Lược Giải – Tĩnh Nguyện Phúc Âm Giăng

Lược Khảo Phúc Âm Giăng
Phúc Âm Giăng thường được xếp thành một loại riêng vì từ hình thức đến nội dung có nhiều điểm
khác biệt với ba Phúc Âm kia. Nhưng nhìn chung Phúc Âm Giăng vẫn có nhiều điểm gần với Phúc Âm
Cọng Quan (Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca) hơn khi so với các phúc âm ngoại kinh (apocryphal gospels)và phúc
âm tri thức (Gnostic gospels). Một số học giả bảo thủ cho rằng Phúc Âm Giăng vẫn ở trong giới hạn
của loại văn tiểu sử cổ dù Giăng có thể nghiêng về phía giảng giải những biến cố và nhân vật Giê-su
nhưng không có nghĩa là không dựa trên nền tảng sự kiện lịch sử.
Với sự khám phá các cuộn da ở Qumran, một địa điểm ở phía nam Giê-ru-sa-lem, người ta thấy cộng
đồng Do Thái này đã sử dụng các từ ngữ logos, ánh sáng, tối tăm, sự sống, sự chết.v.v. và văn thể cũng
như các chủ đề nhóm người này thảo luận và sáng tác rất gần với Phúc Âm Giăng. Như thế các học
giả tự do cấp tiến không còn lý do để gán cho sách Giăng cùng với các loại văn huyền thoại Hy Lạp
hay Tri Thức Luận (Gnostics) của thế kỷ thứ hai sau Công Nguyên.
Ngoài ra Phúc Âm Giăng cũng cho thấy nhiều địa danh mà các Phúc Âm kia không đề cập đến. Nhưng
ngày nay khảo cổ đã khám phá ra một số địa điểm mà Giăng nói đến như Bê-tha-ni bên kia sông Giôđanh,
khác với Bê-tha-ni gần Giê-ru-sa-lem; khe Kít-rôn, cổng Sa-lô-môn, hồ Bết-xa-tha với năm hàng
cột.. Điều này chứng tỏ Giăng hiểu biết rất chính xác địa phương mà ông ghi chép lại trong Phúc Âm
chứ không phải là một câu chuyện tưởng tượng.
Phúc Âm Giăng chứa nhiều bài giảng của Chúa Giê-su vì thế trên phương diện cơ bản thì giống nhau
nhưng có nhiều chi tiết khác với Phúc Âm Cọng Quan. Sự khác biệt này là do Giăng đã diễn giải nhân
vật và những lời dạy dỗ của Ngài theo kinh nghiệm và sự hiểu biết của mình hay theo những lời dạy
dỗ khôn ngoan mà cộng đồng Giăng đã gìn giữ và lưu truyền. Giáo sư Craig Keener đã kết luận: “
Nói cho cùng, giả thử truyền thống mà Giăng dựa vào là đáng tin cậy, chúng ta có thể nói một cách
tổng quát rằng Phúc Âm thứ Tư giữ những yếu tố căn bản lịch sử của Chúa Giê-su và ghi lại hình ảnh
chính xác cũng như những sự dạy dỗ căn bản.”1