- New Vietnamese Bible 2014 Giô-na GIÔ-NA Giô-na Giôn GIÔ-NA Giới Thiệu Sách Giô-na nói về câu chuyện của một tiên tri không muốn vâng phục mạng lệnh của Chúa. Đức Chúa Trời sai Giô-na đi đến thành Ni-ni-ve, thủ đô của A-si-ri, một nước cừu địch của Y-sơ-ra-ên. Giô-na không muốn mang sứ điệp của Chúa đến Ni-ni-ve vì ông tin rằng Chúa sẽ không thi hành lời cảnh cáo hủy diệt thành này. Sau một số biến cố lạ lùng xảy ra cho ông, Giô-na miễn cưỡng vâng lời nhưng sau cùng ông cũng giận dỗi vì lời cảnh cáo tai họa của ông không thành. Sách Giô-na nói đến quyền chủ tể của Đức Chúa Trời trên vạn vật. Và Đức Chúa Trời là Đấng yêu thương, nhân từ, Ngài sẵn sàng tha thứ và giải cứu ngay cả kẻ thù của tuyển dân Ngài thay vì trừng phạt và hủy diệt họ. Bố Cục 1. Giô-na được kêu gọi và bất tuân lệnh Chúa 1:1-17 2. Giô-na ăn năn và được giải cứu 2:1-10 3. Sứ điệp cảnh cáo Ni-ni-ve 3:1-10 4. Chúa thương xót Ni-ni-ve 4:1-11 Giô-na Bất Tuân Lệnh CHÚA CHÚA phán với Giô-na, con A-mít-tai: “Con hãy trỗi dậy, đi đến thành phố Ni-ni-ve rộng lớn kia, và rao truyền sự đoán phạt dành cho nó, vì tội ác dân trong thành đã lên thấu đến Ta.” Tuy nhiên, Giô-na trỗi dậy và chạy trốn sang Tạc-sít để tránh mặt CHÚA. Ông xuống cảng Gia-phô, gặp một chiếc tàu đi Tạc-sít. Ông mua vé, xuống tàu đi Tạc-sít cùng với thủy thủ đoàn, để tránh mặt CHÚA. Nhưng CHÚA khiến gió thổi mạnh trên biển, gây ra bão táp dữ dội đến nỗi chiếc tàu tưởng chừng như sắp vỡ tan. Các thủy thủ khiếp sợ, ai nấy đều khấn vái thần của mình. Rồi họ quăng hàng hóa trong tàu xuống biển để giảm bớt nguy hiểm cho họ. Trong lúc ấy, Giô-na đã xuống dưới khoang tàu, nằm ngủ say. Thuyền trưởng đến gần gọi Giô-na: “Sao anh lại có thể ngủ say thế kia? Anh hãy thức dậy ngay, khấn vái thần của anh đi. Biết đâu thần của anh sẽ thương xót chúng ta, và cứu chúng ta khỏi chết.” Các thủy thủ bảo nhau: “Chúng ta hãy bắt thăm xem do ai mà tai họa này xảy đến cho chúng ta.” Họ bắt thăm, và trúng Giô-na. Họ nói với ông: “Xin anh cho chúng tôi biết: Do ai mà tai họa này xảy đến cho chúng tôi? Anh làm nghề gì? Anh từ đâu đến? Anh người nước nào? Anh thuộc dân tộc nào?” Ông đáp: “Tôi là người Hê-bơ-rơ. Tôi tôn thờ CHÚA, là Đức Chúa trên trời, là Đấng dựng nên biển và đất khô.” Các thủy thủ hết sức khiếp sợ, hỏi ông: “Anh đã làm gì vậy?” Vì họ biết được là ông đang chạy trốn để tránh mặt CHÚA, vì ông có nói cho họ biết. Rồi họ hỏi ông: “Chúng tôi phải đối xử với anh như thế nào để biển lặng cho chúng tôi đây?” Vì biển động mỗi lúc một mạnh hơn. Giô-na đáp: “Các anh cứ bắt tôi quăng xuống biển, rồi biển sẽ lặng cho các anh, vì tôi biết chính vì tôi mà các anh mắc phải trận bão dữ dội này.” Tuy nhiên các thủy thủ ra sức cố gắng chèo vào bờ, nhưng không vào được, vì biển động mỗi lúc một mạnh hơn. Họ cầu khẩn CHÚA: “Lạy CHÚA, chúng con nài xin Ngài chớ để chúng con chết vì mạng sống của người này. Xin Ngài chớ buộc tội chúng con vì đã giết một người vô tội. Vì lạy CHÚA, chính Ngài đã thực hiện theo ý Ngài muốn.” Rồi họ bắt Giô-na quăng xuống biển. Biển liền nguôi cơn giận. Các thủy thủ kính sợ CHÚA vô cùng. Họ dâng sinh tế cho CHÚA và hứa nguyện với Ngài. Nhưng CHÚA sắm sẵn một con cá lớn nuốt chửng Giô-na. Giô-na ở trong bụng cá ba ngày ba đêm. Giô-na Cầu Nguyện Và Được Giải Cứu Từ trong bụng cá, Giô-na cầu khẩn CHÚA, Đức Chúa Trời của ông. Ông nói: “Trong cơn hoạn nạn tôi cầu khẩn CHÚA, Và Ngài đáp lời tôi. Từ lòng Âm Phủ con kêu cứu, Thì Chúa nghe tiếng con. Chúa ném con xuống vực sâu, Xuống tận lòng biển. Dòng nước biển bao bọc con, Hết thảy những luồng sóng to và sóng cồn của Ngài Cuộn lên ngang qua đầu con. Con tự nhủ: ‘Con đã bị quăng xa Khỏi Chúa, Dù vậy, con lại sẽ được ngắm Đền thánh Ngài.’2:4 Các bản NRSV, NEB, TEV và các bản dịch khác dựa theo cổ bản Hy-lạp: “tôi không bao giờ được nhìn lại đền thánh Ngài.” Nước phủ lấp con, khiến con gần chết, Vực thẳm bao bọc con, Rong biển vướng víu đầu con. Con đã xuống tận nền các núi, Đến nơi có then cài của đất nhốt kín con vĩnh viễn. Thế mà, ôi lạy CHÚA, Đức Chúa Trời của con, Ngài đã đem mạng sống con lên khỏi hố thẳm! Khi con sắp ngất đi, Con nhớ đến CHÚA, Và lời cầu nguyện con lên thấu đến Ngài, Tận trong đền thánh Ngài. Những người thờ lạy các thần tượng giả dối Từ bỏ Đấng Yêu Thương thành tín. Về phần con, con sẽ hát ca ngợi Chúa, Con sẽ dâng tế lễ cho Ngài. Con sẽ thực hiện điều con hứa nguyện. Chỉ CHÚA mới có quyền giải cứu!” CHÚA ra lệnh cho cá, và cá nhả Giô-na ra trên đất khô. Giô-na Vâng Lời CHÚA CHÚA phán với Giô-na lần thứ nhì: “Hãy trỗi dậy và đi đến thành phố Ni-ni-ve rộng lớn kia, và rao truyền cho dân trong thành sứ điệp mà Ta đã phán dạy con.” Giô-na vâng lời CHÚA, trỗi dậy và đi đến Ni-ni-ve. Ni-ni-ve là một thành phố cực kỳ lớn, phải mất ba ngày mới đi xuyên qua hết thành phố. Giô-na khởi sự vào thành, ngay trong ngày đầu ông đã rao giảng: “Còn bốn mươi ngày nữa, thành Ni-ni-ve sẽ sụp đổ.” Dân thành Ni-ni-ve tin Đức Chúa Trời. Họ công bố kiêng ăn, và mọi người từ lớn đến nhỏ đều quấn vải bao tải. Khi tin đồn đến tai vua Ni-ni-ve, vua đứng dậy khỏi ngai, cởi áo bào ra, quấn vải bao tải và ngồi trên đống tro. Vua truyền lệnh công bố khắp thành Ni-ni-ve: “Theo chiếu chỉ của vua và các quan, bất kể người hay thú, chiên hay bò, đều không được nếm gì cả, cũng không được uống nước, chúng không được ăn hoặc uống. Người và thú đều phải quấn vải bao tải. Mọi người phải tha thiết cầu khẩn Đức Chúa Trời, xoay bỏ lối sống ác và tính tàn bạo. Biết đâu Đức Chúa Trời sẽ quay lại thương xót chúng ta, cơn nóng giận Ngài sẽ nguôi đi, và chúng ta khỏi chết?” Đức Chúa Trời nhìn thấy điều họ làm, Ngài thấy họ xây bỏ lối sống ác. Vì thế Đức Chúa Trời đổi ý, không giáng tai họa theo như Ngài đã phán. Giô-na Giận Nhưng CHÚA Thương Xót Nhưng Giô-na bực mình lắm và nổi giận. Ông cầu nguyện với CHÚA: “Ôi, lạy CHÚA, có phải đây là điều con đã nói khi con ở tại quê hương con không? Chính vì thế mà con đã vội vã trốn sang Tạc-sít vì con biết Chúa là Đức Chúa Trời nhân từ, hay thương xót, chậm giận, và giàu tình yêu thương, lại sẵn sàng đổi ý không giáng tai họa. Lạy CHÚA, con cầu xin Ngài cất mạng sống con ngay bây giờ, vì con thà chết còn hơn sống.” CHÚA đáp: “Con giận có đúng không?” Giô-na đi ra khỏi thành, ngồi ở phía đông thành. Tại đó, ông dựng cho mình một cái chòi, và ngồi trong chòi, dưới bóng mát, chờ xem điều gì sẽ xảy đến cho thành. CHÚA, Đức Chúa Trời sắm sẵn một cây thầu dầu.4:6 LXX dịch là “dây bí/bầu.” Cả hai loại thảo mộc này đều có lá to và dễ héo. Bản Hy-bá không xác định “dây leo” hoặc “cây” Cây mọc lên cao, rợp bóng mát che đầu Giô-na, cứu ông khỏi sự khổ cực. Giô-na rất thỏa lòng về cây thầu dầu này. Nhưng ngày hôm sau, vừa lúc rạng đông, Đức Chúa Trời sắm sẵn một con sâu, sâu cắn cây thầu dầu, cây liền khô héo. Khi mặt trời lên cao, Đức Chúa Trời sắm sẵn một ngọn gió nóng cháy từ phương đông thổi đến. Mặt trời rọi thẳng xuống đầu Giô-na, ông gần như ngất đi và cầu xin được chết: “Con thà chết còn hơn sống.” Đức Chúa Trời hỏi Giô-na: “Con giận vì cây thầu dầu khô héo có đúng không?” Giô-na đáp: “Con giận đúng lắm, con giận đến nỗi muốn chết.” CHÚA phán: “Con tiếc cây thầu dầu mà con chẳng cực nhọc vì nó, cũng chẳng làm cho nó lớn lên. Nó mọc lên trong một đêm, đêm hôm sau lại chết đi. Còn Ta, lẽ nào Ta lại không thương tiếc thành Ni-ni-ve rộng lớn kia, với hơn một trăm hai mươi ngàn người chưa biết phân biệt tay phải và tay trái, cùng với bao nhiêu súc vật sao?”