you mercy; when he hears it, he will respond to you.
The Lord will give you distress to eat and suffering to drink; but your teachers will no longer be hidden; your eyes will see them.
You will hear a word spoken behind you, saying,“This is the correct way, walk in it,” whether you are heading to the right or the left.
You will desecrate your silver-plated idols and your gold-plated images. You will throw them away as if they were a menstrual rag, saying to them,“Get out!”
He will water the seed you plant in the ground, and the ground will produce crops in abundance. At that time your cattle will graze in wide pastures.
The oxen and donkeys used in plowing will eat seasoned feed winnowed with a shovel and pitchfork.
On every high mountain and every high hill there will be streams flowing with water, at the time of great slaughter when the fortified towers collapse.
The light of the full moon will be like the sun’s glare and the sun’s glare will be seven times brighter, like the light of seven days, when the LORD binds up his people’s fractured bones and heals their severe wound.
Look, the name of the LORD comes from a distant place in raging anger and awesome splendor. He speaks angrily and his word is like destructive fire.
His battle cry overwhelms like a flooding river that reaches one’s neck. He shakes the nations in a sieve that isolates the chaff; he puts a bit into the mouth of the nations and leads them to destruction.
You will sing as you do in the evening when you are celebrating a festival. You will be happy like one who plays a flute as he goes to the mountain of the LORD, the Rock who shelters Israel.
The LORD will give a mighty shout and intervene in power, with furious anger and flaming, destructive fire, with a driving rainstorm and hailstones.
Indeed, the LORD’s shout will shatter Assyria; he will beat them with a club.
Every blow from his punishing cudgel, with which the LORD will beat them, will be accompanied by music from the tambourine and harp, and he will attack them with his weapons.
For the burial place is already prepared; it has been made deep and wide for the king. The firewood is piled high on it. The LORD’s breath, like a stream flowing with brimstone, will ignite it.
31
Egypt Will Disappoint Those who go down to Egypt for help are as good as dead, those who rely on war horses, and trust in Egypt’s many chariots and in their many, many horsemen. But they do not rely on the Holy One of Israel and do not seek help from the LORD.
Yet he too is wise and he will bring disaster; he does not retract his decree. He will attack the wicked nation, and the nation that helps those who commit sin.
The Egyptians are mere humans, not God; their horses are made of flesh, not spirit. The LORD will strike with his hand; the one who helps will stumble and the one being helped will fall. Together they will perish.
The Lord Will Defend Zion Indeed, this is what the LORD has said to me:“The LORD will be like a growling lion, like a young lion growling over its prey. Though a whole group of shepherds gathers against it, it is not afraid of their shouts or intimidated by their yelling. In this same way the LORD of Heaven’s Armies will descend to do battle on Mount Zion and on its hill.
Just as birds hover over a nest, so the LORD of Heaven’s Armies will protect Jerusalem. He will protect and deliver it; as he passes over he will rescue it.
You Israelites! Return to the one against whom you have so blatantly rebelled!
For at that time everyone will get rid of the silver and gold idols your hands sinfully made.
Assyria will fall by a sword, but not one human-made; a sword not made by humankind will destroy them. They will run away from this sword and their young men will be forced to do hard labor.
They will surrender their stronghold because of fear; their officers will be afraid of the LORD’s battle flag.” This is what the LORD says– the one whose fire is in Zion, whose firepot is in Jerusalem.
32
Justice and Wisdom Will Prevail Look, a king will promote fairness; officials will promote justice.
Each of them will be like a shelter from the wind and a refuge from a rainstorm; like streams of water in a dry region and like the shade of a large cliff in a parched land.
Eyes will no longer be blind and ears will be attentive.
The mind that acts rashly will possess discernment and the tongue that stutters will speak with ease and clarity.
A fool will no longer be called honorable; a deceiver will no longer be called principled.
For a fool speaks disgraceful things; his mind plans out sinful deeds. He commits godless deeds and says misleading things about the LORD; he gives the hungry nothing to satisfy their appetite and gives the thirsty nothing to drink.
A deceiver’s methods are evil; he dreams up evil plans to ruin the poor with lies, even when the needy are in the right.
An honorable man makes honorable plans; his honorable character gives him security.
The Lord Will Give True Security You complacent women, get up and listen to me! You carefree daughters, pay attention to what I say!
In a year’s time you carefree ones will shake with fear, for the grape harvest will fail, and the fruit harvest will not arrive.
Tremble, you complacent ones! Shake with fear, you carefree ones! Strip off your clothes and expose yourselves– put sackcloth on your waist!
Mourn over the field, over the delightful fields and the fruitful vine!
Mourn over the land of my people, which is overgrown with thorns and briers, and over all the once-happy houses in the city filled with revelry.
For the fortress is neglected; the once-crowded city is abandoned. Hill and watchtower are permanently uninhabited. Wild donkeys love to go there, and flocks graze there.
This desolation will continue until new life is poured out on us from heaven. Then the wilderness will become an orchard and the orchard will be considered a forest.
Justice will settle down in the wilderness and fairness will live in the orchard.
Fairness will produce peace and result in lasting security.
My people will live in peaceful settlements, in secure homes, and in safe, quiet places.
Even if the forest is destroyed and the city is annihilated,
you will be blessed, you who plant seed by all the banks of the streams, you who let your ox and donkey graze.
33
The Lord Will Restore Zion The destroyer is as good as dead, you who have not been destroyed! The deceitful one is as good as dead, the one whom others have not deceived! When you are through destroying, you will be destroyed; when you finish deceiving, others will deceive you!
LORD, be merciful to us! We wait for you. Give us strength each morning! Deliver us when distress comes.
The nations run away when they hear a loud noise; the nations scatter when you spring into action!
Your plunder disappears as if locusts were eating it; they swarm over it like locusts!
The LORD is exalted, indeed, he lives in heaven; he fills Zion with justice and fairness.
He is your constant source of stability; he abundantly provides safety and great wisdom; he gives all this to those who fear him.
Look, ambassadors cry out in the streets; messengers sent to make peace weep bitterly.
Highways are empty, there are no travelers. Treaties are broken, witnesses are despised, human life is treated with disrespect.
The land dries up and withers away; the forest of Lebanon shrivels up and decays. Sharon is like the arid rift valley; Bashan and Carmel are parched.
“Now I will rise up,” says the LORD.“Now I will exalt myself; now I will magnify myself.
You conceive straw, you give birth to chaff; your breath is a fire that destroys you.
The nations will be burned to ashes; like thorn bushes that have been cut down, they will be set on fire.
You who are far away, listen to what I have done! You who are close by, recognize my strength!”
Sinners are afraid in Zion; panic grips the godless. They say,‘Who among us can coexist with destructive fire? Who among us can coexist with unquenchable fire?’
The one who lives uprightly and speaks honestly; the one who refuses to profit from oppressive measures and rejects a bribe; the one who does not plot violent crimes and does not seek to harm others–
This is the person who will live in a secure place; he will find safety in the rocky, mountain strongholds; he will have food and a constant supply of water.
You will see a king in his splendor; you will see a wide land.
Your mind will recall the terror you experienced, and you will ask yourselves,“Where is the scribe? Where is the one who weighs the money? Where is the one who counts the towers?”
You will no longer see a defiant people whose language you do not comprehend, whose derisive speech you do not understand.
Look at Zion, the city where we hold religious festivals! You will see Jerusalem, a peaceful settlement, a tent that stays put; its stakes will never be pulled up; none of its ropes will snap in two.
Instead the LORD will rule there as our mighty king. Rivers and wide streams will flow through it; no war galley will enter; no large ships will sail through.
For the LORD, our ruler, the LORD, our commander, the LORD, our king– he will deliver us.
Though at this time your ropes are slack, the mast is not secured, and the sail is not unfurled, at that time you will divide up a great quantity of loot; even the lame will drag off plunder.
No resident of Zion will say,“I am ill”; the people who live there will have their sin forgiven.
34
The Lord Will Judge Edom Come near, you nations, and listen! Pay attention, you people! The earth and everything it contains must listen, the world and everything that lives in it.
For the LORD is angry at all the nations and furious with all their armies. He will annihilate them and slaughter them.
Their slain will be left unburied, their corpses will stink; the hills will soak up their blood.
All the stars in the sky will fade away, the sky will roll up like a scroll; all its stars will wither, like a leaf withers and falls from a vine or a fig withers and falls from a tree.
He says,“Indeed, my sword has slaughtered heavenly powers. Look, it now descends on Edom, on the people I will annihilate in judgment.”
The LORD’s sword is dripping with blood, it is covered with fat; it drips with the blood of young rams and goats and is covered with the fat of rams’ kidneys. For the LORD is holding a sacrifice in Bozrah, a bloody slaughter in the land of Edom.
Wild oxen will be slaughtered along with them, as well as strong bulls. Their land is drenched with blood, their soil is covered with fat.
For the LORD has planned a day of revenge, a time when he will repay Edom for her hostility toward Zion.
Edom’s streams will be turned into pitch and her soil into brimstone; her land will become burning pitch.
Night and day it will burn; its smoke will ascend continually. Generation after generation it will be a wasteland and no one will ever pass through it again.
Owls and wild animals will live there, all kinds of wild birds will settle in it. The LORD will stretch out over her the measuring line of ruin and the plumb line of destruction.
Her nobles will have nothing left to call a kingdom and all her officials will disappear.
Her fortresses will be overgrown with thorns; thickets and weeds will grow in her fortified cities. Jackals will settle there; ostriches will live there.
Wild animals and wild dogs will congregate there; wild goats will bleat to one another. Yes, nocturnal animals will rest there and make for themselves a nest.
Owls will make nests and lay eggs there; they will hatch them and protect them. Yes, hawks will gather there, each with its mate.
Carefully read the scroll of the LORD! Not one of these creatures will be missing, none will lack a mate. For the LORD has issued the decree, and his own spirit gathers them.
He assigns them their allotment; he measures out their assigned place. They will live there permanently; they will settle in it through successive generations.
35
The Land and Its People Are Transformed Let the wilderness and desert be happy; let the arid rift valley rejoice and bloom like a lily!
Let it richly bloom; let it rejoice and shout with delight! It is given the grandeur of Lebanon, the splendor of Carmel and Sharon. They will see the grandeur of the LORD, the splendor of our God.
Strengthen the hands that have gone limp, steady the knees that shake!
Tell those who panic,“Be strong! Do not fear! Look, your God comes to avenge! With divine retribution he comes to deliver you.”
Then blind eyes will open, deaf ears will hear.
Then the lame will leap like a deer, the mute tongue will shout for joy; for water will burst forth in the wilderness, streams in the arid rift valley.
The dry soil will become a pool of water, the parched ground springs of water. Where jackals once lived and sprawled out, grass, reeds, and papyrus will grow.
A thoroughfare will be there– it will be called the Way of Holiness. The unclean will not travel on it; it is reserved for those authorized to use it– fools will not stray into it.
No lions will be there, no ferocious wild animals will be on it– they will not be found there. Those delivered from bondage will travel on it,
those whom the LORD has ransomed will return that way. They will enter Zion with a happy shout. Unending joy will crown them, happiness and joy will overwhelm them; grief and suffering will disappear.
36
Sennacherib Invades Judah In the fourteenth year of King Hezekiah’s reign, King Sennacherib of Assyria marched up against all the fortified cities of Judah and captured them.
The king of Assyria sent his chief adviser from Lachish to King Hezekiah in Jerusalem, along with a large army. The chief adviser stood at the conduit of the upper pool which is located on the road to the field where they wash and dry cloth.
Eliakim son of Hilkiah, the palace supervisor, accompanied by Shebna the scribe and Joah son of Asaph, the secretary, went out to meet him.
The chief adviser said to them,“Tell Hezekiah:‘This is what the great king, the king of Assyria, says:“What is your source of confidence?
Your claim to have a strategy and military strength is just empty talk. In whom are you trusting, that you would dare to rebel against me?
Look, you must be trusting in Egypt, that splintered reed staff. If someone leans on it for support, it punctures his hand and wounds him. That is what Pharaoh king of Egypt does to all who trust in him!
Perhaps you will tell me,‘We are trusting in the LORD our God.’ But Hezekiah is the one who eliminated his high places and altars and then told the people of Judah and Jerusalem,‘You must worship at this altar.’
Now make a deal with my master the king of Assyria, and I will give you two thousand horses, provided you can find enough riders for them.
Certainly you will not refuse one of my master’s minor officials and trust in Egypt for chariots and horsemen.
Furthermore it was by the command of the LORD that I marched up against this land to destroy it. The LORD told me,‘March up against this land and destroy it!’”’”
Eliakim, Shebna, and Joah said to the chief adviser,“Speak to your servants in Aramaic, for we understand it. Don’t speak with us in the Judahite dialect in the hearing of the people who are on the wall.”
But the chief adviser said,“My master did not send me to speak these words only to your master and to you. His message is also for the men who sit on the wall, for they will eat their own excrement and drink their own urine along with you!”
The chief adviser then stood there and called out loudly in the Judahite dialect,“Listen to the message of the great king, the king of Assyria.
This is what the king says:‘Don’t let Hezekiah mislead you, for he is not able to rescue you!
Don’t let Hezekiah talk you into trusting in the LORD by saying,“The LORD will certainly rescue us; this city will not be handed over to the king of Assyria.”
Don’t listen to Hezekiah!’ For this is what the king of Assyria says,‘Send me a token of your submission and surrender to me. Then each of you may eat from his own vine and fig tree and drink water from his own cistern,
until I come and take you to a land just like your own– a land of grain and new wine, a land of bread and vineyards.
Hezekiah is misleading you when he says,“The LORD will rescue us.” Has any of the gods of the nations rescued his land from the power of the king of Assyria?
Where are the gods of Hamath and Arpad? Where are the gods of Sepharvaim? Indeed, did any gods rescue Samaria from my power?
Who among all the gods of these lands have rescued their lands from my power? So how can the LORD rescue Jerusalem from my power?’”
They were silent and did not respond, for the king had ordered,“Don’t respond to him.”
Eliakim son of Hilkiah, the palace supervisor, accompanied by Shebna the scribe and Joah son of Asaph, the secretary, went to Hezekiah with their clothes torn and reported to him what the chief adviser had said.
37
When King Hezekiah heard this, he tore his clothes, put on sackcloth, and went to the LORD’s temple.
Eliakim the palace supervisor, Shebna the scribe, and the leading priests, clothed in sackcloth, sent this message to the prophet Isaiah son of Amoz:
“This is what Hezekiah says:‘This is a day of distress, insults, and humiliation, as when a baby is ready to leave the birth canal, but the mother lacks the strength to push it through.
Perhaps the LORD your God will hear all these things the chief adviser has spoken on behalf of his master, the king of Assyria, who sent him to taunt the living God. When the LORD your God hears, perhaps he will punish him for the things he has said. So pray for this remnant that remains.’”
When King Hezekiah’s servants came to Isaiah,
Isaiah said to them,“Tell your master this:‘This is what the LORD has said:“Don’t be afraid because of the things you have heard– these insults the king of Assyria’s servants have hurled against me.
Look, I will take control of his mind; he will receive a report and return to his own land. I will cut him down with a sword in his own land.”’”
When the chief adviser heard the king of Assyria had departed from Lachish, he left and went to Libnah, where the king was campaigning.
The king heard that King Tirhakah of Ethiopia was marching out to fight him. He again sent messengers to Hezekiah, ordering them:
“Tell King Hezekiah of Judah this:‘Don’t let your God in whom you trust mislead you when he says,“Jerusalem will not be handed over to the king of Assyria.”
Certainly you have heard how the kings of Assyria have annihilated all lands. Do you really think you will be rescued?
Were the nations whom my predecessors destroyed– the nations of Gozan, Haran, Rezeph, and the people of Eden in Telassar– rescued by their gods?
Where are the king of Hamath, the king of Arpad, and the kings of Lair, Sepharvaim, Hena, and Ivvah?’”
Hezekiah took the letter from the messengers and read it. Then Hezekiah went up to the LORD’s temple and spread it out before the LORD.
Hezekiah prayed before the LORD:
“O LORD of Heaven’s Armies, O God of Israel, who is enthroned on the cherubim! You alone are God over all the kingdoms of the earth. You made the sky and the earth.
Pay attention, LORD, and hear! Open your eyes, LORD, and observe! Listen to this entire message Sennacherib sent and how he taunts the living God!
It is true, LORD, that the kings of Assyria have destroyed all the nations and their lands.
They have burned the gods of the nations, for they are not really gods, but only the product of human hands manufactured from wood and stone. That is why the Assyrians could destroy them.
Now, O LORD our God, rescue us from his power, so all the kingdoms of the earth may know that you alone are the LORD.”
Isaiah son of Amoz sent this message to Hezekiah:“This is what the LORD God of Israel has said:‘As to what you have prayed to me concerning King Sennacherib of Assyria,
this is what the LORD says about him:“The virgin daughter Zion despises you– she makes fun of you; daughter Jerusalem shakes her head after you.
Whom have you taunted and hurled insults at? At whom have you shouted and looked so arrogantly? At the Holy One of Israel!
Through your messengers you taunted the Lord,‘With my many chariots I climbed up the high mountains, the slopes of Lebanon. I cut down its tall cedars and its best evergreens. I invaded its most remote regions, its thickest woods.
I dug wells and drank water. With the soles of my feet I dried up all the rivers of Egypt.’
Certainly you must have heard! Long ago I worked it out, in ancient times I planned it, and now I am bringing it to pass. The plan is this: Fortified cities will crash into heaps of ruins.
Their residents are powerless; they are terrified and ashamed. They are as short-lived as plants in the field or green vegetation. They are as short-lived as grass on the rooftops when it is scorched by the east wind.
I know where you live and everything you do and how you rage against me.
Because you rage against me and the uproar you create has reached my ears, I will put my hook in your nose, and my bridle between your lips, and I will lead you back the way you came.”
“This will be your reminder that I have spoken the truth: This year you will eat what grows wild, and next year what grows on its own. But the year after that you will plant seed and harvest crops; you will plant vines and consume their produce.
Those who remain in Judah will take root in the ground and bear fruit.
“For a remnant will leave Jerusalem; survivors will come out of Mount Zion. The zeal of the LORD of Heaven’s Armies will accomplish this.
So this is what the LORD says about the king of Assyria:‘He will not enter this city, nor will he shoot an arrow here. He will not attack it with his shielded warriors, nor will he build siege works against it.
He will go back the way he came– he will not enter this city,’ says the LORD.
I will shield this city and rescue it for the sake of my reputation and because of my promise to David my servant.”’”
The LORD’s angel went out and killed 185,000 troops in the Assyrian camp. When they got up early the next morning, there were all the corpses!
So King Sennacherib of Assyria broke camp and went on his way. He went home and stayed in Nineveh.
One day, as he was worshiping in the temple of his god Nisroch, his sons Adrammelech and Sharezer struck him down with the sword. They ran away to the land of Ararat; his son Esarhaddon replaced him as king.
38
The Lord Hears Hezekiah’s Prayer In those days Hezekiah was stricken with a terminal illness. The prophet Isaiah son of Amoz visited him and told him,“This is what the LORD says,‘Give instructions to your household, for you are about to die; you will not get well.’”
Hezekiah turned his face to the wall and prayed to the LORD,
“Please, LORD. Remember how I have served you faithfully and with wholehearted devotion, and how I have carried out your will.” Then Hezekiah wept bitterly.
The LORD’s message came to Isaiah,
“Go and tell Hezekiah:‘This is what the LORD God of your ancestor David says:“I have heard your prayer; I have seen your tears. Look, I will add fifteen years to your life,
and rescue you and this city from the king of Assyria. I will shield this city.”’”
Isaiah replied,“This is your sign from the LORD confirming that the LORD will do what he has said:
Look, I will make the shadow go back ten steps on the stairs of Ahaz.” And then the shadow went back ten steps.
Hezekiah’s Song of Thanks This is the prayer of King Hezekiah of Judah when he was sick and then recovered from his illness:
“I thought,‘In the middle of my life I must walk through the gates of Sheol, I am deprived of the rest of my years.’
“I thought,‘I will no longer see the LORD in the land of the living, I will no longer look on humankind with the inhabitants of the world.
My dwelling place is removed and taken away from me like a shepherd’s tent. I rolled up my life like a weaver rolls cloth; from the loom he cuts me off. You turn day into night and end my life.
I cry out until morning; like a lion he shatters all my bones; you turn day into night and end my life.
Like a swallow or a thrush I chirp, I coo like a dove; my eyes grow tired from looking up to the sky. O Lord, I am oppressed; help me!
What can I say? He has decreed and acted. I will walk slowly all my years because I am overcome with grief.
O Lord, your decrees can give men life; may years of life be restored to me. Restore my health and preserve my life.’
“Look, the grief I experienced was for my benefit. You delivered me from the Pit of oblivion. For you removed all my sins from your sight.
Indeed Sheol does not give you thanks; death does not praise you. Those who descend into the Pit do not anticipate your faithfulness.
The living person, the living person, he gives you thanks, as I do today. A father tells his sons about your faithfulness.
The LORD is about to deliver me, and we will celebrate with music for the rest of our lives in the LORD’s temple.”
Isaiah ordered,“Let them take a fig cake and apply it to the ulcerated sore and he will get well.”
Hezekiah said,“What is the confirming sign that I will go up to the LORD’s temple?”
39
Messengers from Babylon Visit Hezekiah At that time Merodach-Baladan son of Baladan, king of Babylon, sent letters and a gift to Hezekiah, for he heard that Hezekiah had been ill and had recovered.
Hezekiah welcomed them and showed them his storehouse with its silver, gold, spices, and high-quality olive oil, as well as his whole armory and everything in his treasuries. Hezekiah showed them everything in his palace and in his whole kingdom.
Isaiah the prophet visited King Hezekiah and asked him,“What did these men say? Where do they come from?” Hezekiah replied,“They come from the distant land of Babylon.”
Isaiah asked,“What have they seen in your palace?” Hezekiah replied,“They have seen everything in my palace. I showed them everything in my treasuries.”
Isaiah said to Hezekiah,“Listen to the message of the LORD of Heaven’s Armies:
‘Look, a time is coming when everything in your palace and the things your ancestors have accumulated to this day will be carried away to Babylon; nothing will be left,’ says the LORD.
‘Some of your very own descendants whom you father will be taken away and will be made eunuchs in the palace of the king of Babylon.’”
Hezekiah said to Isaiah,“The LORD’s message which you have announced is appropriate.” Then he thought,“For there will be peace and stability during my lifetime.”
40
The Lord Returns to Jerusalem“Comfort, comfort my people,” says your God.
“Speak kindly to Jerusalem, and tell her that her time of warfare is over, that her punishment is completed. For the LORD has made her pay double for all her sins.”
A voice cries out,“In the wilderness clear a way for the LORD; build a level road through the rift valley for our God.
Every valley must be elevated, and every mountain and hill leveled. The rough terrain will become a level plain, the rugged landscape a wide valley.
The splendor of the LORD will be revealed, and all people will see it at the same time. For the LORD has decreed it.”
A voice says,“Cry out!” Another asks,“What should I cry out?” The first voice responds:“All people are like grass, and all their promises are like the flowers in the field.
The grass dries up, the flowers wither, when the wind sent by the LORD blows on them. Surely humanity is like grass.
The grass dries up, the flowers wither, but the decree of our God is forever reliable.”
Go up on a high mountain, O herald Zion! Shout out loudly, O herald Jerusalem! Shout, don’t be afraid! Say to the towns of Judah,“Here is your God!”
Look, the Sovereign LORD comes as a victorious warrior; his military power establishes his rule. Look, his reward is with him; his prize goes before him.
Like a shepherd he tends his flock; he gathers up the lambs with his arm; he carries them close to his heart; he leads the ewes along.
The Lord is Incomparable Who has measured out the waters in the hollow of his hand, or carefully measured the sky, or carefully weighed the soil of the earth, or weighed the mountains in a balance, or the hills on scales?
Who comprehends the mind of the LORD, or gives him instruction as his counselor?
From whom does he receive directions? Who teaches him the correct way to do things, or imparts knowledge to him, or instructs him in skillful design?
Look, the nations are like a drop in a bucket; they are regarded as dust on the scales. He lifts the coastlands as if they were dust.
Not even Lebanon could supply enough firewood for a sacrifice; its wild animals would not provide enough burnt offerings.
All the nations are insignificant before him; they are regarded as absolutely nothing.
To whom can you compare God? To what image can you liken him?
A craftsman casts an idol; a metalsmith overlays it with gold and forges silver chains for it.
To make a contribution one selects wood that will not rot; he then seeks a skilled craftsman to make an idol that will not fall over.
Do you not know? Do you not hear? Has it not been told to you since the very beginning? Have you not understood from the time the earth’s foundations were made?
He is the one who sits on the earth’s horizon; its inhabitants are like grasshoppers before him. He is the one who stretches out the sky like a thin curtain, and spreads it out like a pitched tent.
He is the one who reduces rulers to nothing; he makes the earth’s leaders insignificant.
Indeed, they are barely planted; yes, they are barely sown; yes, they barely take root in the earth, and then he blows on them, causing them to dry up, and the wind carries them away like straw.
“To whom can you compare me? Whom do I resemble?” says the Holy One.
Look up at the sky! Who created all these heavenly lights? He is the one who leads out their ranks; he calls them all by name. Because of his absolute power and awesome strength, not one of them is missing.
Why do you say, Jacob, Why do you say, Israel,“The LORD is not aware of what is happening to me, My God is not concerned with my vindication”?
Do you not know? Have you not heard? The LORD is an eternal God, the Creator of the whole earth. He does not get tired or weary; there is no limit to his wisdom.
He gives strength to those who are tired; to the ones who lack power, he gives renewed energy.
Even youths get tired and weary; even strong young men clumsily stumble.
But those who wait for the LORD’s help find renewed strength; they rise up as if they had eagles’ wings, they run without growing weary, they walk without getting tired.
41
The Lord Challenges the Nations“Listen to me in silence, you coastlands! Let the nations find renewed strength! Let them approach and then speak; let us come together for debate!
Who stirs up this one from the east? Who officially commissions him for service? He hands nations over to him, and enables him to subdue kings. He makes them like dust with his sword, like windblown straw with his bow.
He pursues them and passes by unharmed; he advances with great speed.
Who acts and carries out decrees? Who summons the successive generations from the beginning? I, the LORD, am present at the very beginning, and at the very end– I am the one.
The coastlands see and are afraid; the whole earth trembles; they approach and come.
They help one another; one says to the other,‘Be strong!’
The craftsman encourages the metalsmith, the one who wields the hammer encourages the one who pounds on the anvil. He approves the quality of the welding, and nails it down so it won’t fall over.”
The Lord Encourages His People“You, my servant Israel, Jacob whom I have chosen, offspring of Abraham my friend,
you whom I am bringing back from the earth’s extremities, and have summoned from the remote regions– I told you,“You are my servant.” I have chosen you and not rejected you.
Don’t be afraid, for I am with you! Don’t be frightened, for I am your God! I strengthen you– yes, I help you– yes, I uphold you with my saving right hand!
Look, all who were angry at you will be ashamed and humiliated; your adversaries will be reduced to nothing and perish.
When you will look for your opponents, you will not find them; your enemies will be reduced to absolutely nothing.
For I am the LORD your God, the one who takes hold of your right hand, who says to you,‘Don’t be afraid, I am helping you.’
Don’t be afraid, despised insignificant Jacob, men of Israel. I am helping you,” says the LORD, your protector, the Holy One of Israel.
“Look, I am making you like a sharp threshing sledge, new and double-edged. You will thresh the mountains and crush them; you will make the hills like straw.
You will winnow them and the wind will blow them away; the wind will scatter them. You will rejoice in the LORD; you will boast in the Holy One of Israel.
The oppressed and the poor look for water, but there is none; their tongues are parched from thirst. I, the LORD, will respond to their prayers; I, the God of Israel, will not abandon them.
I will make streams flow down the slopes and produce springs in the middle of the valleys. I will turn the wilderness into a pool of water and the arid land into springs.
I will make cedars, acacias, myrtles, and olive trees grow in the wilderness; I will make evergreens, firs, and cypresses grow together in the arid rift valley.
I will do this so people will observe and recognize, so they will pay attention and understand that the LORD’s power has accomplished this, and that the Holy One of Israel has brought it into being.”
The Lord Challenges the Pagan Gods“Present your argument,” says the LORD.“Produce your evidence,” says Jacob’s king.
“Let them produce evidence! Let them tell us what will happen! Tell us about your earlier predictive oracles, so we may examine them and see how they were fulfilled. Or decree for us some future events!
Predict how future events will turn out, so we might know you are gods. Yes, do something good or bad, so we might be frightened and in awe.
Look, you are nothing, and your accomplishments are nonexistent; the one who chooses to worship you is disgusting.
I have stirred up one out of the north and he advances, one from the eastern horizon who prays in my name. He steps on rulers as if they were clay, like a potter treading the clay.
Who decreed this from the beginning, so we could know? Who announced it ahead of time, so we could say,‘He’s correct’? Indeed, none of them decreed it! Indeed, none of them announced it! Indeed, no one heard you say anything!
I first decreed to Zion,‘Look, here’s what will happen!’ I sent a herald to Jerusalem.
I look, but there is no one, among them there is no one who serves as an adviser, that I might ask questions and receive answers.
Look, all of them are nothing, their accomplishments are nonexistent; their metal images lack any real substance.
42
The Lord Commissions His Special Servant“Here is my servant whom I support, my chosen one in whom I take pleasure. I have placed my Spirit on him; he will make just decrees for the nations.
He will not cry out or shout; he will not publicize himself in the streets.
A crushed reed he will not break, a dim wick he will not extinguish; he will faithfully make just decrees.
He will not grow dim or be crushed before establishing justice on the earth; the coastlands will wait in anticipation for his decrees.”
This is what the true God, the LORD, says– the one who created the sky and stretched it out, the one who fashioned the earth and everything that lives on it, the one who gives breath to the people on it, and life to those who live on it:
“I, the LORD, officially commission you; I take hold of your hand. I protect you and make you a covenant mediator for people, and a light to the nations,
to open blind eyes, to release prisoners from dungeons, those who live in darkness from prisons.
The Lord Intervenes I am the LORD! That is my name! I will not share my glory with anyone else, or the praise due me with idols.
Look, my earlier predictive oracles have come to pass; now I announce new events. Before they begin to occur, I reveal them to you.”
Sing to the LORD a brand new song! Praise him from the horizon of the earth, you who go down to the sea, and everything that lives in it, you coastlands and those who live there!
Let the wilderness and its cities shout out, the towns where the nomads of Kedar live! Let the residents of Sela shout joyfully; let them shout loudly from the mountaintops.
Let them give the LORD the honor he deserves; let them praise his deeds in the coastlands.
The LORD emerges like a hero, like a warrior he inspires himself for battle; he shouts, yes, he yells, he shows his enemies his power.
“I have been inactive for a long time; I kept quiet and held back. Like a woman in labor I groan; I pant and gasp.
I will make the trees on the mountains and hills wither up; I will dry up all their vegetation. I will turn streams into islands, and dry up pools of water.
I will lead the blind along an unfamiliar way; I will guide them down paths they have never traveled. I will turn the darkness in front of them into light, and level out the rough ground. This is what I will do for them. I will not abandon them.
Those who trust in idols will turn back and be utterly humiliated, those who say to metal images,‘You are our gods.’”
The Lord Reasons with His People“Listen, you deaf ones! Take notice, you blind ones!
My servant is truly blind, my messenger is truly deaf. My covenant partner, the servant of the LORD, is truly blind.
You see many things, but don’t comprehend; their ears are open, but do not hear.”
The LORD wanted to exhibit his justice by magnifying his law and displaying it.
But these people are looted and plundered; all of them are trapped in pits and held captive in prisons. They were carried away as loot with no one to rescue them; they were carried away as plunder, and no one says,“Bring that back!”
Who among you will pay attention to this? Who will listen attentively in the future?
Who handed Jacob over to the robber? Who handed Israel over to the looters? Was it not the LORD, against whom we sinned? They refused to follow his commands; they disobeyed his law.
So he poured out his fierce anger on them, along with the devastation of war. Its flames encircled them, but they did not realize it; it burned against them, but they did not take it to heart.
43
The Lord Will Rescue His People Now, this is what the LORD says, the one who created you, O Jacob, and formed you, O Israel:“Don’t be afraid, for I will protect you. I call you by name, you are mine.
When you pass through the waters, I am with you; when you pass through the streams, they will not overwhelm you. When you walk through the fire, you will not be burned; the flames will not harm you.
For I am the LORD your God, the Holy One of Israel, your deliverer. I have handed over Egypt as a ransom price, Ethiopia and Seba in place of you.
Since you are precious and special in my sight, and I love you, I will hand over people in place of you, nations in place of your life.
Don’t be afraid, for I am with you. From the east I will bring your descendants; from the west I will gather you.
I will say to the north,‘Hand them over!’ and to the south,‘Don’t hold any back!’ Bring my sons from distant lands, and my daughters from the remote regions of the earth,
everyone who belongs to me, whom I created for my glory, whom I formed– yes, whom I made!
The Lord Declares His Sovereignty Bring out the people who are blind, even though they have eyes, those who are deaf, even though they have ears!
All nations gather together, the peoples assemble. Who among them announced this? Who predicted earlier events for us? Let them produce their witnesses to testify they were right; let them listen and affirm,‘It is true.’
You are my witnesses,” says the LORD,“my servant whom I have chosen, so that you may consider and believe in me, and understand that I am he. No god was formed before me, and none will outlive me.
I, I am the LORD, and there is no deliverer besides me.
I decreed and delivered and proclaimed, and there was no other god among you. You are my witnesses,” says the LORD,“that I am God.
From this day forward I am he; no one can deliver from my power; I will act, and who can prevent it?”
The Lord Will Do Something New This is what the LORD says, your protector, the Holy One of Israel:“For your sake I send to Babylon and make them all fugitives, turning the Babylonians’ joyful shouts into mourning songs.
I am the LORD, your Holy One, the one who created Israel, your king.”
This is what the LORD says, the one who made a road through the sea, a pathway through the surging waters,
the one who led chariots and horses to destruction, together with a mighty army. They fell down, never to rise again; they were extinguished, put out like a burning wick:
“Don’t remember these earlier events; don’t recall these former events.
“Look, I am about to do something new. Now it begins to happen! Do you not recognize it? Yes, I will make a road in the wilderness and paths in the wastelands.
The wild animals honor me, the jackals and ostriches, because I put water in the wilderness and streams in the wastelands, to quench the thirst of my chosen people,
the people whom I formed for myself, so they might praise me.”
The Lord Rebukes His People“But you did not call for me, O Jacob; you did not long for me, O Israel.
You did not bring me lambs for your burnt offerings; you did not honor me with your sacrifices. I did not burden you with offerings; I did not make you weary by demanding incense.
You did not buy me aromatic reeds; you did not present to me the fat of your sacrifices. Yet you burdened me with your sins; you made me weary with your evil deeds.
I, I am the one who blots out your rebellious deeds for my sake; your sins I do not remember.
Remind me of what happened! Let’s debate! You, prove to me that you are right!
The father of your nation sinned; your spokesmen rebelled against me.
So I defiled your holy princes, and handed Jacob over to destruction, and subjected Israel to humiliating abuse.”
44
The Lord Will Renew Israel“Now, listen, Jacob my servant, Israel whom I have chosen!”
This is what the LORD, the one who made you, says– the one who formed you in the womb and helps you:“Don’t be afraid, my servant Jacob, Jeshurun, whom I have chosen!
For I will pour water on the parched ground and cause streams to flow on the dry land. I will pour my Spirit on your offspring and my blessing on your children.
They will sprout up like a tree in the grass, like poplars beside channels of water.
One will say,‘I belong to the LORD,’ and another will use the name‘Jacob.’ One will write on his hand,‘The LORD’s,’ and use the name‘Israel.’”
The Absurdity of Idolatry This is what the LORD, Israel’s king, says, their protector, the LORD of Heaven’s Armies:“I am the first and I am the last, there is no God but me.
Who is like me? Let him make his claim! Let him announce it and explain it to me– since I established an ancient people– let them announce future events!
Don’t panic! Don’t be afraid! Did I not tell you beforehand and decree it? You are my witnesses! Is there any God but me? There is no other sheltering rock; I know of none.
All who form idols are nothing; the things in which they delight are worthless. Their witnesses cannot see; they recognize nothing, so they are put to shame.
Who forms a god and casts an idol that will prove worthless?
Look, all his associates will be put to shame; the craftsmen are mere humans. Let them all assemble and take their stand! They will panic and be put to shame.
A blacksmith works with his tool and forges metal over the coals. He forms it with hammers; he makes it with his strong arm. He gets hungry and loses his energy; he drinks no water and gets tired.
A carpenter takes measurements; he marks out an outline of its form; he scrapes it with chisels, and marks it with a compass. He patterns it after the human form, like a well-built human being, and puts it in a shrine.
He cuts down cedars and acquires a cypress or an oak. He gets trees from the forest; he plants a cedar and the rain makes it grow.
A man uses it to make a fire; he takes some of it and warms himself. Yes, he kindles a fire and bakes bread. Then he makes a god and worships it; he makes an idol and bows down to it.
Half of it he burns in the fire– over that half he cooks meat; he roasts a meal and fills himself. Yes, he warms himself and says,‘Ah! I am warm as I look at the fire.’
With the rest of it he makes a god, his idol; he bows down to it and worships it. He prays to it, saying,‘Rescue me, for you are my god!’
They do not comprehend or understand, for their eyes are blind and cannot see; their minds do not discern.
No one thinks to himself, nor do they comprehend or understand and say to themselves:‘I burned half of it in the fire– yes, I baked bread over the coals; I roasted meat and ate it. With the rest of it should I make a disgusting idol? Should I bow down to dry wood?’
He feeds on ashes; his deceived mind misleads him. He cannot rescue himself, nor does he say,‘Is this not a false god I hold in my right hand?’
Remember these things, O Jacob, O Israel, for you are my servant. I formed you to be my servant; O Israel, I will not forget you!
I remove the guilt of your rebellious deeds as if they were a cloud, the guilt of your sins as if they were a cloud. Come back to me, for I protect you.”
Shout for joy, O sky, for the LORD intervenes; shout out, you subterranean regions of the earth. O mountains, give a joyful shout; you too, O forest and all your trees! For the LORD protects Jacob; he reveals his splendor through Israel.
The Lord Empowers Cyrus This is what the LORD, your protector, says, the one who formed you in the womb:“I am the LORD, who made everything, who alone stretched out the sky, who fashioned the earth all by myself,
who frustrates the omens of the empty talkers and humiliates the omen readers, who overturns the counsel of the wise men and makes their advice seem foolish,
who fulfills the oracles of his prophetic servants and brings to pass the announcements of his messengers, who says about Jerusalem,‘She will be inhabited,’ and about the towns of Judah,‘They will be rebuilt, her ruins I will raise up,’
who says to the deep sea,‘Be dry! I will dry up your sea currents,’
who commissions Cyrus, the one I appointed as shepherd to carry out all my wishes and to decree concerning Jerusalem,‘She will be rebuilt,’ and concerning the temple,‘It will be reconstructed.’”
45
This is what the LORD says to his chosen one, to Cyrus, whose right hand I hold in order to subdue nations before him, and disarm kings, to open doors before him, so gates remain unclosed:
“I will go before you and level mountains. Bronze doors I will shatter and iron bars I will hack through.
I will give you hidden treasures, riches stashed away in secret places, so you may recognize that I am the LORD, the one who calls you by name, the God of Israel.
For the sake of my servant Jacob, Israel, my chosen one, I call you by name and give you a title of respect, even though you do not submit to me.
I am the LORD, I have no peer, there is no God but me. I arm you for battle, even though you do not recognize me.
I do this so people will recognize from east to west that there is no God but me; I am the LORD, I have no peer.
I am the one who forms light and creates darkness; the one who brings about peace and creates calamity. I am the LORD, who accomplishes all these things.
O sky, rain down from above! Let the clouds send down showers of deliverance! Let the earth absorb it so salvation may grow, and deliverance may sprout up along with it. I, the LORD, create it.
The Lord Gives a Warning One who argues with his Creator is in grave danger, one who is like a mere shard among the other shards on the ground! The clay should not say to the potter,“What in the world are you doing? Your work lacks skill!”
Danger awaits one who says to his father,“What in the world are you fathering?” and to his mother,“What in the world are you bringing forth?”
This is what the LORD says, the Holy One of Israel, the one who formed him, concerning things to come:“How dare you question me about my children! How dare you tell me what to do with the work of my own hands!
I made the earth; I created the people who live on it. It was me– my hands stretched out the sky. I give orders to all the heavenly lights.
It is me– I stir him up and commission him; I will make all his ways level. He will rebuild my city; he will send my exiled people home, but not for a price or a bribe,” says the LORD of Heaven’s Armies.
The Lord is the Nations’ Only Hope This is what the LORD says:“The profit of Egypt and the revenue of Ethiopia, along with the Sabeans, those tall men, will be brought to you and become yours. They will walk behind you, coming along in chains. They will bow down to you and pray to you:‘Truly God is with you; he has no peer; there is no other God!’”
Yes, you are a God who keeps hidden, O God of Israel, deliverer!
They will all be ashamed and embarrassed; those who fashion idols will all be humiliated.
Israel will be delivered once and for all by the LORD; you will never again be ashamed or humiliated.
For this is what the LORD says, the one who created the sky– he is the true God, the one who formed the earth and made it; he established it, he did not create it without order, he formed it to be inhabited–“I am the LORD, I have no peer.
I have not spoken in secret, in some hidden place. I did not tell Jacob’s descendants,‘Seek me in vain!’ I am the LORD, the one who speaks honestly, who makes reliable announcements.
Gather together and come! Approach together, you refugees from the nations! Those who carry wooden idols know nothing, those who pray to a god that cannot deliver.
Tell me! Present the evidence! Let them consult with one another! Who predicted this in the past? Who announced it beforehand? Was it not I, the LORD? I have no peer, there is no God but me, a God who vindicates and delivers; there is none but me.
Turn to me so you can be delivered, all you who live in the earth’s remote regions! For I am God, and I have no peer.
I solemnly make this oath– what I say is true and reliable:‘Surely every knee will bow to me, every tongue will solemnly affirm;
they will say about me,“Yes, the LORD is a powerful deliverer.”’” All who are angry at him will cower before him.
All the descendants of Israel will be vindicated by the LORD and will boast in him.
46
The Lord Carries His People Bel kneels down, Nebo bends low. Their images weigh down animals and beasts. Your heavy images are burdensome to tired animals.
Together they bend low and kneel down; they are unable to rescue the images; they themselves head off into captivity.
“Listen to me, O family of Jacob, all you who are left from the family of Israel, you who have been carried from birth, you who have been supported from the time you left the womb.
Even when you are old, I will take care of you, even when you have gray hair, I will carry you. I made you and I will support you; I will carry you and rescue you.
To whom can you compare and liken me? Tell me whom you think I resemble, so we can be compared!
Those who empty out gold from a purse and weigh out silver on the scale hire a metalsmith, who makes it into a god. They then bow down and worship it.
They put it on their shoulder and carry it; they put it in its place and it just stands there; it does not move from its place. Even when someone cries out to it, it does not reply; it does not deliver him from his distress.
Remember this, so you can be brave! Think about it, you rebels!
Remember what I accomplished in antiquity! Truly I am God, I have no peer; I am God, and there is none like me,
who announces the end from the beginning and reveals beforehand what has not yet occurred, who says,‘My plan will be realized, I will accomplish what I desire,’
who summons an eagle from the east, from a distant land, one who carries out my plan. Yes, I have decreed, yes, I will bring it to pass; I have formulated a plan, yes, I will carry it out.
Listen to me, you stubborn people, you who distance yourself from doing what is right.
I am bringing my deliverance near, it is not far away; I am bringing my salvation near, it does not wait. I will save Zion; I will adorn Israel with my splendor.”
47
Babylon Will Fall“Fall down! Sit in the dirt, O virgin daughter Babylon! Sit on the ground, not on a throne, O daughter of the Babylonians! Indeed, you will no longer be called delicate and pampered.
Pick up millstones and grind flour! Remove your veil, strip off your skirt, expose your legs, cross the streams!
Let your naked body be exposed! Your shame will be on display! I will get revenge; I will not have pity on anyone,”
says our protector– the LORD of Heaven’s Armies is his name, the Holy One of Israel.
“Sit silently! Go to a hiding place, O daughter of the Babylonians! Indeed, you will no longer be called‘Queen of kingdoms.’
I was angry at my people; I defiled my special possession and handed them over to you. You showed them no mercy; you even placed a very heavy burden on old people.
You said,‘I will rule forever as permanent queen!’ You did not think about these things; you did not consider how it would turn out.
So now, listen to this, O one who lives so lavishly, who lives securely, who says to herself,‘I am unique! No one can compare to me! I will never have to live as a widow; I will never lose my children.’
Both of these will come upon you suddenly, in one day! You will lose your children and be widowed. You will be overwhelmed by these tragedies, despite your many incantations and your numerous amulets.
You were complacent in your evil deeds; you thought,‘No one sees me.’ Your self-professed wisdom and knowledge lead you astray, when you say,‘I am unique! No one can compare to me!’
Disaster will overtake you; you will not know how to charm it away. Destruction will fall on you; you will not be able to appease it. Calamity will strike you suddenly, before you recognize it.
Persist in trusting your amulets and your many incantations, which you have faithfully recited since your youth! Maybe you will be successful– maybe you will scare away disaster.
You are tired out from listening to so much advice. Let them take their stand– the ones who see omens in the sky, who gaze at the stars, who make monthly predictions– let them rescue you from the disaster that is about to overtake you!
Look, they are like straw, which the fire burns up; they cannot rescue themselves from the heat of the flames. There are no coals to warm them, no firelight to enjoy.
They will disappoint you, those you have so faithfully dealt with since your youth. Each strays off in his own direction, leaving no one to rescue you.”
48
The Lord Appeals to the Exiles Listen to this, O family of Jacob, you who are called by the name‘Israel,’ and are descended from Judah, who take oaths in the name of the LORD, and invoke the God of Israel– but not in an honest and just manner.
Indeed, they live in the holy city; they trust in the God of Israel, whose name is the LORD of Heaven’s Armies.
“I announced events beforehand, I issued the decrees and made the predictions; suddenly I acted and they came to pass.
I did this because I know how stubborn you are. Your neck muscles are like iron and your forehead like bronze.
I announced them to you beforehand; before they happened, I predicted them for you, so you could never say,‘My image did these things, my idol, my cast image, decreed them.’
You have heard; now look at all the evidence! Will you not admit that what I say is true? From this point on I am announcing to you new events that are previously unrevealed and you do not know about.
Now they come into being, not in the past; before today you did not hear about them, so you could not say,‘Yes, I know about them.’
You did not hear, you do not know, you were not told beforehand. For I know that you are very deceitful; you were labeled a rebel from birth.
For the sake of my reputation I hold back my anger; for the sake of my prestige I restrain myself from destroying you.
Look, I have refined you, but not as silver; I have purified you in the furnace of misery.
For my sake alone I will act, for how can I allow my name to be defiled? I will not share my glory with anyone else!
Listen to me, O Jacob, Israel, whom I summoned! I am the one; I am present at the very beginning and at the very end.
Yes, my hand founded the earth; my right hand spread out the sky. I summon them; they stand together.
All of you, gather together and listen! Who among them announced these things? The LORD’s ally will carry out his desire against Babylon; he will exert his power against the Babylonians.
I, I have spoken– yes, I have summoned him; I lead him and he will succeed.
Approach me! Listen to this! From the very first I have not spoken in secret; when it happens, I am there.” So now, the Sovereign LORD has sent me, accompanied by his Spirit.
This is what the LORD, your protector, says, the Holy One of Israel:“I am the LORD your God, who teaches you how to succeed, who leads you in the way you should go.
If only you had obeyed my commandments, prosperity would have flowed to you like a river, deliverance would have come to you like the waves of the sea.
Your descendants would have been as numerous as sand, and your children like its granules. Their name would not have been cut off and eliminated from my presence.
Leave Babylon! Flee from the Babylonians! Announce it with a shout of joy! Make this known! Proclaim it throughout the earth! Say,‘The LORD protects his servant Jacob.
They do not thirst as he leads them through dry regions; he makes water flow out of a rock for them; he splits open a rock and water flows out.’
There will be no prosperity for the wicked,” says the LORD.
49
Ideal Israel Delivers the Exiles Listen to me, you coastlands! Pay attention, you people who live far away! The LORD summoned me from birth; he commissioned me when my mother brought me into the world.
He made my mouth like a sharp sword, he hid me in the hollow of his hand; he made me like a sharpened arrow, he hid me in his quiver.
He said to me,“You are my servant, Israel, through whom I will reveal my splendor.”
But I thought,“I have worked in vain; I have expended my energy for absolutely nothing.” But the LORD will vindicate me; my God will reward me.
So now the LORD says, the one who formed me from birth to be his servant– he did this to restore Jacob to himself, so that Israel might be gathered to him; and I will be honored in the LORD’s sight, for my God is my source of strength–
he says,“Is it too insignificant a task for you to be my servant, to reestablish the tribes of Jacob, and restore the remnant of Israel? I will make you a light to the nations, so you can bring my deliverance to the remote regions of the earth.”
This is what the LORD, the protector of Israel, their Holy One, says to the one who is despised and rejected by nations, a servant of rulers:“Kings will see and rise in respect, princes will bow down, because of the faithful LORD, the Holy One of Israel who has chosen you.”
This is what the LORD says:“At the time I decide to show my favor, I will respond to you; in the day of deliverance I will help you; I will protect you and make you a covenant mediator for people, to rebuild the land and to reassign the desolate property.
You will say to the prisoners,‘Come out,’ and to those who are in dark dungeons,‘Emerge.’ They will graze beside the roads; on all the slopes they will find pasture.
They will not be hungry or thirsty; the sun’s oppressive heat will not beat down on them, for one who has compassion on them will guide them; he will lead them to springs of water.
I will make all my mountains into a road; I will construct my roadways.”
Look, they come from far away! Look, some come from the north and west, and others from the land of Sinim!
Shout for joy, O sky! Rejoice, O earth! Let the mountains give a joyful shout! For the LORD consoles his people and shows compassion to the oppressed.
The Lord Remembers Zion“Zion said,‘The LORD has abandoned me, the Lord has forgotten me.’
Can a woman forget her baby who nurses at her breast? Can she withhold compassion from the child she has borne? Even if mothers were to forget, I could never forget you!
Look, I have inscribed your name on my palms; your walls are constantly before me.
Your children hurry back, while those who destroyed and devastated you depart.
Look all around you! All of them gather to you. As surely as I live,” says the LORD,“you will certainly wear all of them like jewelry; you will put them on as if you were a bride.
Yes, your land lies in ruins; it is desolate and devastated. But now you will be too small to hold your residents, and those who devoured you will be far away.
Yet the children born during your time of bereavement will say within your hearing,‘This place is too cramped for us, make room for us so we can live here.’
Then you will think to yourself,‘Who bore these children for me? I was bereaved and barren, dismissed and divorced. Who raised these children? Look, I was left all alone; where did these children come from?’”
This is what the Sovereign LORD says:“Look I will raise my hand to the nations; I will raise my signal flag to the peoples. They will bring your sons in their arms and carry your daughters on their shoulders.
Kings will be your children’s guardians; their princesses will nurse your children. With their faces to the ground they will bow down to you and they will lick the dirt on your feet. Then you will recognize that I am the LORD; those who wait patiently for me are not put to shame.
Can spoils be taken from a warrior, or captives be rescued from a conqueror?
Indeed,” says the LORD,“captives will be taken from a warrior; spoils will be rescued from a conqueror. I will oppose your adversary and I will rescue your children.
I will make your oppressors eat their own flesh; they will get drunk on their own blood, as if it were wine. Then all humankind will recognize that I am the LORD, your deliverer, your protector, the Powerful One of Jacob.”
50
This is what the LORD says:“Where is your mother’s divorce certificate by which I divorced her? Or to which of my creditors did I sell you? Look, you were sold because of your sins; because of your rebellious acts I divorced your mother.
Why does no one challenge me when I come? Why does no one respond when I call? Is my hand too weak to deliver you? Do I lack the power to rescue you? Look, with a mere shout I can dry up the sea; I can turn streams into a desert, so the fish rot away and die from lack of water.
I can clothe the sky in darkness; I can cover it with sackcloth.”
The Servant Perseveres The Sovereign LORD has given me the capacity to be his spokesman, so that I know how to help the weary. He wakes me up every morning; he makes me alert so I can listen attentively as disciples do.
The Sovereign LORD has spoken to me clearly; I have not rebelled, I have not turned back.
I offered my back to those who attacked, my jaws to those who tore out my beard; I did not hide my face from insults and spitting.
But the Sovereign LORD helps me, so I am not humiliated. For that reason I am steadfastly resolved; I know I will not be put to shame.
The one who vindicates me is close by. Who dares to argue with me? Let us confront each other! Who is my accuser? Let him challenge me!
Look, the Sovereign LORD helps me. Who dares to condemn me? Look, all of them will wear out like clothes; a moth will eat away at them.
Who among you fears the LORD? Who obeys his servant? Whoever walks in deep darkness, without light, should trust in the name of the LORD and rely on his God.
Look, all of you who start a fire and who equip yourselves with flaming arrows, walk in the light of the fire you started and among the flaming arrows you ignited! This is what you will receive from me: you will lie down in a place of pain.
51
There is Hope for the Future“Listen to me, you who pursue godliness, who seek the LORD! Look at the rock from which you were chiseled, at the quarry from which you were dug!
Look at Abraham, your father, and Sarah, who gave you birth. When I summoned him, he was a lone individual, but I blessed him and gave him numerous descendants.
Certainly the LORD will console Zion; he will console all her ruins. He will make her wilderness like Eden, her arid rift valley like the Garden of the LORD. Happiness and joy will be restored to her, thanksgiving and the sound of music.
Pay attention to me, my people! Listen to me, my people! For I will issue a decree, I will make my justice a light to the nations.
I am ready to vindicate, I am ready to deliver, I will establish justice among the nations. The coastlands wait patiently for me; they wait in anticipation for the revelation of my power.
Look up at the sky! Look at the earth below! For the sky will dissipate like smoke, and the earth will wear out like clothes; its residents will die like gnats. But the deliverance I give is permanent; the vindication I provide will not disappear.
Listen to me, you who know what is right, you people who are aware of my law! Don’t be afraid of the insults of men; don’t be discouraged because of their abuse!
For a moth will eat away at them like clothes; a clothes moth will devour them like wool. But the vindication I provide will be permanent; the deliverance I give will last.”
Wake up! Wake up! Clothe yourself with strength, O arm of the LORD! Wake up as in former times, as in antiquity! Did you not smash the Proud One? Did you not wound the sea monster?
Did you not dry up the sea, the waters of the great deep? Did you not make a path through the depths of the sea, so those delivered from bondage could cross over?
Those whom the LORD has ransomed will return; they will enter Zion with a happy shout. Unending joy will crown them, happiness and joy will overwhelm them; grief and suffering will disappear.
“I, I am the one who consoles you. Why are you afraid of mortal men, of mere human beings who are as short-lived as grass?
Why do you forget the LORD, who made you, who stretched out the sky and founded the earth? Why do you constantly tremble all day long at the anger of the oppressor, when he makes plans to destroy? Where is the anger of the oppressor?
The one who suffers will soon be released; he will not die in prison, he will not go hungry.
I am the LORD your God, who churns up the sea so that its waves surge. The LORD of Heaven’s Armies is his name!
Zion’s Time to Celebrate I commission you as my spokesman; I cover you with the palm of my hand, to establish the sky and to found the earth, to say to Zion,‘You are my people.’”
Wake up! Wake up! Get up, O Jerusalem! You drank from the cup the LORD passed to you, which was full of his anger! You drained dry the goblet full of intoxicating wine.
There was no one to lead her among all the children she bore; there was no one to take her by the hand among all the children she raised.
These double disasters confronted you. But who feels sorry for you? Destruction and devastation, famine and sword. But who consoles you?
Your children faint; they lie at the head of every street like an antelope in a snare. They are left in a stupor by the LORD’s anger, by the battle cry of your God.
So listen to this, oppressed one, who is drunk, but not from wine!
This is what your Sovereign LORD, even your God who judges his people says:“Look, I have removed from your hand the cup of intoxicating wine, the goblet full of my anger. You will no longer have to drink it.
I will put it into the hand of your tormentors who said to you,‘Lie down, so we can walk over you.’ You made your back like the ground, and like the street for those who walked over you.”
52
Wake up! Wake up! Clothe yourself with strength, O Zion! Put on your beautiful clothes, O Jerusalem, holy city! For uncircumcised and unclean pagans will no longer invade you.
Shake off the dirt! Get up, captive Jerusalem! Take off the iron chains around your neck, O captive daughter Zion!
For this is what the LORD says:“You were sold for nothing, and you will not be redeemed for money.”
For this is what the Sovereign LORD says:“In the beginning my people went to live temporarily in Egypt; Assyria oppressed them for no good reason.
And now, what do we have here?” says the LORD.“Indeed my people have been carried away for nothing, those who rule over them taunt,” says the LORD,“and my name is constantly slandered all day long.
For this reason my people will know my name, for this reason they will know at that time that I am the one who says,‘Here I am.’”
How delightful it is to see approaching over the mountains the feet of a messenger who announces peace, a messenger who brings good news, who announces deliverance, who says to Zion,“Your God reigns!”
Listen, your watchmen shout; in unison they shout for joy, for they see with their very own eyes the LORD’s return to Zion.
In unison give a joyful shout, O ruins of Jerusalem! For the LORD consoles his people; he protects Jerusalem.
The LORD reveals his royal power in the sight of all the nations; the entire earth sees our God deliver.
Leave! Leave! Get out of there! Don’t touch anything unclean! Get out of it! Stay pure, you who carry the LORD’s holy items!
Yet do not depart quickly or leave in a panic. For the LORD goes before you; the God of Israel is your rear guard.
The Lord Will Vindicate His Servant“Look, my servant will succeed! He will be elevated, lifted high, and greatly exalted–
(just as many were horrified by the sight of you) he was so disfigured he no longer looked like a man; his form was so marred he no longer looked human–
so now he will startle many nations. Kings will be shocked by his exaltation, for they will witness something unannounced to them, and they will understand something they had not heard about.
53
Who would have believed what we just heard? When was the LORD’s power revealed through him?
He sprouted up like a twig before God, like a root out of parched soil; he had no stately form or majesty that might catch our attention, no special appearance that we should want to follow him.
He was despised and rejected by people, one who experienced pain and was acquainted with illness; people hid their faces from him; he was despised, and we considered him insignificant.
But he lifted up our illnesses, he carried our pain; even though we thought he was being punished, attacked by God, and afflicted for something he had done.
He was wounded because of our rebellious deeds, crushed because of our sins; he endured punishment that made us well; because of his wounds we have been healed.
All of us had wandered off like sheep; each of us had strayed off on his own path, but the LORD caused the sin of all of us to attack him.
He was treated harshly and afflicted, but he did not even open his mouth. Like a lamb led to the slaughtering block, like a sheep silent before her shearers, he did not even open his mouth.
He was led away after an unjust trial– but who even cared? Indeed, he was cut off from the land of the living; because of the rebellion of his own people he was wounded.
They intended to bury him with criminals, but he ended up in a rich man’s tomb, because he had committed no violent deeds, nor had he spoken deceitfully.
Though the LORD desired to crush him and make him ill, once restitution is made, he will see descendants and enjoy long life, and the LORD’s purpose will be accomplished through him.
Having suffered, he will reflect on his work, he will be satisfied when he understands what he has done.“My servant will acquit many, for he carried their sins.
So I will assign him a portion with the multitudes, he will divide the spoils of victory with the powerful, because he willingly submitted to death and was numbered with the rebels, when he lifted up the sin of many and intervened on behalf of the rebels.”
54
Zion Will Be Secure“Shout for joy, O barren one who has not given birth! Give a joyful shout and cry out, you who have not been in labor! For the children of the desolate one are more numerous than the children of the married woman,” says the LORD.
Make your tent larger, stretch your tent curtains farther out! Spare no effort, lengthen your ropes, and pound your stakes deep.
For you will spread out to the right and to the left; your children will conquer nations and will resettle desolate cities.
Don’t be afraid, for you will not be put to shame! Don’t be intimidated, for you will not be humiliated! You will forget about the shame you experienced in your youth; you will no longer remember the disgrace of your abandonment.
For your husband is the one who made you– the LORD of Heaven’s Armies is his name. He is your protector, the Holy One of Israel. He is called“God of the entire earth.”
“Indeed, the LORD will call you back like a wife who has been abandoned and suffers from depression, like a young wife when she has been rejected,” says your God.
“For a short time I abandoned you, but with great compassion I will gather you.
In a burst of anger I rejected you momentarily, but with lasting devotion I will have compassion on you,” says your protector, the LORD.
“As far as I am concerned, this is like in Noah’s time, when I vowed that the waters of Noah’s flood would never again cover the earth. In the same way I have vowed that I will not be angry at you or shout at you.
Even if the mountains are removed and the hills displaced, my devotion will not be removed from you, nor will my covenant of friendship be displaced,” says the LORD, the one who has compassion on you.
“O afflicted one, driven away, and unconsoled! Look, I am about to set your stones in antimony and I lay your foundation with lapis lazuli.
I will make your pinnacles out of gems, your gates out of beryl, and your outer wall out of beautiful stones.
All your children will be followers of the LORD, and your children will enjoy great prosperity.
You will be reestablished when I vindicate you. You will not experience oppression; indeed, you will not be afraid. You will not be terrified, for nothing frightening will come near you.
If anyone dares to challenge you, it will not be my doing! Whoever tries to challenge you will be defeated.
Look, I create the craftsman, who fans the coals into a fire and forges a weapon. I create the destroyer so he might devastate.
No weapon forged to be used against you will succeed; you will refute everyone who tries to accuse you. This is what the LORD will do for his servants– I will vindicate them,” says the LORD.
55
The Lord Gives an Invitation“Hey, all who are thirsty, come to the water! You who have no money, come! Buy and eat! Come! Buy wine and milk without money and without cost!
Why pay money for something that will not nourish you? Why spend your hard-earned money on something that will not satisfy? Listen carefully to me and eat what is nourishing! Enjoy fine food!
Pay attention and come to me! Listen, so you can live! Then I will make an unconditional covenantal promise to you, just like the reliable covenantal promises I made to David.
Look, I made him a witness to nations, a ruler and commander of nations.”
Look, you will summon nations you did not previously know; nations that did not previously know you will run to you, because of the LORD your God, the Holy One of Israel, for he bestows honor on you.
Seek the LORD while he makes himself available; call to him while he is nearby!
The wicked need to abandon their lifestyle and sinful people their plans. They should return to the LORD, and he will show mercy to them, and to their God, for he will freely forgive them.
“Indeed, my plans are not like your plans, and my deeds are not like your deeds,” says the LORD,
“for just as the sky is higher than the earth, so my deeds are superior to your deeds and my plans superior to your plans.
The rain and snow fall from the sky and do not return, but instead water the earth and make it produce and yield crops, and provide seed for the planter and food for those who must eat.
In the same way, the promise that I make does not return to me, having accomplished nothing. No, it is realized as I desire and is fulfilled as I intend.”
Indeed you will go out with joy; you will be led along in peace; the mountains and hills will give a joyful shout before you, and all the trees in the field will clap their hands.
Evergreens will grow in place of thorn bushes, firs will grow in place of nettles; they will be a monument to the LORD, a permanent reminder that will remain.
56
The Lord Invites Outsiders to Enter This is what the LORD says,“Promote justice! Do what is right! For I am ready to deliver you; I am ready to vindicate you openly.
The people who do this will be blessed, the people who commit themselves to obedience, who observe the Sabbath and do not defile it, who refrain from doing anything that is wrong.
No foreigner who becomes a follower of the LORD should say,‘The LORD will certainly exclude me from his people.’ The eunuch should not say,‘Look, I am like a dried-up tree.’”
For this is what the LORD says:“For the eunuchs who observe my Sabbaths and choose what pleases me and are faithful to my covenant,
I will set up within my temple and my walls a monument that will be better than sons and daughters. I will set up a permanent monument for them that will remain.
As for foreigners who become followers of the LORD and serve him, who love the name of the LORD and want to be his servants– all who observe the Sabbath and do not defile it, and who are faithful to my covenant–
I will bring them to my holy mountain; I will make them happy in the temple where people pray to me. Their burnt offerings and sacrifices will be accepted on my altar, for my temple will be known as a temple where all nations may pray.”
The Sovereign LORD says this, the one who gathers the dispersed of Israel:“I will still gather them up.”
The Lord Denounces Israel’s Paganism All you wild animals in the fields, come and devour, all you wild animals in the forest!
All their watchmen are blind, they are unaware. All of them are like mute dogs, unable to bark. They pant, lie down, and love to snooze.
The dogs have big appetites; they are never full. They are shepherds who have no understanding; they all go their own way, each one looking for monetary gain.
Each one says,‘Come on, I’ll get some wine! Let’s guzzle some beer! Tomorrow will be just like today! We’ll have everything we want!’
57
The godly perish, but no one cares. Honest people disappear, when no one minds that the godly disappear because of evil.
Those who live uprightly enter a place of peace; they rest on their beds.
But approach, you sons of omen readers, you offspring of adulteresses and prostitutes!
At whom are you laughing? At whom are you opening your mouth and sticking out your tongue? You are the children of rebels, the offspring of liars,
you who inflame your lusts among the oaks and under every green tree, who slaughter children near the streams under the rocky overhangs.
Among the smooth stones of the stream are the idols you love; they, they are the object of your devotion. You pour out liquid offerings to them, you make an offering. Because of these things how can I relent from judgment?
On every high, elevated hill you prepare your bed; you go up there to offer sacrifices.
Behind the door and doorpost you put your symbols. Indeed, you depart from me and go up and invite them into bed with you. You purchase favors from them, you love their bed, and gaze longingly on their naked bodies.
You take olive oil as tribute to your king, along with many perfumes. You send your messengers to a distant place; you go all the way to Sheol.
Because of the long distance you must travel, you get tired, but you do not say,‘I give up.’ You get renewed energy, so you don’t collapse.
Whom are you worried about? Whom do you fear, that you would act so deceitfully and not remember me or think about me? Because I have been silent for so long, you are not afraid of me.
I will denounce your so-called righteousness and your deeds, but they will not help you.
When you cry out for help, let your idols help you! The wind blows them all away, a breeze carries them away. But the one who looks to me for help will inherit the land and will have access to my holy mountain.”
He says,“Build it! Build it! Clear a way! Remove all the obstacles out of the way of my people!”
For this is what the high and exalted one says, the one who rules forever, whose name is holy:“I dwell in an exalted and holy place, but also with the discouraged and humiliated, in order to cheer up the humiliated and to encourage the discouraged.
For I will not be hostile forever or perpetually angry, for then man’s spirit would grow faint before me, the life-giving breath I created.
I was angry because of their sinful greed; I attacked them and angrily rejected them, yet they remained disobedient and stubborn.
I have seen their behavior, but I will heal them. I will lead them, and I will provide comfort to them and those who mourn with them.
I am the one who gives them reason to celebrate. Complete prosperity is available both to those who are far away and those who are nearby,” says the LORD,“and I will heal them.
But the wicked are like a surging sea that is unable to be quiet; its waves toss up mud and sand.
There will be no prosperity,” says my God,“for the wicked.”
58
The Lord Desires Genuine Devotion“Shout loudly! Don’t be quiet! Yell as loud as a trumpet! Confront my people with their rebellious deeds; confront Jacob’s family with their sin!
They seek me day after day; they want to know my requirements, like a nation that does what is right and does not reject the law of their God. They ask me for just decrees; they want to be near God.
They lament,‘Why don’t you notice when we fast? Why don’t you pay attention when we humble ourselves?’ Look, at the same time you fast, you satisfy your selfish desires, you oppress your workers.
Look, your fasting is accompanied by arguments, brawls, and fistfights. Do not fast as you do today, trying to make your voice heard in heaven.
Is this really the kind of fasting I want? Do I want a day when people merely humble themselves, bowing their heads like a reed and stretching out on sackcloth and ashes? Is this really what you call a fast, a day that is pleasing to the LORD?
No, this is the kind of fast I want. I want you to remove the sinful chains, to tear away the ropes of the burdensome yoke, to set free the oppressed, and to break every burdensome yoke.
I want you to share your food with the hungry and to provide shelter for homeless, oppressed people. When you see someone naked, clothe him! Don’t turn your back on your own flesh and blood!
Then your light will shine like the sunrise; your restoration will quickly arrive; your godly behavior will go before you, and the LORD’s splendor will be your rear guard.
Then you will call out, and the LORD will respond; you will cry out, and he will reply,‘Here I am.’ You must remove the burdensome yoke from among you and stop pointing fingers and speaking sinfully.
You must actively help the hungry and feed the oppressed. Then your light will dispel the darkness, and your darkness will be transformed into noonday.
The LORD will continually lead you; he will feed you even in parched regions. He will give you renewed strength, and you will be like a well-watered garden, like a spring that continually produces water.
Your perpetual ruins will be rebuilt; you will reestablish the ancient foundations. You will be called,‘The one who repairs broken walls, the one who makes the streets inhabitable again.’
You must observe the Sabbath rather than doing anything you please on my holy day. You must look forward to the Sabbath and treat the LORD’s holy day with respect. You must treat it with respect by refraining from your normal activities, and by refraining from your selfish pursuits and from making business deals.
Then you will find joy in your relationship to the LORD, and I will give you great prosperity, and cause crops to grow on the land I gave to your ancestor Jacob.” Know for certain that the LORD has spoken.
59
Injustice Brings Alienation from God Look, the LORD’s hand is not too weak to deliver you; his ear is not too deaf to hear you.
But your sinful acts have alienated you from your God; your sins have caused him to reject you and not listen to your prayers.
For your hands are stained with blood and your fingers with sin; your lips speak lies, your tongue utters malicious words.
No one is concerned about justice; no one sets forth his case truthfully. They depend on false words and tell lies; they conceive of oppression and give birth to sin.
They hatch the eggs of a poisonous snake and spin a spider’s web. Whoever eats their eggs will die, a poisonous snake is hatched.
Their webs cannot be used for clothing; they cannot cover themselves with what they make. Their deeds are sinful; they commit violent crimes.
They are eager to do evil, quick to shed innocent blood. Their thoughts are sinful; they crush and destroy.
They are unfamiliar with peace; their deeds are unjust. They use deceitful methods, and whoever deals with them is unfamiliar with peace.
Israel Confesses its Sin For this reason deliverance is far from us and salvation does not reach us. We wait for light, but see only darkness; we wait for a bright light, but live in deep darkness.
We grope along the wall like the blind, we grope like those who cannot see; we stumble at noontime as if it were evening. Though others are strong, we are like dead men.
We all growl like bears, we coo mournfully like doves; we wait for deliverance, but there is none, for salvation, but it is far from us.
For you are aware of our many rebellious deeds, and our sins testify against us; indeed, we are aware of our rebellious deeds; we know our sins all too well.
We have rebelled and tried to deceive the LORD; we turned back from following our God. We stir up oppression and rebellion; we tell lies we concocted in our minds.
Justice is driven back; godliness stands far off. Indeed, honesty stumbles in the city square and morality is not even able to enter.
Honesty has disappeared; the one who tries to avoid evil is robbed. The LORD watches and is displeased, for there is no justice.
The Lord Intervenes He sees there is no advocate; he is shocked that no one intervenes. So he takes matters into his own hands; his desire for justice drives him on.
He wears his desire for justice like body armor, and his desire to deliver is like a helmet on his head. He puts on the garments of vengeance and wears zeal like a robe.
He repays them for what they have done, dispensing angry judgment to his adversaries and punishing his enemies. He repays the coastlands.
In the west, people respect the LORD’s reputation; in the east they recognize his splendor. For he comes like a rushing stream driven on by wind sent from the LORD.
“A protector comes to Zion, to those in Jacob who repent of their rebellious deeds,” says the LORD.
“As for me, this is my promise to them,” says the LORD.“My Spirit, who is upon you, and my words, which I have placed in your mouth, will not depart from your mouth or from the mouths of your children and descendants from this time forward,” says the LORD.
60
Zion’s Future Splendor“Arise! Shine! For your light arrives! The splendor of the LORD shines on you!
For, look, darkness covers the earth and deep darkness covers the nations, but the LORD shines on you; his splendor appears over you.
Nations come to your light, kings to your bright light.
Look all around you! They all gather and come to you– your sons come from far away and your daughters are escorted by guardians.
Then you will look and smile, you will be excited and your heart will swell with pride. For the riches of distant lands will belong to you and the wealth of nations will come to you.
Camel caravans will cover your roads, young camels from Midian and Ephah. All the merchants of Sheba will come, bringing gold and incense and singing praises to the LORD.
All the sheep of Kedar will be gathered to you; the rams of Nebaioth will be available to you as sacrifices. They will go up on my altar acceptably, and I will bestow honor on my majestic temple.
Who are these who float along like a cloud, who fly like doves to their shelters?
Indeed, the coastlands look eagerly for me, the large ships are in the lead, bringing your sons from far away, along with their silver and gold, to honor the LORD your God, the Holy One of Israel, for he has bestowed honor on you.
Foreigners will rebuild your walls; their kings will serve you. Even though I struck you down in my anger, I will restore my favor and have compassion on you.
Your gates will remain open at all times; they will not be shut during the day or at night, so that the wealth of nations may be delivered, with their kings leading the way.
Indeed, nations or kingdoms that do not serve you will perish; such nations will definitely be destroyed.
The splendor of Lebanon will come to you, its evergreens, firs, and cypresses together, to beautify my palace; I will bestow honor on my throne room.
The children of your oppressors will come bowing to you; all who treated you with disrespect will bow down at your feet. They will call you,‘The City of the LORD, Zion of the Holy One of Israel.’
You were once abandoned and despised, with no one passing through, but I will make you a permanent source of pride and joy to coming generations.
You will drink the milk of nations; you will nurse at the breasts of kings. Then you will recognize that I, the LORD, am your deliverer, your protector, the Powerful One of Jacob.
Instead of bronze, I will bring you gold, instead of iron, I will bring you silver, instead of wood, I will bring you bronze, instead of stones, I will bring you iron. I will make prosperity your overseer, and vindication your sovereign ruler.
Sounds of violence will no longer be heard in your land, or the sounds of destruction and devastation within your borders. You will name your walls,‘Deliverance,’ and your gates,‘Praise.’
The sun will no longer supply light for you by day, nor will the moon’s brightness shine on you; the LORD will be your permanent source of light– the splendor of your God will shine upon you.
Your sun will no longer set; your moon will not disappear; the LORD will be your permanent source of light; your time of sorrow will be over.
All of your people will be godly; they will possess the land permanently. I will plant them like a shoot; they will be the product of my labor, through whom I reveal my splendor.
The least of you will multiply into a thousand; the smallest of you will become a large nation. When the right time comes, I the LORD will quickly do this!”
61
The Lord Will Rejuvenate His People The Spirit of the Sovereign LORD is upon me, because the LORD has chosen me. He has commissioned me to encourage the poor, to help the brokenhearted, to decree the release of captives, and the freeing of prisoners,
to announce the year when the LORD will show his favor, the day when our God will seek vengeance, to console all who mourn,
to strengthen those who mourn in Zion, by giving them a turban, instead of ashes, oil symbolizing joy, instead of mourning, a garment symbolizing praise, instead of discouragement. They will be called oaks of righteousness, trees planted by the LORD to reveal his splendor.
They will rebuild the perpetual ruins and restore the places that were desolate; they will reestablish the ruined cities, the places that have been desolate since ancient times.
“Foreigners will take care of your sheep; foreigners will work in your fields and vineyards.
You will be called,‘the LORD’s priests, servants of our God.’ You will enjoy the wealth of nations and boast about the riches you receive from them.
Instead of shame, you will get a double portion; instead of humiliation, they will rejoice over the land they receive. Yes, they will possess a double portion in their land and experience lasting joy.
For I, the LORD, love justice and hate robbery and sin. I will repay them because of my faithfulness; I will make a permanent covenant with them.
Their descendants will be known among the nations, their offspring among the peoples. All who see them will recognize that the LORD has blessed them.”
I will greatly rejoice in the LORD; I will be overjoyed because of my God. For he clothes me in garments of deliverance; he puts on me a robe symbolizing vindication. I look like a bridegroom when he wears a turban as a priest would; I look like a bride when she puts on her jewelry.
For just as the ground produces its crops and a garden yields its produce, so the Sovereign LORD will cause deliverance to grow, and give his people reason to praise him in the sight of all the nations.
62
The Lord Takes Delight in Zion“For the sake of Zion I will not be silent; for the sake of Jerusalem I will not be quiet, until her vindication shines brightly and her deliverance burns like a torch.”
Nations will see your vindication, and all kings your splendor. You will be called by a new name that the LORD himself will give you.
You will be a majestic crown in the hand of the LORD, a royal turban in the hand of your God.
You will no longer be called,“Abandoned,” and your land will no longer be called“Desolate.” Indeed, you will be called“My Delight is in Her,” and your land“Married.” For the LORD will take delight in you, and your land will be married to him.
As a young man marries a young woman, so your sons will marry you. As a bridegroom rejoices over a bride, so your God will rejoice over you.
I post watchmen on your walls, O Jerusalem; they should keep praying all day and all night. You who pray to the LORD, don’t be silent!
Don’t allow him to rest until he reestablishes Jerusalem, until he makes Jerusalem the pride of the earth.
The LORD swears an oath by his right hand, by his strong arm:“I will never again give your grain to your enemies as food, and foreigners will not drink your wine, which you worked hard to produce.
But those who harvest the grain will eat it, and will praise the LORD. Those who pick the grapes will drink the wine in the courts of my holy sanctuary.”
Come through! Come through the gates! Prepare the way for the people! Build it! Build the roadway! Remove the stones! Lift a signal flag for the nations!
Look, the LORD announces to the entire earth:“Say to Daughter Zion,‘Look, your deliverer comes! Look, his reward is with him and his reward goes before him!’”
They will be called,“The Holy People, the Ones Protected by the LORD.” You will be called,“Sought After, City Not Abandoned.”
63
The Victorious Divine Warrior Who is this who comes from Edom, dressed in bright red, coming from Bozrah? Who is this one wearing royal attire, who marches confidently because of his great strength?“It is I, the one who announces vindication, and who is able to deliver!”
Why are your clothes red? Why do you look like someone who has stomped on grapes in a vat?
“I have stomped grapes in the winepress all by myself; no one from the nations joined me. I stomped on them in my anger; I trampled them down in my rage. Their juice splashed on my garments, and stained all my clothes.
For I looked forward to the day of vengeance, and then payback time arrived.
I looked, but there was no one to help; I was shocked because there was no one offering support. So my right arm accomplished deliverance; my raging anger drove me on.
I trampled nations in my anger, I made them drunk in my rage, I splashed their blood on the ground.”
A Prayer for Divine Intervention I will tell of the faithful acts of the LORD, of the LORD’s praiseworthy deeds. I will tell about all the LORD did for us, the many good things he did for the family of Israel, because of his compassion and great faithfulness.
He said,“Certainly they will be my people, children who are not disloyal.” He became their deliverer.
Through all that they suffered, he suffered too. The messenger sent from his very presence delivered them. In his love and mercy he protected them; he lifted them up and carried them throughout ancient times.
But they rebelled and offended his holy Spirit, so he turned into an enemy and fought against them.
His people remembered the ancient times. Where is the one who brought them up out of the sea, along with the shepherd of his flock? Where is the one who placed his holy Spirit among them,
the one who made his majestic power available to Moses, who divided the water before them, gaining for himself a lasting reputation,
who led them through the deep water? Like a horse running through the wilderness they did not stumble.
Like an animal that goes down into a valley to graze, so the Spirit of the LORD granted them rest. In this way you guided your people, gaining for yourself an honored reputation.
Look down from heaven and take notice, from your holy, majestic palace! Where are your zeal and power? Do not hold back your tender compassion!
For you are our father, though Abraham does not know us and Israel does not recognize us. You, LORD, are our father; you have been called our protector from ancient times.
Why, LORD, do you make us stray from your ways, and make our minds stubborn so that we do not obey you? Return for the sake of your servants, the tribes of your inheritance!
For a short time your special nation possessed a land, but then our adversaries knocked down your holy sanctuary.
We existed from ancient times, but you did not rule over them; they were not your subjects.
64
(63:19b) If only you would tear apart the sky and come down! The mountains would tremble before you!
(64:1) As when fire ignites dry wood, or fire makes water boil, let your adversaries know who you are, and may the nations shake at your presence!
When you performed awesome deeds that took us by surprise, you came down, and the mountains trembled before you.
Since ancient times no one has heard or perceived, no eye has seen any God besides you, who intervenes for those who wait for him.
You assist those who delight in doing what is right, who observe your commandments. Look, you were angry because we violated them continually. How then can we be saved?
We are all like one who is unclean, all our so-called righteous acts are like a menstrual rag in your sight. We all wither like a leaf; our sins carry us away like the wind.
No one invokes your name, or makes an effort to take hold of you. For you have rejected us and handed us over to our own sins.
Yet, LORD, you are our father. We are the clay, and you are our potter; we are all the product of your labor.
LORD, do not be too angry! Do not hold our sins against us continually! Take a good look at your people, at all of us!
Your chosen cities have become a wilderness; Zion has become a wilderness, Jerusalem, a desolate ruin.
Our holy temple, our pride and joy, the place where our ancestors praised you, has been burned with fire; all our prized possessions have been destroyed.
In light of all this, how can you still hold back, LORD? How can you be silent and continue to humiliate us?
65
The Lord Will Distinguish Between Sinners and the Godly“I made myself available to those who did not ask for me; I appeared to those who did not look for me. I said,‘Here I am! Here I am!’ to a nation that did not invoke my name.
I spread out my hands all day long to my rebellious people, who lived in a way that is morally unacceptable, and who did what they desired.
These people continually and blatantly offend me as they sacrifice in their sacred orchards and burn incense on brick altars.
They sit among the tombs and keep watch all night long. They eat pork, and broth from unclean sacrificial meat is in their pans.
They say,‘Keep to yourself! Don’t get near me, for I am holier than you!’ These people are like smoke in my nostrils, like a fire that keeps burning all day long.
Look, I have decreed: I will not keep silent, but will pay them back; I will pay them back exactly what they deserve,
for your sins and your ancestors’ sins,” says the LORD.“Because they burned incense on the mountains and offended me on the hills, I will punish them in full measure.”
This is what the LORD says:“When juice is discovered in a cluster of grapes, someone says,‘Don’t destroy it, for it contains juice.’ So I will do for the sake of my servants– I will not destroy everyone.
I will bring forth descendants from Jacob, and from Judah people to take possession of my mountains. My chosen ones will take possession of the land; my servants will live there.
Sharon will become a pasture for sheep, and the Valley of Achor a place where cattle graze; they will belong to my people, who seek me.
But as for you who abandon the LORD and forget about worshiping at my holy mountain, who prepare a feast for the god called‘Fortune,’ and fill up wine jugs for the god called‘Destiny’–
I predestine you to die by the sword, all of you will kneel down at the slaughtering block, because I called to you, and you did not respond, I spoke and you did not listen. You did evil before me; you chose to do what displeases me.”
So this is what the Sovereign LORD says:“Look, my servants will eat, but you will be hungry! Look, my servants will drink, but you will be thirsty! Look, my servants will rejoice, but you will be humiliated!
Look, my servants will shout for joy as happiness fills their hearts! But you will cry out as sorrow fills your hearts; you will wail because your spirits will be crushed.
Your names will live on in the curse formulas of my chosen ones. The Sovereign LORD will kill you, but he will give his servants another name.
Whoever pronounces a blessing in the earth will do so in the name of the faithful God; whoever makes an oath in the earth will do so in the name of the faithful God. For past problems will be forgotten; I will no longer think about them.
For look, I am ready to create new heavens and a new earth! The former ones will not be remembered; no one will think about them anymore.
But be happy and rejoice forevermore over what I am about to create! For look, I am ready to create Jerusalem to be a source of joy, and her people to be a source of happiness.
Jerusalem will bring me joy, and my people will bring me happiness. The sound of weeping or cries of sorrow will never be heard in her again.
Never again will one of her infants live just a few days or an old man die before his time. Indeed, no one will die before the age of a hundred, anyone who fails to reach the age of a hundred will be considered cursed.
They will build houses and live in them; they will plant vineyards and eat their fruit.
No longer will they build a house only to have another live in it, or plant a vineyard only to have another eat its fruit, for my people will live as long as trees, and my chosen ones will enjoy to the fullest what they have produced.
They will not work in vain, or give birth to children that will experience disaster. For the LORD will bless their children and their descendants.
Before they even call out, I will respond; while they are still speaking, I will hear.
A wolf and a lamb will graze together; a lion, like an ox, will eat straw, and a snake’s food will be dirt. They will no longer injure or destroy on my entire royal mountain,” says the LORD.
66
This is what the LORD says:“The heavens are my throne and the earth is my footstool. Where then is the house you will build for me? Where is the place where I will rest?
My hand made them; that is how they came to be,” says the LORD. I show special favor to the humble and contrite, who respect what I have to say.
The one who slaughters a bull also strikes down a man; the one who sacrifices a lamb also breaks a dog’s neck; the one who presents an offering includes pig’s blood with it; the one who offers incense also praises an idol. They have decided to behave this way; they enjoy these disgusting practices.
So I will choose severe punishment for them; I will bring on them what they dread, because I called, and no one responded, I spoke and they did not listen. They did evil before me; they chose to do what displeases me.”
Listen to the LORD’s message, you who respect his word! Your countrymen, who hate you and exclude you, supposedly for the sake of my name, say,“May the LORD be glorified, then we will witness your joy.” But they will be put to shame.
The sound of battle comes from the city; the sound comes from the temple! It is the sound of the LORD paying back his enemies.
Before she goes into labor, she gives birth! Before her contractions begin, she delivers a boy!
Who has ever heard of such a thing? Who has ever seen this? Can a country be brought forth in one day? Can a nation be born in a single moment? Yet as soon as Zion goes into labor she gives birth to sons!
“Do I bring a baby to the birth opening and then not deliver it?” asks the LORD.“Or do I bring a baby to the point of delivery and then hold it back?” asks your God.
Be happy for Jerusalem and rejoice with her, all you who love her! Share in her great joy, all you who have mourned over her!
For you will nurse from her satisfying breasts and be nourished; you will feed with joy from her milk-filled breasts.
For this is what the LORD says:“Look, I am ready to extend to her prosperity that will flow like a river, the riches of nations will flow into her like a stream that floods its banks. You will nurse from her breast and be carried at her side; you will play on her knees.
As a mother consoles a child, so I will console you, and you will be consoled over Jerusalem.”
When you see this, you will be happy, and you will be revived. The LORD will reveal his power to his servants and his anger to his enemies.
For look, the LORD comes with fire, his chariots come like a windstorm, to reveal his raging anger, his battle cry, and his flaming arrows.
For the LORD judges all humanity with fire and his sword; the LORD will kill many.
“As for those who consecrate and ritually purify themselves so they can follow their leader and worship in the sacred orchards, those who eat the flesh of pigs and other disgusting creatures, like mice– they will all be destroyed together,” says the LORD.
“I hate their deeds and thoughts! So I am coming to gather all the nations and ethnic groups; they will come and witness my splendor.
I will perform a mighty act among them and then send some of those who remain to the nations– to Tarshish, Pul, Lud(known for its archers), Tubal, Javan, and to the distant coastlands that have not heard about me or seen my splendor. They will tell the nations of my splendor.
They will bring back all your countrymen from all the nations as an offering to the LORD. They will bring them on horses, in chariots, in wagons, on mules, and on camels to my holy hill Jerusalem,” says the LORD,“just as the Israelites bring offerings to the LORD’s temple in ritually pure containers.
And I will choose some of them as priests and Levites,” says the LORD.
“For just as the new heavens and the new earth I am about to make will remain standing before me,” says the LORD,“so your descendants and your name will remain.
From one month to the next and from one Sabbath to the next, all people will come to worship me,” says the LORD.
“They will go out and observe the corpses of those who rebelled against me, for the maggots that eat them will not die, and the fire that consumes them will not die out. All people will find the sight abhorrent.”